Tíminn - 31.03.1982, Blaðsíða 3

Miövikudagur 31. mars 1982
3
skapar t.d. togara sem fer á ýsu,
möguleika til að vera á ýsu en
vera þó með kannski 25% þorsk.
Ef þetta hefði hins vegar verið
fast bundið við að hann mætti
aldrei fara yfir 15%, þá er hann i
vandræðum með ýsuskrapdaga
þvi að þessar tegundir blandast
það mikið saman.
I stað þess að fara Ut i
löndunarsvæðiskvöta — sem ég
held nú enn að komi til greina —
sem menn voru hræddir við hefur
verið horfið að þvi' að reyna að
lagfæra þessa stjórnunaraðferö
sem ákveðin var fyrir þrem eða
fjórum árum af mfnum fyrir-
rennurum. Og ég held að hún hafi
verið lagfærð að verulegu leyti
sem kemur m.a. fram i þvi að i
fyrra var markmiðið sett á 420
þúsund lestir og fór upp i 450 rúm-
lega sem ég tel ekki slæmt.”
Útilokað að
stoppa
kappsfullan
togaraskipstjóra
— Ertu búinn að leggja hug-
myndum um löndunarkvóta
endanlega?
,,Ja-á, ég hef ekki viljað halda
þeim mikið á lofti. Það var unnið
mjög mikið i þessu 1980 haldnir
fundir, — þetta rætt og sýnt og
fékk mjög góðar undirtektir, satt
að segja, og ég hélt nú kannski að
menn mundu hoppa inn á þetta.
En svo sýndi sig að menn eru
beinlinis hræddir við meira
ákvörðunarvald heima i héraði. I
þessu fólst að t.d. Isafjarðardjúp
fékk ákveðinn kvóta en menn
heimafyrir áttu að stjórna þvi
hvemig honum yrði skipt og
hvenær veiði yröi takmörkuð
meira eða minna eftir þvi hvernig
stóð á kvótanum. En það sýndi sig
að mönnum var illa við að taka
slikt ákvörðunarvald heim. Þeir
áttu að hafa i hendi sér að sam-
ræma veiðarnar og vinnsluna og
þeir gátu sjálfir farið yfir i kvóta
á skip, ef þeir vildu. En
staðreyndin er sú, eins og einn
framkvæmdastjóri sagði við mig:
,,Það er útilokað fyrir okkur að
skipa kappsfullum togara-
skipstjóra að stoppa tvo til þrjá
daga i landi, af þvi að það er of
mikill fiskur, þið verðið að gera
það niðri í Sjávarútvegsráðu-
neyti”, sem ég alls ekki vil, það
kemur ekki til mála.”
Staðir sem eru
að hrynja
af fiskleysi
vilja ekki fisk
— Er ekki sennilegt að þess
háttar fyrirkomulag leysi mál
eins og það sem þú nefndir áðan
varðandi Siglufjörð?
„Jú, það tel ég tvimælalaust.
Vitanlega er skipum af öðrum
stöðum á svæðinu frjálst að landa
þar núna en það gerist ekki, nema
þaðséalltofmikillfiskurá einum
stað.
Við höfum gert mjög itarlegar
tilraunir til að miðla fiski og þær
eru ennþá f gangi. 1 fyrrasumar
og haust sömdum við við Við-
skiptaráðuneytið um að ekki yröi
heimilað að sigla með fisk nema
áður hefði verið kannað hvort ein-
hver hér heima vildi fá fiskinn.
Þá sýndi sig að þegar mjög mikiö
framboð var af fiski um mitt
sumar, og menn vildu sigla að þá
fékkst enginn til að taka við fiski
þótt hringt hefði verið um allt
land. Við losnuðum við einn
togarafarm á Akranesi. En Þórs-
höfn sem manni hefur skilist að
væri að hrynja af fiskleysi eða
Djúpivogur þeir voru tilbúnir til
að taka 50 tonn. Enginn togari fer
þangað meö 50 tonn. Svo þegar
kom fram á haustið og vantaði
fisk, þá fóru sumir þessir staðir
að hringja inn til Llú, þar sem
miðstöðin var en þá var hvergi
hægt að fá fisk.
Þetta er annað sem sannar aö
það gengur ekki upp sem Kjartan
Jóhannsson og fleiri reikna þegar
þeir deila nánast heildartonnum
af fiski með heildartonnum
skipa.”
Flotinn verður
of stór í sumar
— Þá skulum við ræða um
skipin. Þú hefur oft Iýst þvi yfir
að þér þyki fiskiskipaflotinn
kannski aðeins óþarflega stór, en
ekkert allt of stór. Ertu enn sama
sinnis?
„Ég er sama sinnis um hinn
raunverulega þorskveiðiflota. Ég
efast um að við náum þvi á ver-
tiðinni sem við ætlum okkur, með
miklu minni flota en nú er. Hitt er
svo annað mál að sá mikli floti
sem hér er á veiðum, hann er allt
of stór i sumar. Svipað má segja
þegar skoðað er á milli staða. Ég
sagði að það vantar skip á Siglu-
fjörð, tvimælalaust, miðað við af-
kastagetuna þar. En það sem sér-
staklega gerir strik i reikninginn
nú er loðnuflotinn. Hann hefur
gjörbreytt dæminu, hann er 52
skip og ef 45 þeirra koma inn á
þorskveiðar — það getur vel farið
svo — þá er það auðvitað svo
gifurleg viðbót að það er ómögu-
legt að horfa framhjá þvi.
