Tíminn - 11.07.1987, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Laugardagur 11. júlí 1987
Títninn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGísiason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn).
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.-
SvavarogSólblóma
Tímanum hafa borist fyrstu viðbrögð hinnar nýju
stjórnarandstöðu við aðgerðum nýrrar ríkisstjórnar.
Pau birtast í bréfi þingflokks Alþýðubandalagsins til
forsætisráðherra vegna setningar bráðabirgðalaga
um fyrstu aðgerðir í efnahagsmálum. Meginefni
bréfs Alþýðubandalagsins og helsta framlag
stjórnarandstöðunnar til gagnrýni á bráða birgðalög-
in, sem taka til margvíslegra atriða er, að ekki verði
lagður þyngdarskattur á bifreiðar fatlaðara, en
bráðabirgðalögin gera ráð fyrir þyngdarskatti á
bílaeigendur landsins.
Nú getur verið eðlilegt að álíta að fatlaðir
sérstaklega eigi við nógan vanda að stríða, þótt ekki*
sé verið að íþyngja þeim með bifreiðasköttum eins
og öðrum landsmönnum. En vel má vera að þeim
þyki sér enginn sómi sýndur með því að taka þá
þannig út úr eina og sér og frábiðja þá skatti af þessu
tagi. Hefur ýmisleg fyrirtekt fatlaðra á liðnum árum
einmitt sýnt, að þeim er mikið í mun að sýna að þeir
eru færir um að keppa í íþróttum og halda í
svaðilfarir á bátum, sem margt fullhraust fólk mundi
veigra sér við. F»að er því ekki víst að fatlaðir kæri
sig um meiri undanþágur en nauðsyn krefur. Einnig
kæmi þeim betur en flóknar undanþágur að fá
greiðslur frá því opinbera vegna fötlunar sinnar.
Hvað sem þessu líður hefur forsætisráðherra lýst yfir
að aldrei hafi komið til tals að leggja þennan skatt á
fatlaða.
í raun snýst bréf Alþýðubandalagsins til forsætis
ráðherra, sem undirritað er af Svavari Gestssyni,
ekki fyrst og fremst um hagsmuni fatlaðara, vegna
þess að varla þarf heilan þingflokk til að samþykkja
um slíka undanþágu svo eðlileg virðist hún vera verði
ekki aðrar leiðir fundnar til jafnvægis fyrir fatlaða,
heldur er hér um að ræða þekkt tilfinningaatriði, sem
stjórnamálaflokkur notar sjálfum sér til framdráttar,
þótt raunar ekkert liggi fyrir um að fatlaðir kæri sig
um áskorun þingflokksins. Sem fyrsta mál stjórnar-
andstöðu, þar sem efnahagslíf þjóðarinnar er til
umfjöllunar er ekki stærðinni fyrir að fara. Og fari
stjórnarandstaðan eftir þessu gæti verið ástæða til að
biðja guð að hjálpa ríkisstjórninni. Henni er hollt að
búa við sterkan málflutning stjórnarandstöðu, eins
og öllum ríkisstjórnum er hollt, en ekki málflutning
sem jaðrar við það broslega.
Stofnanir gera mikið að því að tengja sig eða
framleiðslu sína við veikindi eða sjúkdóma. Líknar-
stofnanir eru auðvitað sér á parti, svo og Lionshreyf-
ingin og aðrar ámóta. Aftur á móti verður seint sagt
um Alþýðubandalagið að það sé Lionsklúbbur. Það
verður heldur ekki séð til hvers Smjörlíki h.f. gerði
nýverið samning við Landssamtök hjartasjúklinga
um að láta eina krónu af hverju seldu kílói af
Sólblóma renna til samtakanna. Var það gert í
auglýsingaskyni? Og er þá hægt að græða á hjartasj-
úklingum? Eðlilega leiðin væri auðvitað að Smjörlíki
h.f. veitti árlega fé til samtakanna og segði engum
frá því. Svavar Gestsson og Sólblóma eru nokkuð á
sama báti, nema Sólblóma er ekki enn komið í
stjórnarandstöðu.
p
1 . AÐ verður ekki annað sagt
en að sólin hafi heilsað ríkisstjórn
Þorsteins Pálssonar með hlýleg-
asta móti þegar hún tók við
valdsumboðinu úr hendi forseta
íslands, frú Vigdísar Finnboga-
dóttur, um nónbil sl. miðviku-
dag. Tíminn vonar að sólin
vcrmi áfram þá eilefumenninga,
sem þá tóku við ráðherradómi.
