Fréttablaðið - 18.12.2008, Blaðsíða 66

42 18. desember 2008 FIMMTUDAGUR
maturogvin@frettabladid.is
Hvaða matar gætirðu síst verið án?
Kartöflur eru í miklu uppáhaldi og ég þreytist ekki á að
gera tilraunir með þær. Allt sem kemur úr sjónum finnst
mér gott.
Besta máltíð sem þú hefur fengið?
Rjúpur á jólunum hjá ömmu Guðrúnu þegar ég var
stelpa og kleinurnar hennar ömmu Ólínu og ísköld
mjólk.
Er einhver matur sem þér finnst vondur?
Nei, ég er í raun alæta en kannski minnst hrifin af söltu
og reyktu kjöti.
Leyndarmál úr eldhússkápnum:
Ólívuolía, smjör, sjávarsalt, nýmalaður pipar, sítróna,
rjómi. Ef ég á þetta til get ég breytt hvaða hráefni sem er
í veislumat.
Hvað borðar þú til að láta þér líða betur?
Ég fæ stundum óviðráðanlega súkkulaðilöngun og læt
það þá bara eftir mér. Eins elda ég frábæra gúllassúpu
sem ég elda gjarnan ef kalt er í veðri eða ef einhver er
að fá flensu og hefur hún reynst allra meina bót.
Hvað áttu alltaf til í ísskápnum?
Sítrónur, hvítlauk, smjör, kartöflur, mjólk og ferskt græn-
meti. Svo geymi ég naglalakk í ísskápnum og sinnep af
öllum sortum.
Ef þú yrðir föst á eyðieyju hvað tækirðu með þér?
Sekk af kartöflum og öngla og alls konar fræ til matjurta-
ræktar. Síðan myndi ég gróðursetja um alla eyju, setjast
þar að og veiða í matinn. Svo myndi ég skrifa flösku-
skeyti á kvöldin við varðeld og drekka heimabrugg.
Hvað er það skrítnasta sem þú hefur borðað?
Hrossagaukur. Algjört lostæti!
MATGÆÐINGURINN STEINUNN ÓLÍNA ÞORSTEINSDÓTTIR LEIKKONA
Finnst allt gott sem kemur úr sjónum
> MANDARÍNUR
Margir tengja mandarínur við komu jólanna,
enda fást þær sjaldan í jafn miklum mæli í mat-
vöruverslunum og á þessum árstíma. Mandarín-
urnar öðlast margs konar hlutverk á aðventunni,
ýmist sem ilmgjafar og hilluskraut
ef í þær er stungið negulnögl-
um eða þær enda ofan í
skóm stilltra barna. Þótt
flestir borði mandarínur
einar sér má líka rífa niður
bátana og setja út á sal-
atið til að gera það örlítið
ferskara og jólalegra.
Björg Þórhallsdóttir söng-
kona einbeitir sér að holl-
ustunni á aðventunni. Hún
deilir uppskrift að góðri
sultu með lesendum.
„Ég er mikil eldabuska og hef mjög
gaman af því að vera í eldhúsinu og
prófa nýja hluti,“ segir Björg Þór-
hallsdóttir sópransöngkona. „Ég er
mjög upptekin af ferskri elda-
mennsku og legg þá áherslu á fá en
góð hráefni. Gegnumgangandi í
minni matargerð er chili, sítróna,
kóríander og hvítlaukur,“ segir
Björg sem er nýkomin af norrænu
menningarhátíðinni í Liverpool þar
sem hún söng sig inn í hug og hjörtu
viðstaddra. Hún situr ekki auðum
höndum þessa dagana því hún stóð
fyrir fjáröflunartónleikum í Akur-
eyrarkirkju fyrir troðfullu húsi á
þriðjudag til styrktar bágstöddum
og fram undan eru jólatónleikar í
Iðnó, 21. desember klukkan 17.
„Ég ætla að sleppa öllum köku-
bakstri fyrir jól og einbeita mér
bara að hollustunni á aðventunni.
Þegar maður er að vinna svona
mikið þarf maður fyrst og fremst
að huga að heilsunni, enda allt undir
henni komið í þessu starfi,“ segir
Björg sem gaf okkur uppskrift að
sultu sem hún býr til reglulega.
