Fréttablaðið - 02.12.2008, Blaðsíða 10

10 2. desember 2008 ÞRIÐJUDAGUR
Ingimundur Friðriksson
seðlabankastjóri gerir at-
hugasemdir við grein við-
skiptatímaritsins Fortune,
sem sagt var frá í Frétta-
blaðinu í gær. Athugasemd
Ingimundar birtist hér.
Í Fréttablaðinu í gær, mánudag-
inn 1. desember 2008, er vitnað í
grein í bandaríska viðskiptatíma-
ritinu Fortune um hrun íslenska
fjármálakerfisins. Í stuttri
endursögn blaðsins segir
eftirfarandi: „Blaðið hefur eftir
heimildarmönnum úr röðum
íslenskra ráðamanna og erlend-
um seðlabönkum að Davíð hafi
farið kolrangt að fyrr á þessu ári
þegar Seðlabankinn reyndi að
tryggja Íslendingum lánalínur frá
öðrum seðlabönkum. Hann hafi
ritað stuttar orðsendingar til
bankanna sem yfirmenn þar hafi
alls ekki túlkað sem beiðnir um
aðstoð.“
Hér er alrangt farið með. Hið
rétta í þessu tiltekna máli er að
þegar Seðlabankinn leitaði eftir
gjaldeyrisskiptasamningum við
aðra seðlabanka fyrr á þessu ári
var það gert í ítarlegum bréfum
með viðamiklum fylgigögnum.
Því er rangt að Seðlabankinn hafi
sent stuttar orðsendingar til
bankanna og útilokað er að
yfirmenn í öðrum seðlabönkum
hafi ekki túlkað orðsendingar
Seðlabankans sem beiðnir um
skiptasamninga. Auk bréfa og
gagna sem lögð voru fram á
þessum tíma fóru fram mörg
símtöl og fundir þar sem frekari
grein var gerð fyrir sjónarmiðum
Seðlabanka Íslands í þessum
efnum. Þá var m.a. haft sérstakt
samráð við sérfræðinga annarra
seðlabanka auk Alþjóðagjaldeyr-
issjóðsins eins og síðar er vikið
að. Augljóst er að heimildir
viðskiptatímaritsins eru afar
óáreiðanlegar að ekki sé fastar að
orði kveðið.
Í umræðum hér á landi
undanfarnar vikur og mánuði
hefur afar margt verið missagt
og ranglega með farið um það
sem Seðlabankinn hefur gert og
ekki gert í ár. Rangfærslur rata
gjarnan á síður erlendra fjölmiðla
og heimildarmenn þá væntanlega
innlendir. Hvaðan koma þessar
upplýsingar?
Til upprifjunar sagði m.a.
eftirfarandi í greinargerð sem
Seðlabankinn birti á heimasíðu
sinni 9. október sl.:
„Í mars 2008 leitaði Seðlabanki
Íslands til annarra seðlabanka um
gerð gjaldeyrisskiptasamninga.
Markmið bankans var fyrst og
fremst að efla erlenda stöðu sína
og að nýta lag sem þeir myndu
gefa til þess að taka erlend lán á
markaði í því skyni að efla hana
enn frekar. Augljóst var, í því
erfiða árferði sem ríkti, að
gjaldmiðlaskiptasamningar
myndu skipta miklu í þeirri
áætlun.
Í upphafi var kannað hvort
danski seðlabankinn væri
reiðubúinn til þess að gera slíkan
samning og voru viðbrögðin
jákvæð. Þá var leitað til Eng-
landsbanka og var erindi
Seðlabankans vel tekið í fyrstu.
Samskipti voru við bankann undir
lok mars og hreyfðist málið það
vel um skeið að vinna var hafin
við gerð samnings. Einnig var
leitað til Seðlabanka Evrópu,
Alþjóðagreiðslubankans í Basel
og Seðlabanka Bandaríkjanna auk
seðlabanka Svíþjóðar og Noregs.
Seðlabanki Evrópu kvaðst ekki
reiðubúinn til þess að ganga til
samninga við Seðlabanka Íslands
nema fyrir lægi álit Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins á efnahagsmálum á
Íslandi og stöðu fjármálakerfis-
ins. Augljóst var að samtöl fóru
fram á milli Englandsbanka og
Seðlabanka Evrópu um efnið og
óskaði sá fyrrnefndi einnig eftir
áliti sjóðsins þegar hér var komið
sögu. Að beiðni Seðlabankans
sendi sjóðurinn umsvifalaust tvo
sérfræðinga til landsins og fóru
þeir yfir efnahagsmálin og stöðu
fjármálakerfisins.
Í tengslum við vorfundi
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins í
Washington í apríl sl. áttu
fulltrúar Seðlabankans fjölmarga
fundi með sérfræðingum sjóðsins
auk funda með bankastjórum
Englandsbanka og norrænu
seðlabankanna. Álit sjóðsins lá
fyrir rétt eftir lok þessara funda.
Hann var sammála áætlun
Seðlabankans og taldi að
gjaldmiðlaskiptasamningar
myndu hafa þau áhrif sem
bankinn vænti og auðvelda
honum að sækja á alþjóðlegan
lánamarkað fyrir hönd ríkissjóðs.
Í viðræðum við aðra seðlabanka
lagði Seðlabanki Íslands jafnan
áherslu á að gjaldeyrisskipta-
samningar þjónuðu ekki aðeins
hagsmunum Íslands heldur
einnig annarra vegna mikilla
alþjóðlegra tengsla íslenskrar
fjármálastarfsemi.
