Tíminn - 20.01.1982, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 20. janúar 1982
„Öll viljum við búa sem
best að æskulýð þessa
iands. í þvi felst meðal
annars það, að skapa
nemendum, sem verða
að dvelja á heimavistum
á meðan á skólagöngu
stendur, sem bestar
kringumstæður. Til þess
þarf húsnæði og búnað
og starfskrafta innan
skólanna”.
seinna. Við þetta bærist viðvera i
matsal i hádegi alla daga vik-
unnar.
Heimavistarhús eru yfirleitt
ekki færri en tvö við heimavistar-
héraðsskóla. I hvort hús þarf
gæslu samkvæmt ákvæðum lag-
anna.
Sé reiknað með tveim vistum er
gæslan fimm daga vikunnar 80
stundir, á laugardögum 26 stund-
ir.sunnudagsgæslan 24 stundir og
viðveran ímatsal, sem gæti verið
hálftimi á dag, 3,5 stundir. Alls
eru þetta 133,5 stundir — og þetta
er dag — og kvöldgæslan ein.
Eftir er að gera ráð fyrir á-
byrgðarbakvakt umsjónarmanns
vistar um nætur, sem getur verið
talsvert verk. Séu heimavist-
arhús fleiri en tvö fjölgar enn
þeim gæslustundum, sem lögin
gera ráð fyrir.
Enn hefur einungis verið rætt
um stundir til gæslu. Félags-
málastörf eru öll eftir. 1 sumum
tilfellum er hægt að sameina
gæslu og félagsmálastörf, en oft
er alls ekki svo. Sem dæmi má
nefna aðstoðvið iþróttamál, leik-
list og störf með nefndum, sem
sjá um ýmsa þætti félagsmála
nemenda. Fyrir þessum atriðum
er svo lítið hugsað, að með sanni
má segja, að þau séu að lang-
mestu utan garðs.
Greiðslukvóti heimavistar-
héraðsskólanna til gæslu er yfir-
leitt á bilinu 100 til 120 stundir á
viku. Kvóti til félagsstarfs með
nemendum — ef hann fæst — er á
bilinu 5 til 15 stundir.
Þaö þar ekki snjalla reiknings-
mástara eða flóknar tölvur til
þess að sjá, að endarnir ná alls
ekki saman. Greiðslur fyrir unnin
störf eru lika iðulega sýndar-
greiðslur einar, eða þá að um
hreina sjálfboðavinnuer að ræða.
50111 er hvorki þungt i pyngju né
gagnlegt til hvildar ánægjuauka
eftir fullan kennsludag.
Úrbóta er þörf
öll viljum við búa sem best að
æskulýð þessa lands. 1 þvi' felst
meðal annars það að skapa nem-
endum, sem verða að dvelja á
heimavistum á meðan á skóla-
göngu stendur, sem bestar kring-
umstæður. Til þess þarf húsnæði
og búnað og starfskrafta innan
skólanna.
Aðstaðan er til að verulegu
leyti, þó hana þurfi að auka og
bæta. Starfskraftarnireru lika til,
en það þarf að vera hægt að
greiða fyrir vinnu þeirra, svo að
unnt sé að nýta þá.
Vissulega fylgir þessu nokkur
kostnaður, en það má fullyrða
það, að hann er óverulegur miðað
við það, sem getur unnist i betri
heimavistum, þroskavænlegra
félagslifi og uppvöxnu fólki, sem
yrði hæfara til lifs og starfs i
islensku samfélagi.
Haukur Ágústsson, skólastj.
Hérðassk. á Laugum, S-Þing.
danska söngvasmámuni eða vau-
deviller. Hinn leikflokkurinn var
tilhúsa i Fjalakettinum, sem Val-
garð Breiðfjörð kaupmaður hafði
reist 1893 (og stendur enn við
Bröttugötu): leikflokkurinn i
Breiðfjörðsleikhúsihafði reynt að
leggja sig eftir þvi að sýna inn-
lend leikverk. Gerð hafði verið
tilraun til að sameina þessa
flokka áður, en mistekist.
