Tíminn - 17.03.1987, Qupperneq 5

Þriðjudagur 17. mars 1987
Verður hún bjartsýn, þorir hún að
eiga fangbrögð við mikla erfiðleika,
hefir hún vilja til að halda áfram á
þeirri braut, sem byrjuð var af fyrstu
kynslóð fullveldisáranna? Eða verð-
ur hún svartsýn, lætur hún erfiðleik-
ana Iama kjark sinn, ætlar hún að
láta sér það nægja, sem nú er, og
reyna að lifa á arfinum, meðan hann
er einhver eftir? Þessar spumingar
eiga að vera umhugsunarefni ís-
lenskra æskumanna í dag og þeir
eiga og verða að gera sér Ijóst, hvom
kostinn þeir ætla að taka.
Hin fyrri leið er vissulega að
mörgu leyti erfiðari í fyrstu en hin
síðari. Það kostar meira starf að ljá
framfömnum en kyrrstöðunni lið
sitt. Þeir, sem vilja skapa sér og
öðmm bætt lífskjör og meiri menn-
ingu, verða að vera við því búnir að
það kostar oft langan vinnudag og
að kaupið er iðulega ekki greitt eftir
háum taxta. Vinnutími fmmbýlings-
ins, sem er að leggja grundvöll að
framtíðarstarfi, er lengri en vinnu-
tími atvinnubótamannsins á mölinni
og taxtinn er líka venjulegast mun
lægri. En hitt eróvíst hvort iðjuleys-
isstundir atvinnubótamannsins eru
honum neitt hollari eða ánægjulegri
en erfiðisvinnan er bóndanum. En
þó svo væri mun hinn endanlegi
árangur ríða baggamuninn og vel
það. Og svipuð verður reynslan, þó
dæmin séu tekin af öðmm sviðum
þjóðlífsins.
Það má hugsa sér þann möguleika,
að hin uppvaxandi kynslóð reyni
eingöngu að lifa á arfi feðra sinna og
mæðra og hafi sem allra stystan
vinnudag. Hún gæti sótt dans-
skemmtanir, farið í kvikmyndahús
og reynt að nota sér margvíslegar
dægrastyttingar í stað vinnunnar.
En fljótt myndi það sannast, að
Adam yrði ekki lengi í Paradís.
Landið, sem feðumir ræktuðu,
myndi komast í órækt, skipin, sem
þeir notuðu til fiskveiða og flutn-
inga, myndu ganga úr sér og ónýtast,
verksmiðjurnar og orkuverin, sem
þeir byggðu, myndu einnig verða
tímans tönn að bráð. Og hvar væri
það fólk þá statt, sem notaði tímann
til skemmtana og iðjuleysis, meðan
verk feðranna voru að hrynja í
rústir?
Annar möguleiki er líka fyrir
hendi. Þessir síumtöluðu erfiðleikar
og fjárhagslegu vandræði drægju svo
dug og áræði úr hinni uppvaxandi
kynslóð, að hún teldi það ráð hyggi-
legast, að spara við sig allar umbætur
og setja markið ekki hærra en það,
að geta haldið hinu ríkjandi ástandi
nokkurnveginn óbreyttu. Hvaða af-
leiðingu þetta myndi hafa er nokk-
um veginn hægt að gera sér ljóst
með því, að ímynda sér að kynslóð-
in, sem mótað hefir starf undan-
farinna tuttugu ára, hefði haft þetta
sjónarmið. Hún hefði vafalaust get-
að sparað sér með því nokkurt aukið
erfiði í bili og ef til vill losnað við
eitthvað af sköttum. En afkomendur
hennar þyrftu þá að verulegu leyti
að stunda sjósókn á árabátum, not-
ast eingöngu við orf og ljá í gömlu
þúfnagjótunum, vera án bílsam-
gangna, síma, útvarps o.s.frv.
Þannig mætti lengi telja. En hvaða
dæmi, sem tekið væri, myndi færa
rök að því, að kynslóð undanfarinna
tuttugu ára hafi lifað á réttan hátt.
