Tíminn - 22.06.1986, Blaðsíða 16

16 Tíminn
Sunnudagur 22. júní 1986
McEnroe í
Myndin sú arna er greinilega
tekin við tækifæri þegar sam-
komulag hjónaefnanna er
með betra mótinu.
ERLEND MÁLEFNI
Pórarinn Þórarinsson skrifar:
Rau segist
vera sigurviss
í kosningunum
á næsta ári
Úrslitin í Niedersachsen hafa styrkt stöðu hans
JOHANNES RAU, scm vestur-
þýskir sósíaldemókratar völdu á síö-
astliönu hausti kanslaraefni sitt í
þingkosningunum, sem eiga að fara
fram á næsta ári, gat bæði fagnað
sigri og ósigri í fylkiskosningum,
sem fóru fram í Niedersachsen á
sunnudaginn var. Hann gat fagnað
verulegum sigri í fylkiskosningum,
sem fóru fram í Niedersachsen á
sunnudaginn var. Hann gat fagnað
verulegum sigri, en sósíaldemókrat-
ar juku fylgi sitt í 42.1% úr 36.5% í
fylkiskosningunum 1982.
Hins vegar náðu sósíaldemókratar
ekki því marki að fella stjórn kristi-
legra demókrata í fylkinu með
stuðningi Græna flokksins. Því gat
Rau einnig fagnað, því að sósíal-
demókratar í Niedersachsen hcfðu
þá ef til vill neyðst til þess að leita
samstarfs viö græningja, þótt Jo-
hannes Rau hafi lýst yfir því, að
samstarf við þá komi alls ekki til
greina um stjórn Vestur-Þýskalands
eftir næstu þingkosningar. Sósíal-
demókratar hafa nú samstarf við
græningja um fylkisstjórnina í Hess-
en og hefði samstarf við þá bæst við
í öðru fylki til viðbótar, myndi það
hafa dregið úr trúverðugleika þeirrar
yfirlýsingar Raus, að samstarf við þá
komi ekki til grcina á landsvísu.
Það mátti einnig vcra Rau gleði-
efni, að græningjar gerðu ekki öllu
betur en að halda því fylgi. sem þeir
fengu í fylkiskosningunum 1982 eða
um 7%. Margir höfðu spáð því, að
kjarnorkuslysið í Chernobyl myndi
verða vatn á myllu þeirra en svo
reyndist ekki.
Hins vegar er ekki ólíklegt, að
það hafi heldur styrkt sósíaldemó-
krata, sem mörkuðu sér þá stefnu
nokkru eftir slysið, að fleiri kjarn-
orkuver yrðu ekki reist í Vcstur-
Þýskalandi en þau 20, sem nú eru
starfrækt þar. Þeim verði jafnframt
lokað, þegar búið verði að tryggja
annari orkugjafa.
KRISTILEGIR demókratar geta
sleikt sár sín eftir kosningarnar. Þeir
unnu mikinn sigur í fylkiskosningun-
um 1982. Þeir fengu þá hreinan
meirihluta eða 50.7% greiddra at-
kvæða og 88 þingmenn kjörna af 171
alls. Nú fengu þeir ekki nema 44.3%
greiddra atkvæða og misstu því meiri-
hluta sinn á fylkisþinginu. Það var
þeim hins vegar hjálp, að frjálslyndir
demókratar misstu ekki alla þing-
mcnn sína, eins og spáð hafði verið,
heldur héldu svipaðri þingmanna-
tölu og áður. Samanlagt hafa þcssir
flokkar nú cins atkvæðis meirihluta
á fylkisþinginu og tekur nú sam-
stjórn þeirra við í stað stjórnar
kristilegra demókrata einna.
Forsætisráðherra fylkisins verður
áfram Ernst Albrecht, sem oft hefur
verið nefndur sem hugsanlegur eftir-
maður Hclmuts Kohl sem kanslara-
efni kristilegra demókrata, en senni-
legt þykir, að eftir þennan ósigur sé
það úr sögunni.