Ennútókstþað.Hinn 11. janúar
1897 komu saman i Iðnó 19 menn
og konur og héldu með sér stofn-
fund. Frumkvæðið mun hafa
komið frá iðnaðarmönnum og
stærstan þátt i þvi hvernig til
tókst átti Þorvarður Þorvarðsson
prentari: hann varð siðan fyrsti
formaður Leikfélags Reykja-
vikur og stýrði félaginu 7 fyrstu
ár þess. Aðrir stofnendur voru
þessir: Friðfinnur Guðjónsson,
Borgþór Jósefsson, Ami Eiriks-
son, Sigurður Magnússon, Krist-
ján Þorgri'msson, Þóra Sigurðar-
dóttir, Stefani'a Guðmundsdóttir
Gunnþórunn Halldórsdóttir,
Matthias Matthiasson, Hjálmar
Sigurðsson, Sigriður Jónsdóttir,
Steinunn Runólfsdóttir, Andrés
Bjarnason, Jónas Jónsson,
Brynjólfur Þorláksson, Magnús
Benjami'nsson, Ólafur Ólafsson
og Einar P. Jónsson. Tveir hinir
fyrstnefndu voru kosnir i stjórn
með Þorvarði,Friðfinnur ritari og
Borgþór gjaldkeri. Þorvarður
Þorvarðsson hafi áður haft
nokkur afskipti af leiklist, svo og
t.d. Stefania Guðmundsdóttir,
Kristján Þorgrimsson og Ámi Ei-
riksson, sem voru orðin nokkuð
þekkt af leik sínum í Góð-
templarahúsinu sem og t.d.
Gunnþórunn Halldórsdóttir og
Friðfinnur Guðjónsson i Fjala-
kettinum. A næstu árum bættust
svo i hópinn nokkrir leikendur,
sem bám uppi starfsemina ásamt
þeim, sem hér voru taldir, Guð-
rún Indriðadóttir, Jens Waage,
Helgi Helgason og fleiri. Þeir iðn-
aðarmenn, sem voru i hópi stofn-
enda, tóku hins vegar að sér
sumir hverjir að sjá um svið og
sviðsbúnað. Að öðrum þræði mun
þátttaka þeirra og hafa verið
hugsuð sem tengiliður við hús-
stjórn Iðnaðarmannahúss-
ins — sem brátt var farið að
stytta f Iðnó—:Leikfélag
Reykjavíkur var að sjálfsögðu
leiguliði iþessu leikhúsisinu og er
enn: þráttfyrir75ára starf hefur
Leikfélag Reykjavikur aldrei haft
fjárhagslegt bolmagn til að eign-
ast þak yfir höfuð sitt.
Leikfélag Reykjavikur stendur
fóstum fótum í menningu höfuð-
borgarinnar, en á veikum
grunni: — að því er virðist á lika
örðugum og Norræna höllin á
Þingvöllum, Hallgrimskirkja á
sinum tima og Þjóðleikhúsið. öll
þessi hús tengdust býsna lengi
fremur eilifðinni og peningaleys-
inu en lifinu. Engu skal um það
spáð, hversu vel þessi áratugur
reynist i húsasmiði.Enþráttfyrir
peningalega menningarþreytu
yfirvalda, þá vona nú flestir, að
það taki nú ekki of langan tima að
fullgera þennan skriðdreka leik-
listarinnar i nýja miðbænum.
Um leið og við hér á blaðinu
þökkum ágæta samvinnu við
Leikfélagið gegnum tiðina,
óskum við þvi alls góðs, að þetta
verði áratugur uppslátta og mik-
illar steypu og áratugur göfugrar
listar i Iðnó þar sem flóð og fjara
hrjáir leiklistina alla daga.
