Tíminn - 16.04.1982, Blaðsíða 9

Föstudagur 16. april 1982
il !i A!i !i»S'
9
„Sá stórkostlegi munur, sem
orðið hefir á fylgi Fram-
sóknarf lokksins á stjórnarár-
um hans og Sjálfstæðisflokks-
ins annars vegar og á árum
þriggja flokka hins vegar get-
ur ekki verið nein tilviljun".
flokksins og Alþýöuflokksins
undir forsæti Hermanns Jónas-
sonar. Sú stjórn sat þar til
snemma árs 1938. Þingkosningar
fóru fram 1937 og fékk Fram-
sóknarflokkurinn þá 24.9% gildra
atkvæöa og hafði aukið fylgi sitt
frá 1934 um 13.7% þrátt fyrir
Breiðfylkingu Sjálfstæðisflokks-
ins og Bændaflokksins. Það
skiptir þvi i tvö horn um fylgi
Framsóknarflokksins hvort hann
var I stjórn með Alþýðuflokknum
eða Sjálfstæðisflokknum enda var
Alþýðuflokkurinn annarrar gerð-
ar þá en hann er nú.
1950-1956
Þriöja samstjórn tveggja
flokka, Framsóknarflokks og
Sjálfstæðisflokks var mynduð
1950 undir forsæti Steingrims
Steinþórssonar. Þingkosningar
fóru fram 1953 en sömu flokkar
voru saman i stjórn áfram, en nú
undir forsæti Ólafs Thors.
Stjórnarsamstarf þessara
tveggja flokka varö þvi sex ár.
Þingkosningar fóru fram 1956, en
þá var kosningabandalag milli
Framsóknarflokks og Alþýðu-
flokks. Það liggur þvi ekki ljóst
fyrir hvert raunverulegt fylgi
Framsóknarflokksins var i þess-
um kosningum. Þar sem fylgistap
þessara tveggja flokka til samans
var 9.6% 1956 frá 1953, og ef
reiknað er með að fylgistapið hafi
veriö hlutfallslega hið sama hjá
báöum flokkunum, þá hefur raun-
verulegt fylgi Framsóknarflokks-
ins 1956 verið 19.8%. Samkvæmt
þessu hefir Framsóknarflokkur-
inn tapað 19.2% fylgi frá 1949 til
1956.
1959-1971
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðu-
flokkur mynduðu stjórn 1959 og
sat hún til 1971. Var þetta fjórða
tveggja flokka stjórnin. Ýmis
mannaskipti urðu i stjórninni á
samstarfstima hennar. Þar sem
Framsóknarflokkurinn átti ekki
hlut að rikisstjórn á þessu tima-
bili þarf ekki frekar hér um að
ræöa.
1974-1978
Fimmtu og siðustu tveggja
flokka stjórnina mynduðu Fram-
sóknarflokkur og Sjálfstæðis-
flokkur 1974 undir forsæti Geirs
Hallgrimssonar. Hún sat i fjögur
ár. 1 kosningunum 1974 fékk
Framsóknarflokkur 24.9% gildra
atkvæða en 1978 reyndist fylgiö
16.9%. Fýlgistapið á þessum fjór-
um árum varð þvi 32.1% og komst
þvi næst þvi sem varð 1934, þegar
flokkurinn var klofinn. En allt
þetta fylgistap vann flokkurinn
upp að fullu eftir hálft annað ár i
kosningunum i des. 1979.