En það styrkir ekki Kohl, þótt
Albrecht sé úrsögunni, a.m.k. íbili,
sem keppinautur hans. Margir
kenna Kohl um ósigurinn í Nicders-
achsen, því að kosningarnar hafi
snúist meira um landsmál en fylkis-
mál. Jafnframt sýna skoðanakann-
anir, að Kohl er óvinsælli en flokkur-
inn. Samkvæmt síðustu skoðana-
könnunum halda kristilegir demó-
kratar enn velli sem stærsti flokkur
Vestur-Þýskalands, en Rau nýtur
hins vegar meiri stuðnings sem næsti
forsætisráðherra en Kohl.
Af þessum ástæðum er nú veru-
lega rætt um, að kristilegir demó-
kratar skipti um kanslaraefni fyrir
þingkosningarnar að ári. Helst er nú
tilnefndur sem hugsanlegur eftir-
maður Kohls Gerhard Stoltenberg
fjármálaráðherra. Fleiri koma einn-
ig til greina. Ef til vill hjálpar það
Kohl, að ekkert samkomulag verður
um annan en hann.
Frjálslyndir demókratar eru taldir
hafa heldur skárri stöðu eftir en
áður, þótt þeir bættu ekki við sig
nema tæplega 1% greiddra atkvæða.
Þeir hafa aö undanförnu markað sér
sérstöðu í ýmsum málum, einkum
utanríkismálum, þar sem þeir eru
Johannes Rau.
ekki eins leiðitamir við Bandaríkin
og kristilegir demókratar. Þessu
munu þeir vafalítið halda áfram.
Sennilega skáka þeir í því skjólinu,
að talsvert af kristilegum demókröt-
um muni kjósa þá í þingkosningun-
um að ári til þess að útiloka að
sósíaldemókratar fái meirihluta á
þingi.
ÚRSLIT fylkiskosninganna í Ni-
edersachsen hafa vafalítið styrkt Jo-
hannes Rau. Hann hefur um nokk-
urt árabil verið forsætisráðherra í
Nordrhein-Westfalen, fjölmennasta
fylki Vestur-Þýskalands, og vann
mikinn sigur í síðustu fylkiskosning-
unum þar.
Rau hefur þótt dugandi forsætis-
ráðherra og nýtur mikilla vinsælda
vegna alþýðlegrar framkomu. Hann
er Iaginn að koma fyrir sig orði og
sniðgengur oft stóryrtar yfirlýsingar.
Áður en hann tók við kjöri sem
kanslaraefni var hann talinn miðju-
maður í flokki sósíaldemókrata eða
mitt á milli þeirra Helmuts Schmidt
og Willys Brandt. Eftir að hann tók
við hlutverki kanslaraefnis hefur
hann orðið að reyna að stýra flokkn-
um þannig, að hann missi fylgi
hvorki til stjórnarflokkanna né
græningja. Vegna samkeppninnar
við græningja hefur hann í utanríkis-
málum og umhverfismálum heldur
færst til vinstri eða nálgast Willy
Brandt. Kjarnorkuslysið í Chern-
obyl og undirgefni Kohls við Banda-
ríkin hafa auðveldaö honum þetta.
Þess vegna benda síðustu kosninga-
úrslit til þess að fylgisaukning græn-
ingja sé stöðvuð. I efnahagsmálum
hefur Rau það að leiðarljósi að tapa
ekki fylgi til stjórnarflokkanna. Þar
leggur hann mesta áherslu á útrým-
ingu atvinnulcysis.
Rau er 55 ára. Þótt sósíaldemó-
kratar nái ekki þingmeirihluta á
næsta ári, þykir það ekki ólíkleg spá,
að Rau verði orðinn kanslari áðuren
hann nær sextugsaldri. Sjálfur segir
hann. að annað komi ekki til greina
en að hann verði kanslari strax á
næsta ári.