Tíminn - 16.02.1986, Blaðsíða 15

Sunnudagur 16. febrúar 1986
Tíminn 15
I. Eftir að Víetnam stríðinu lauk hefur sú breyting orðið á að stúlkur fá aðgang að skólanum í West Point og hljóta þar sömu ströngu þjálfunina og piltarnir. Hér er ein þeirra að leggja nýliða lífsregl-
urnar. 2. Reagan hefur lagt kapp á að endurreisa trú landa sinna á þjóðarstolt og hernaðarmátt Bandaríkjanna. Sárin frá Víetnam eru að gróa, þetta foringjaefni á myndinni viröist til í slaginn á ný. 3.
Ungir liðsforingjar kyrja þjóðsönginn við útskriftarathöfniná.
WEST POINT
Heimsókn í þekktasta herskóla Bandaríkjamanna, þar sem stríðsmenn
framtíðarinnar eru þjálfaðir
Auðvitað var ætlast til að sveitirn-
ar væru fullar af bardagamóði, óð-
fúsar til bardaga og gnístandi
tönnum. En það var of mikill svefn-
höfgi í mönnum, til þess að drápsvilj-
inn kviknaði sjálfkrafa.
Sólin var rétt byrjuð að skína
handan við Hudsonfljótið. Þoku-
slæða lá á flötunum framan við gráar
granítbyggingar. Klukkan varsex að
morgni og erfitt að búast við að
vígamóðurinn væri á háu stigi.
Menn héldu fremur klaufalega á
prikunum, sem áttu að tákna riffla
með byssustingjum festum á. Það
hefði orðið að gera hlé á æfingunni
„Að slá andstæðinginn í kviðinn og
afvopna hann,“ vegna skorts á bar-
dagaanda.
„Jæja, uppgefnu kadettar,“ gellur
þjálfarinn við. „Til hvers notum við
byssustinginn?"
„Til þess að drepa, sör,“ hrópa
hundruð hálsa í einu.
„Égheyrði ekki hvað þiðsögðuð!"
„TIL ÞESS AÐ DREPA, SÖR!“
„Ááááágætt! Og hvern drepum
við?“
Óvininn, sör!“
„Ókey, ókey! Og áfram nú með
æfinguna!“
Þjálfarinn, Etheridge liðsforingi,
snýr sér að blaðamönnunum, sem
eru í heimsókn. Hann sér spurnina í
svip þeirra. „Óvinurinn? Nú það
geta verið kínversku herskararnir,
eða hver sem er,“ segir og hann og
brosir breitt og lætur mönnum eftir
að geta í hvort honum er alvara eða
ekki.
Væri þetta ekki í Ameríku, hefði
maður haldið að hér væri verið að
þjálfa menn í drápum á „sféttar-
óvinum," í öðrum ónefndum her-
búðum. En hér erum við staddir í
West Point, frægasta herskóla
Ba'ndaríkjamanna, „West
fúckin’Point,“'eins og nemendurnir
segja, sem verða að láta reka úr sér
doðann með öskrum og hrópum fyrir
morgunverð.
West Point, - öðru nafni „The
United States Military Academy," -
hefur lofað foringjaefnum sínum því
að hér muni þau fá að sýna hvað í
þeim býr, uns ekki er nokkurt þrek
eftir. Hér á að móta úr óhefluðum
efniviði „bestu foringja heimsins
besta hers.“ í auglýsingum skólans
segir: „Þér munuð undrast hve ótrú-
lega hluti menn verða færir um að
gera eftir aðeins eins dags þjálfun."
Slagorð sem þetta mundi varla hafa
ntikil áhrif á evrópska unglinga, en
amerísk ungmenni verða gripin for-
vitni: West Point, þetta sambland af
hernaðardýrð og háskóla, getur val-
ið úr blóma æsku landsins. Eftir að
Ronald Reagan tók að kynda undir
trú á hernaðarmátt og þjóðernis-
metnað hefur fjöldi umsókna farið
dagvaxandi.
