Tíminn - 30.11.1983, Side 8

8
MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1983
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv .
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:-
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guðný Jónsdóttir
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300. Auglýsingasimi
18300. Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuöi kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Blaðaprent hf.
K-álma Land-
spítalans
■ Það er eðlileg afstaða, þegar draga þarf úr opinberum
framkvæmdum, að ráðast ekki í nýbyggingar, en láta byggingar
sem eru hafnar og oft er að mestu lokið, hafa forgangsrétt.
Pessari stefnu hefur verið fylgt við undirbúning fjárlaganna nú.
Hins vegar gildir það um þetta, eins og reyndar fleira, að alltaf
eru til undantekningar. Þetta gildir ekki sízt, þegar um bráðaðkall-
andi framkvæmdir á vegum heilbrigðisþjónustunnar er að ræða.
Þess vegna þykir rétt að minna á eindregnar óskir læknaráðs
Landspítalans varðandi hina svokölluðu K-álmu spítalans. í
greinargerð frá læknaráðinu segir svo um þessa byggingu:
„Allt frá árinu 1980 hefur Alþingi veitt fé til undirbúnings
byggingar svonefndrar K-álmu Landspítalans.
1 K-álmu Landspítalans er m.a. ætlað að koma upp aðstöðu fyrir
krabbameinslækningar, bæði geisla- og lyfjameðferð.
Geislameðferðartæki er nú aðeins eitt og svarar alls ekki þeim
kröfum, sem nú eru gerðar um nákvæmni meðferðar.
Húsnæði fyrir nýtt geislameðferðartæki, svonefndan línu hraðal
er ekki til og kann því svo að fara að senda verði krabbameinssjúk-
linga í meðferð til annarra landa í verulega auknum mæli.
1 K-álmu er einnig ætlað að koma fyrir skurðstofum, en fjöldi
skurðaðgerða á Landspítala er nú um 4 þúsund á ári og hefur
fjölgað um 40% á síðasta áratug og eru nú mun stærri og flóknari
en áður, en aðstaða hins vegar lítið sem ekkert breyzt síðustu 2
áratugi.
Þá er rannsóknastofum og stoðdeildum ætlað húsnæði í K-álmu,
en þær eru nú í mjög þröngu og óhentugu húsnæði á mörgum
stöðum í spítalabyggingunni.
Hönnun K-byggingar er nú langt á veg komin og útboðsgögn
fyrir 1. hluta hennar, svokallaðan lagnagang tilbúin. Áætlað hafði
verið í samráði við stjórnvöld að hefja framkvæmdir nú í haust
fyrir fé það, sem veitt hafði verið til þessa verks.
í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 1984 er hins vegar áætlað 2,3
milljónum króna til verksins eða aðeins rúmum 4% af áætlaðri
þörf og mun það óhjákvæmilega leiða til stöðvunar framkvæmda.
Stjórn læknaráðs Landspítalans varar við þeim afleiðingum,
sem það kann að hafa að stöðva nú framkvæmdir við K-álmu
Landspítalans, og skorar á viðkomandi stjórnvöld að beita sér
fyrir því að fjárveiting fáist til þess að hefja megi framkvæmdir á
þessu ári eins og áætlað hafði verið.“
Þess ber að gæta, að Landspítalinn er fyrir alla landsmenn, jafnt
þá sem búa í strjálbýli og þéttbýli. Einkum gildir þetta um allar
meiri háttar aðgerðir. Áreiðanlega eru margar framkvæmdir á
vegum heilbrigðisþjónustunnar aðkallandi, en ekki þarf um það
að deila, að K-álman hefur algera sérstöðu.
Fækkun
togara
Höfuðmálið á Fiskiþingi, sem haldið er þessa dagana, er mótun
fiskveiðistefnu með tilliti til hinnar svörtu skýrslu Hafrannsókna-
stofnunarinnar. Þar kemur m.a. til greina að fækka togurum, sem
stunda veiðar.
í þessu sambandi hefur Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráð-
herra hreyft þeirri hugmynd, án þess að flytja um það beina
tillögu, að komi til fækkunar togara, verði það sjónarmið lagt til
grundvallar, að fækkunin hafi sem minnsta atvinnuröskun í för
með Sér.
í mörgum hinna fámennari byggðarlaga er þannig háttað, að
einn togari stendur undir nær öllu atvinnulífi. Verði honum lagt
eða hann seldur burtu, myndast fljótt algert atvinnuleysi í
viðkomandi sjávarþorpi. Þetta getur haft minni áhrif, þar sem
atvinnumöguleikar eru fleiri.
Vissulega verður að hafa þetta sjónarmið ríkt í huga, ef til
fækkunar togara kemur.
- Þ.Þ.
skrifað og skrafað
Flokkur sem
ekki er hægt
að taka
alvarlega
■ Eftir landsfund Alþýðu-
bandalagsins veit ekki nokk-
ur maður lengur hver er
stefna flokksins ef undanskil-
ið er 40% jafnréttið, sem
reyndar er ekki á allra færi að
skilja. Þær ræður sem birtar
hafa verið og ávarpið góða er
allt svo uppbólgið af slag-
orðum að erfitt er að grilla í
einhverja raunverulega
stefnumörkun, ef einhver er.
