Tíminn - 13.04.1986, Blaðsíða 7

Tíminn 7
Sunnudagur 13. apríl 1986
*E
ast barnsbein í öskunni. Ferrando
segir ennfremur að dóttir kerlingar
muni hafa rænt sveininum og kastað
honum á eldinn. Til hennar hafi
ekkert spurst síðan, en Ferrando
segist aldrei gleyma ásjónu hennar.
Hermennirnir bölva norninni í skelf-
ingu.
Þessa sömu nótt kemur farand-
söngvarinn að höllinni og kemst
óséður að turnherbergi Leónóru.
Hann syngur til hennar úr garðinum
og hún hleypur út á móti honum. En
greifinn stígur fram og hefur heyrt
söngvarann, sem er Manrico, hefja
upp raust sína. I þann mund kemur
Leónóra í garðinn og játar greifan-
um ást sína. Manrico hleypur að og
sakar hana um ótryggð, en Leónóra
gerir sér grein fyrir að hún hafi farið
mannavillt í náttmyrkrinu og játar
nú söngvaranum ást sína einum.
Luna greifi verður heltekinn af af-
brýði, segir að nú hafi Leónóra
kveðið upp dauðadóm yfir farand-
söngvaranum, en formælir honum í
þokkabót, þegar hann heyrir að
Manrico er herforingi Urgels greifa,
sem stýrir óvinaliði gegn honum í
borgarastríðinu. Hér er ekki beðið
boðanna og hverfa þeir óvinir af
sviði til að berjast.
Það spillir ekki fyrir, að vita
söguþráðinn fyrir fram, því að tón-
listin magnar upp spennuna. Óperan
er sungin á frummálinu, ítölsku, og
er því rétt'að kynna sér vel atburða-
rásina til að geta notið sýningar
íslensku óperunnar til hins ýtrasta.
I einvíginu hefur söngvarinn
betur, en þá varsem rödd afhimnum
byði honum að höggva ekki, heldur
þyrma lífi greifans. Manrico kemst
svo aftur til sígaunabúða þar sem
móðir hans, Azucena, er. Hún segir
honum söguna af móður hennar,
sem var brennd á báli Luna greifa
hins eldri. Hún segir honum að hún
hafi í hefndarskyni og bræði rænt
syni greifans og fleygt honum á
bálið. f sama mund hafi hún upp-
götvað, sér til ógurlegrar skelfingar,
að það var hennar eigin sonur sem
engdist til dauðs í logunum, en
sonur greifans var heill á húfi. Manr-
ico spyr með hryllingi hvort hann sé
þá ekki raunverulegur sonur hennar,
en hún fullvissar hann um að svo sé,
- heiftin hafi svipt hana viti um
stundarsakir. Hún minnir hann svo
á móðurást sína.
Síðar fréttir Manrico, að Leónóru
hafi verið sagt, að Luna greifi hafi
fellt hann í einvíginu og að hún vilji
ganga í klaustur. Luna greifi bíður
hennar í klaustrinu og vill nema
hana á brott með sér, en Manrico
kemur með mönnum sínum og
Leónóra flýr í fang hans. Þau fara
brott saman, en Luna situr eftir með
sárt ennið.
Luna tekst þó að handsama móður
Manricos, en Ferrando höfuðsmað-
ur ber kennsl á hana, sem nornina
sem rændi bróður greifans, Garzia,
úr vöggu. Luna greifa finnst þá
kominn tími til að kveikja upp í
nýjum kesti.
Leónóra og Manrico bíða þess að
vera gefin saman, er þau fregna, að
móðir hans muni senn verða leidd á
bálið. Manrico fer þegar til bjargar
móður sinni, en Leónóra verður ein
eftir í kapellunni.
Aðför Manricos tekst nú ekki
betur en svo, að hann verður sjálfur
hnepptur í varðhald greifans sem
hugsar þeim mæðginum gott til glóð-
Tímamyndir: Sverrir Vilhelmsson
og Pétur Sigurðsson
arinnar. En Leónóra kemur til hall-
arinnar og biður Luna að miskunna
þeim. En Luna vill hefnd og espist
því meir sem Leónóra biður hann
sárar. Loks segir hún að Luna skuli
fá hennar, ef hann þyrmir Manrico.
Hann trúir vart sínum eigin eyrurn,
en lætur til leiðast og segir að
Manrico muni lifa. Leónóra snýr sér
undan, tekur eitur sem hún hafði
geymt í hring sínum, en fyllist fögn-
uði yfir lífgjöfinni.
