Fréttablaðið - 20.10.2008, Blaðsíða 8

Fréttablaðið - 20.10.2008, Blaðsíða 8
8 20. október 2008 MÁNUDAGUR WWW.N1.ISN1 HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA Ekki bíða F í t o n / S Í A Komdu við hjá næstu hjólbarðaþjónustu N1. Þannig sleppur þú við allar biðraðir þegar snjórinn kemur. EFNAHAGSMÁL Heimilisútgjöldin í landinu hafa hækkað verulega á skömmum tíma, í verstu tilfell- um um tugi prósenta. Ef tekið er dæmi af fimm manna fjölskyldu í Reykjavík hafa rekstrarútgjöld fjölskyldunnar aukist um sextán prósent að meðaltali á einu ári. Þetta er þó misjafnt eftir útgjaldaliðum. Erlendu lánin hafa hækkað langmest. Fréttablaðið hefur tekið saman dæmi til að varpa ljósi á breyt- inguna. Miðað er við fimm manna fjöl- skyldu, hjón með þrjú börn, tvö í leikskóla og eitt í yngri bekkjum grunnskóla, sem býr í 120 fermetra íbúð í fjölbýli með einn bíl. Fjöl- skyldan skuld- ar húsnæðis- lán í íslenskum krónum og erlent bílalán. Á heimilinu er hefðbund- in internet- og símnotkun og áskrift að Stöð 2. Mánaðarleg útgjöld þessarar fjölskyldu hafa aukist að meðal- tali um sextán prósent, afborgan- ir af bílaláni hafa aukist lang- mest eða um 58 prósent og eldsneytið næstmest eða um 30 prósent. Matvara hefur hækkað um meira en tuttugu prósent og afborganir af húsnæðisláni um tólf prósent. Fjölskyldan í dæm- inu er þó heppin. Ef húsnæðis- lánið hefði verið myntkörfulán hefði það hækkað mun meira. Miðað við 25 milljóna króna árs- gamalt húsnæðislán í jeni og svissneskum franka hafa afborg- anir hækkað um 84 prósent eða nánast tvöfaldast. „Hagur fjölskyldnanna er eins erfiður og hægt er í sextán pró- senta verðbólgu með krónuna sem fellur jafn hratt og raun ber vitni. Skuldir heimilanna vaxa mjög hratt,“ segir Sigurður Bessason, formaður Eflingar, og leggur áherslu á að samfélagið í heild sinni ásamt ríkisvaldi og aðilum vinnumarkaðarins þurfi að finna lausn til að koma bönd- um á krónuna og verðbólguna. „Það er eina leiðin. Launa- hækkanir myndu veltast beina leið út í verðlagið þannig að það er ekki fær leið í augnablikinu. Við þurfum að ná böndum á þeim þjóðhagsstærðum sem við búum við. Gengi krónunnar leikur stóra hlutverkið. Ef engar lausnir finn- ast erum við í alerfiðustu málum sem við höfum upplifað í marga áratugi,“ segir hann. ghs@frettabladid.is SIGURÐUR BESSASON Útgjöldin hækkað um tugi prósenta Útgjöld fjölskyldnanna í landinu hafa hækkað um jafnvel tugi prósenta í verstu tilvikum. Sérstaklega setja myntkörfulánin strik í reikninginn. „Í alerfiðustu málum sem við höfum upplifað til margra áratuga,“ segir formaður Eflingar. FÓLKI RÁÐLAGT AÐ SLAKA Á Aukning er á hjálparbeiðnum vegna spennunnar sem hefur verið að skapast í samfélaginu. Hafliði Kristinsson fjölskylduráðgjafi segir að óvissa og kvíði skapi mestu spennuna. Hann ráðleggur fólki að slaka á, skoða hvaða upplýsingar séu fyrir hendi og hverjar ekki og hvernig málin raunverulega standa. Nú sé líka frábær tími