Hún hefir starfað mikið til að bæta
kjör sín og afkomendanna og hún
hefir mætt öllum erfiðleikunum með
bjartsýni og öruggri trú á sjálfa sig
og landið, sem hún byggði.
Reynsla hcnnar sannar það best,
að æskan hefir enga ástæðu til að
vera svartsýn, þó nokkrar torfærur
virðist nú á veginum. Hún má ein-
mitt vera bjartsýn og trúuð á sigur
sinn, ef hún fylgir í sömu slóðina.
Það, sem henni ber að forðast, er að
láta vonleysishjalið og örðugleika-
skrafið leiða sig af braut framfaranna
eða láta pólitíska trúða og misindis-
menn telja sér trú um að hún geti
öðlast gull og græna skóga, án veru-
legs starfs og fyrirhafnar. Ef hún
vinnur vel og mikið og leitar sjálf
eftir verkefnum en bíður ekki eftir
því að einhver komi einhvemtíma
og vísi sér á þau, verður henni kleift
að varpa jafn glæstum ljóma á full-
veldi Islands og fyrirrennarar hafa
gert. Þess vegna er sérstök ástæða
fyrir æskuna að minnast framfara
fyrstu fullveldisáranna í dag. Undir-
staða þeirra er starf og bjartsýni og
þessu tvennu má æskan aldrei
gleyma.
Tíminn 5
Guðbrandur
Magnússon,
fyrsti ritstjóri
Tímans
Blað ungmennafélaganna hét
Skinfaxi. Sá sem þessar línur
ritar réði því, að Jónas Jónsson
frá Hriflu gjörðist ritstjóri Skin-
faxa 1911. Þá þegar varð J.J.
landskunnur maður. Slíka at-
hygli vakti þessi nýi penni og
viðhorf þau, er hér komu til
sögu.
Á þessum árum voru uppeld-
ismál megináhugamál Jónasar
Jónssonar, þótt víða kæmi hann
við í Skinfaxagreinum sínum,
og uppeldismálunum hugðist
hann fyrst og fremst helga krafta
sína.
Með stjórnarskrárbreytingu
1915 hverfa hinir konungkjörnu
þingmenn úr sögunni, en þess í
stað skyldu koma landskjörnir
þingmenn. Voru þeir kjörnir
1916. Fram að þeim tíma höfðu
viðhorfin í frelsisbaráttunni
skipt mönnum í stjórnmála-
flokka. Sem hér var komið var
það, sem í milli bar gömlu
flokkana, svo smáskorið orðið,
að þjóðin var tekin að þreytast
á öllu því stagli. Og jafnvel í
sjálfum þingflokkunum bólar
þegar 1912 á skilningi á því, að
snúast ætti við atvinnu- og fjár-
málum meir en þangað til.
Komu þingmenn þá saman á
fund og höfðu samráð um sam-
stöðu í þessum málum, þótt
áfram yrðu þeir félagslega í
sínum gömlu flokkum hver um
sig.
Það er ekki fyrr en við lands-
kjörið 1916 að upp rís hreyfing
utan þings, sem gjörir innan-
landsmálin að aðalmáli. Hreyf-
ing þessi kallaði sig „Óháða
bændur". Efndu „Óháðir
bændur“ til fundar við Þjórsár-
brú, en það var gamalkunnur
samkomustaður fyrir Suður-
landsundirlendið. Aðalræðu-
maður á þessum fundi var Gest-
ur Einarsson á Hæli, en J.J. var
einnig staddur þar. Meginefni
ræðu Gests snerist um þörf pólit-
ískrar samstöðu um innanlands-
málin, en hafði jafnframt í
frammi þunga dóma um gömlu
stjórnmálaflokkana, sem létu
fánýtt karp um sambandsmálið
heltaka hugi manna.
Er skemmst af því að segja,
að „Óháðir bændur“ komu að
Sigurði Jónssyni á Ystafelli, og
vantaði lítið á að Ágúst Helga-
son í Birtingaholti næði einnig
kosningu af sama lista.