Eins og hér hefir veriö greint
frá tveggja flokka rikisstjórnum
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæöisflokksins er svo aö sjá að
samstarfiö hafi haft endurtekna
óhollustu á kjörfylgi Fram-
sóknarflokksins. I þessu yfirliti er
miðað við kosningaúrslit, annars
vegar næst á undan stjórnar-
Þá athugasemd ber að gera, að
tæp tvö ár liðu frá kosningum 1937
þar til þriggja flokka stjórnin var
mynduð 1939. Það er þvi vandséð
hvað af fylgisaukningu Fram-
sóknarflokksins (10.8%) var á ár-
unum 1937-1939 og hvað frá árun-
um 1939-1942
Sá stórkostlegi munur sem
myndun, hins vegar sem næst eru
stjórnarslitum. Að sjálfsögðu eru
fjölmargar orsakir aö verki, sem
áhrif hafa á fylgi flokka aðrar en
þær hvaða flokkar eru saman i
rikisstjórn. En þess konar orsakir
láta ekki siður aö sér kveða þegar
þriggja flokka stjórnir eru við
völd, en þegar tveir flokkar fara
með völdin. Þaö er þvi freistandi
að bera saman fylgi Fram-
sóknarflokksins á timum tveggja
flokka stjórna annars vegar og
þriggja flokka hins vegar. Sá
samanburöur litur þannig út á 50
ára timabili:
orðið hefir á fylgi Framsóknar-
flokksins á stjórnarárum hans og
Sjálfstæðisflokksins annars vegar
og á árum þriggja flokka hins
vegar getur ekki veriö nein tilvilj-
un. Það er þvi verðugt um-
hugsunarefni fyrir framsóknar-
menn hvort hér er um einhvers
konar lögmál að ræða.
Sigurvin Einarsson
Tveggja flokka ríkisstjórnir
Kosninga- Samstarfs- Fylgi
tímabil flokkar Framsóknarflokks
1931-1934 Framsf og Sjálfstf. 1932-1934 39% tap
1934-1937 Framsf 1 og Alþf 1. 1934-1938 13.7 aukning
1949-1956 Framsf og Sjálfstf. 1950-1956 19.2% tap
1974-1978 Framsf og Sjálfstf. . 1974-1978 32.1% tap
Þriggja flokka ríkisstjórnir
Kosninga- Samstarfs- Fylgi
tímabil flokkar Framsóknarfl
1937-1942 Framsf. Sjálfstf.
og Alþýðuf. 1939-1942 10.8% aukning
1946-1949 sömu flokkar 6.1%aukning 1947-1949
1956-1959 Framsf. Alþ.bandal 41.7% aukning Alþýðuf 1. 1956-'58
1971-1974 Framsf 1. Alþbandal. Samt.fr .v. 1971-74 1.6% tap
1978-1979 Framsf. Alþbandal 47.3%aukning
og Alþ.fl 1978-79
■ Mælifellskirkja. Mynd A.S.
Stórgjafir til kirkna í
Mælifellsprestakalli
stöðum i Þverárhlið 8. nóvember
1979 ásamt félaga sinum, einnig
komungum flugmanni.
Hinir veglegu altarisstjakar
eru mikil kirkjuprýði á Mælifelli
og ber fagurlega við hina stóru og
glæsilegu altaristöflu, málverk
sira Magnúsar Jónssonar pró-
fessors frá Mælifelli.
1 fyrravor smiðaði Indriði Sig-
urjónsson bóndi á Hvlteyrum
járnboga I rómönskum stil og
með helgitáknum á sáluhliðiö á
Mælifellskirkjugarði. Þykir hin
mesta prýði að hinum haglega
gerða hliðboga Indriða. Gaf hann
hvorttveggja efni og vinnu og eru
færöar alúöar þakkir fyrir þá
smiöi, sem lengi mun fegra
kirkjugarö og staðarhlað á Mæli-
felli.
Monika Helgadóttir á Merkigili
i Austurdal hefur keypt giæsileg-
an hökul frá Englandi og fært A-
bæjarkirkju að gjöf,en á komandi
sumri er þess að minnast að liðin
eru 60 ár frá vigslu kirkjunnar.
Monika hefur lengi veriö formaö-
ur sóknarnefndar Abæjarsafn-
aðar og látiö sér mjög annt um
kirkjuna, sem er elzta steinsteypt
kirkjuhús I Skagafiröi, og greitt
úr eigin vasa ýmsan tilfallandi
kostnað af viðhaldi hennar.