Á fundunum í Washington
óskaði bankastjóri Englands-
banka eftir því að auk álits
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins gerði
Seðlabanki Íslands grein fyrir
framvindu efnahagsmála og
stöðu fjármálakerfisins í eigin
minnisblaði. Greinargerð hans og
álit Alþjóðagjaldeyrissjóðsins var
hvort tveggja sent þremur
norrænum seðlabönkum,
Seðlabanka Evrópu, Englands-
banka og Seðlabanka Bandaríkj-
anna.“
Segir rangfærsl-
ur í Fortune
Í umræðum hér á landi
undanfarnar vikur og
mánuði hefur afar margt verið
missagt og ranglega með farið
um það sem Seðlabankinn hef-
ur gert og ekki gert í ár.
BANDARÍKIN, AP Barack Obama skýrði form-
lega frá því í gær að Hillary Clinton verði
utanríkisráðherra í ríkisstjórn hans, sem
tekur við 20. janúar næstkomandi. Robert
Gates, sem hefur verið varnarmálaráðherra í
stjórn George W. Bush síðustu tvö árin,
heldur því embætti áfram eftir að Obama
tekur við.
Bill Clinton, fyrrverandi Bandaríkjaforseti,
fagnaði því að Obama skyldi hafa valið
Hillary til að gegna embætti utanríkisráð-
herra: „Hún er rétta manneskjan í þetta starf,
til að bæta ímynd Bandaríkjanna erlendis,
binda enda á Íraksstríðið, efla friðinn og
styrkja öryggi okkar,“ sagði hann.
Obama skýrði einnig frá því að James
Jones, fyrrverandi yfirhershöfðingi NATO,
verði þjóðaröryggisráðgjafi, Eric Holder, sem
í forsetatíð Bills Clintons var næstráðandi í
dómsmálaráðuneytinu, verði dómsmálaráð-
herra, og Janet Napolitano, ríkisstjóri í
Arizona, verði heimavarnaráðherra.
Obama hefur verið óvenju snöggur að velja
sér ráðherra í fimmtán manna ríkisstjórn
sína, og virðist leggja áherslu á að „koma
hlaupandi niður á jörðina“ þegar hann tekur
við, tilbúinn í erfiðan slag allt frá fyrstu
stundu.
Áður hefur Obama skýrt frá því að Timothy
Geithner verði fjármálaráðherra, auk þess
sem fram hefur komið að Tom Daschle,
fyrrverandi leiðtogi demókrata í öldunga-
deildinni, verði heilbrigðisráðherra og Bill
Richardson, ríkisstjóri í Nýju-Mexíkó, verði
viðskiptaráðherra, þótt ekki hafi verið
opinberlega gengið frá því enn. - gb
Barack Obama er þegar kominn með helming ráðherra í ríkisstjórn sína, sem tekur við 20. janúar:
Clinton og Gates verða í stjórn Obama
BARACK OBAMA OG HILLARY CLINTON Clinton sagðist í
gær stolt af því að ganga til liðs við Obama.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
KONUNGLEG KÆRASTA Harry prins,
yngri sonur Karls Bretaprins, og vinkona
hans, Chelsy Davy, skemmta sér saman
á ruðningsleik á Twickenham-velli í
Lundúnum. Davy er fædd í Simbabve.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Í athugasemdum sínum
við grein um íslenskt
efnahagslíf í viðskipta-
tímaritinu Fortune, spyr
Ingimundur Friðriksson
seðlabankastjóri, hvað-
an tímaritið hafi upp-
lýsingar sínar. Hann
veltir upp þeim mögu-
leika að blaðið hafi feng-
ið skældar upplýsingar
frá heimildarmönnum á
Íslandi.
Hvað fullyrðingar
tímaritsins áhrærir um að Davíð
Oddsson seðlabankastjóri hafi
farið rangt að þegar hann reyndi
að tryggja Íslendingum lánalínur
frá erlendum seðlabönkum,
kemur fram í greininni hver sú
heimild er. Það er meðal
annars haft eftir nafn-
lausum, háttsettum
embættismanni hjá
Seðlabanka Evrópu í
Frankfurt.
Hann segir í grein-
inni: „Viljir þú gera
gjaldeyrisskiptasamn-
ing við okkur hringirðu
í [Jean-Claude Trichet,
bankastjóra Seðlabanka
Evrópu] og bókar fund
með honum. Síðan flýg-
ur þú til Frankfurt til að ræða
fyrirspurnina og útskýrir hvern-
ig þetta eigi að ganga fyrir sig. Þú
verður að vinna hann á þitt band.
[Davíð] Oddsson gerði enga til-
raun til þess.“ - bs
Athugasemdir um heimildaöflun Fortune:
Vitnað í erlendan
embættismann
FORTUNE
TÍMARITIÐ
VIÐSKIPTI Íslendingar verða að
sækja um aðild að Evrópusam-
bandinu. Gerist það ekki er hætt
við afturhvarfi til haftatímans.
Við það muni menntaðir Íslend-
ingar hverfa af landi brott.
Þetta segir dr. Gylfi Zoëga,
prófessor í þjóðhagfræði við
Háskóla Íslands, í grein sem
birtist eftir hann á vefmiðlinum
voxeu.org í síðustu viku.
Í greininni fjallar Gylfi um
aðdraganda efnahagshrunsins.
Hann segir að svo virðist sem hið
opinbera hafi fátt gert til að
hindra vöxt bankanna og skuld-
setningu íslenskra fyrirtækja.
Stærð fjármálakerfisins og
skuldabyrðin hafi á endanum
verið slík að Seðlabankinn hafi
ekki með nokkru móti getað verið
lánveitandi til þrautavara.
- jab
Lykillinn í aðild að ESB:
Menntað fólk
má ekki fara