Tíminn - 22.06.1982, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 22.JÚNÍ 1982.
5
■ „Ekki hefur veríð fjallað um neitt
mál eins mikið innan Samvinnuhreyf-
ingarínnar og stefnuskrána og mér finnst
að við séum komin með í hendumar
prýðilegt framvarp sem ekki er hægt að
gera neinar meiriháttar breytingar á til
bóta“ sagði Valur Amþórsson stjóraar-
formaður Sambands islenskra samvinnu-
félaga m.a. i umrxðum um stefnuskrá
Sambandsins á 80. aðalfundi þess sem
haldinn var á Húsavik um helgina.
Tvö mál settu öðrum fremur svip sinn
á 80. aðalfund Sambandsins að þessu
sinni en það voru annars vegar
ofangreind stefnuskrá og hinsvegar
tillaga um stofnun Samvinnusjóðs ís-
lands.
Allmiklar, og á stundum nokkuð
heitar, umræður urðu um stefnuskrána
eftir að Hjörtur Hjörvar formaður
stefnuskrárnefndar hefði flutt skeleggt
framsöguerindi um hana. Harðasta
gagnrýnin kom frá Andrési Jónssyni
fulltrúa Kaupfélags Borgnesinga og
gekk hann svo langt að koma með nýja
tillögu að stefnuskrá á fundinum, en
tillaga hans var í stuttu máli þessi:
„Samvinnuhreyfingin stuðli að almanna-
heill og síðan komi Rockdale-regl-
urnar“.
í máli sínu sagði Andrés að hann væri
á móti því að semja nýjar trúarjátningar,
Rockdale-reglumar hefðu dugað hingað
til. Hann gerði einnig minniháttar
athugasemdir við málnotkunina á sum-
um stöðum í stefnuskránni, eins og til
dæmis grein 11.12 þar sem segir að allir
samvinnumenn séu neytendur. Fannst
honum óþarfi að taka þetta fram og
sagði að hann vissi dæmi um einn mann
fyrir vestan sem hefði verið meðlimur i
hreyfingunni í eitt ár eftir að hann lést...
„Er þetta kannski dæmi um mann innan
Sambandsins sem er ekki neytandi“?...
Fjölmargir tóku til máls eftir Andrési
og lýstu undrun sinni á málflutningi
hans. Fannst þeim stefnuskráin nauðsyn-
leg og góð fyrir hreyfinguna og væri það
samboðið hreyfingunni að hún gæfi sér
þessa stefnuskrá í afmælisgjöf á afmælis-
fundinum.
Valur Arnþórsson sagði til dæmis að
sér fyndist það fátæklegt ef hreyfingin
kysi sér stefnuskrá Andrésar á aldar-
afmælinu auk þess sem það væri
misvirðing fyrir fólkið sem unnið hefur
mikið starf ef öllu væri kastað fyrir róða
fyrir þetta fátæklega plagg Andrésar.
Andrés dró síðan tillögu sína til baka
og var stefnuskráin siðan samþykkt
samhljóða á fundinum.
Svipmynd frá 80. aðalfundi Sambandsins sem haldinn var á Húsavík.
Tímamynd: FRI
Stefnuskrá og Samvinnusjóður aðalmál 80. adalfundar Sambandsins
„PRVULEGT FRUMVARP”
Samvinnusjóður Islands gerir Sambandinu kleift
að taka þátt í orkuf rekum iðnaði
Sem fyrr segir hefur ekki verið fjallað
um neitt mál eins mikið innan Samvinnu-
hreyfingarinnar og stefnuskrá þá sem
samþykkt var á fundinum. Tvívegis á
undanförnum árum hafa verið send út
frumvarpsdrög að stefnuskránni til
Kaupfélaganna þar sem þau hafa hlotið
ítarlega umfjöllun á fundum félags-
manna og þaðan hafa komið fjöldinn af
tillögum og ábendingum til stefnuskrár-
nefndarinnar sem tekið hefur þær til
athugunar.
Mörg ávörp voru flutt af fulltrúum á
aðalfundinum um skrána sjálfa og töldu
flestir að um tímamótamál væri að ræða
hjá hreyfingunni. Hér væri grundvallar-
stefnuskrá hreyfingarinnar komin fram,
höfuðdrættirnir, en siðan mætti útfæra
stefnu í ýmsum málaflokkum, eins og til
dæmis iðnaðar og sjávarútvegsmálum,
nánar á næstu árum. Hér má sérstaklega
geta ávarps Harðar Zophaníussonar
en hann gerði sér litið fyrir og flutti
ávarp sitt um stefnuskrána á bundnu
máli og var góður rómur gerður að því
af öðrum fulltrúum.
Samvinnusjóður íslands
„Aðalfundur Sambands islenskra
samvinnufélaga haldinn á Húsavík 18.
og 19. júní 1982 samþykkir að fela stjórn
Sambandsins að gangast fyrir stofnun
Samvinnusjóðs íslands á 100 ára
afmælisári Samvinnuhreyfingarinnar.
Auk Sambandsins skal aðild að
stofnun Samvinnusjóðs íslands boðin
öllum kaupfélögum innan Sambands
■ „Við viljum ekki útiloka slíkt og
stefnum að þátttöku á þvi sviði enda
er það verðugt verkefni Sambandsins
að geta komið inn i þá uppbyggingu
þannig að ekki verði bara um að ræða
ríki og erlenda aðila sem standa i
þessu“, sagði Erlendur Einarsson
forstjóri Sambands islenskra sam-
vinnufélaga er hann var spurður um
hvort eitt af markmiðunum með
stofnum Samvinnusjóðs Islands væri
þátttaka i orkufrekum iðnaði.
