Tíminn - 11.01.1984, Qupperneq 7

MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 1984
■ „Nú verður Rod að ákveða
sig. Vill hann lifa sem fjölskyldu-
faðir með þeim réttindum og
skyldum, sem því fylgja, eða vill
hann lifa eins og glaumgosi, án
réttinda og skyldna?" Alana hef-
ur sett Rod úrslitakosti, en hann
virðist eiga bágt með að ákveða
sig.
■ Alana Stewart var ekkert á
því að draga sig í hlé á meðan
Rod hélt sig að heiman. Hér er
hún stödd í sínu fínasta pússi í
einni Hollywood-veislunni á
meðan hún var grasekkja.
ALANA STUNDAÐIHIÐ
UÚFA LÍF GRIMMT Á
MEÐAN ROD STEWART
HÉLT SIG AÐ HEIMAN
■ Eitthvað hefur gengið brösu-
lega í hjónabandi Rods Stewart
og Alana að undanförnu, eins og
kunnugt er af fréttum. Rcvndar
gekk ósættið svo langt, að Rod
hljóp að heiman, þrátt fyrir
margar og innilegar yfirlýsingar
af hans hálfu á undanförnum
árum um, hversu óumræðilega
honum þætti vænt um börn sin
og heimili. Og mamma Rods var
ekkert að klípa utan af því,
þegar hún gaf yfirlýsingar um
álit sitt á tengdadótturinni, sem
alls ekki hæfði Rod, staðhæfði
sú gamla.
Nú herma fregnir, að þau Rod
og Alana séu að leggja sig fram
um að bjarga hjónabandinu, ef
mögulegt er, en hætt er við, að
einhver broddur sitji eftir ein-
hvers staðar, eftir allar þær full-
yrðingar og yfirlýsingar, sem
hafa verið látnar út ganga.
Alana Stewart var reyndar
ekkert á þeim buxunum að láta
deigan síga á meðan eiginmaður-
inn var fjarverandi. Hún stund-
aði gleðskapinn í Hollywood af
i talsverðu kappi og vakti jafnan
athygli, hvar sem hún fór. í eina
veisluna mætti hún í þessum
óvenjulega og glæsilega kjól,
sem hún ber á meðfylgjandi
mynd, og er auðvelt að sjá að
ekki gat hjá því farið að hún
vekti athygli. Auk annarra
athugasemda, sem útgangurinn
á Alana vakti, höfðu sumir orð á
því, hvort svarti liturinn, sem
setur svip sinn á klæðnaðinn,
hefði einhvcrja sérstaka merk-
ingu.
til Vestfjarða, þannig að
ekkert flug var í dag á
Þingeyri, Patreksfjörð og
ísafjörð. Sömuleiðis var
ófært á Vestmannaeyjar.
Undir kvöldið átti að
reyna að fara fleiri ferðir,
svo sem á Egilsstaði, Sauð-
árkrók og Húsavík, en eftir
að farþegar í Egilsstaðaflug
voru mættir á tilskyldum
tíma, þá bárust fregnir að
austan um að veður færi
versnandi, og jafnframt
komu spár um að varavellir
væru að lokast, þannig að
ákveðið var að hinkra."
-Er þetta ekki geysilega
mikið álag á starfsmenn
innanlandsflugsins, þegar
allt fer svona úr skorðum
vegna veðurs og vallarskil-
yrða?
„Jú, það er vægt til orða
tekið. Þegar þessi erfiðu
skilyrði eru í innanlands-
fluginu, þá vinnur
starfsfólk eins og af-
greiðslufólk, hlaðmenn og
flugliðar oft þrekvirki. Það
er gífurlega erfitt fyrir alla
skipulagningu, þegar svona
umhleypingar eru, að allar
áætlanir fara úr skorðum, á
svo til engum tíma. Klukku-
tíma eftir að áætlun er til-
búin, þurfa menn hugsan-
lega að vinna upp nýja áætl-
un með tilliti til nýrrar
veðurspár og frétta utan af
landi, hvaða vellir eru opnir
og þess háttar.“
Hjá Kristni Stefánssyni,
vaktstjóra innanlandsflugs
Flugleiða fékk Tíminn þær
upplýsingar í gærkveldi að
750 manns biðu eftir flugi,
víðsvegar á landinu. Krist-
inn sagði að 380 manns biðu
flugs til og frá Vestfjörðum,
og að 370 manns biðu flugs
á aðra staði, eða frá öðrum
stöðum. Hann sagðist ekki
búast við að sú staða myndi
breytast, þar sem allar spár
bentu til þess að ekkert yrði
hægt að fljúga það sem eftir
væri af kvöldinu. Það eru
því 750 manns sem bíða
flugs núna auk þeirra sem
þegar höfðu bókað far sitt í
dag, með innanlandsflugi
Flugleiða.
