Tíminn - 30.11.1983, Qupperneq 2

MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1983
■ „í tillögum okkar á Fiskiþingi vekj-
um' við athygli á því hve stórt vandamál
hringormur í þorski og öðrum fiskteg-
undum er að verða hér við land fyrir
bæði veiðar og vinnslu. Á síðustu 20
árum hefur hringormurinn vaxiö jafnt
og þétt og hefur sú þróun vakið ugg og
kvíða hjá öllum þeim sem að þessum
atvinnuvegi standa“, sagði Jón Páll
Halldórsson í samtali við Tímann,en
hann er einn af fulltrúum Fjórðungs-
sambands fiskideilda á Vcstfjörðum á
42. Fiskiþingi sem nú stendur yfir.
Fjórðungssambandið fékk Halldór
Bernódusson á Suðureyri til að vinna
fyrir sig skýrslu um þróunina á hringormi
í fiski á Vestfjörðum frá árinu 1963 og
til ársins í ár. Niðurstöður þeirrarskýrslu
eru á þann veg að frystihús.sem vinnur
2000 lestir af þorskflökum árlega, þarf
að hreinsa úr þeim tæplega 10 milljónir
hringorma og er kostnaður hússins við
það verk tæpar 4 milljónir króna. Ef
þessar tölur eru alhæfðar fyrir allt landið,
kemur út að heildarkostnaður fiskvinnsl-
unnar við þetta verk miðað við 300
þúsund lesta þorskafla og 40% nýtingu
Óháði söfnuð-
urinn velur
forstöðumann
■ Baldur Kristjánsson, guðfræðinemi
og þjóðfélagsfræðingur.hefur verið ráð-
inn forstöðumaður Óháða safnaðarins
frá áramótum að telja. Baldur lýkur
væntanlega kandídatsprófi í vor. í frétt
frá Óháða söfnuðinum segir að þcss
muni verða farið á leit við Kirkjumála-
ráðuneytið að Baldur verði staðfestur
forstöðumaður safnaðarins frá ára-
mótum og jafnframt muni hann inna
flest embættisverk af hendi frá þeim
tíma. Söfnuðurinn óskar nýráðnu prests-
efni blessunar og þakkar öðrum um-
sækjendum auðsýndan áhuga á starfinu
og ánægjulega og uppbyggilega kynn-
ingu að undanförnu.
Samkvæmt lögum Óháða safnaðarins
fer ekki fram almenn prestskosning.
Fullkomin cining var í stjórn og safnað-
arráði um þessa ráðningu. -AB
Kartöflubændur fá
7 millj. kr. til
áburðarkaupa
■ Uppskerutap kartöflubænda er talið
vera um 60 millj. kr. í ár vegna erfiðs
tíðarfars. Ekki er gert ráð fyrir að
útsöluverð á kartöflum hækki af þessum
sökum.
A ríkisstjórnarfundi í gær var sam-
þykkt að veita landbúnaðarráðherra
heimild til að fara þess á leit við
Grænmetisverslun ríkisins, að fyrirtækið
leggi Bjargráðasjóði til 7 millj. kr. og
verður upphæðinni varið til að styrkja
kartöflubændur til áburðarkaupa.
hans í flök, eru tæpar 240 milljónir
króna.
„Það er mín skoðun að þetta ástand
sé orðið miklu alvarlegra en menn gerðu
sér almennt grein fyrir, og ég tel að
þessar niðurstöður bendi til þess að við
séum e.t.v. komnir með stórlega sýkta
fiskistofna og að til dæmis minnkandi
vaxtarhraða þorsksins megi aðeinhverju
leyti rekja til framangreindra stað-
reynda," sagði Jón Páll.
Hann sagði einnig að hann furðaði sig
á því að þær vísindastofnanir sem vinna
að verkefnum fyrir sjávarútveginn,
hefðu ekki rannsakað þetta mál beturen
raun ber vitni.
„Ég tel að þetta sé miklu alvarlegra
mál en svo að hægt sé að afgreiða það
með því að segja að hér sé eingöngu um
vandamál fiskvinnslunnar að ræða. Það
hlýtur að vera vandamál allrar þjóðar-
innar ef við erum komnir með sýkta
fiskistofna ,”sagði hann,og benti á að
fyrir 20 árum síðan hefði það verið með
öllu óþekkt fyrirbæri að finna hringorm
í öðrum fiski en þorski en nú væri engin
fisktegund laus við þennan bölvald.
í greinargerð.sem fylgir með skýrslu
Halldórs, segir að fjallað sé um fisk, sem
veiddur sé á Vestfjarðamiðum allt frá
norðanverðum Breiðafirði og austur á
Strandargrunn og tölur þær sem notast
er við eru byggðar á sýnatökum, sem
teknar voru vegna útreiknings á staðal-
tímum, sem notaðar eru við útreikning
á bónusgreiðslum frystihúsa.
I greinargerðinni segir síðan að á
árunum milli 1960-70 sýndu prufur að
hringormur jókst jafnt og þétt í þorski,
og árin 1971-72 er vertíðarþorskur
veiddur af línu og trollbátum á Vest-
fjarðamiðum kominn með 2 hringorma
■ JónPállHalldórsson.TímamyndGe
(per. kg. af flökum) og þorskur veiddur
af smærri bátum á grynnri miðum með
allt að 3-4 orma.