Eftir þessar kosningar var
boðað til aukaþings, sem kom
saman í desember 1916.
Hinn 16. desember 1916 er
Framsóknarflokkurinn stofnað-
ur af 8 þingmönnum. Á þessu
þingi er ráðherrum fjölgað.
Urðu nú þrír, en hafði aðeins
verið einn áður. Þegar til stjórn-
armyndunar kom, hlaut Fram-
sóknarflokkurinn einn þessara
þriggja ráðherra. Fyrstu þriggja
manna stjórnina skipuðu þeir
Jón Magnússon, sem varð for-
sætisráðherra, Sigurður Jónsson
allt fljótar að en ráð var fyrir
gjört og úr því að við höfum
þegar ekki aðeins eignast flokk
á þingi, heldur einnig ráðherra,
þá verður flokkurinn að eignast
sitt eigið blað.
Nánir vinir Gests á Hæli um
þetta leyti voru m.a. Magnús
Sigurðsson, síðar bankastjóri,
Þórður á Kleppi og Magnús
Arnbjarnarson. Ekki munu
þessir menn hafa latt, að hafin
yrðu stjórnmálasamtök, sem
létu viðhorf til innanlandsmála
marka meginstefnu, og málk-
unnugir voru þessir menn allir
Jónasi Jónssyni, en aldrei munu
þeir hafa litið á sig sem
flokksmenn.
Samstaða J.J. og Gests á
Hæli, sem framámanna um
framboð „Óháðra bænda“, hefir
verið mikilsverð. En hitt hygg
ég hafi haft afdrifameiri þýð-
ingu, að sumarið 1916 um Jóns-
messuleytið hittast þeir norður í
Þingeyjarsýslu J.J. og Hallgrím-
ur Kristinsson og ræðast við
lengi nætur. Þessi fundur þess-
ara tveggja manna veldur
sköpum.
Þarna hittast og efna til fóst-
bræðralags forustumenn tveggja
merkra félagshreyfinga, Hall-
grímur, sem nú var orðinn for-
stjóri samvinnuhreyfingarinnar,
og Jónas Jónsson, foringi ung-
mennafélagshreyfingarinnar.
Enda alltaf verið viðurkennt, að
Framsóknarfl. sé sprottinn upp
úr þessum tveim merku félags-
hreyfingum.
Blað, þjóð
II.
Til þess að koma af stað
stjórnmálablaði, þurfti að sjálf-
sögðu fjármagn, og var nú stofn-
að félag á að giska 20-30 manna
víðsvegar um land, sem lögðu
fram fé til þessarar blaðaútgáfu.
Flest voru framlögin 100-300
krónur, en síðan hétu þessir
menn að leggja fram árlega sem
svaraði 20% af upphaflegu fram-
lagi til þess að mæta halla, sem
á útgáfunni yrði fyrstu árin.
Ekki var þetta hallaframlag þó
innheimt nema í eitt skipti.
Á útmánuðum 1917 koma til
Reykjavíkur frá Kaupmanna-
höfn þeir Hallgrímur Kristins-
son og Jón Árnason og hafa þá
í fari sínu gögn aðalskrifstofu
Sambands íslenskra samvinnu-
félaga, sem nú skyldi taka sér
bólfestu í höfuðstað landsins.
Voru þeir öllu kunnugir um
stofnun hins nýja stjórnmála-
flokks og frá upphafi þátttak-
endur í útgáfu hins nýja stjórn-
málablaðs.
Fyrstu blaðstjórnina skipuðu:
Jónas Jónsson, Hallgrímur
Kristinsson og Guðbrandur
Magnússon.
Fyrsta töiublað Tímans kom
út 17. mars 1917.