-AB
■ Muda Hossanal Bolkiah soldán.
Nær 1800 herbergi verða
í soldánshöllinni í Brunei
Hún verður stærsta þjóðhöfðingjahöll í heimi
■ Á NÝÁRSDAG var lýst yfir
formlega, að nýlendustjórn
Breta í Brunei væri endanlega
lokið og Brunei hefði hlotið fullt
sjálfstæði sem 189. sjálfstæða
ríkið í heiminum.
í sambandi vð þessa athöfn
fóru ekki fram nein sérstök há-
tíðahöld. Þau verða ekki fyrr en
23. febrúar. Þá verður vígð í
Brunei með mikilli viðhöfn, að
viðstöddum fjölda boðsgesta
víðs vegar að, stærsta þjóðhöfð-
ingjahöll í heiminum.
Þessi nýja þjóðhöfðingjahöll
eða soldánshöll er ekki ein
bygging, heldur samantengdar
fjórar þriggja hæða víðáttumikl-
ar byggingar, auk tveggja enn
meiri stórbygginga, sem verða
með gullskreyttu hvolfþaki. Auk
þess eru margar smærri bygging-
ar.
Samanlagt ná byggingarnar
yfir 50 ekrur, en umhverfis þær
er garður, sem er um 300 ekrur.
Hann verður glæsilega skreyttur.
I þessum byggingum eða höll
verða samtals 1788 herbergi. Þar
af munu 900 herbergi tilheyra
íbúðum soldánsins, föður hans
og þriggja bræðra. Til saman-
burðar má geta þess, að í Buck-
inghamhöll í London og tilheyr-
andi byggingum eru 614 her-
bergi.
Þess má enn fremur geta til
samanburðar, að í Vatikaninu,
sem er bæði bústaður og ríki
páfa, eru um 1400 herbergi.
Byggingarnar þar ná yfir 13
ekrur.
Þessi veglega og víðáttumikla
soldánshöll á ekki langan bygg-
ingartíma. Það var hafizt handa
um aðhannahana 19. september
1980 og hófust byggingarfram-
kvæmdir þremur mánuðum
síðar. Byrjað var á því að búa til
hæð, sem er um 100 feta há, en
á henni hafa aðalbyggingarnar
verið reistar.
Þær eru nú nær allar að verða
fullbúnar. Óþarft er að taka
fram, að í þeim eru margir stórir
og minni salir, sem verða fagur-
lega skreyttir. Undánfarna mán-
uði hafa streymt til Brunei lista-
verk og husgögn hvaðanæva úr
heiminum. Ekkert mun verða
látið á skorta að gera soldáns-
höllina sem veglegasta á allan
hátt.
SOLDÁNSHÖLLIN í Brunei
er glöggt dæmi um, að margt er
unnt að gera á skömmum tíma,
þegar mikill olíuauður er fyrir
hendi.
500kS!
IUPP1NES
MALApiA
(Jppdráttur, sem sýnir Brunei.
Fyrir um 50 árum könnuðust
fáir við Brunei. Þéir fróðustu
vissu, að það var lítið soldánsríki
á norðurhorni Borneó. Þá var
sagt frá því í alfræðibókum, að
það væri undir brezkri vernd og
flatarmál landsins væri um 3400
ferkm. Ibúar væru talsvert innan
við 100 þúsund.
Áður fyrr vissu menn mcira
um Brunei, eða a.m.k. þeir, sem
áttu bólfestú í þessum heims-
hluta. Brunei varð soldánsríki
1368. Á 15. öld réði soldáninn
þar. Hossanal Bolkiah. einn af
forfeðrum núverandi soldáns.
yfir viólendu ríki, m.a. mestu aí
Filippseyjum. Þetta ríki leystist
hins vegar upp eftir að Spánverj-
ar og Portúgalir fóru að leggja
leiðir sínar til Suðaustur-Asíu.