Jónas Guðmundsson
prófkjör
Sveinn G. Jónsson:
„Dugmikið fólk
og fyrirtæki
hafa flust úr
[borginni”
■ ,,Ég hef starfaö innan Fram-
sóknarflokksins undanfarin 20
ár og gegnt þar ýmsum störf-
um. Ég var t.d. í fimm ár for-
maður FUF og fjögur ár gjald-
keri SUF, og hef öölast þar
félagslega reynslu, og þá einnig
sérstaklega pólitiska reynslu,
sem ég vonast til að megi koma
flokknum til góöa i sambandi
við borgarmál”,sagðiSveinn G.
Jónsson, þegar hann var spurð-
ur að þvihvers vegna hann gæfi
kost á sér i" prófkjöri fram-
söknarmanna i Reykjavik.
„Mittstærsta áhugamál er að
gera Reykjavik að enn byggi-
legri borg en hún er i dag. Þess
bljdta allir Reykvikingar að
óska. En spurningin er hvernig?
Það er min skoðun og sjálfsagt
margra annarra, að til þess að
borgin blómstri og dafni þurfi
að vera jafnvægi i hinum ýmsu
þáttum er lúta að borgarlifinu.
Við erum sifellt að gera kröfur
um meiri og meiri þjtínustu og
samneyslu, en kvörtum síðan
sáran yfirþviaðþurfa að greiða
fyrir það.
En hvernig getum við leyst
þessi mál á sem bestan máta?
Við verðum að reyna að halda
áfram að snúa við þeirri þrtíun
sem veriðhefur sl. 20 ár að dug-
mikið fólk og fyrirtæki hafi flutt
á brott úr borginni, sem orsakar
það að Reykjavik er orðin lág-
launasvæði. Þessir aðilar hafa
stuðlað að hinni öru upp-
byggingu nágrannabyggðarlag-
ana, en þeir hafa flutt þangað
aðallega vegna lóðaskorts hér i
borginni.
Mikill meirihluti þessara ein-
staklinga stundar sina atvinnu,
þ.e. tekjuöflun hér, er greiöir
skatta og skyldur til þess
sveitarfélags sem þeir hafa sitt
heimili. Viö getum ekki haldið
uppi allri þeirri þjónustu sem
við við viljum og okkur ber,
nema að þessir aöilar, sem
flestir eru tekjuháir taki þátt i
að greiða sinn hluta i samneysl-
unni, þvi þeir njóta allrar
þeirrar þjónustu sem borgin
hefur upp á að bjóða i heilbrigð-
is-, mennta- og menningarmál-
um”,sagði Sveinn G. Jónsson.
Gunnar Baldvinsson:
,,Nota áskólana
meira , þar er
unga fólkið”
l,,Framboð mitt er ekki til-
komið að minu eigin frumkvæði
Til mfnvarleitað af stórum hóp
félaga úr FUF og annars staðar
úr flokknum að fara fram, sem
ég og gjörði eftir nokkurn um-
hugsunartima. Endanleg á-
kvörðun var hins vegar min og
þá af tveimur ástæðum, annars
vegar áhuga minum á borgar-
málefnum oghins vegar þeirri
skoðun minni að ég tel að listi
félagshyggjuflokks sem Fram-
sóknarflokkurinn er skuli vera
sem ,,breiðastur”,þ.e. samsett-
ur bæði af körlum og konum,
ungu og eldra fólki”, sagði
Gunnar Baldvinsson, þegar
hann var spurður af þvi hvers
vegna hann gæfi kost á sér i
prófkjöri framsóknarmanna i
Reykjavik.
,,Ég vil vinna að framfara-
málum og viðgangi Reykja-
vikurborgar á sem flesta vegu.
Þrátt fyrir gtíða stjórn á mál-
efnum borgarinnar sl. 4 ár er af
nógu að taka, verkefni blasa
alls staðar við, þau þrýtur
aldrei.