Erlendur Einarsson og Valur Am-
þórsson stjórnarformaður Sambands-
ins héldu blaðamannafund í Þverár-
stofu í Safnahúsinu á Húsavík að
loknum 80. aðalfundi Sambandsins en
segja má að vagga Samvinnuhreyf-
ingarinnar hafi verið þessi stofa.
Valur sagði að hann væri ánægður
með aðalfundinn, mæting hefði verið
með besta móti og fjallað hefði verið
um tímamótamál eins og stefnuskrána
og Samvinnusjóðinn.
í sambandi við sjóðinn þá sagði
Valur Amþórsson og Erlendur Einarsson á aðalfundi Sambandsins.
Tímamynd: FRI
Stefnum að þátttöku
f orkufrekum iðnaði
— sagdi Erlendur Einarsson forstjóri SÍS um Samvinnusjód íslands
Erlendur að hreyfingin hefði lagt
vaxandi áherslu á þátt sinn í at-
vinnulífinu og mætti sem dæmi nefna
myndarlega verksmiðju hennar í
Bandaríkjunum. Sjóðurinn væri ekki
nein fjármagnsuppspretta heldur ætl-
aður til að sameina krafta félaganna
og fyrirtækjanna innan hreyfingarinn-
ar. Stofnfé sjóðsins yrði nokkurs
konar hlutafé og gert væri ráð fyrir að
lögð yrði ákveðin upphæð i sjóðinn á
hverju ári í fimm ár. Síðan yrði leitað
eftir fjármagni í ákveðin verkefni en
reynslan yrði að skera úr um hvernig
til tækist.
Valur sagði að einstök verkefni í dag
væru orðin það stór að það væri ofviða
fyrir einstök kaupfélög og Sambands-
félög að ráðast í þau en með sjóðnum
teldu þeir að þar væri kominn
ákveðinn farvegur í að leysa þau
vandamál auk þess sem sjóðurinn
mundi efla islenskt atvinnulíf.
- FRI
islenskra samvinnufélaga og samstarfs-
t'yrirtækjum Sambandsins.
Aðild að sjóðnum skal bundin því
skilyrði að viðkomandi félag samþykki
að kaupa samvinnusjóðsbréf fyrir á-
kveðna lágmarksfjárhæð næstu 5 ár frá
stofnun sjóðsins, eftir því sem nánar
verður kveðið á um í stofnsamningi.
Skal haft samráð við stjórnir kaupfé-
laga og samstarfsfyrirtækja um gerð
stofnsamnings svo viðtæk samstaða geti
orðið um uppbyggingu sjóðsins.
Hlutverk Samvinnusjóðs íslands skal
einkum vera í því fólgið að efla þátttöku
Samvinnuhreyfingarinnar í atvinnulifi
landsmanna og frekari uppbyggingu
þess i anda og samræmi við stefnuskrá
Samvinnuhreyfingarinnar".
Þannig hljóðaði tillaga um stofnun
Samvinnusjóðs íslands á aðalfundinum
og var hún samþykkt samhljóða.
Erlendur Einarsson forstjóri Sam-
bandsins hafði framsögu að tillögu um
þennan sjóð og sagði hann þá m.a. að
til lengri tíma litið væri nauðsynlegt að
stiga þetta skref og að sjóðurinn yrði
lyftistöng fyrir hreyfinguna í framtíð-
inni.
Hann sagði að rætt hefði verið um
nauðsyn þess, innan Sambandsins, að
koma sér upp stofnun sem gæti
sameinað félögin í meiriháttar átök á
sviði Samvinnuhreyfingarinnar. Mörg
verkefni væru orðin það stór að ofviða
væri fyrir einstök félög að ráðast í þau
sjálf og væri sjóðnum m.a. ætlað að leysa
þann vanda.
í umræðunum sem urðu um þessa
tillögu kom m.a. fram að með stofnun
sjóðs sem Samvinnusjóðs Islands væri
hreyfingunni gert kleift að takast á við
verkefni sem hingað til hefðu verið á færi
ríkisvaldsins og erlendra fyrirtækja eins
og til dæmis þátttaka i orkufrekum
iðnaði og hugsanlega stóriðju.
Eysteinn Jónsson sagði að hann vildi
lýsa ánægju sinni með framkomna
tillögu. Við værum á tímamótum nú og
hætta á að við yrðum vinnumenn í eigin
landi þar sem eriendir risar réðu öllu,
við hefðum þegar fengið nasasjón af
því. Einkafjármagnið væri ekki það
beysið eða hefði það hugrekki að því
væri að treysta. Það vildi helst hafa
umboð og flytja inn en síðan ættu aðrir
að taka áhættuna..„Hvernig er komið
fyrir þjóð sem ekki getur tekið áhættu á
eigin atvinnurekstri"?
Aðrir fulltrúar tóku undir með
Eysteini og lýstu yfir ánægju sinni með
framkomna tillögu en hins vegar var það
gagnrýnt að hún bæri svo brátt að og að
ekki hefði gefist tækifæri til að ræða
hana í kaupfélögunum.
- FRI