Ég vildi mjög gjaman að það
væri heimild til að ráðstafa þess-
um loðnuflota þannig að það
kæmi þeim stööum að notum,
sem vantar fisk. En i fiskveiöilög-
unum er engin heimild t.d. gagn-
vart togveiðum, til þess að binda
togveiðar neinum slikum leyfum.
Togveiðar eru ekki háðar leyfum,
þótt það sé skritið. Allar aðrar
veiðar geta verið háðar leyfum,
ef sjávarútvegsráðherra kýs. Nú
er búið og verið að breyta all-
mörgum stórum loðnuskipum i
togskip. Ég heföi talið æskilegt að
togveiðar væru háðar leyfum, þá
hefðiveriðhægtaðsegja við þessi
skip : allt I lagi þið getiö þá fengið
leyfi — þvi þau þurfa að sjálf-
sögðu að bjargast — en þá með
þvi skilyröi að þið landið þar sem
fisk vantar. Þessi skip eru yfir-
leitt ekki bundin neinu frystihúsi.
Sum þeirra eru bundin einhverri
bræðslu að visu, en þau eru miklu
siður bundin frystihúsi. Þannig
mætti náttúrlega miðla afla
miklu betur um landið en gert er
nú.”
Svo fara menn
að saga framan
af skipi — og
við getum
ekkert sagt
Togararnir eru farnir að
nálgast hundrað og ekkert lát
virðist vera á fjölguninni.
„Þaö er voðalegur galli við
þessi mörk, 39 metra og 1000 ha
vél, sem fiskveiðilögin segja að
séu togarar. Að visu hefur ráðu-
neytið fært mörkin niður I 900 hö
með reglugerð og skip með þá
vélarstærö verða að taka út sína
skrapdaga. Nú gilda miklu
harðari ákvæði um endurnýjun
togara, það verður að fara togari
úr landi. Aftur á móti höfum viö
taliö eðlilegt að hafa endurnýjun
bátaflotans frjálsari, þvi þörfin
þar er miklu meiri. Þessi mis-
munur leiðir svo til þess að menn
eru að saga framan af skipi
breyta vélum og koma með vott-
orð frá framleiðanda um að
skipið sé jú 38,5 m og með 850 ha
vél og komast undir bátareglurn-
ar. Ánþess að við getum i raun og
veru sagt mikiðafþviaðlögin eru
svona.”
— Kemur ekki til greina að
breyta þessum lögum?
„Ég er að setja i gang núna
endurskoðun á fiskveiðilögunum
og það verður gert eins og gert
var 1975. Þaö verða settir I þetta
sérfræðingar, fyrst frá hags-
munaaðilum og siðan koma full-
trúar þingflokkanna.
Endurskoöun á fiskveiöilögun-
um er mjög viökvæmt mál.
Stærðarmörk skipanna er eitt af
þvi sem þarf að endurskoða að
minu mati. Inn i þessa endur-
skoðun kemur lika athugun á
hvort eigi að hverfa frá lögbundn-
um lokunum og fara meira yfir i
skyndilokanir^inn I það koma líka
athuganir á hvort eigi að taka til-
lit til hagkvæmni veiða meira
heldur en gert er i lögunum, t.d.
gagnvart togurunum.
Gæti þurft að
stækka þorsk-
kvótann
fyrir loðnuskipin
— Þorskurinn stendur vel núna,
er það ekki rétt?
„Svo segja þeir. Þeir telja að
óhætt sé að veiða 450 þúsund tonn
i ár og næsta ár en óvi'st hvað
verður svo. Að vi'su telja þeir að
með áframhaldandi þeirri veiði
þá eigihrygningarstofninn aðeins
að dala en ekkert alvarlegt. Það
er auðvitað eðlilegt aö það gerist,
þvi þá erum við komnir framhjá
’76 árganginum i hrygningu og
það koma veikari árgangar eftir
’76.”
— Það er búið að ákveða 450
þúsund tonna þorskveiöi i ár, í
samræmi við tillögur Hafrann-
sóknarstofnunar. Erliklegt aðvið
þann kvóta verði bætt, t.d. fyrir
loönuflotann eins og i fyrra?
„1 þessum 450 þúsund tonnum
geröi ég ráð fyrir loðnuflotanum.
Að visu kunna þau 20-30 þúsund
tonn sem gert var ráð fy rir þarna
að vera full litið eins og nú horfir
með loðnuna seinni hluta ársins.
Sjá næstu síðu
Hempels
skipamálning er fær í allan sjó
Á stýrishús: Hernpalin i) »» Ryðvarnargrunnur. Grunnmálning. Lakkmálning. Á stálsiður: Hempalin »» »> Ryðvarnargrunnur. Grunnmálning. Lakkmálning.
Á vélarúm: Á vélar: Hempalitt II II Hempalin Ryðvarnargrunnur. Grunnmálning. Vélalakk eða Lakkmálning. Ryðvarnargrunnur. Á trésíður: Á lakkað tréverk: Hempalin »» Hempels Grunnmálning. Lakkmálning. Bátalahk no. 10.
»» V élalakk. Á málað tréverk: Hempalin Grunnmálning.
Á trélestar: Hempalin Grunnmálning. »» Lakkmálning.
»» Lakkmálning. Á trébotn: Hempels »» Botngrunnar A. Koparbotnmálning eða
Á stállestar: Hempalin »» Ryðvarnargrunnur. Grunnmálning. »» Bravo botnmálning.
Á þilar: »» Hempalin »» Lakkmálning. Ryðvarnargrunnur. Þilfarsmálning. Á stálbotn: Hempeis Botngrunnur A. Botnmálning Norður B.
S/ippfé/agið íReykjavíkhf
Málningarverksmið/an Dugguvogi
Sfmi 33433