Fyrstu greinina - inngangs-
greinina -, sem gjörði grein fyrir
tilgangi með stofnun blaðs þessa
og meginstefnu þess, ritaði Jón-
as Jónsson. Gjörði hann grein
fyrir af hverjum rökum dvínað
hefði trú landsmanna á lífsgildi
gömlu flokkanna. En þjóð, sem
byggi við þingræði, gæti ekki án
flokka verið. Stjórnarhættir og
framkvæmdir í þingræðislönd-
um færu mjög eftir því, hvort
flokkarnir væru sterkir og heil-
brigðir, eða sjúkir og sjálfum sér
sundurþykkir. Þar sem flokk-
arnir væru reikulir og óútreikn-
anlegir, eins og roksandur á
eyðimörk, yrðu framkvæmdir
litlar og skipulagslausar. Heil-
brigð flokkaskipun byggðist á
því, að flokksbræðumir væru
og saga
G UÐBRANDUR MAGNÚSSON var fyrsti ritstjóri Tímans og
einn höfuðforvígismaður þess að blaðið var stofnað. Ritstjóraferill
hans var ekki langur en hann skrifaði um flesta meginþætti þjóðmála
og hreyfði við mörgum merkum nýmælum.
En þótt Guðbrandur hætti ritstjóm hélt hann áfram að skrifa í
blaðið og var tengdur því á einn hátt eða annan á meðan æfin entist.
Fyrir þrem áratugum skrifaði Guðbrandur grein um aðdraganda
þess að Tíminn var stofnaður og tengsl Framsóknarflokksins og
blaðsins. Hann rekur fyrstu æfiár blaðsins og þær stjórnmálahrær-
ingar sem þá áttu sér stað.
Meðal margs þess, sem Guðbrandur drepur á er „Tímaklíkan“,
sem átti drjúgan þátt í mótun stjórnmála á sínum tíma.
Hér er birt grein Guðbrands Magnússonar og er hún fróðlegt
innlegg í sögu blaðs og þjóðar.
frá Ystafelli atvinnumálaráð-
herra og Björn Kristjánsson
fjármálaráðherra.
Frá fardögum 1914 áttum við
séra Jakob og frú Sigríður kona
hans að jöfnu búið í Holti undir
Eyjafjöllum. Á haustnóttum
1916 fer ég til Reykjavíkur til
þess að sitja þar um jarðnæði,
en ég ætlaði mér að verða bóndi,
var nú heitbundinn og kunni
ekki við að eiga ábúðarréttinn
undir þriðja manni, sem nú var
þess þá umkominn að hafa einn
það gagn af sinni miklu og góðu
jörð, sem við áður höfðum haft
báðir. Vann ég þennan vetur að
minni gömlu iðn í ísafold. Þá er
það, að Jónas Jónsson kvöld eitt
kemur að máli við mig og spyr,
hvort ég vilji gjörast ritstjóri að
blaði hins unga Framsóknar-
flokks, þar eð Héðinn Valdi-
marsson, sem fyrirhugað hafði
verið að yrði ritstjórinn, væri
enn við háskólanám í Dan-
mörku. Lauk með því að ég játti
þessu, og hafði þau orð um, að
ég hefði þann kost, að auðvelt
yrði að losna við mig, með því
að ég ætlaði mér annað hlut-
skipti.
Þetta, að utanþingsmenn hafa
haft samráð um blaðaútgáfu og
eru búnir að ráða ritstjóra löngu
áður en blaðinu er ætlað að
hlaupa af stokkunum, sýnir og
sannar, að Framsóknarflokkur-
inn er að skapast á miklu breið-
ari grundvelli en sjálf hin form-
lega stofnun þingflokksins leiðir
í ljós.
Hitt, að leita varð til annars
manns um ritstjórnina, rök-
studdi J.J. í umgetnu viðtali við
mig með því að segja: Þetta ber
TÍMINN
HoykjaTlk, 17. M»rx 1«I7.