Nú eru menn komnir upp úr þeim
táradal sem Vietnam stríðið var,
þegar hrækt var á áróðursmenn hers-
ins í skólum og herkvaðningarbréf
brennd, og þegar meira að segja liðs-
foringjaefnin frá West Point þorðu
ekki að láta sjá sig utan skóla-
veggjanna í skrautlegum einkennis-
búningum sínum.
í leikfangabúðunum er nú plast-
dúkkan „GI Joe“ eftirsótt á ný. en
eftirspurnin hrapaði niður úr öllu
valdi á dögum stríðsins. Gömlu dát-
arnir frá Vietnam sem nutu tak-
markaðrar hylli, af því að þeir komu
ekki með sigurinn heim, hafa nú
hlotið uppreisn æru, er farin var
sigurför þeim til heiðurs á Fimmta
stræti, þar sem hundrað tonnum af
litpappírsrenningum var dreift yfir
þá.
Reagan sté sjálfur fyrsta skrefið í
þá átt að efla virðingu þjóðarinnar
fyrir einkennisbúningum, en í maí
1981, skömmu eftir að hann tók við
völdum, afhenti hann persónulega
liðsforingjunum prófskírteini sín og
kallaði þá „framvörð“ þess liðs sem
ætti að yfirbuga hin illu öfl. Um leið
hækkaði hann laun hermanna um sjö
prósent.
Hann fékk Pentagon slíkan fjölda
starfsmanna til umráða að varnar-
málaráðuneytið hefði aldrei látið sig
dreyma um annað eins. Herforingj-
um sínum bauð hann að gera innrás á
karabisku eyjuna Grenada, til þess
að sýna fram á að enn kynnu Banda-
ríkin að vinna styrjaldarsigra.
West Point, skóli þriggja Banda-
ríkjaforseta, (Davis, Grant og Eis-
enhower) og þeirra Lees, Pershings,
Pattons og Mac-Arthurs, gegnirsínu
hlutverki í þessu. Skólinn er opinn
gestum og hingað koma vikulega
þúsundir manna til þess að sjá „stað-
inn þar sem rætur þjóðarstoltsins"
'*ggja.“
Hjörtu gestanna slá örar er þeir
líta 4400 unga kadetta ganga fylktu
liði í skrautlegum einkennisbún-
ingum fótgönguliðs Bandaríkjanna
frá 1812 um æfingavellina. Ýmsir
óska sér að eigin synir eða dætur
mættu vera þarna með og öðlast
tryggan frama.
Ekki verður það af West Point
skafið að nemendurnir eru hinir fág-
uðustu í framgöngu. Kadettarnir
sem fylgdu blaðamönnunum um
skólann kunnu greinilega alla hina
fegurstu kurteisi, þegar þeir sýndu
þeim stofnunina, þar á meðal sigur-
súluna úr amerisk-mexikanska stríð-
inu, styttur af ýmsum stríðshetjum
og herskólakirkjuna, en þar eru
hertánar á öllum veggjum og orgelið
Saga West Point hefst árið 1778,
þegar við Hundsonfljótið, 80. km.
norðan við New York, var reist virki
handa Bandaríkjaher í stríðinu við
Breta. Ári síðar varð virkið að
höfuðstöðvum Georgs Washington.
Loks 1802 var svo stofnsettur hér
herskóli, sem átti að mennta
riddaraliðsforingja og herfræðinga
handa hernum. Orðstír skólans óx
óðfluga og æ síðan hafa foringjar
héðan verið í fararbroddi, hvar sem
her Bandaríkjanna hefur att orrust-
ur.
