Tíminn - 04.01.1983, Blaðsíða 12

ÞRIÐJUDAGUR 4. JANÚAR 1983
.1?
heimilistíminn
umsjón: B.St. og
K.L.
■ „Hobbýlím“ getur verið stórhættulegt og valdið heilaskemmdum á ■ Blöðrur og lausir smáhlutir gcta hrokkið ofan í ■ Leikföng, sem geta verið skaðleg fyrir augu, ætti alls ekki að selja - svo sem
börnum. öndunarveginn og valdið köfnun. hoga, byssur o.fl.
frá aóvörunum í Neytendablaðinu
■ I descmberblaði Neytendasamtak-
anna, Ncytendablaðinu, er grein með
teikningum, sem varar við ýmsum
hættum, scm geta leynst í vcnjulegum
barnaleikföngum. Heimilistíminn fékk
lcyfi til að birta kafla úr greininni og
vekja athygli almennings á hvað ber að
varast þegar leikföng eru valin handa
börnum.
Mættulcg límefni
í fyrsta lagi er stranglega varað við
límefnum, sem notuð eru við samsetn-
ingu „módel-leikfanga". Par segir m.a.:
Sum límefni gefa frá sér hættulegar
gufur. Víða erlendis má ekki selja þau
með leikföngum og ekki heldur börnum
yngri en 14 ára. En það eru líka til
hættulaus límefni, eða hættuminni. At-
hugið vel hvort eitthvað er tekið fram
um þetta á umbúðunum. - Síðan segir
frá rannsókn, sem getið er um í norsku
neytendasamtaka-blaði.
Böm og módellíming er fyrirsögnin.
„Samkvæmt Forbruker-raporten er
ekki til nein límtegund, sem er algjörlega
hættulaus og sem jafnframt er hægt að
nota til að líma saman módel með.
Samkvæmt rannsókn blaðsins eru eink-
um tvær tcgundir sem cru hættuminnst-
ar, Britfix polystyren cement og Bostik
modellim og er síðastnefnda tegundin á
márkaði hér á íslandi. í þessum tegund-
um hafa varasömustu efnin, t.d. trikl-
oretylen, veriö fjarlægð og þess í stað
notuð hættuminni efni. Gætið þess að
barnið sitji ckki of lengi við að líma
saman og hafið góða loftræstingu."
Tréleikföng
Tréleikföng ættu ekki að vera holótt
eftir kvisti, eða hafa ójafnt cða óvarið
yfirborð. Á góðum leikföngum eru ekki
festingar, fjaðrir eða aðrir járnhlutar,
sem börn geta fest sig í eða klemmt sig
á. Akstursleikföng, svo sem stórir pall-
bílar, eiga að vera nægilega stöðugir til
að velta ekki við hið minnsta tilefni og
þeir ættu að þola þunga barnsins án þess
að detta strax í sundur. Sama gildir um
rugguleikföng af ýmsu tagi.
Hávaði
Leikföng eiga ekki að gefa frá sér svo
skær eða hávær hljóð, að þau orsaki
heyrnarskaða. í Svíþ’óð var nýlega
tekinn af markaðnum leikfagnabíll, sem
olli 140 desíbela hávaða. Venjulegt
samtal manna á milli fer fram á um það
bil 60 desíbelum. Aðvörun ætti að vera
á leikföngum, sem gefa frá sér hærri
hljóð en 85 desibel, þegar maður heldur
þeim við eyrað. Sums staðar crlendis er
lagaskylda að taka slíkt fram í leiðbein-
ingum með leikföngum.
Hangandi hlutir
Leikföng fyrir ofan smábarnarúm mega
ekki vcra á snúrum, sem eru lengri en
30 sentimctrar. Lykkjur og hringir mega
ekki hafa meira ummál en 35 sentimetra.
Engir hreyfanlegir hnútar mega vera á
slíkum leikföngum.
Hringlur
Hringlur verða að hafa belg úr efni, sem
þolir mikið álag, til að engir smáhlutir
sleppi út. Leikföng með lausum smá-
hlutum, sem ætluð eru eldri börnum, en
gætu heillað ung börn, ættu að hafa
aðvörunartexta á umbúðum.
Stór hólf
Leikföng, sem eru nægilega stór til að
börn geti skriðið inn í þau eða stungið
höfðinu inn í, ættu ófrávíkjanlega að
hafa loftgöt.
Lausir smáhlutir
Smáhlutir, sem eru lausir og gætu því
komist niður í öndunarveginn, mega alls
ekki fylgja leikföngum fyrir börn, sem
eru þriggja ára eða yngri. f sumum lönd-
um gilda reglur um, að leikföng, sem eru
stoppuð, til dæmis dúkkur eða dýr, eigi
að hafa tvöfaldan byrðing. Polyester er
sérlega hættulegt sem fyllingarefni.
■ Uppstoppuð leikföng
þurfa að hafa sterkt ytra
byrði, svo fyllingarefnið
sáldrist ekki úr þeim.
Blöðrur
Mörg slys á börnum hafa orsakast af
blöðrum. Það á að fara varlega með þær,
og alls ekki gefa þær börnum, sem eru
þriggja ára eða yngri. Bandarískar
rannsóknir hafa sýnt fram á, að mörg
dauðsföll hafa orsakast af blöðruhlutum
í hálsi. Þess vegna ættu að vera
aðvaranir á öllum umbúðum fyrir
blöðrur. Blásturshljóðfæri eða pípur og
önnur leikföng, sem börn bera að
munninum eða setja upp í sig, mega alls
ekki hafa neina lausa hluti, sem gætu
komist niður í hálsinn.
Vatnaleikföng
Þau leikföng, sem á að nota í grunnu
vatni verða að hafa loftventla, sem eru
sérhannaðir fyrir þess háttar notkun. Á
þeim leikföngum ættu líka að vera að-
varanir um að þau séu eingöngu vatna-
leikföng, en ekki ætluð sem flotholt eða
bjarghringir.
Rafmagnsleikföng
Leikföng með raftenglum, sem passa
í sterkstraumsinnstungur, eða gætu kom-
ist í þær, eiga alls ekki að vera til. Ekki
á heldur að leyfa leikföng með vírum,
sem hægt væri að koma í raftengla.
Rafmangsleikföng fyrir börn eiga að
tengjast við rafhlöður eða straumbreyti,
sem hefur í mesta lagi 24 volta spennu.
Hættur fyrir augun
Handbyssur, boga eða skutlur (flug-
vélar), sem geta meitt augun, má alls
ekki selja. Engir málmoddar mega vera
á leikföngum, nema þeim sé skýlt með
mjúkum gúmmí hlífum. Skýr aðvörun
ætti að vera á leikföngum af þessu tagi
um þá hættu sem getur stafað af þeim.
Eldfim leikföng
Alls ekki má selja eldfim leikföng.
Það er mikið ábyrgðarmál að bjóða slíka
vöru til sölu. Leikföng sem brenna upp
á örskotsstundu ættu ekki að vera á
markaðnum. Skegg, hár og grímur til að
leika sér með, ættu að brenna nægilega
liægt til að tími vinnist til að taka þau af
sér, ef það óhapp vildi til, að eldur
kviknaði.
Rafmagnsleikföng fyrir börn eiga að tengjast rafhlöðum en ekki venjulegum rafmangsinnstungum.