InngaiiKui'
llm nokkur undanfarin mitsrri
hafa vrrið á dófinni iimtók all-
mrrgra rltlri or yngri mmna *f
ýmaum itrttum viðivrgar um lanJ,
•rm itrfnt hafa aO þvl, að li-
Irmka þjóðin akihiit framvrgis
frrmur en hingað til I flokka rftir
þvl, .hvort mrnn v*ru frami.rknii
eða fhaldiamir I akoðundm. Þoisir
menn voru ólnKgðirmrð árangur-
inn af gómlu (lokkajkiflingunni
Þeir aáu þeasa flokka klofna og
bráðna laman allur, oft af litlum
ormókum. Þeir táu menn lem verið
bófðu lambrrjar I gar, verða Wnd-
«r I dag. Og þegar til athafna kom
1 þinginu, gekk illa að halda þeu-
om flokkibrotum laman um á-
fcvtðin mál. 1 innanlanda málun-
<am a. m. k. var ekki hcgt að greina
aokkuro verulrgan atefnumun.
Af þeaiu ölln befir mjög dvlnað
tnlin á llfigildi gómlu flokkanna.
Og avo mjóg heflr kveðið að þruu
tnlleyal, að Ivö nafnkeoduitu itjórn-
tttlablóð landsim, hafa eigi alli
fyrir lóngu viðurkent, að gamla
flokkaikipunin vscri úrelt og eigi
til frambúðar.
En þjóð aem býr við þingræði
gelur ekki án flokka verið. Og
atjórnarbzttir og framkvamdir I
þingf«eialóndSEUtt f.ra mjög eflir
þvi, hvorl Qokkarnir ern aterkir og
beilbrigðir, eða ijúkir og ijálíum
•ár aundurþykkir. Þar irm flokk-
•rnir eru reykulir og óútreiknan-
anlrgir. eim og rokiandur á ryði-
mórk, verða framkvæmdirnar litlar
«g akipulagilauiar. Þvi að hvrr
hóndin er þar upp á móli onnari.
Heilbrigð flokkaikipun hlýtur að
Þyggjist á þvf, að flokkibrKðurnir
•óu andlrga ikyldir, aéu tamhuga
um mórg mál eo ekki að eina eilt,
og það þau má'.in aem meitu akifla
I hverju landi.
Erlendii hefir reynilan orðið aú
i flntum þingneðiilóndunum, að
þjððirnar akiftait I tvo hófuð-
flokka framtiknarminn og Ihaldi-
mmn. Að vliu gætir alla jafna
nokkurar undirakiflingar, en þó
marka þestir tveir skoðunarhaettir
■ ðal llournar. Og avo þarf einnig
að verða hér á landi, ef atjórnar-
form það aem þjóðin býr við, á
•»ð varða attmilega hagitaett lands-
fólkinu.
Þrtla blað mnn eftir fóngum
beitaat fyrir hrilbrigðri framfara-
atefnu I landsmálunum. Þar þarf
að garta samramis, hvorki blynna
nm of að einum atvinnuvrginuin
á koilnað annars, né hrfja einn
b* rða eitt hrrað á koslnað ann-
ara landihlula, þvi að lakmarkið
tr framfir alli landiini orj allrar
þjtðarinnar.
Að þrssu tinni vrrður ckki farið
llarlrga út I rinstók tlrfnunlriði,
rn að rini brnt n Ijögur mál irm
hlnðið mun láta til sin taka, og
lilur það svo á. að hrppilrg úr-
lauin þrirra grli vrrið hin hrrla
undintnðn allra annara fmmfara.
Er þar fyral nð nrfna hanka-
málin. irm eru og hafa 'verið i ó-
lagi, ivo mrgnu nð srðlaúlgáfu-
réllurinn hrflr al þinginu vrrið
afhcntur rrlrndu gróðafélagi. I þvi
máli ber þrenni að gcla:
1. Að ekki verði grngið lengra er
orðið er I þvi, að veita hluta
bankanum aérréllindi.
2. Að bankamir hafl I náinni fram-
tið nrgilegt veltufé banda landi-
mónnum.