Frá öndverðu litu þó margir skól-
ann hornauga og fannst það í and-
stöðu við stjórnarskrá Bandaríkj-
anna að mennta sérstakan hernaðar-
aðal með þessu móti. Bandaríkin
áttu heldur ekki stóran fastaher á
friðartímum fyrr en eftir síðari
heimsstyrjöld og kom það til af því
hve fólk var lítt hrifið af atvinnuher-
mennsku og foringjaklíkum.
Sá sem vill komast inn í West
Pointþaríaðveraáaldrinum 17-22ja
ára, hafa góðar einkunnir að heiman
og geta sýnt meðmæli einhvcrs
þingmanns. Yfirleitt er það ekki
föðurlandsást eða vopnadýrkun sem
dregur nemendur að. Meira máli
skiptir hitt að hér fæst ágæt menntun
sem gefur góða framtíðarmöguleika.
Reikningsdæmið er létt: Það kost-
ar 15 þúsund dollara að stunda nám
við Harward í eitt ár. En í West
Point, þar sem námsskráin gefur
ekki eftir því sem gerist við fremstu
háskóla, eru engin skólagjöld. For-
ingjaefnin fá meira að segja 500 doll-
ara í kaup á mánuði, og að námi
loknu er mönnum tryggð 18 þúsund
dollara mánaðarlaun. Eftir fimm ára
herþjónustu er hverjum svo frjálst
að fara og fá sér aðra vinnu.
Fyrsta árið eru foringjaefnin
nefnd „Plebes" (Þ.e. almúgalýður)
eins og forn-Rómverjar kölluðu al-
mennig. Þetta er erfiðasti tíminn í
skólanum og menn verða að þola alls
lags píslir. Þeim er fyrirskipað að
ganga svo hratt að þeir nái 180 skref-
um á mínútu. Þeim leyfist að segja
fátt annað en „Yes Sir“ og „No Sir.“
Þeir sitja sem styttur við matarborð-
ið og stara niður á diskinn. Ekki má
setja upp í sig næsta bita fyrr en búið
er að renna þeim fyrri niður.
Dagarnir líða með stanslausum
æfingum, þar sem hættulegar að-
stæður eru settar á svið, og verða
menn að sýna þar hvað þeir duga.
Kvalarar þeirra. þjálfararnir, eru úr
röðum eldri nemenda. Þeir kenna
þeint hermennskulistir eins og að
handleika riffilinn, ganga í takt og
skúra herskálana hátt og lágt. Þjálf-
ararnir kunna flestir vel að meta og
hagnýta sér þennan fyrsta vísi manna-
forráða.
í West Point endurspeglast anter-
íska samkeppnin og kapphlaupið í
ýktri niynd. Öll afrek nemenda eru
skráð og gefnir punktar fyrir og sam-
kvæmt þeim er staða þeirra ákveðin.
Þetta ræður m.a. sætum þcirra í
kennslustofunum, sem raðað er í
stórt U. Hægra megin við kennarann
situr besti nemandinn, en vinstra
megin sá lakasti.
Sama gildir í íþróttakappleikjum,
sem í West Point eru iðkaðir af
ákafa. Fótboltanum er ætlað að gera
menn stælta, boxhringnum að gera
menn harða.
Gagnrýni á skólann kemur ekki
aðeins frá vinstri. Hægri mönnum
þykir sem stjórnunarhættirnir séu of
nútímalegir og að baráttuandanum
sé ekki gert nægilega hátt undir
höfði.
Nei, það verður ekki vart við mik-
inn stríðsákafa þegar diskómúsíkin
heyrist glymja út úr Ike-Hall yfir
skólalóðina, þar sem þýski baróninn
von Steuben þjálfaði menn
Washingtons fyrir tvö hundruð
árum.
Þetta má þó ekki skilja sem svo að
í Ike Hall sé öllum aga gleymt. Þetta
er samkomustaður eldri nemend-
anna og engum nýliða líðst að koma
þar inn fyrir dyr. Þá umgangast
menn ekkj, - og hver vill brjóta svo
góða og gamla hefð?