Halldór Ásgrímsson sjá-
varútvegsráðherra fjallar um
stefnuleysi Alþýðubanda-
lagsins í forystugrein í Austra
og^segir:
„Fróðlegt er að bera saman
málflutning Svavars Gests-
sonar á landsfundi Alþýðu-
bandalagsins um síðustu
helgi við ræðu hans á flokks-
ráðsfundi flokksins fyrir ári
síðan. Þá viðurkenndi for-
maðurinn að alvarlegt ástand
í efnahagsmálum væri fram-
undan. Mörgum fannst þar
gæta of mikillar svartsýni.
Tillaga hans þá var að gera
neyðaráætlun til 4 ára. í máli
hans kom fram að alls ekki
mætti auka erlendar skuldir
þjóðarbúsins og nauðsynlegt
væri að gera áætlun um
hjöðnun verðbólgu í jöfnum
og ákveðnum skrefum og tók
hann þar undir tillögur fram-
sóknarmanna. Enda þótt
leiðirnar hjá honum til að ná
markmiðinu væru óljósar
kom skýrt fram í máli hans
að hann sá hætturnar fram-
undan en átti erfitt með að
setja fram leiðir til lausnar
vegna þess að Alþýðubanda-
lagið hefur í reynd ekki getað
haft frumkvæði um að taka á
erfiðum málum.. Slagorðs-
súpan hefur venjulega verið
notuð, en auðheyrt var að
formaðurinn var að reyna að
finna leið til að leiða flokk
sinn inn á meiri skynsemis-
brautir en oft hafðir tíðkast
áður.
Síðan er liðið eitt ár. Margt
hefur gerst og þjóðarbúið
hefur orðið fyrir enn rneiri’
áföllum sem enginn gat séð
fyrir þá. Við slíkar aðstæður
mætti ætla að í afstöðu
flokksins gætti meira raunsæ-
is en áður, öðru nær. Engin
neyðaráætlun er nefnd þrátt
fyrir mun verri aðstæður. í
stað þess að lýsa raunveru-
legu ástandi og reyna að
finna leiðir til úrbóta dregur
formaðurinn fram öll fyrri
slagorð Alþýðubandalagsins.
Stjórnmálaflokkur sem
þannig hagar sér verður ekki
tekinn alvarlega. Með þessu
hefur Svavar Gestsson undir-
strikað að ætlun hans og
flokksins er ekki sú að vera í
ábyrgri stjórnarandstöðu
sem bendir á nýjar leiðir til
að takast á við vandamál
dagsins. Eina hugsunin er sú
að ala eins mikið á óánægju
við erfiðar aðstæður og kost-
ur er.
Það hefur verið von
margra að Alþýðubandalagið
hefði lært sína lexíu á
leiknum 1978. Því miður ætl-
ar flokkurinn að falla í sömu
gryfjuna og þá.
Ríkisstjórnin hefur komið
í veg fyrir að erlendar skuldir
myndu aukast og náð tökum
á verðbólgunni eins og Svav-
ar Gestsson lagði áherslu á í
neyðaráætluninni.
Að sjálfsögðu hefur þurft
að færa fórnir en þær hefðu
orðið miklu meiri ef ekki
hefði verið gripið inn í. Það
er ekki nóg að hgusá um
líðandi stund og strá um sig
með slagorðum. Það verður
að huga að uppbyggingu og
grundvelli þjóðfélagsins. Það
er mikilvægt að allir fylgist
vel með þessari sýndar-
mennsku og átti sig á innan-
tómu orðagjálfri. Alþýðu-
bandalagið er stærsti stjórn-
arandstöðuflokkurinn og ber
vissulega mikla ábyrgð á
ástandi þjóðmála á hverjum
tíma. Það er leitt til þess að
vita að Alþýðubandalagið
skuli ekki ná þeim þroska í
stjórnmálum að geta talist
marktækur flokkur í stjórn-
málum að geta talist mark-
tækur flokkur í stjórn-
málaumræðunni."
Hraðskák
Margir hafa gaman af
boltaleikjum, jafnvel að
horfa á þá. Vel er að því
unnið að viðhalda því ganni
og láta fjölmiðlar þar ekki
sitt eftir liggja. Hins vegar
hefur fólk mörg önnur áhuga-
efni sem betur fer, en mis-
jafnlega er komið til móts við
svo og svo fjöimenna hópa,
sem kunna að hafa einhverjar
sérþarfir hvað þetta varðar.
Líklega hafa þrýstihóparnir
margfrægu þarna einhver
áhrif.
Það er að bera í bakkafull-
an lækinn að leggja orði í
þann stóra bel, sem safnað er
í óskum um hvað sýna á í
sjónvarpi og hvað á að láta
ógert að sýna, en þess skal
samt freistað.
Óvíða mun áhugi á skák-
íþróttinni vera almennari en
hér á landi enda ýta afreks-
menn á þessu sviði undir
þann áhuga og ekki kæmi á
óvart þótt að fleiri stunduðu
þessa íþróttagrein ef en felst-
ar aðrar jafnvel að bolta-
leikjum meðtöldum.