Manrico og móðir hans eru í
dýflissu greifans og þangað kemur
Leónóra, til að færa þeim gleðitíð-
indin. Hún biður Manrico að flýta
sér, en segist ekki geta komið með
honum. Hann þykist sjá í hendi sér,
að Leónóra hafi selt Luna ást sína og
bölvar henni. Hún segir þá frá
eitrinu sem hún hefur tekið, heldur
en að verða öðrum gefin. En þá er
allt um seinan, - Luna kemur að
þeim, þar sem Leónóra liggur deyj-
andi fyrir fótum Manrico. Luna
skipar mönnum sínum að færa far-
andsöngvarann umsvifalaust út og
höggva hann og sér sjálfur til þess,
að móðir hans fylgist með aftökunni
út um fangelsisgluggann. Þegar hún
sér son sinn deyja ákallar hún guðina
og segir Luna, að Manrico hafi verið
löngu týndur bróðir hans. Luna
greifi bregst við með hryllingi, en
Azucena hnígur niður með orðun-
um: „Móðir, þín er hefnt“ og spring-
ur svo úr harmi. Luna greifi stendur
einn eftir lifandi.
FRijMsYnD
Kristinn
Sigmundsson
„Greifinn er í þjónustu konungsins af^
Aragóníu á Spáni og er af svipaðri tign og
Leónóra, sem er hirðmey drottningar.
Greifinn er eitt af lykilhlutverkum í þessu
stykki; hann er ástfanginn af Leónóru og
hún hefur að öllum líkindum verið ætluð
honum frá blautu barnsbeini, - það kemur
allavega fram að hann þykist eiga hana.“
Nú söngst þú í annarri Verdi óperu í
vetur, Grímudansleiknum í Þjóðleikhús-
inu. Er mikill munur á þessum persónum,
greifanum og Anckarström?
„Já, munurinn er talsverður. Anckar-
ström er miklu dramatískari persóna mús-
íkalskt. en þannig finnst mér hlutverk
Luna greifameira spennandi. Ég tel að í II
Trovatore séu fleiri spennadi „músíkölsk
moment" en í Grímudansleiknum, enda
trónir Farandsöngvarinn jafn hátt og Rigo-
letto og La Traviata hvað vinsældir snertir.
Við höfum aðeins gert hefðbundnar stytt-
ingar á verkinu, en Deckert hljómsveitar-
stjóri er vel hnútum kunnugur, hefur
meðal annars stjórnað þessu verki í Ríkis-
óperunni í Vínarborg. Þessir niðurskurðir
rýra gildi óperunnar ekki neitt."
Næst spjallaði ég stuttlega við Viðar Gunn-
arsson, en hann fer með hlutverk Ferrand-
os, höfuðsmanns í her greifans. Þetta er
stærsta hlutverk hans til þessa, en síðast
söng hann í uppfærslu Þjóðleikhússins á
Grímudansleik aukahlutverkið Tom, sem
sóttist eftir lífi tenórsins.
Viðar er enn við sama heygarðshornið
og gengur af tenórnum dauðum í þessari
óperu eins og öðrum.
Viðar
Gunnarsson
„Ferrando opnar óperuna og vekur
strax upp spennu í leiknum," sagði Viðar.
„Hann er eins konar sögumaður og er sá
sem ber kennsl á konuna, sem talin er vera
morðingi bróður greifans. Það er mjög
erfitt að opna á þessari aríu, því að í henni
er mikill flúrsöngur neðarlega á tónsviði
bassans. En arían er mjög fræg og falleg.
Nú, Ferrando er að sjálfsögðu mikið
eldri en greifinn. Líklegast er hann jafn-
aldri föður hans, sem dó úr harmi, eftir að
sonur hans hvarf. Ferrando verður þess
vegna þulurinn, sem minnir menn á fortíð-
ina og útskýrir orsakirnar," (því óperah
fjallar um afleiðingar fyrst og fremst innsk.
blm.). „Mér finnst mjög gaman að vinna í
þessu húsi,“ svaraði Viðar aðspurður.
„Það er ekki að sjá annað, en að það gangi
vel að setja hér upp stóra óperu. Æfingar
hafa gengið vel og eiga æfingarstjórarnir
þökk skilið fyrir þeirra starf.“
Að þessum orðum loknum laumaðist
blaðamaður út, enda margoft þvælst fyrir,
þar sem vinnandi fólk var að störfum. Það
var sem maður hefði himnana höndum
tekið, þegar glitti í útgöngudyrnar og
blaðamaður gerði sér grein fyrir að hann
væri sloppinn úr ranghölum hússins. Þó
var einni þraut enn ólokið, því að blaða-
maður þurfti að klofa yfir Garðar Cortes
og Elísabetu Eiríksdóttur, þar sem þau
lágu á gólfinu og sungu hástöfum um
dauða og ástir. Hér er hver afkimi notaður
til æfinga enda fórnfúst starf, að vera
óperusöngvari. j>j