3. Að fyrirkomulag bankanna aé
beilbrigt, og að allar atéttir og
allir landiblutar eigi jafn hi
með að hagnýta aér veltufé
þcirra.
l'm tamg&ngamálin verður apyrnt
á móli þvl að nokkurt félag. ii
lent eða útlent, fái einkarétt til að
eiga aamgóngutxki hér á landi.
Hefir áður borið á þeirri hrttu,
og á orði að aá draugur muni
endurvakinn nú með vorinu. Hioi
vrgar vrrður Iðgð áhrrila á að
koma samgóngunum á ijó I við-
unanlegt horf, og að jafnframt
verði aamgóngurnar á landi brttar
svo tem efni þjóðarinnar frekait
leyfa.
I vtrilunarmálum, mun blaðið
fylgja fram samvinnustrfnunni til
hini ilraita, og grra aér far um
að benda á hvar og mcð livrrjum
hsrtli sú hreyflng grti orðið þjóð-
inni til mestra nota.
Að þvl er snertir andltgar fram•
farir mun verða lógð stund á
að benda á hverjir þxtlir téu slcrk
ir og llfvænlegir i lalemkri menn-
ing, og haldið fram ináli þrirri
manna tem vilja nema af óðrum
þ|óðum, þar aem þær atanda Ii-
lendingum framar, og þá koslað
kapps um, að numið aé á hvrrju
Iviði af þeim, srm færaitir rr
lengst á vcg komnir.
En meðan hverskonar hællur og
ófarnaður vofir yfir þjóðinni af
vóldum beimastyrjaldarinnar, mun
blaðið leggja meiri áherrlu á að
rcða bjargráð yfirstandandi atund-
. fremur en Iramliðarmálin.
Kr þcr einkum tveggja hlula að
gæta, fyrst að rinskis aé lálið ó-
freislað til þeas að tryggja landinu'
nægilrgan skipakost, og I óðru
lagi að matvóruaðdrxltir frá út-
lóndum og skifling matvælanna
hér á landi, verði framkvæmd með
þeirri réltvisi og hagsýni, sem
frrkait verður við komið.
Kinmilt þrssar sérslóku ástæður
u þess valdamli, að blaðið hefur
göngu slnn nokkru fyr rn ætlað
var upphaflrga, og áður rr
inaður, sem búitt rr við að vrrði
framllðarritstjöri þrss, grlur flurl
hingað til bæjariús. d’yrir þvi atýi
ir þvi nú í byrjun rinn af rigrnd-
um þrss, OuAhrnndur Magnússon
hóndi frá llolti unilir Kyjafjólluin,
þótt eigi grti hann sinl þvi starfi
nema skammn stunil.
Nafnið á hlaðinu |iarf nauinnst
ikýringar við. Þó má laka það
fram, að eins og það er ekki að
eins nútlð og framlið, beldur e
ig fortlðin tem felil f hugtakinu
tlminn, þannig mun og blaðið hafa
það fyrir augum tem læra iná af
liðinni þjóðarævi, til leiðbeiningar
I nútið og framtlð.
Skipakanp lanðssjóðs.
Allir sera spyrja frétta frá Beykja-
Ik um þessar mundir, apyrja
einna fynt um það, hvað ikipa-
kaupunum liði.
Menn vita tem er, að þingið i
vetur veitti landitjórninni beimild
til þess að kaupa akip aem full-
:gðu brýnum þórfum lands-
manna, og vita hilt llka, að þing-
ið ætlaðiit blátt áfram til þess, að
ikip yrðu krypt, bæði til itraml-
frrða og millilandafrrða.
Slðan þingið sat á róggslólum,
heflr mjóg harnað á um allar sam-
göngur rr vér rigum mest umlir,
rkki rr að undia, þótt mrnn
blði þeirr* frélla uirA óþr.vju.
að landsljórnin hnli frst kaup n
Enda niunu skipakaup
rinna efst á baugi nf áhuganiálum
iljórnarinnnr, þólt enn linfi hrnni
igi tekist að fá þrim komið i
kring.
