Tíminn - 29.01.1984, Qupperneq 19

SUNNUDAGUR 29. JANÚAR 1983
Mfmbrat
19
skák
■ Hv/tur leikur og vinnur.
Ég hef fyrr notað leik Poluga-
evskys, 7. . b5 í Najdorf afbrigðinu,
sem dæmi um nær óteflandi byrjun
nema fyrir hetjuskákmenn. Á fyrstu
dögum afbrigðisins stóð það á skák-
borðinu hjá Polugaevsky í hálft ár,
og hvenær sem hann ekki var upptek-
inn við knýjandi verkefni, rannsak-
aði hann það. Mörgum árum síðar
skrifaði hann heila bók um „Fæðingu
afbrigðis." Töfrar afbrigðisins byggj-
ast á því, að svartur verður að tefla
mjög nákvæmt, eigi hann ekki að
vera rústaður. Takist það, er hvítur
sálfræðilega niðurbrotinn, eða hefur
fórnað tveim peðum án þess að fá
mátsókn, eða tapað peðinu á e5. Allt
er þetta því spennandi línudans. Án
öryggisnets, og engin trygging fyrir
því að maður verði ekki mátaður.
Gakktu inn í sýningartjaldið og
fylgstu með þessum sjónleik frá
argentinska meistaramótinu.
Bronstein : Aparicio
1. e4 c5 2. Rf3 d6 3. d4 cxd4 4. Rxd4
Rf6 5. Rc3 a6 6. Bg5 e6 7. f4 b5!?
(Frekjuna í Polu, kalla ég þetta. En
þetta er hrein fífldirfska, þekki mað-
ur ekki rækilega til hvað teoríuna
varðar. Ekki aðeins vegna nákvæmra
lekjaraða, heldur er viss „tilfinning"
nauðsynleg, þegar hvítur fer út af
teoríunni.) 8. e5 dxe5 9. fxe5 Dc710.
De2 Rf-d7 11. 0-0-0 Bb7 12. Dh5 g6
13. Dh4 (Kannske kunni svartur
teoríuna. Alfræðibókin lætur sig Dg4
mestu varða, og hér segir neðanmáls,
að 13. . Dxe5! 14. Bxb5t axb5 15.
Hh-el Dc5 gefi svörtum afgerandi
yfirburði.) 13. . Dxe5 14. Hel Dc5
(Ekki sakar að athuga Dd6): 15. Bd3
Dd6 16. Hh-fl Bg7 (Ég gæti svo sem
látið eitt? flakka, en ég efast um að
ég gæti bjargað svörtu stöðunni.) 17.
Rxe6 fxe6 18. Dxh7 Gefiö.
Frumstætt. Auðvitað fær hann ekki
að hróka. ,
Veik-
ing
■ Eftirfarandi skák er birtingarhæf
vegna eins einasta leiks, en ekki
vegna þess að hún feli í sér teoriska
nýjung. Flestar teoriskar nýjungar
eru hrein flatneskja. En hér er á
ferðinni góð hugmynd sem vert er að
líta á. Að fella lið andstæðingsins er
ein mesta skemmtun byrjendanna.
Að veikja tök andstæðingsins á
ákveðnum reit eða reita röð er auð-
vitað nokkuð sem lærist löngu síðar.
Cena : Campora
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Rc6 5.
Rf3 Dd6 6. Bd3 (Undirbýr þekkta
peðsfórn). 6. . cxd4 7. cxd4 Bd7 8.
0-0 Rxd4 9. Rxd4 Dxd4 10. Rc3.
Dxe5 (Hér er auðvitað einnig hægt
að leika a6. Eitt peð nægir, lifi maður
af sókn hvíts.) 11. Hel Dd6 (Hin
leiðin er 11. . Db8 12. Rxd5 Bd6) 12.
Rb5 Bxb5 (Gungurnar hafa leikið
12. . Db6 13. Be3 Da5 14. Bd2 Db6
15. Be3.) 13. Bxb5t Kd8.
(Hér hefur verið leikið 14. Be3
Re7 15. Df3, og einnig 14. Df3.
Flókið framhald og óljóst) 14. Dh51?
g6 15. Df3 (Hann veikti f6-reitinn!!
En ekki er ég viss um að 14. . g6 hafi
verið þvingað) 15. . f6(?) 16. Bf4 e5
17. Hxe5! fxe5 18. Bxe5 Dc5 (Ekki
18. . Dxe5 19. Dxf8t Kc7 20. Hclt
Kb6 21. Dc5t Ka5 22. b4 mát.) 19.
Hdl Gefið (??) Ekki er staðan góð,
en þó mátti halda áfram með Re7.
Skákin var ekki tefld á ómerkara
móti en unglingameistarmóti Argen-
tínu í bréfskák. En afhverju mátti
ekki láta unglingana eignast penna-
vini meðal hinna eldri?
Benl Larsen,
stórmeistari skrifar
iiiii «kák
Einvígið
Timman-
Spassky
■ Undanfarinn áratug hefur hollenski
stórmeistarinn Timman verið meðal
fremstu skákmeistara heims. Á Elo-
skákstigalistanum hefur hann komist allt
upp í 3. sætið, og sigrað á fjölmörgum
stórmótum. Eitt hefur þó vafist fyrir
meistaranum, þ.e. að komast í áskor-
endaeinvígin. Fyrirfram er jafnan búist
viðTimman íáskorendahópinn,en milli-
svæðamótin virðast ekki vcra hans mót.
