Tíminn - 09.08.1987, Qupperneq 15

Sunnudagur 9. ágúst 1987
TÍMANS RÁS
Kristján Björnsson:
Tíminn 15
Signt yfir réttleysið
Drykkjur annarra eru mínar ær
og kýr. Ég hef starfað við það hálfa
ævina að fást viðölvað fólk, að mér
finnst. Þegar ég var yngri en nú má
sjá, var ég oftast með félögum
mínum á skralli okkar. Þá var
gjarnan reynt að finna upp á ein-
hverju sniðugu til að hægt væri að
fjalla um það á óformlegum sam-
komum daginn eftir nóttina áður.
Það skal tíundað hér skilmerki-
lega að oft kom það í minn hlut að
skýra hinum frá því hversu sniðugir
þeir höfðu verið. Það var vegna
þess að ég hef aldrei haft nokkra
list á áfengi eða nokkru sterkara en
kaffi. Upp á hverju var fundið og
hvað var brallað? Sjaldnast var
. fundi slitið fyrr en myndin af
liðinni atburðarás var orðin frekar
heilleg að sjá.
Þessir tímar hafa oft komið í
huga ntinn, eftir að ég fór að telja
mig kominn til vits og ára, þegar
ölvunarfréttir ber á góma. Ekki
beint af vandlætingu. heldur miklu
frekar af því að ég er orðinn
ropandi saddur af afleiðingunt
brennivínsdrykkju.
Versta helgin er nú gengin yfir
og flestir eru sem óðast að klastra
saman minningunni og móralnum.
Megi þeir skríða saman í andlitinu
í friði. Bóndi einn hér austur í
Gnúpverjahreppi kallaði þessa
helgi aldrei annað en vitlausra-
mannahelgi. Hafði hann dregið þá
niðurstöðu sína af árvissum hrinum
og hriðjum í mannlegu hátterni og
framkomu. Engin hætta er á því að
skoðun bóndans hafi breyst mikið
um síðustu helgi.
Mannréttindi
En af hverju ekki vín og svall?
Þurfa ekki allir að fá sfna útrás og
fá skemmtanaþörfinni fullnægt?
Svo er sagt.
Ungum sem eldri, er boðað á
nóttu og degi, að ekki sé nokkra
hamingju að finna nema í mann-
fagnaði og spennandi kynnum
kynjanna. Landlækni er nú meira
að segja farið að ofbjóða og hefur
í samvinnu við ýmsa aðila tekið að
sér að tjasla upp á siðgæðið. Hefur
hann á vissan hátt farið út fyrir það
verksvið sem honum ber skylda til
að sinna. Hann er með öðrum
orðunt farinn að prédika gætni og
lágmarks varúð þó að enginn hafi
beinlínis ætlast til þess af honurn
sem embættismanni. Það er því
miður alltof sjaldgæft að sjá menn
rísa upp af beddanum og búast til
varnar.
Gagn væri til dæmis að því að
heyra orð frá fagmönnum í uppeld-
ismálum og einnig frá siðgæðis-
postulum af betra taginu. Ekki er
vanþörf á því aö ýmsir þeir emb-
ættismenn, sem þetta hlutverk er
ætlað að frumskyldu, reyni að
standa sig í stykkinu. Vel færi til
dæmis á því að heyra kjarnyrtan
boðskap frá biskupi vorurn og
herradómi seinustu dagana fyrir
aðra eins helgi og þessa síðustu.
Því virðist ekki hafa verið við
komandi sökum anna eða innri
mála. Hvað sem veldur þá varð hér
lítiö úr.
Merkur klerkur í Borgarfirði
beitti fyrir sig fagnaðarerindinu og
kippti að sér hendinni í sambandi
við útiguðsþjónustu í Húsafelli,
þegar hann sá hvert stefndi. Ungur
æskulýðsklerkur hljóp þá í skarðið
og söng með Stuðmönnum nokkra
hreyfisöngva fyrir krakkahnokk-
ana og lét þau signa sig á sunnu-
dagsmorgni.
Umferðarráð setti milljónir í
áróður fyrir því að menn færu ekki
af stað á bifreiðum sínum með of
mikið áfengi í blóðinu. Mesta mildi
ntá telja að flestir virðast hafa farið
eftir varnaðarorðum Óla og Ólafs
og vonandi eiga ekki eftir að berast
fleiri fréttir af slysum helgarinnar.
Ein var sú áhersla sem ekki fékk
mikinn byr í þessu sambandi.
Mannréttindamál.
Óli H. og Ólafur læknir vöruðu
helst við því að velferð og fararheill
gætu verið í talsverðri hættu. Sið-
ferði okkar hefur víst oftast tekið
teljandi stakkaskiptum þegar eigin
velferð og fararheill eru í voða.
Það virðist því auðsætt að árangur
mega þeir Ólarnir helst þakka
þessum veikleika mannsins.
Náungi okkar tekur helst við leið-
beiningunni ef honum er sýnt fram
á áhrif hennar á eigin velferð og
afkomu.
En hvernig tengjast mannrétt-
indamálin þessari vafasömu um-
ræðu um áfengisdrykkju og vel-
ferðarhyggju. Það er ekki svo auð-
velt að skýra það í svona stuttu
máli. Samt er því þannig varið að
flest okkar vilja bregðast ókvæða
við ef vitað er af skertum mannrétt-
indum einhvers staðar í heiminum.
Hver okkar rís ekki upp á aftur-
lappirnar af vandlætingu ef við
vitum af ranglæti, kúgun og þján-
ingu.
Minna fer fyrir untræðu og vand-
lætingu þegar við sjálf höfum svipt
okkur ákveðnum réttindum í
skamman tíma eða langan. Það er
til dæmis ekki lengur leyfilegt að
aka bifreið eftir að hafa bragðað
áfengi. Ekki er einu sinni tekin af
þér alvöru skýrsla eða hlustað á þig
af nokkurri athygli á meðan þú ert
undir áhrifum áfengis. Ég fengi
t.d. ekki að skrifa þennan pistil
núna væri ég rallhálfur. Sjálfsagt
væri hann líka mun lakari að ntáli
og merkingu ef ég væri upptekinn
af því að raða saman myndinni af
svalli og skrölti liðinna nátta.
Það er margt sem ekki ntá og
það getur tekið alltof langan tíma
að láta af sér rcnna, til að aftur sé
liægt að hefjast handa við alvöru
verk. Algleymið á þessar slæmu
hliðar eins og hinar Ijósari. Það
hefur bara svo oft veriö hamrað á
gildi þess að lara á fyllerí að ég
nenni ekki að taka undir þann
sönginn.
Já, það cr þá á endanum skerð-
ing á tjáningarfrelsi, athafnafrclsi,
réttarfrelsi og mannlegri reisn að
hella sig fullan. Hvað varðar Ólaf
Iækni finnst mér að ekki hafi verið
þörf á svona mikilli verjuherterð
fyrir þessa helgi eins og hann hélt.
Læknirinn ætti að vita það vel
hversu mjög getan minnkar við
drykkju. Það veit þó ég.
Auðvitað eru það margir sem
ekki ná að stjórna áfengisnotkun
sinni á nokkurn hátt. Hinir sem
enn telja sig geta haft vald á
þessum vanda ættu að fara að
hugsa sinn gang áður en signt
verður yfir þá í hinsta sinn. Það
þarf þá heldur ekki að skálda eins
mikið inn í minninguna.