til að skoða í hverju raunveruleg verðmæti séu fólgin og rækta tengsl við fjölskyldu, börn og vini. FIMM MANNA FJÖLSKYLDA Hjón með þrjú börn, tvö í leikskóla og eitt í yngri bekkjum, búa í Reykjavík. Einn bíll er á heimilinu og fjölskyldan býr í 120 fermetra íbúð í blokk. Heimilið er með heimasíma, internettengingu og þrjá farsíma auk áskriftar að Stöð 2. Hjónin skulda húsnæðislán í íslenskum krónum og erlent bílalán. Október 2007 Október 2008 Breyting í krónum Breyting % Húsnæðislán 147.000 164.000 17.000 12 20 milljónir króna tekið í janúar 2005 með 4,15 prósenta föstum vöxtum til 25 ára. Eftirstöðvar nú 22,3 milljónir króna. Erlent myntkörfulán 146.000 269.000 123.000 84 25 milljónir króna íbúðalán tekið í svissneskum franka og japönskum jenum í ágúst í fyrra. Höfuðstóll nú 48 milljónir króna. (hækkun höfuðstóls 84%). Bílalán 19.000 32.000 13.000 68 1,2 milljónir í japönskum jenum og svissneskum franka. Eftirstöðvar nú 1,8 milljónir. Matur og aðrar dagvörur 80.000 96.500 16.500 21 Sími og internet 10.000 10.580 580 6 Bensín 23.000 30.000 7.000 30 Dagvistargjöld 26.820 26.878 58 0 Tvö börn á leikskóla í Reykjavík í átta stunda vistun og fullu fæði Frístundaheimili 10.515 10.515 0 0 Skólamatur 5.712 5.712 0 0 Sjónvarp 8.240 8.990 750 9 Áskriftargjöld fyrir RÚV og Stöð 2 Rafmagn 4.790 5.300 510 11 Heitt vatn 2.435 2.605 170 7 Fasteignagjöld 8.740 9.690 950 11 Tryggingar 10.000 11.500 1.500 15 NOREGUR Í nýrri skýrslu sem tekin var saman fyrir hönd hagsmunaaðila í norskum iðnaði er mælt með því að norsk yfirvöld velji sænsku þotuna JAS 39 Gripen fram yfir hina bandarísku F-35. Til stendur að norska stjórnin taki ákvörðun fyrir áramót um hvor kosturinn skuli valinn til að taka við af F-16-orrustuþotuflota norska flughersins, sem á að úrelda í áföngum frá árinu 2015. Í skýrslunni segir að norsk iðnfyrirtæki fengju mun meiri verkefni til sín ef sænska þotan yrði fyrir valinu, að því er Aftenposten greinir frá. Áður hefur komið fram að sænsku þoturnar yrðu mun ódýrari en þær bandarísku. Um er að ræða stærstu fjárfestingu sem norska ríkið ræðst í um áratugaskeið. - aa Varnarmál í Noregi: Sænska þotan betri kostur NORRÆNN KOSTUR Sænska JAS-39 Gripen-orrustuþotan keppir við hina bandarísku F-35 „Joint Strike Fighter“. NORDICPHOTOS/AFP SVEITARSTJÓRNIR Gísli Marteinn Baldursson borgarfulltrúi hefur aðeins mætt á tvo af fjórum borgarstjórnar- fundum frá því nýr meirihluti tók við í Reykjavík í ágúst. Gísli Marteinn sem síðsumars hóf tólf mánaða nám í Skotlandi heldur launum sem borgarfull- trúi þótt hann dvelji erlendis. Í viðtölum í ágúst sagðist hann vel mundu geta sinnt starfi borgarfulltrúa þótt erlendis væri. Hann lofaði að hann myndi vera duglegur að fljúga heim til Íslands til að mæta á borgarstjórnarfundi sem eru haldnir á tveggja vikna fresti. - gar Fundarsókn í borgarstjórn: Mætir á annan hvern fund GÍSLI MARTEINN BALDURSSON Hætt við styrki til flokka Guðríður Arnardóttir, oddviti