Þar fer sitthvað úrskeiðis, og í mótslok
hafa ýmsir stigalægri skákmenn hirt
réttindasætin, en Timman situr eftir.
Margir eru því orðnir langeygðir eftir
því að sjá Timman í einvígi gegn fremstu
meisturunum, og til að bæta úr þessu,
gengust skákáhugamenn í Hilversum
fyrir 6 skáka einvígi milli Spasskys og
Timmans. Þeir félagar skildu jafnir,
Timman vann 1. skákina, Spassky þá 3.
Hér kemur vinningsskák Timmans.
Hvítur: Timman
Svartur: Spassky Ovens-vörn.
1. c4 b6 2. d4 Bb7 (Spassky og Miles
hafa manna mest teflt þetta undanfarið,
oft með góðum árangri. Hvítur má ekki
fara sér of óðslega, samanber skákina
Adorjan : Spassky, svæðamótið 1982,
sem tefldist þannig:
(Hægfara upstilling svarts gefur hvítum
ákjósanleg færi á kóngssókn.) 14. . a5
15. Hel He8 16. h4 b5 17. Ba2 c5 18.
Bg5! D66 (Eftir 18. . Rxg5 19. hxg5, er
20. Rf6 drepandi.) 19. Ha-dl c4 20. Dcl
Rc5 21. Rxc5 Dxc5 22. h5 He6? (í jafn
klesstri stöðu og svartur er í. þarf ekki
nema einn veikan leik, svo taflið tapist.
Hér varð að reyna 22. . Ha-c8, ásamt
b4.) 23. Bh6 Bh8 24. Bbl Ha-e8.
abcdefgh
25. Bf5! gxf5 26. Dg5t Hg6 27. hxg6
hxg6 28. e6! (Splundrar svörtu kóngs-
stöðunni. Ef 28. . dxe6 vinnur 29. d6
strax, og ekki gengur 28.. fxe6 vegna 29.
Dxg6t og mátar.) 28. . Dxd6 29. exl7t
Kxf7 30. Dh4 Bf6 31. Rg5t Bxg5 32.
Bxg5 Hxelt 33. Hxel DI8 34. Dd4 Kg8
(Hótunin var 35. He5.) 35. He5 D17 36.
Da7 Bc6 37. DxaS Kh7 38. Dd8 f4 39.
He8 Dg7 40. Hf8 c3 41. bxc3 Tíma-
mörkunum er náð, og ekkert eftir annað
fyrir svartan en gefast upp. Eftir 41. .
Rxc3 kemur 42. Bf6.
- Jóhann Örn Sigurjónsson.
3. Rc3 e6 4. e4 Bb4 5. Bd3 f5 6.
Dh5tg6 7. De2 Rf6 8. f3 Rc6 9. e5 Rxd4
og hvíturstendur til taps. Ef t.d. 10. Df2
Rh5 11. Dxd4 Bc5 með léttum vinningi.)
3. d5 e6 4. a3 g6 5. e4 Bg7 6. Rf3 Ra6 7.
Rc3 Rc5 8. Dc2 exd5 9. cxd5 Rf6 10. Bc4
0-0 11. ,0-0 c6? (Pess'i atlaga að miðborði
hvíts ber ekki tilætlaðan árangur. Betra
hefði því verið 11. ,d6.)
12. d6! Re6 13. e5 Rd5 14. Re4
Jóhann örn Sigurjónsson O
skrifar um skak Jc k
Seiko-skákklukkan
■ Skáklistin sjálf er óumbreytanleg, en ýmis hjálpargögn henni viðkomandi eru sífellt að breytast. Mesta
byltingin hefur orðið í gerð skákkiukkna, og nýlega leit enn ein tækninýjungin dagsins Ijós. Hér er um að ræða
Quartz-skákklukkuna, hina fyrstu sinnar tegundar. Nákvæmt verkið á að tryggja fullkomlega réttan gang,
þannig að ekki skeiki sekúndu á 5 klukkustunda kappskák. Gömlu handtrekttu klukkurnar hafa aldrei verið
nógu nákvæmar, og í venjulegri kappskák getur skeikað allt upp í 5 mínútum að sögn úrsmiða. Oft hafa
skákmenn borið sig illa vegna meints klukkugalla, og kenndi t.d. heimsmeistarinn fyrrverandi, Tigran
Petrosjan klukkunni um, þegar hann tapaði sinni einu skák á þeim fjölmörgu Olympíuskákmótum sem hann
tefldi á. Þar féll Petrosjan á tíma gegn Hubner, og gekk um sali lengi á eftir, og kenndi bölvaðri klukkunni um
tapið. Undir slíkan leka hafa japönsku framleiðendur Seiko-klukknanna nú sett, og fullyrða að í framtiðinni
verði Seiko-skákklukkur notaðar á öllum meiri háttar skákmótum. Seiko skákklukkan er lipur og nett, og
rafhlaðan á að endast í 1-2 ár.