1 söfnuðinum eru nú 14
manns, en staðurin að Abæ með
öllu i eyði i sl. rúm 30 ár. — Iöu-
lega heyrast raddir úti i frá um að
Ábæjarkirkja skuli niður lögð og
sókn af hinum tveimur byggöar-
bólum i Abæjarsókn lögð til Goð-
daiakirkju. Fyrir forgöngu
Moniku á Merkigili og höfðings-
skap fá slikar hugmyndir litlar
undirtektir og mun Abæjarkirkja
enn lengi standa, betur búin
gripum en nokkru sinni fyrr, er
henni hefur nú bætzt hinn fagri
hökull.
Ljúfar og skyldar þakkir skulu
færöar hinum þjóðkunna skör-
ungi Moniku á Merkigili.
Ágdst Sigurftsson.
■ Fyrir skemmstu lék Heiðmar
Jónsson organisti I Goðdölum
fyrsta sinni viö guðsþjónustu á
nýtt harmonium, sem hafði verið
gefið kirkjunni, keypt til landsins
frá Hamborg fyrir meðalgöngu
söngmálastjóra. Hljóöfærið sem
er bæöi dýrt oe vandað oe eefur
|færi á fjölbreyttum og orgelleik,
gáfu hjónin I Árnesi, Helgi Valdi-
marsson og Snjólaug Guðmunds-
dóttir og Guðmundur sonur
þeirra. Errausnþeirra mikilogá
lorði höfö.
Hið nýja kirkju-harmonium er
minningargjöf um foreldra Snjó-
llaugar, hjónin i Litluhlíð I Vestur-
Idal, Guðmund ólafsson og óllnu
;Sveinsdóttur ljósmóöur. Guð-
Imundur var lengi organisti i Goð-
dölum, um hálfan fimmta áratug.
Þegar hann tók við starfinu, var
aeði gamalt og lélegt hljóðfæri I
kirkjunni, en hann beitti sér fyrir
þvi, að harmoníum þaö sem fram
til þessa hefur verið i kirkjunni og
vel dugað var keypt, a.m.l. fyrir
samskotafé og ágóöa af hluta-
veltu, sem haldin var á Tungu-
hálsi. Gamla hljóðfærið var gefiö
Arbæjarsöfnuði, en spilltist mjög
er Abær var fallinn I auðn. Var
það loks tekið þaðan,gert upp og
mun enn vera til á Siglufirði.
F.h. Goödalasafnaðar færir
undirritaöur fjölskyldunni i Ar-
nesi alls hugar þakkir fyrir hina
góöu gjöf til kirkjunnar og mun
hlutast til um, að silfurskjöldur
með nöfnum Litluhliðarhjóna
verði settur á hljóöfærið. — Með
tilkomu þess hafa allar 3 kirkj-
urnar I Lýtingsstaðahreppi eign-
azt vönduö hljóðfæri en til
Reykjakirkju var keypt stórt og
nýlegt harmonium vorið 1977 og
nýtt hljóöfæri til Mælifellskirkju
ári fyrr.
A sl. sumri gáfu hjónin Jóhann-
es Reykjalin Snorrason flugstjóri
og Arna Hjörleifsdóttir Mælifells-
kirkju forkunnarfagra altaris-
stjaka tii minningar um Hauk son
þeirra, er átti lögheimili i Háu-
brekku, nýbýli sem reist var i
Mælifellslandi 1949 og er nú eign
þeirra hjóna. Haukur Jóhannes-
sonvar fæddur 20. april 1959 og
fórst I flugslysi að Sigmundar-
|in
\4~
FUÓTSDALSVIRKJUN
FRAM FYRIR RlAHIMI?
þykjast vilja sveitungum sinum
vel, að styðja á anna hátt við
bakið á frumbýlingum. Kannski
má veita þeim ráðleggjendum
það til vorkunnar að þeir viti ekki
betur, þvi þeir sem slik ráð gefa
eru að þvi er virðist menn sem
tekið hafa við af foreldrum sinum
og hafa ekki þurft að standa i
sporum þeirra er allt þurfa að
byggja á áhuganum og bjartsýn-
inni.