jjfcígr
í getrauninni að þessu sinni
birtum við mynd af hátindi
fagurra fjalla. Sem áður er
spurningin sú hvaða fjöll hér
er um að ræða og hvar á
landinu þau eru.
Hægt er að senda okkur
lausnina á helgarblaðið með
aðstoð Pósts og síma.
Lausn á síðustu getraun var
Svartifoss í Skaftafelli.
KROSSGATA
feLKIÐ fií? f/ASAK OP I^FPfLS- LÍST NOÚL i-bfíUÐ L£Gfí BÓK' V *í ÖFVG Kop 6 Í 1
fífíúfíK ILMfl T?iuk| UÓT
> X < b\ 1
HSÐfí 5 JURT TfíKfí J 3
ÝTTÍ TFfíM Kor/Nfj
ÍKúi'fiÐj HfiLfí í>UKfi ílD • •— • \ J V
KOtlfí SIDAR CL^ÚF-
WVlfíiHV %/ELFlR UM ' BÚÐIR ýo E>- JNN 1 TLftUTfí 5
iÍREVF- 75 T RoÐ
> 8 HPfíPO —■— MOflK WSTUrtb UN S5 > Ro® L
Hc>T£L’ f&ÚB DCRC,
VFfN | SERE>- rsr 7 SJ/ÍVAK DÝRlÐ HLYNÚfí fi?—-—■ Wr JD J 1
, ÞRcNC, Tíáfi&t
- &UÐ KoiJfí — a J 8
FGNU fjca TJTITr VIPI
1 III j i 1 sP£LJ (o I> f* vJ€> • íRErofi 'fíRNft J °l
FAL'fiT StoTflg, BVR KORN
HLllTiÉ frjFfíUH ?7VW J Jo
Sc N6L- us mrr L£LES
BEíTiJ HfíRS 4 STRfll) Mí f iNKOnW • j /y
KO^O sm*
J ■ ÍFl/NtJM sjSK UTfítJ TYÍK. A n
rtMA BrLfí sro'F- UK MULDUR BÝ
IIISFUtJh /S XEYRl ÓTTfí LITA 1 J /3
ELLEFL/ £FaJ| OFOG KoE> F&r?- SETN.
V 1

7-Ovc NúlL "rro'V'/J
pbl fíR KRíWUIfi A/£S j 1s

TÍ'PUÐU
\£Y&t)

F
F4ÍK1
öoffgr
H-fiLPl
TfW-
S/ÍTt

KlhlH
l yr
GER f
FfiUTT