„Þessa sultu smakkaði ég fyrir
nokkrum árum hjá góðri konu í
Svarfaðardal og féll marflöt fyrir
henni. Ég hef framleitt hana í
massavís síðan og sendi yfirleitt
gesti með krukku heim ef hún hefur
verið á borðum hjá mér því hún er
hreinlega ávanabindandi. Það er
hægt að gera hana í nokkrum litum
en rauð er í mestu uppáhaldi og er
auðvitað vinsælasti liturinn núna á
aðventunni og í nálægð jólanna,“
segir Björg sem gaf sultunni mis-
munandi nafn eftir styrkleika. „Ég
þróaði uppskriftina aðeins og þá
varð auðvitað að setja á hana nýtt
nafn. Sterka útgáfan mín kallast
sópransulta sælkerans, enda búin
til af sópransöngkonu svo hún
skerpir háu tónana þegar mikið
liggur við og kallar þá jafnan fram
óbeðin. Mildari útgáfuna kalla ég
Silly Chili því maður missir sig
gjarnan við át hennar og getur þá
orðið ósköp „silly“ af græðginni
einni saman,“ segir Björg og brosir.
„Ég hef líka gert ýmsar tilraunir
með að hafa gervisykur í stað strá-
sykurs í sultunni og það er mjög
góður kostur, en þá hefur mér fund-
ist best að nota Hermesetas-strá-
sætu.“ alma@frettabladid.is
SÓPRANSULTA SÆLKERANS
„Þetta er mín jólaútfærsla á klass-
ísku ítölsku „rotolo“, segir Steinn
Ó. Sigurðsson, yfirmaður eldhúss
Manns lifandi og Græns kosts, sem
gaf okkur uppskrift að girnilegri
sætkartöflusteik. -ag
SÆTKARTÖFLUSTEIK „ROTOLO” FYRIR
FJÓRA
Rotolo:
4 stk. meðalstórar sætar kartöflur
2 stk. bökunarkartöflur
100 ml kókosmjólk
1 stk. hvítlauksgeiri
½ búnt af salvíu
Salt og pipar
Fylling:
4 stk. portobello-sveppir
200 g geitaostur
1 stk. rauð paprika
1 lúka af spínati
Aðferð:
Kókosmjólkin er hituð í potti
ásamt hvítlauknum og krydduð
með salti og pipar. Kartöflurnar
eru skornar í eins þunnar sneiðar
og mögulegt er í japönsku mandol-
ini. Kartöflusneiðunum er velt
upp úr kókosmjólkinni og því næst
raðað þétt saman á silikonmottu
með fínt saxaðri salvíu á milli
laga, fyrst lag af sætum, því næst
lag af bökunarkartöflum og að
lokum lag af sætum kartöflum,
önnur silikonmotta er lögð yfir
kartöflurnar og þær bakaðar í 15
til 20 mínútur við 190°C eða þar til
þær eru orðnar mjúkar og saman-
pressaðar.
Fyllingin:
Sveppirnir eru steiktir á pönnu og
skornir í sneiðar. Paprikan er vafin
inn í álpappír og hún bökuð í ofni
við 190°C þar til hún er orðin mjúk
eða í um 15 mínútur, þá er kjarninn
hreinsaður úr og hún kæld.
Rúllan:
Þegar kartöflurnar eru tilbúnar er
þeim hvolft varlega á álpappír sem
búið er að smyrja með ólívuolíu,
spínatlaufunum er raðað ofan á,
því næst paprikunni, svo sveppun-
um og að lokum er geitaosturinn
mulinn í miðjuna og kartöflunum
rúllað þétt utan um fyllinguna og
hún bökuð í 10 mínútur við 200°C.
Skerið rúlluna í fjórar jafn stórar
steikur og berið fram með spergil-
kálssalati með mandarínum og
pestói úr sólþurrkuðum tómötum.
Sætkartöflusteik „Rotolo“
LÉTTUR JÓLAMATUR Steinn mælir með
sætkartöflusteikinni handa þeim sem
vilja prófa eitthvað nýtt á jólunum, eða
við önnur tilefni.
Yesmine Olsson gaf nýverið út sína
aðra matreiðslubók: Framandi og
freistandi, indversk og arabísk
matreiðsla. Hún gefur okkur hér
smá forskot á sæluna með upp-
skrift að framandi lamba læri.
