Tíminn - 25.03.1984, Blaðsíða 11

Tíminn - 25.03.1984, Blaðsíða 11
SUNNÚDAGUR 25. MARS 1984 Eitt af því sem skilur á milli karls og konu er skeggið, þó svo að á þeirri reglu séu undantekningar eins og öllum öðrum reglum. Hugmyndir okkar um frummanninn eru yfirleitt í þá veru að hann hafi verið I oðinn mjög og víst er um það að sá siður, að raka á sér skeggið, er tiltölulega nýr í sögu mannsins. Ætla má að það hafi ekki verið fyrr en með tilkomu sæmilegra bit- vopna að menn fóru að gera tilraunir með það að snyrta á sér skeggið eða jaf nvel raka það alveg af. Allar götur síðan hafa menn verið ýmist fúlskeggjaðir eða vel rakaðir og allt þar á milli og hefur það farið eftir tískunni hverju sinni hver hatturinn hefur verið hafður þar á. ■ Það munu hafa verið Makedóníu- menn sem einna fyrstir töku upp á því að raka af sér skeggið og;síðan breiðist sá siður út til annarra landa fyrir botni Miðjarðarhafsins. Til eru heimildir um rakara og bartskera í Grikklandi 500 árum fyrir Krist en Rómverjar fóru ekki að láta raka á sér skeggið fyrr en kringum árið 454 f. K. þegar hópur grískra rakara sem búið höfðu á Sikiley fluttist til meginlandsins þar sem þeir tóku til við að raka Rómverja og höfðu yfrið nóg að gera. Stofur þeirra urðu brátt vinsælar meðal almennings þar sem þar var hægt að fá nýustu fréttir og sögur úr samtímanum auk andlitssnyrt- ingarinnar. Ríkir menn og þeir sem eitthvað áttu undir sér létu þó þræla sína og þjóna raka sig í heimahúsum þannig að þessar fyrstu rakarastofur voru mest sóttar af almúganum. Hár og skegg manna hefur löngum þótt óaðskiljanlegur hluti þeirra og með- al margra frumstæðra þjóða er ákaflega mikið íagt upp úr því að brenna eða grafa í jörðu hár sem rakað er af mönnum. Þennan sið er að finna meðal margra mismunandi þjóða á ólíkum stöðum á jörðinni. Menn trúa því að með því að komast yfir hár af manni geti sá hinn sami náð ákveðnu valdi yfir hinum rakaða. Hugsið ykkur hvílíkum völdum rakarar og hárgreiðslufólk gætu náð ef stéttin notfærði sér slíkt. í gegnum tíðina hafa líka margar þjóðir bannað það að karlmenn klipptu hár sitt og skegg og hafa þar oftast komið til trúarlegar ástæður. Þannig hafa t.d. Gyðingar haldið skeggidu í gegnum aldirnar og gera enn auk þess sem sumir þeirra halda enn þeim sið að láta einn lokk vaxa meira en annan hluta hársins og kallast sá lokkur „Peyot". I öðrum samfélögum á öðrum tímum hefur það beinlínis varðað við lög að láta sér vaxa skegg eða þá að lagðir hafa verið þungir skattar á þá menn sem skegginu vildu halda. Frægt dæmi um slíkar skeggofsóknir eru lög þau er Pétur mikli Rússakeisari setti landsmönnum sínum þar sem mönnum var gert að greiða miklar fjárupphæðir ef þeir vildu halda hýjungnum. Löngu fyrr hafði Alexander mikli harðbannað mönnum sínum að hafa skegg vegná þess að hann taldi það gæti komið sér illa í návígi að ganga með slíkt handfang framan í sér. Á öðrum tímum í sögunni hafa þó menn greinilega lagt mikið upp úr því að vera með fallega hökutoppa af öllum stærðum og gerðum. Þær heimildir sem við höfum t.d. af-hinum miklu menning- arríkjum Mesapótamíu gefa til kynn að þar hafi menn látið sér vaxa skegg og fundist hafa ýmis konar verkfæri frá þeim tíma sem greinilega hafa verið notuð til að snyrta skegg manna. Á þessum tíma er einnig farið að nota jurtaolíu og liti til að hressa upp á skeggið auk krullujárna til að fá í það fallegar bylgjur. Vitað er að Persar notuðu henna til skegglitunar auk þess sem fínmuldu gulli var stráð í skegg þegar mikið var við haft. Egyptar voru líka skeggmenn og snéru gjarnan upp á hökutoppa sína og fléttuðu inn í þá gyllta og mislita borða. Þar þótti það svo fínt að vera með skegg að jafnvel konur reyndu að líkja eftir mönnum að þessu leyti og báru þær oft eins konar gervi- skegg sem útbúið var þannig að þunnar plötur úr eðalmálmum voru hnýttar með borðum um kjálka og höku. Forfeður okkar á Norðurlöndunum og í Norðuf-Evrópu voru eins og allir vita fúlskeggjaðir fram eftir öldum og virðast hafa; gert lítið af því að snyrta skeggið. Hjá