Tíminn - 16.07.1987, Blaðsíða 19

Fimmtudagur 16. júlí 1987
Tíminn 19
MEIRIHRAÐA
Silfurbrúðkaup Spánarkonungs:
Hraðamælingar
Stöku sinnum sést lögreglan við
hraðamælingar hér í borginni og
víðar. Væntanlega geta allir viður-
kennt að þessar aðgerðir lögreglu
eru nauðsynlegar og mættu gjarnan
vera meiri. Tilgangurinn er vitan-
lega sá að koma í veg fyrir hættu-
legan hraðakstur og reyna að halda
ökuhraðanum nærri þeim tak-
mörkum sem sett eru á hverri götu
eða vegi. Þessi hraðamörk eru
umdeilanleg enda er meginreglan
varðandi hraða ökutækis í umferð-
arlögum sú, að miða beri hraða
ökutækis við gerð þess, ástand
vegar og aðstæður. Þrátt fyrir þessa
meginreglu ber að virða auglýstan
hámarkshraða á hverjum vegar-
kafla. Það getur verið erfitt, þegar
hraðinn sem auglýstur er, er í engu
samræmi við gerð ökutækis, ástand
vegar eða aðstæður. Rétt svona
sem dæmi vil ég nefna að 100
kílómetra hraði eftir Kringlu-
mýrarbraut frá Kópavogi upp und-
ir Bústaðavegsbrú er ekki hættu-
legur að mínu áliti, á góðum bíl,
í þurru veðri og björtu þegar
jafnvel enginn annar bíll er á ferð
eftir götunni. í þungaumferð að
morgni eða kvöldi væri slíkur akst-
ur glæpsamlegur. Nú er staðreynd
að algengur hraði á þessum um-
rædda vegarkafla er um 80 kíló-
metrar við nær allar aðstæður og á
nær hverskonar ökutækjum. Á
kaflanum frá Kópavogi að Miklu-
braut eru þrír aðalhættustaðir.
Hægri akreinin við Fossvogsveg,
allar akreinarnar við Listabraut,
(sem á korti nýju símaskrárinnar
heitir af einhverjum óskiljanlegum
ástæðum ,,Háaleiti“) vinstri og þó
aðallega miðakreinin við Hamra-
hlíð. Vegna þessara þriggja hættu-
staða er 80 kílómetra hraði of
mikill hraði í hinni venjulegu um-
ferð vinnudagsins og þá að sjálf-
sögðu refsiverður. Að kvöldlagi
um nætur eða snemma morguns
við góðar aðstæður er 80 km. hraði
20 km. meiri en löglegt er á þessum
vegi. Það er samt sem áður ekki
ógætilegur akstur ef ökumaðurinn
hefur hætturnar þrjár í huga og
hagar akstrinum eftir því. Þess
vegna er óraunsætt að beita öku-
menn sektum þótt 80 km. hraði
sjáist á þessum vegarkafla við bestu
aðstæður. Sem betur fer virðist
lögreglan haga vinnu sinni við
hraðamælingar í samræmi við þetta
sjónarmið, eða með öðrum orðum
lögreglan virðist beita hraðamæl-
ingum til þess að koma í veg fyrir
hættulegan hraðakstur en gerir
minna úr hraða sem ekki veldur
öðrum vegfarendum hættu eða
óþægindum. Þetta eru skynsamleg
ÞAU GIFTUST EKKI
vinnubrögð. Sem annað dæmi vil
ég nefna Kleppsveginn-Elliðaár-
vog. Þar mætti vera verulegur mun-
ur á aksturshraða að degi og aftur
á móti að nóttu eða þann tíma sem
börn og vinnutæki eru ekki á
ferðinni.
Þar með er ég kominn að þeirri
hugmynd að göturnar verði ein-
faldlega merktar mismunandi
hraðaskiltum, nætur og daga skilti,
tvær tölur, önnur fyrir tímann frá
klukkan 22.00 til 6.00 að morgni,
næturhraðinn og hin fyrir tímann
6.00 að morgni til 22.00 að kvöldi,
daghraðinn. Til þess arna þyrfti
reyndar lagabreytingu.
Of lítill hraði
Hik, óöryggi og of lítill hraði á
þátt í mörgum umferðaróhöppum
í borginni, sérstaklega þó aftaná
ákeyrslurnar. Sumir ökumenn
leggja tvisvar upp í fjórum sinnum
af stað á gatnamótum til þess að
komast yfir. Sleppa mörgum góð-
um og öruggum tækifærum og æða
svo af stað inn í alltof stutt bil,
þegar síst skyldi. Aksturslag alltof
margra er hikandi og fálmandi og
svo lúsast þessir sauðir áfram í sælli
vissu um að lítill hraði sé sama og
öruggur akstur.
Reyndar er ég viss um að hæg-
aksturs bílstjórar valda fleiri um-
ferðaróhöppum en hraðaksturs-
mennirnir. Hraðakstursmennirnir
valda hins vegar væntanlega frem-
ur hinum meiri óhöppum, en þá er
þess einnig að gæta að hægaksturs
bílstjóri hefur hugsanlega í raun
valdið óhappinu, þó sökin falli á
hraðakstursmanninn.