Ekki ætlar þó ritari þessa bréf
sér þá dul að halda því fram að
sólin skíni áfram á stjórnarheim-
ilið. Margt bendir til að hið
andstæða verði ríkjandi og þar
valdi annað en málefni.
Pessar stjórnarmyndunarvið-
ræður hafa verið langdregnar og
erfiðar. Það tók 73 daga að
koma ríkisstjórnarfleyinu á flot.
Hinn frægi frasi Jóns Baldvins „I
mean business“ fölnaði fljótar
en nokkur kratarós.
Að vísu er hér uin heldur
styttri tíma að ræða en tók að
mynda ríkisstjórn sömu flokka
undir forsæti alþýðuflokks-
leiðtogans Stefáns Jóhanns Stef-
ánssonar 1947.
Það merkilega við þessar við-
ræður er sú staðreynd að tveir
flokksformenn, þeir Jón Baldvin
Hannibalsson og Þorsteinn Páls-
son hafa verið þátttakendur t
viðræðunum hartnær frá upp-
hafi. Þar hefur uppvakningur
Jóns Baldvins Hannibalssonar
og Styrmis Gunnarssonar, Við-
reisnardraugurinn, trúlega ráðið
mestu um.
Þrátt fyrir að flokksleiðtog-
arnir tveir, Þorsteinn og Jón
Baldvin, væru að tala saman
meira og minna alla dagana 73
þá varalltaf bullandi ágreiningur
milli þeirra og lífi var ekki blásið
í þessa ríkisstjórn fyrr en sá
ágreiningur var leystur.
Styrkur Framsóknar
Ekki þarf að undra tregðu
þeirra viðreisnarbræðra við að
leita til Framsóknarflokksins og
formanns hans Steingríms Her-
mannssonar. Styrkur flokksins
og sérstaklega formannsins er
slíkur að erfitt var fyrir hina
formennina að komast undan
skugga hans. Þá er með ólíkind-
um að Þorsteinn Pálsson skuli
hafa hafnað þegar í stað sam-
starfi við Framsóknarflokkinn,
þó svo að sjálfur einbúinn í
fílabeinsturninum hafi háð
kosningabaráttu sína á grund-
velli góðs árangurs ríkisstjórnar
Steingríms Hermannssonar. Ef
til vill hefur sveinninn ungi verið
feiminn og skömmustulegur, því
það var hann sem stjórnaði ríkis-
fjármálunum, en fyrir frammi-
stöðu sína í þeim málaflokki
fékk síðasta ríkisstjórn sinn
versta vitnisburð. Nægir hér að
vitna í samvisku Sjálfstæðis-
flokksins, Morgunblaðið, en þar
segir í leiðara s.l. fimmtudag:
“... veikleiki Sjálfstæðisflokks-
ins er sá, að tveimur fjármála-
ráðherrum úr röðum sjálfstæðis-
manna hefur mistekizt á sl. fjór-
um árum að ná fram nokkrum
umtalsverðum niðurskurði á út-
gjöldum".
Það er því ekki beysin eink-
unn sem Morgunblaðið gefur
kórbræðrunum fyrrverandi, Al-
bert og Þorsteini.
Framsókn kölluð til
Það er oft sagt um óstýriláta
táninga, þegar erfitt þykir að
beisla þá, að þeir þurfi að rasa
út greyin. Það tók þá Þorstein
og Jón Baldvin mánuð að rasa út
og finna þann eina möguleika
sem ábyrgurgat talist í stöðunni,
að leita á náðir Framsóknar-
flokksins.
Innanflokks-
vandamál
Sj álfstæðisflokksins
Það vakti athygli hversu tví-
stígandi Þorsteinn Pálsson var á
meðan á viðræðunum stóð.