þeim eins og svo mörgum öðrum virðist skegg hafa verið tákn karlmennsku og hreysti eða þá merki vísdóms og þekkingar, allt eftir því hvaða eiginleikarvoru í hávegum hafðir. Þannig hefur því verið haldið fram að hinn mikli hár og skeggvöxtur Haraldar hárfagra hafi átt að undirstrika kraft þann og styrk sem hann bjó yfir. í Njálssögú er hinn vísi Njáll hæddur fyrir það að vera ' skegglaus og segir það okkur sína sögu. Á miðöldum fara evrópskir karlmenn í auknum mæli að raka af sér skeggið og jafnframt fjölgar hár- og bartskerum. Þeir höfðu og öðrum störfum að gegna þar sem þeir einnig fengust við ýmiss konar lækningar svo sem blóðtökur og uppskurði. Ef taka þurfti fót eða hendi af manni var farið með hann til rakarans sem veitti íslíka þjónustu gegn vægu gjaldi. Frá þessum tíma er hiö kunna merki rakara, súla með snúnum borða í þremur litum, og mun rauði liturinn tákna blóð viðskiptavinarins, hvíti litur- inn táknar umbúðirnar og hinn blái æðar hans. Á fyrri hluta þessarar aldar voru íslenskir karlmenn lítt skeggjaðir nema þá helst að yfirvaraskeggið væri látið halda sér eða hormottan eins og það er stundum nefnt á övirðulegu máli í skeggræðum manna í millum. Einstaka menn létu bartana halda sér svona til að undirstrika það að við ættum ættir að rekja til konunga og stórmenna á megn- inlandi Evrópu. Það er í rauninni ekki fyrr en Bítlárnir og blómabörnin fóru að láta í sér heyra að mönnum tók að þykja það fínt að láta andlitshár sín vaxa óskafin og náði náttúrubylgja þessi því- líkri hæð að konur fóru jafnvel að ganga með fótleggi sína órakaða. Síðan þá hefur verið éins konar skeggöld á íslandi en ósagt skal látið hvernig skeggmálin þróast í framtíðinni. rjr Wt- ii Tilvalið fyrir • sumarbústaði • fiskvinnslur • heimili • fyrirtækii matvælaiðnaði #bændur # verslanir Engin mus inn i mitt hús „HÁTÍÐNI HÖGNI" Ver hús þitt fyrir músum, rottum og öðrum meindýrum með hátíðnihljóði (22kHZ - 65kHZ). Tæki þetta er algjörlega skaðlaust mönnum og húsdýrum. Tækin notist innandyra og eru fyrir 220 v Þau eru til í 4 stærðum. Póstsendum Upplýsingar í síma 12114 til kl. 20 Eða eitt gimilegasta úrval af heimabökuð- um kökum í bænum? Gerðu þá svo vel að heimsækja endur- nýjaðan og stórglæsilegan veitingasal okkar, — þótt ekki sé nema til að kynn- ast vinsæla setkróknum. Nýr matseðill! Betra er að fara seinna yfir akbraut en of snemma. ^U^FEROAH TRAKTORAR BÚVÉLAR Söluskrá Notaðir traktorar Ford 6600 árg. 78 Ford 2000 " 68 Ford 2000 " 67 Ford 3000 " 65 Ford 3000 " 70 Ford 3000 " 74 Ford 3600 " 76 Ford 7600 " 78 MF 135 " 75 Zetor 4911 " 79 Ýmsar gerðir af notuðum búvélum. D ÞÚRb SfMI SISQO'ABMÚI.A-i'l Útboð Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í eftirtalin verk: Sauðárkróksbraut II Uppbygging hluta Sauðárkróksbrautar innan Sauðár- króks. Helstu magntölur: Lengd 1,4km fylling 4500 m3 skering 1400m3 burðarlag 6500 m3 Verkinu skal lokið eigi síðar en 1. júlí 1984. Norðurlandsvegur í Langadal Uppbygging hluta Norðurlandsvegar í Langadal. Helstu magntölur: Lengd 2,5 km fylling 44400 m3 skering 2800 m3 burðarlag 12000m3 Verkinu skal lokið eigi síðar en 1. ágúst 1984. Efnisvinnsla I á Norðurlandi Vestra 1984. Mala skal burðarlagsefni í Reynistaðarnámu. Efnismagn er 7000 m3. Verkinu skal lokið eigi síðar en 1. júlí 1984. Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Vegagerðar ríkisins á Sauðárkróki og hjá aðalgjaldkera Vegagerðar ríkisins, Borgartúni 5, Reykjavík, frá og með mánudeg- inum 26. mars n.k. gegn 1000 kr. skilatryggingu fyrir hvert verk. Fyrirspurnir ásamt óskum um upplýsingar og/eða breyt- ingar skulu berast Vegagerð ríkisins á Sauðárkróki skriflega eigi síðar en 2. apríl n.k. Gera skal tilboð í samræmi við útboðsgögn og skila í lokuðu umslagi merktu nafni útboðs til Vegagerðar ríkisins, Borgarsíðu 8, Sauðárkróki, fyrir kl. 14.00 mánudaginn 9. apríl 1984 og kl. 14.15 sama dag verða tilboðin opnuð þar að viðstöddum þeim bjóðendum sem þess óska. Reykjavík. í mars 1984 Vegamálastjóri.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.