OTTOMAN-LAMBALÆRI
1 meðalstórt lambalæri
5 hvítlauksgeirar skornir í þunnar
sneiðar
1 ½ dós hrein jógúrt
safi og rifinn börkur af einni sítrónu
3 msk. ólívuolía
3 msk. tómatpúrra
¼ tsk. chili-duft
½ tsk. allrahandaduft
Salt og nýmulinn svartur pipar
Allrahanda eða „allspice“ er ekki
brúnkökukryddblandan sem stund-
um er kölluð þessu nafni, heldur
ber af runna sem vex á Jamaíku og
er stundum kallað Jamaíkupipar
eða kryddpipar.
Daginn áður: Skerið holur í lærið
og setjið hvítlaukssneiðar inn í hol-
urnar. Setjið jógúrtina í skál og
hrærið öllu kryddinu saman við
ásamt salti og pipar. Nuddið lærið
vel upp úr kryddblöndunni. Pakkið
lærinu inn í plast og látið mariner-
ast í kæli yfir nótt.
Takið kjötið út úr ísskápnum og
látið það standa þar til það hefur
náð stofuhita. Stillið ofninn á 210°C
og setjið lambið í ofnskúffu. Eldið
lambið í 30 mín. á þessum hita eða
þar til stökk húð hefur myndast.
Lækkið síðan hitann niður í 150°C
og haldið áfram að elda þar til kjöt-
mælir sýnir 70°C. Takið lærið út úr
ofninum og látið það hvílast í 15
mín., setjið stykki yfir
Berið fram með couscous, chutn-
ey og fersku salati.
Ottoman-lambalæri
Í vetrarkuldanum er fátt betra en
að gæða sér á heitum drykk. Kakó
og jólaglögg er alltaf vinsælt á
aðventunni, en kryddað te er ekki
síður gott og er skemmtileg til-
breyting frá hefðbundnu tei.
MASALA CHAI FYRIR 2
2 bollar vatn
1 msk. sykur
2 heilar kardimommur
2 negulnaglar
4 svört piparkorn
2 msk. svört telauf
1 bolli heit mjólk
Setjið vatnið og sykurinn í pott
og látið suðuna koma upp. Bætið
kryddinu og telaufunum út í. Takið
af hitanum og leyfið blöndunni að
standa í tvær til þrjár mínútur.
Hellið í bolla í gegnum sigti og
fyllið bollana af heitri mjólk. Njót-
ið vel. - ag
Kryddað te með mjólk
HEITT OG GOTT Masala chai er skemmti-
leg tilbreyting frá hefðbundnu tei.
SÓPRANSULTA SÆLKERANS
Chili-aldin – magn, litur og stærð eftir smekk
1 stór paprika í sama lit og chili-aldinið
150 ml eplaedik (cider-vinegar)
300 g strásykur (má einnig nota gervisykur en þá þarf að minnka magnið
samkvæmt leiðbeiningum á umbúðum eða eftir smekk)
2 msk. melatin-sultuhleypir í gulu bréfi
AÐFERÐ:
Chili-aldinin eru fræhreinsuð og maukuð með sykri og ediki í matvinnslu-
vél. Ég miða við að 2 til 3 lítil chili gefi milda sultu en 3-4 stór gefi sterka
sultu.
Blandan er hituð að suðu og látin malla í 2 til 3 mínútur. Þá er potturinn
tekinn af hellunni, sultuhleypi bætt saman við blönduna og hrært vel
þannig að ekki myndist kekkir. Þá er aftur hleypt á suðu og látið sjóða í
2 mínútur meðan hrært er stöðugt í. Þá er sultan látin standa í nokkrar
mínútur og froðan veidd ofan af.
Að lokum er hún sett á hreinar krukkur og látin kólna og stífna áður en
lokið er sett á.
Sultan er einstaklega góð með ostum, kjúklingi og ýmsum köldum rétt-
um, en einnig er gott að nota hana sem gljáa á svína- og fuglakjöt.
FRAMLEIÐIR Í MASSAVÍS Björg Þórhallsdóttir býr oft til sópransultu sælkerans og
lætur yfirleitt gestina fá krukku með sér heim. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
FRAMANDI OG FREISTANDI Ottoman-
lambalæri er skemmtileg tilbreyting
frá hefðbundna sunnudagslærinu og
auðvelt í framkvæmd.