En þar sem Blanda er nú til
umræðu, kemur mér til hugar
landsvæði það er hún rennur um
og næsta nágrenni. Þá er fyrst til
aö taka Auökúluheiöi, sem er
vafalitiö eitt hvert besta
heiðaland til sumarbeitar fyrir
sauðfé, sé það skynsamlega nýtt
en ekki ofbeitt. Fleira er það sem
prýðir og bætir þann ágæta stað
en gróðurinn sem við eigum allt
of litið af á Islandi og ættum
fremur að hlúa að en tortima, það
eru vötnin sem náttúran hefur
þar komið fyrir á þann hátt sem
henni hefur svo vel til tekist.
Þessum skilyrðum fylgir svo
það að fiskur er i vötnum og
fuglar i mó. Fari svo ógæfulega
að sökkt verði allt að 60 ferkiló-
metrum gróins lands austan og
vestan Blöndu munu eiga sér stað
miklar breytingar til hins verra á
þeim slóðum. A vetrum frýs svo
þetta svæði að sjálfsögðu, varla
eykur 60 ferkilómetra jökull
mikið á hitastigið á okkar kalda
landi, sem talið er vera á
mörkum hins byggilega vegna
kulda.
Ekki hef ég heyrt neinn minn-
ast á það hvernig Blanda verður
að vetrinum eftir að virkjaö hefur
verið. Ekki hefur það ósjaldan
gerst að Blanda hefir reynst
nokkuð óþjáll ljár i þúfu þeim
Langdælingum og Blöndósingum
vegna flóöa, sem orsakast hafa af
klakastiflum, hefur þó Blanda
verið að jafnaöi vatnslitil að vetr-
inum, en þó oft valdið hinum
mestu óþægindum af þessum
sökum. Vatnsmagn Blöndu
verður að sjálfsögðu mun meira
að vetrinum eftir að virkjað hefur
verið og þarf þá varla að sökum
að spyrja hvernig fer ef stiflur
koma i ána.
Við höfum nú fyrir okkur
áþreyfanlegt dæmi, þar sem
Þjórsá er. Hún hefur sýnt lands-
mönnum svo ekki verður um
villst að fleira fylgir virkjunum
en kostirnir.
Eflaust þykir þeim er lesa
þessar linur ég vera andstæðing-
ur allra virkjana, þar sem vatns-
afl er orkugjafinn, ekki er það nú
svo.en best er kapp með forsjá.
Það er haft á oröi að velja verði
ódýrasta virkjunarkostinn sem er
að mati þeirra sem um hafa
fjallað virkjunarleið 1. hefur
þetta veriö það vel kannað að
hægt sé að fullyrða.
Við höfum vafalaust færa menn
til rannsókna um tilhögun og
framkvæmdir ýmissa stór-
framkvæmda, en þaö hefur nú
sannastsvoekki verðurum villst,
að þeim getur skotist þótt skýrir
séu. Má þar nefna Kröflu
ævintýrið sem allir kannast við,
þó þar sé ekki i öllu saman að
jafna. Væri ekki nokkurt vit i að
fara sér að öllu með gát, en flana
ekki um ráðfram. Velja til dæmis
úr þá virkjunarkosti sem minnst-
um skaða valda okkar ágætu
fósturjörð.
Við lifum á öld hinna hröðu
framfara, erfitt er að segja um
hversu lengi vatnsorkan verði
hinn æskilegi orkugjafi enda nú
þegar nokkur kurr i
landsmönnum vegna verðlags á
raforku meðan raforkan er allt að
þvi gefin útlendingum. Eitthvaö
finnst manni skjóta skökku við að
raforkuverð skuli vera mun dýr-
ara hér á lslandi til almennra
nota, en víða i nágrannalöndum,
þar sem verður sumstaðar að
greiða fyrir orkuna sem knýr
orkuverin. Væri þetta ekki
veröugt rannsóknarefni ein-
hverjum óhlutdrægum aðila.
Reykjavik, 4. apríl 1982
Haraldur Karlsson, 3781-3206.