minni- hluta Samfylkingar, dró á síðasta bæjarstjórnarfundi til baka tillögu um að bærinn styrkti stjórnmála- flokka um 20 milljónir króna á næstu tveimur árum. Samkvæmt tillögunni átti að úthluta fénu eftir atkvæðamagni. STJÓRNMÁL SJÁVARÚTVEGUR Norðmenn og Rússar hafa komist að samkomu- lagi um að auka þorskkvóta í Barentshafi um 20 prósent frá yfirstandandi ári. Kvótinn verður 525.000 tonn fyrir árið 2009. Hlutdeild Íslands í leyfilegum heildarafla þorsks er 1,85 prósent, sem svarar til ríflega 9.700 tonna upp úr sjó. Hins vegar var ákveðið að fylgja tillögum Alþjóðahafrann- sóknaráðsins um 390.000 tonna loðnukvóta. Atle Vartdal, stjórn- armaður í Fiskebat og einn norsku samninganefndarmannanna, segir að traust vísindaleg rök liggi að baki ákvörðuninni. - shá Norðmenn og Rússar: Aukinn kvóti í Barentshafi EFNAHAGSMÁL „Hluti af þessu fé er í peningamarkaðssjóði þannig að við erum í óvissu um hvernig eignin stendur,“ segir Kristín Ingólfsdótt- ir, rektor Háskóla Íslands, um Háskólasjóð Eimskipafélags Íslands. Hún staðfestir að innstæða sjóðs- ins hafi verið 3.250 milljónir króna fyrir um mánuði síðan en of snemmt sé að segja til um hvort fé hafi tap- ast. Háskólasjóður Eimskipafélags Íslands var stofnaður árið 1964 til minningar um Vestur-Íslendinga sem hlut áttu í stofnun Eimskipafé- lagsins. Stofneign sjóðsins voru hlutabréf í Eimskipafélaginu og var sjóðurinn varðveittur í hluta- bréfum, fyrst í Eimskipafélag- inu og síðar Burðarási. Árið 2005 var eigna- samsetnigu sjóðs- ins breytt, hluta- bréf sjóðsins seld og höfuðstóllinn falinn Lands- banka Íslands til fjárvörslu og ávöxtunar. Sjóðurinn veitir styrki til stúd- enta í rannsóknatengdu framhalds- námi við Háskóla Íslands. Styrkir eru veittir til tveggja eða þriggja ára og því eiga sumir doktorsnem- ar, sem hafa hlotið úthlutun, eftir að fá greiðslur úr sjóðnum. Kristín segir í forgangi að standa við fyrri skuldbindingar sjóðsins áður en gengið verði frá nýjum úthlutunum. Allt ferli varðandi nýjar umsóknir sé með eðlilegum hætti en umsóknarfrestur rann út 10. október. Samkvæmt reglum sjóðsins skal úthlutun vera lokið 20. janúar. „Á meðan við vitum ekki hvað er mikið í sjóðnum vitum við ekki hversu marga nýja styrki við getum veitt en hins vegar munum við leggja allt kapp á að standa við þær skuldbindingar sem hafa verið gefnar,“ segir Kristín. - ovd Háskólasjóður Eimskipafélags Íslands átti rúma þrjá milljarða fyrir um mánuði: Óvissa um stöðu Háskólasjóðsins KRISTÍN INGÓLFSDÓTTIR 1. Hversu miklar skatttekjur fékk ríkið frá stóru bönkunum þremur í fyrra? 2. Hvað heitir kanslaraefni þýska jafnaðarmannaflokksins? 3. Hvað heitir leikarinn sem vegna lungnabólgu missti af frumsýningu Hart í bak? SJÁ SVÖR Á SÍÐU 26 VERSLAÐ Í MATINN Matur og aðrar dagvörur hafa hækkað um 16.500 krónur á mánuði á einu ári. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN VEISTU SVARIÐ?

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.