Og hrldur rykur það á ótl»
anna um þrtla mál, að siðustu
erJendar frrgnir lirnilá til þrsi. að
jafnvel ein af aðnl siglinga|ijóðum
heimsins, Knglrmlingnr, virðnst
igi hafa umráð yfir þeim skipa-
kosti, er hún þnrf til aðdrátta.
Væri þaö þvl eigi nemn von,
þótl landstjórnin færi frrmur Irngra
akemnr en þingið gerði ráð
fyrir. um skipakaup.
Stjórnin mun h'afa Iritað fyrir
r um kaup á skipum hvar irm
ir á Norðurlóndum og notið til
■ss aðstoðar fslrnrku sljórnar-
skrifstofunnar I Kaupmannahöfn,
hr. K. Nielsena framkvæmdarstjóra
Eimskipafélagsins, og hr. slórkaup-
nanni Thor K. Tulinlusar.
En árangurslaust mun það hafa
rerið til þrssa. Kaupin að rin-
hvrrju Iryli rigi þólt nðgrngilrg.
Iboð hnfa frngisl. Auk þrss
siglingaskilyrði Knglrnding*
grra það nxtlum frágangssók að
kaupa skipin þaðan, meðan svona
slrndur.
Virðist þvl sem viðar jiurli að
Iriln, og þá rigi list lil Vesturhrims.
Knda munu flrst skipin þaðan,
sem einslakir menn hafa fest kaup
á I iei.ini tið.
Kyrir milligóngu danika ræðis-
manntins I New-York gæti atjórnin
útvrgað srr áhyggilrgan sérfræðiog
til kaupanna. Og kaupin þannig að
fullu gerð simalciðina, og á til-
lölulcga skómmom tlma.
Heyrat hefir að einitóku fjármála-
menn hér I Reykjavlk bugsi aér að
kontasl að aamoingum við landi-
iljórnina um það, að i itað þeas
að hún kanpi skip, þá semdi hún
við þá um leigu á skipum er þeir
ijálflr keyptu tða Itigðu.
Það væri að álaia framaýni þeis-
ara manna, að balda þvl fram, að
landssjóður mundi hafa hag af
allku.
Enda eigi óliklegt að alþingi
hefði þá gert ráð fyrir þeirri leið
út úr vandræðunum, ef það hefði
haft trú á aðferðinni.
Salt að argja er það ámælisvert,
að nokkur skuli geta látið sér koraa
sllkl til hugar, — maður talar nú
ekki um, ef bugiað ikyldi til þess,
að landssjóður ætti að ganga I
ábyrgð fyrir skipsverðinu, ivo að
rnnirnir gætu krypl sér ikip.
Að vliu eru skipakaup fjárhættu-
spil eins og stendur. F.n yflrvofandi
hungur heillar þjóðar cr ærin á-
itæða til þen að afsaka það.
Og ur þvl að farmgjöhl rru nú
limiiilidd t.ð v.ir nnkkru
fyrir ólriðinu, |« |...■! ngi l.ugi
að sigla lil þesv að liala laUwrt
upp i akipivrrðið, |>\i vitunlcga
lielir úlgrrðarkoinaðurmn rigi vav-
ið nð santa skapi.
Og óviðkunnanlrgt væri það, að
grra landssjóð að alotléríia ein-
stakra manna — jafnvrl þótt þeir
gætu lapað á þvi.
SkipaþSrýin.
Cdrðin et alinenn yfir þvl, hverau
skipaflolinn Islrnrki eyksl hröðum
skrefum, en hállgrrða ónotakend
ekur það samt, þrgar IG þúsund
smálesla skip, srm þó eru ekki
nrma meðalakip nágranna þjóð-
i sumra, koma og blanda sér
i hópinn.
Það rr eins og það sé liart, að
erða að finna lil intæðarinnar
rinmitt þar, srm mrnn rru að
glrðjast yfir rinna mrstunt fram-
fúrunum
Kn þ..ll ikiparignin hafi ilórum
Þórarinn Þórarinsson