Það er því þakkarvert að
sjónvrpið, sem er sá miðill,
sem best er til þess fallin að
sýna og skýra þessa íþrótt
hugans, tekur upp á því að
flytja skákskýringar þegar
bestu skákmenn heims leiða
saman hesta sína. En sá
böggull fylgir skammrifi, að
tíminn sem úthlutað er til
þess arna er svo stuttur að
varla verður fugl eða fiskur
úr skýringunum.
Okkar bestu skákmenn eru
greinilega reiðubúnir að fara
yfir skákir meistarana og
skýra þær en einhverjir sjón-
varpsmenn eru þessum
komnir að skammta tímann
svo naumt að enginn tími
vinnst til að fara yfir skákir-
nar nema á hundavaði og er
samt furðulegt hve miklu
skákskýrendur geta komið til
skila.
Varla er kostnaðurinn svo
yfírþyrmandi við þessar ein-
földu útsendingar, að hann
ætti að standa í vegi fyrir að
betur mætti gera. Að minnsta
kosti sýnist tímahrakið ekki
hrjá niðurröðunarmenn
dagskrár þegar margt annað
efni er á ferðinni. - O.Ó.
tandri skrifar
Þriðja flokks kvikmynd-
ir um glæpi og kynlíf!
■ Það líður tæplega á löngu þar til myndbandaleigur verða
kumnar við hverja götu Reykjavíkurborgar. Þessi fyrirtæki
hafa sprottið upp eins og arfi á mykjuhaug og án efa gefa þau
eigendum sínum gott í aðra hönd. Tandri tók sig til fyrir
skömmu og heimsótti fimm myndbandaleigur og hann renndi
augunum yfir það sem á boðstólum var. Satt best að segja var
hann ekki ýkja hrifinn. Kannski er hann gamaldags en svo
mikið ef víst að hann er ekki aðdáandi þriðja flokks
glæpamynda eða lélegra kynlífsmynda, en þessar tvær tegund-
ir efnis mynda virtust vera uppistaðan í því sem hægt var að
fá leigt. Flestar myndbandaleigurnar höfðu barnaefni sem þær
kölluðu svo. Þetta var allajafna út í homi og komin myglulykt
af spólunum, svo gamlar vom þær. Ef að líkum lætur hafa
„ekta“ klámmyndir verið fáanlegar, en tæpast fá þær aðrir en
fastir viðskipf avinir. Sjálfsagt bera eigendur þessara fyrirtækja
á móti þessu síðastnefnda, en Tandri minnist þess að eitt sinn
átti hann leið fram hjá myndbandalcigu. Hann Itorfði inn og
sá aftan á afgreiðsluborðið. I hillu undir peningakassanum var
búið að raða smekklega nokkrom spólum og á þeim voru heiti
eins og : SEX IN SWEDEN, DANSK PORNO og fleira í
þeim dúr.
Erlendis hafa verið gerðar athuganir á því hvort börn hafl
séð svæsnar hryllingsmyndir og kynlífsóperur. Eftir því sem
Tandri kemst næst, og ber m.a. Moggann sl. föstudag fyrir
sig, er það mun algengara en fólk hyggur að börn og unglingar
hafa séð myndir sem kvikmyndaeftirlit hafa bannað þeim f
kvikmyndahúsum. Á sínum tíma vakti Þjóðviljinn réttilega
máls á þvi að hér á landi væri hægt að fá mynd þar sem konu
var misþyrmt á hinn hryllilegasta hátt, og geta menn leitt
hugann að því hvaða áhrif slík mynd hcfur á yngri kynslóðina.
Einnig minnist Tandri þess að á boðstólum hefur verið mynd
af manni sem drepur með vélsög allt kvikt.
Það er stöðugt verið að biðja hið opinbera um hitt og þetta,
en Tandri ætlar að leyfa sér að biðja þá góðu menn sem sitja
í kvikmyndaeftirlitinu um eitt: í öllum guðsbænum beitið
ykkur fyrir því að myndbandaleigum verði harðbannað að
hafa á boðstólum myndir sem gera ekkert annað en að eitra
hugi þeirra sem á horfa. Látið ekki nægja að setja merki á
spólurnar þar sem börnum og unglingum er bannað að horfa
á viðkomandi mynd. Þau hlæja að því og setja spóluna í tækið
þegar pabbi og mamma em farin út.
Þetta er kannski farið að hljóma eins og bréf í Velvakanda
en Tandra er nokk sama. Hann trúir því ekki að það sé til bóta
fyrir íslenskt mannlíf að börn og unglingar (og raunar
fullorðnir líka) eigi þess kost að horfa á fólk brytjað niður rétt
eins og rolla á sláturhúsi eða á einhverja Skandinava að eðla
sig. Það mætti hugsa sér að kvikmyndaeftirlitiö gerði þessa
hreinsum um leið og það lítur inn í nokkrar bókabúðir - rétt
svona til að taka nokkur ointök af klámblöðum, sem
ríkissaksóknari hefur greinilega ekki frétt að væru á boðstólum
hér á landi.