Ég tel að mikill munur hraða í
umferðinni hér í borg sé aðal-
vandamál vegfarenda okkar. Far-
sælast væri ef hraðinn gæti legið
milli 50 til 70 kílómetra hraða í
daglegri umferð en 50 til 80 að
nóttu og er ég þá að ræða aðalleið-
ir. Til þess að ná þessu þarf að taka
AFÁST
Fyrir 25 árum var haldið brúð-
kaup Juans Carlosar Spánarprins
og grísku prinsessunnar Sophiu
með pomp og prakt. Þar með var
fullnægt áætlunum ríkra og vold-
ugra ætta í Evrópu, ekki síst móður
brúðarinnar sem sögð var ráðrík
og ákveðin í betra lagi, en unga
fólkið gekkst undir örlög sín af
þeirri hlýðni og skyldurækni sem
pví hafði verið innrætt frá barn-
æsku. Það myndi sinna skyldum
sínum og gera sér vonir um að
engin stór ást ætti eftir að læðast
inn í líf þess og rugla það í ríminu.
Það var nefnilega langt í frá að þau
Sophia og Juan Carlos hefðu sjálf
haft nokkuð um þennan ráðahag
að segja og það fannst þeim ekki
nema sjálfsögð tilhögun. Ungi
prinsinn hafði fengið stóran heim-
anmund með konuefninu og prins-
essan var hlaðin gulli og gersemum
við brúðkaupið, rétt eins og samið
hafði verið um.
Svona fór um sjóferð þá!
Þau hittust fyrst 1958 um borð á
skemmtiferðaskipi sem mátti muna
sinn fífil fegri og sökk skömmu
síðar með manni og mús. Friðrika
Grikkjadrottning (afi hennar var
Vilhjálmur Þýskalandskeisari)
hafði tekið skipið á leigu, hún var
nefnilega á höttunum eftir viðeig-
andi eiginmönnum handa dætrum
sínum, og bauð afkvæmum háað-
alsins í Evrópu í siglingu um Eyja-
hafið. Það má e.t.v. segja að
Friðriku hafi orðið að ósk sinni að
vissu leyti, því að báðar dætur
hennar, Sophia sem þá var 19 ára
og Irene, 16 ára, urðu yfir sig
ástfangnar - af einum og sama
manninum. Sá var norski prinsinn
Haraldur, sem hvorki fyrr né síðar
hefur gefið annarri konu hýrt auga
en Sonju konu sinni. Juan Carlos
hafði líka í nógu að snúast, þ.e.
- en hún kom
síðar
harkalega á slóðunum sofandi sem
aka of hægt, en einnig þeim sem
aka of hratt án þess að aðstæður
gefi tilefni til.
Þá þyrfti að útbúa krókótta braut
með tímaprófi. Sá sem ekki færi
þessa braut á tilteknum tíma missti
ökuleyfið. Þetta próf færi fram við
endumýjun ökuskírteinis og svo
hvenær sem lögreglu þætti ástæða
til, svo sem vegna umferðaróhapps
sem rekja mætti til seinlætis. Ég vil
að lokum benda á að víða erlendis
t.d. á Norðurlöndum, þar sem
umferðarhraði er miklu meiri en
hér, verða samt mun færri umferð-
arslys.
hann snerist í kringum ítölsku
konungsdótturina Mariu Gabri-
ellu, sem hafði gaman af athyglinni
en ekkert meir. Þessi hjónabands-
miðlun Friðriku skilaði sem sagt
engum árangri.
En Friðrika var ekki af baki
dottin. Ekkert tækifæri var látið
ónotað til að koma Sophiu í nánari
kynni við Juan Carlos. 1961 hittust
þau í brúðkaupi hertogans af Kent
og spjölluðu og dönsuðu saman en
sýndu engan glóandi áhuga. Þá var
Friðriku nóg boðið. Hún heimsótti
ömmu prinsins og ræddi alvarlega
við Franco, hinn allsráðandi ein-
ræðisherra Spánar sem hafði tekið
að sér uppeldi prinsins með það
fyrir augum að hann yrði í framtíð-
inni konungur Spánar. Franco gaf
prinsinum það ráð að kíkja aðeins
nánar á Grikkjaprinsessu og í aug-
um Juans Carlos var ráð frá Franco
Brúðkaup þeirra Sophiu Grikkja-j
prinsessu og Juan Carlos Spánar-
prins var haldið með pomp og
prakt 1962. Þar var saman kominn
blóminn úr háaðli Evrópu og þau
sem mest glöddust á þcssum merk-
isdegi voru Franco, einræðisherra
Spánar, og Friðrika drottning
Grikkja.
sama og skipun. Sex vikum síðar
var trúlofun prinsins og prinsess-
unnar tilkynnt opinberlega.
Gerðu samning um að fá
loks að ráða sér sjálf og þar
með var bjóminn unninn!
Sagan segir að sama dag og þau
fluttust inn í höllina sína „La
Zarazuela“, þar sem kokkurinn og
ráðskonan hafi ætlað að halda
áfram að ráða ríkjum og þar með
að taka við þar sem Friðrika og
Fjölskyldulífíð í konungsfjölskyldunni er sagt til fyrirmyndar. Hér eru
allir saman komnir ■ sumarfríi á Mallorca, Christina (21 árs) t.v. og
Elena (23 ára) t.h. við foreldra sína. Felipe krónprins er 19 ára.
Dæturnar tvær búa ennþá heima.
Franco urðu loks að sleppa hend-
inni af unga fólkinu, hafi Sophia
brostið í grát og spurt hvort hún
ætti aldrei að fá að ráða neinu sjálf.
Þá hafi ungu hjónin svarið þess
i dýran eið að þaðan í frá ætluðu þau
að stjórna sínu eigin lífi og heimili
. og aldrei skyldi annað þeirra taka
neina ákvörðun án samráðs við
hitt. Við þetta eru þau sögð hafa
staðið með þeim árangri að nú, 25
árum síðar, er sögð leitun á ham-
ingjusamara og samstilltara silfur-
brúðkaupspari.
1975 varð Juan Carlos
konungur Spánverja og
Sophia drottning. Þau
þykja hafa staðið sig
ákaflega vel.