Af einstökum áhugamálefn-
um rninum má nefna æskulýðs-
og iþróttamál og húsnæðismál
ungs fólks. Varðandi æskulýðs-
málin vil ég segja þaö aö ég tel
að ekki eigi að þenja Æskulýðs-
ráð Reykjavikur of mikið,
heldurskulinota skólana meira,
þar er unga fólkið og þar náum
við til þess, auk þess að nýta
byggingarnar betur. Ekki er ég
með þessu að kasta rýrð á nú-
verandi starfsemi ráðsins,
þvert á móti tel ég vel hafi verið
unnið þar.
Um húsnæðismálin er það að
segja að ég tel að borgarstjórn
skuli með öllum tiltækum
ráðum hjálpa ungu fólki að
eignast þak yfir höfuðið. Það á
að vera kappsmál borgaryfir-
valda. Nú ýmsa aðra mála-
flokka má nefna, sem ég hef á-
huga á, t.d. atvinnumál,
öldrunarmál, málefni fatlaðra,
dagvistunarmál o.fl. Þá fer ég
ekki dult með þá skoðun mina
að ég hygg að endurskoða megi
stjóm- og embættismannakerfi
borgarinnar og stefna að þvi að
einfalda þaö. Umfram allt
stefna að þvi að kostnaður við
rekstur borgarinnar og hina
einstöku stofnana hennar verði
ekki of mikill”, sagði Gunnar
Baldvinsson.
Elísabet Hauksdóttir:
,Tel allt tal um
,,kvennalistaTT
sporafturá bak’
■ „Þegar ég var beðin að taka
þátt i prófkjörinu fannst mér
það vera borgaraleg skylda
min og um leið að sýna að konur
eiga sin tækifæri innan Fram-
sóknarflokksins til að starfa að
stjórnmálum ekki siður en karl-
ar. Sjálfsagt á einnig sinn þátt i
þvi allt tal um „kvennalista”
sem ég tel vera spor aftur á bak
i jafnréttisbaráttu kvenna á
undanförnum árum”, sagði
Elisabet Hauksdóttir, þegar hún
var spurð að þvi hvers vegna
hún gæfi kost á sér i prófkjöri
framsóknarmanna i Reykja-
vik.
„Ég er innfæddur Reykvik-
ingur og hef alltaf haft áhuga á
að borginni væri sem best
stjórnað og ibúum hennar liði
sem best. Helstu málaflokkar
sem ég hefi áhuga á eru mál
aldraðra. Þar tel ég mikið starf
óunnið og eftir lýsingu þeirra
sem að þeim málum vinna og
viðtölum við aldraða sem þurfa
á aðstoð og aðhlynningu að
halda er neyðarástand á mörg-
um sviðum þeirra mála. Það er
timabært að árið i árskulivera
helgað öldruðum og allirættu að
leggjast á eitt að ná sem mest-
um og bestum árangri og ekki
bara á þessu ári heldur á ó-
komnum árum. Það er mikið
spurt þessa dagana um fjölgun
barnaheimilisplássa á kjör-
timabilinu sem er aö ljúka en
minna um fjölgun elliheimflis-
plássa og bygginga fyrir
aldraða og þykir mér kominn
timi til að byggingar fyrir
aldraða hafi forgang fyrir öðr-
um félagslegum byggingum.
Heilsugæslumál almennt eru
méreinnigofarlega ihuga og að
nýting þeirrar aðstöðu sem fyrir
er sé eins góð og mögulegt er.
Heilsugæslustöðvar er það sem
koma skal i stað gamalla
heimilislæknakerfisins, og hafa

þær þegar sannað gildi sitt
gagnvart sjúklingunum. Sjálf
hef ég kynnt og notið þjónustu
einnar og er mjög ánægö með
það.
1 stuttu viðtali er ekki hægt að
gera grein fyrir öllu sem ég hef
áhuga á en þessi mál sem ég
hefi nefnt bera hæst fyrir utan
títal önnur sem eru áhugaverð”,
sagði Elisabet Hauksdóttir.