Brunei varð lítið og gleymt
soldánsríki þangað til Bretar
fóru að venja komur sínar á
þessar slóðir á síðari hluta 19.
aldar. Árið 1888 knúðu Bretar
soldáninn í Brunei til að fallast
á, að Brunei væri verndarríki
þeirra. Síðan réðu Bretar þar
mestu til 1959, er þeir veittu
Brunei heimastjórn.
Árið 1929 er mcrkisár í sögu
Brunei. Þá fundu sérfræðingar
Shell-félagsins olíulindir á nær-
liggjandi svæðum. Olíuleit var
hafin í Brunei og kom fljótt í
ljós, að þar myndi fólginn mikill
olíusjóður í jörðu. Veruleg
vinnsla hófst þar þó ekki fýrr en
á heimsstyrjaldarárunum, þegar
landið var hernumið af Jap-
önum.
Eftir heimsstyrjöldina hefur
hún svo margfaldazt. Áætlað er
að í ár verði framleidd olía í
Brunei fyrir 4 milljarða dollara.
íbúar landsins eru um 200 þús-
undir og geta þeir lifað góðu lífi
á þessum tekjum, þótt soldáns-
ættin taki sinn skerf. Inneign
ríkisins í erlendum gjaldeyri cr
nú talin 13 milljarðar dollara.
Soldáninn hefur því vel getað
leyft sér að byggja hina veglegu
höll, en hún mun þegar hafa
kostað um 300 milljónir dollara.
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
RÍKIDÆMIÐ hefur haft það
t för með sér í Brunei eins og
víðar, að skapazt hefur margvís-
leg spilling. Vinnusvik eru sögð
mikil, enda fá íbúarnir nóg að
bíta og brenna, þótt þeir vinni
ekki ntikið. Soldáninn hefurget-
að veitt þegnum sínum flest
hlunnindi velferðarríkisins. Mik-
ið er af innfluttum verka-
mönnum, sem ýms verktakafyrir-
tæki hala flutt með sér, en fram-
kvæmdir hafa vcrið miklar í
Brunei. í sambandi viðþær hefur
ekki minnst skapazt margvísleg
fjármálaspilling.
Núverandi soldán, Muda
Hossanal Bolkiah, er hinn 29. í
röðinni. Sama ættin hefur farið
með soldánsvöldin frá upphafi.
Hann er 37 ára gamall og hefur
verið soldán síðan 1967. Faðir
hans, sem enn er á lífi, afsalaði
sér þá soldánsvaldinu og kvaddi
elzta son sinnhcim til aðtakavið
því. en hann var þá við nám vjð
Sandhurst hcrskolann t Bret-
landi.
Á árunum 1962-1963 voru þær
ráðagerðir mjög á lofti, að Brun-
ei sameinaðist Malasíu, en sold-
áninn féll frá því eftir nánari
athugun. Hann taldi, að Brunei
, myndi vegna bezt sem sjálf-
stæðu ríki undir vernd Breta.
Þótt Bretar hafi nú sleppt form-
lega öllum yfirráðum, hafa þeir
áfram hönd í bagga. Brezkar
hersveitir gæta áfrant olíusvæð-
anna og i 4tiii inanná hcr Brunei
eru nær allir liðsforingjarnir
brezkir.
Það fylgdi í kjölfar heima-
stjórnarinnar, sem Bretar veittu
Brunei, að sett var ný stjórnar-
skrá. Samkvæmt henni var efnt
til þingkosninga 1962. Róttækur
flokkur fékk meirihlutann. Sold-
áninn greip því til þess ráðs að
fella stjórnarskrána úr gildi eða
að fresta framkvæmd hennar
áður en hið nýkjörna þing kom
saman. Þetta ástand hefur varað
síðan.
Þótt auðlegð sé m ikil í Brunei
og landsmönnum yfirleitt vegni
vel, eru engu að síður ýmsar
blikur á lofti. Róttæk öfl kunna
að vilja losna við yfirráð soldáns-
ins. Ýms nálæg ríki renna öf-
undaraugum til auðævanna og
telja að betur mætti nýta þau á
annan veg.
Af 200 þús. íbúum eru um 70
þús. kínverskrar ættar. Þeir
njóta minni réttinda en aðrir
landsmenn, en eru þó yfirleitt
dugmeiri. Þettagetur átt eftir að
verða vaxandi vandamál.