Þegar skoðaðar eru ormaprufur á
þessu ári kemur svo í Ijós að togara-
þorskur er að meðaltali með tæpa 3
hringorma per. kg. af flökum en málið
verður svo sýnu alvarlegra er skoðaður
er þorskur hjá línu og handfærabátum,
því þá er um að ræða 6,7 hringorma per.
kg. af flökum (í báðum þessum tilfellum
erummeðaltaljan.-okt. 1983 að ræða).
■ Súlurit sem sýnir vöxt hringormsins í afia Vestfirðinga frá árinu 1963.
Kennari óskast
að grunnskóla Fáskrúðsfjarðar. Vegna veikinda-
forfalla vantar okkur kennara frá n.k. áramótum.
Æskilegar kennslugreinar: enska, danska og
eðlisfræði. Annað kemur til greina.
Gott húsnæði. Nýr og rúmgóður skóli. Vinnutími
9-4.
Umsóknarfrestur til 8. des.
Upplýsingar gefur skólastjóri í síma 97-5224 og
97-5159.
Asókn í sumarhús Samvinnuferða
í Hollandi:
Þegar uppselt í f jórar
brottferðir
■ Mikil aðsókn hefur verið í sumarhúsahverfin í Hollandi næsta sumar, en
ferðaskrifstofan Samvinnuferðir-Landsýn byrjaði um miðjan október að selja ferðir
þangað. Þegar hafa 500 manns staðfest pantanir næsta sumar að sögn Eysteins
Helgasonar framkvæmdastjóra. Þegar er uppselt í fjórar brottfarir og áberandi er að
öllu meiri ásökn er í sumardvalir í nýja sumarhúsaþorpinu Kempervennen en í
Eemhof. SL ferðaveltan á líka greinilega drjúgan hlut að máli, því að hún er töluvert
notuð, en með henni er hægt að dreifa greiðslu ferðakostnaðar á allt að 22 mánuði.
- BK
Síðan segir í skýrslunni: „Ef athugað
er betur október 1983 þar sem ormur í
línuþorski er 7 st. þá kemur í ljós að
vinnan við að tína orma úr fiskinum er
40% af snyrtingar- og pökkunartíma
fisksins, það tekur m.ö.o. 1,54 mínútu
að tína orma úr 1 kg. af þorskflökum.
Togaraþorskur kom í október út með
3,2 orma sem er 25,4% af staðaltíma
fyrir snyrtingu og pökkun eða 0,53
mínútu að tína orma úr hverju kílói af
þorskflökum.“
Við útreikninga í niðurstöðum skýrsl-
unnar er svo lagt til grundvallar hrað-
frystihús, sem fengið hefur á þessu ári til
vinnslu 60% togaraþorsk og 40% báta-
þorsk og er þannig með að meðaltali
4,72 orma í kílói af flökum. Ef það
framleiðir 2000 lestir af flökum á ári þá
er kostnaður við ormahreinsunina sem
sagt tæpar 4 milljónir kr.
Rækjuaflinn aukist
um 50%
Hvað varðaði stöðuna almennt á
Vestfjörðum í útvegi þá sagði Jón Páll
að aflinn í ár væri í heild 71 þúsund tonn
af fiski á móti 78 þúsund tonnum á sama
tíma í fyrra,en þessi samdráttur kemur
eingöngu fram í afla togaranna.
Veruleg aukning hefur orðið á rækju-
aflanum,eða um 50% á þessu ári,og er
þessi aflaaukning einkum til komin
vegna aukinnar sumarveiði.
„Almennt séð er staða útgerðarinnar
á Vestfjörðum mjög mismunandi eftir
svæðum en árið í ár hefur verið mjög
örðugt, einkum vegna mikils fjármagns-
kostnaðar og orkukostnaðar samfara
minnkandi afla svipað og gerist á öðrum
stöðum á landinu", sagði Jón Páll.
„Fiskvinnslan hefur víðast hvar gengið
þokkalega vel, þar sem aflinn hefur
borist nokkuð jafnt á land,þannig að
ekki hefur orðið um tímabundnar stöðv-
anir að ræða hjá okkur eins og víða hefur
verið. Þetta er m.a. til komið vegna þess
að á Vestfjörðum byggirsjósókn nokkuð
jöfnum höndum á útgerð báta og tog-
ara“.
Hvað horfurnar á næsta ári varðaði
sagði Jón Páll að viðhorfin á Vestfjörð-
um væru svipuð og annarsstaðar á
Iandinu. Menn horfðu alvarlegum aug-
um á ástand fiskstofnana, það hlyti að
vekja ugg og kvíða í byggðalögum,sem
byggja nær allt sitt á veiðum og vinnslu,
eins og er á Vestfjörðum.
„Menn vonaað sjálfsögðu að ástandið
sé ekki jafnalvarlegt og skýrsla fiski-
fræðinga bendir til.en því miður er þar
aðeins um vonir að ræða,“ sagði hann.
-FRI
■ Kikey synir bxði málverk og skúlptúra á
sýningunni í Keflavik.
Listaverkasýning í Keflavík
Laugardaginn 3. desember kl. 16 opnar
Ríkey Ingimundardóttir sýningu á verkum
sínum í nýja Karlakórshúsinu að Vesturbraut
17-19 í Keflavík. Á sýningunni eru um 80
verk, málverk og skúlptúrar. Þetta er fyrsta
einkasýning Ríkeyjar, en hún hefur tekið
þátt í mörgum samsýningum bæði hérlendis
og erlendis.
Sýningin verður opin frá kl. 16-22 alla
daga. Henni lýkur 18. desember.