Kann varla að þykja frýnilegur
kostur að sitja í stjórn undir
forystu formanns flokks, sem er
klofinn þvers og kruss. Fyrst
tapar flokkurinn 11,5% fylgis
síns og 5 þingmönnum í apríl-
kosningunum vegna klofnings-
framboðs Alberts Guðmunds-
sonar. Nefnd er sett í málið og
kemst að þeirri niðurstöðu
skömmu eftir “rússneska" kosn-
ingu formanns á landsfundi að
hann sé einangraður í fílabeins-
turnum Valhallar. Minnir þetta
nokkuð á þá Kremlverja?
Ýmsir skríbentar bæjarblaðs
sjálfstæðismanna í Kópavogi,
Vogum, taka sig til og gagnrýna
formanninn á þessum nótum og
sumir gerast jafnvel svo fram-
hleypnir að heimta sættir við
Borgaraflokk.
Matthías Á. Mathiesen neitar
að kyngja alræði formannsins og
krækir sér í ráðherrastól með
hótunum, ef marka má Morgun-
blaðið. Það sem nú á reynir er
hvort aftökutilraun Morgun-
blaðsins á forystumanni flokks-
ins í Reykjanesi muni heppnast
fullkomlega eða þróast í þá veru
sem leiddi til uppgangs Borgara-
flokksins
Annar fyrrverandi ráðherra,
Sverrir Hermannsson, sem
greinilega hefur minni vigt en
Reykjanesjarlinn er heldur ekki
dulur í máli í málgagninu. “Ég
mun að sjálfsögðu beita mér
gegn því að hlutur landsbyggð-
arinnar verði aftur fyrir borð
borinn á þennan hátt við ráð-
herraval. Það er ljóst að þarna
reyndu þeir veiku menn sem eru
í forystu tlokksins að komast úr
táfestu í sterka stöðu. Við lands-
byggðarmenn munum ekki una
þessu lengur og grípa til þeirra
vopna sem okkur standa til
boða.“ Þá hafið þið það drengir
og stúlkur!
Þetta heitir á mannamáli
stríðsyfirlýsing gegn forystu
Sjálfstæðisflokksins. Einhvern
veginn fær bréfritari á tilfinning-
una að öll átök innan Sjálf-
stæðisflokksins séu um rirenn en
ekki málefni. Hvort þetta lýsir
'^ólitískum þroska eða ekki skal
la^ ósagt.
Kynslóðaskipti eða
endaskipti
Það er ljóst að blómaskeiði
Sjálfstæðisflokksins er endan-
lega lokið. Allir þeir brestir sem
komið hafa í þann stóra flokk
hafa komið fram eða eru að gera
það. Klofningur meðal foryst-
unnar er orðinn staðreynd. Val
núverandi formanns á ráðherra-
efnum hefur staðfest þá gjá sem
er á milli sjálfstæðismanna í
borgríki Davíðs og þeirra sem
utan af landsbyggðinni koma.
Merkilegasta sönnun þess að
dagar stórflokksins séu taldir er
ráðaleysi valdamiðstöðvarinnar
á Morgunblaðinu, sem mark-
miðslaust veitir pólitíska löðr-
unga á alla vegu. Skiptir þar
engu hvort maðurinn heitir Þor-
steinn eða Matthías; hvort hann
er formaður flokksins eða
oddviti í einu öflugasta kjör-
dæmi flokksins. Ráðaleysið
virðist allsráðandi í pólitískum
skrifum blaðsins og vandséð
hvern það vill til forystu í
flokknum. Það sem eftir stendur
er að pólitísk aftaka Matthíasar
Á. Mathiesen er orðin að veru-
leika og stuðningurinn við Þor-
stein Pálsson hangirá bláþræði.
Hvort Morgunblaðinu tekst
að hafa endaskipti á forystu
flokksins skal ekki sagt um á
þessari stundu, en þeir Mogga-
menn fullyrða hins vegar að
betra sé að gera upp innri mál
flokksins á meðan hann er í
ríkisstjórn en utan hennar, þó