Tíminn - 13.11.1987, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Föstudagur 13. nóvember 1987
Títnirm
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
BirgirGuðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn). Auglýsingaverð kr. 400 pr. dálksentimetri.
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 600.-
Fiskveiðistjórn er
þjóðarnauðsyn
Stjórnun fiskveiða er stöðugt deiluefni og er ekkert
eðlilegra en svo sé. Útgerð og fiskvinnsla bera þjóðfélagið
uppi og eru gífurlegir hagsmunir í húfi hvernig til tekst um
aflabrögð, fiskvinnslu og sölu á erlendum mörkuðum. Þar
ber fyrst og fremst að líta á hagsmuni þjóðarheildarinnar
og síðan þeirra aðila sem draga fisk úr sjó, vinna hann og
selja. í raun eru allir þessir hagsmunir samtvinnaðir.
Þeim röddum fækkar sem mæla á móti allri fiskveiði-
stjórn, enda sér hver heilvita maður hvert stefndi ef engar
hömlur væru á fiskveiðum.
En gagnrýnendur kvótans ganga stundum framhjá
höfuðtilgangi hans í málflutningi sínum. Markmiðheildar-
stjórnar fiskveiða er fyrst og síðast að vernda takmarkaða
fiskistofna. Fiskurinn er ekki ótæmandi auðsuppspretta
en endurnýjanleg. Viðhald stofnanna er því þjóðarnauð-
syn og trygging fyrir áframhaldandi hagsæld.
Halldór Asgrímsson, sjávarútvegsráðherra, hefur kynnt
frumvarp um stjórnun fiskveiða næstu fjögur ár. í
megindráttum er það framhald þeirrar stefnu sem hann
hefur mótað undanfarin ár í góðri samvinnu við Hafrann-
sóknarstofnun og hagsmunaaðila í sjávarútvegi.
Þegar hefur verið fjallað um frumvarpsdrögin á aðal-
fundi LÍÚ og eru samtök útgerðarmanna samþykk
meginreglum þeirrar fiskveiðistefnu sem brátt verður lögð
fyrir Alþingi. Sölusamband ísl. fiskframleiðenda hefur
einnig lýst samþykki sínu með mótun stefnunnar.
Gert er ráð fyrir að gildistími nýju laganna um stjórnun
fiskveiða verði fjögur ár. S.l. fjögur ár, eða frá því
núverandi kvótakerfi var tekið upp, hafa lögin verið
endurnýjuð með nokkrum breytingum árlega. Það hefur
valdið óvissu og erfitt hefur verið að skipuleggja fjárfest-
ingar veiði og vinnslu og gera samninga um fisksölur langt
fram ítímann. Sparnaðar- og hagræðingaráhrif kvótakerf-
isins hafa því ekki komið fram nema að hluta til, eins og
sjávarútvegsráðherra gat um í ræðu sinni á aðalfundi LÍÚ.
Sérfræðingar hjá Háskólanum og hjá Þjóðhagsstofnun
hafa lagt mat á áhrif kvótakerfisins að beiðni sjávarútvegs-
ráðuneytisins. Niðurstaðan er sú að hagkvæmni í veiðum
hafi aukist og útgerðarkostnaður minnkað á kvótaárunum
miðað við veiðar á hverju tonni. Enn er hægt að auka
hagkvæmnina með því að skipuleggja fiskveiðarnar lengra
fram í tímann en gert hefur verið til þessa.
Kvótakerfið hefur orðið til þess að sókn í áður vannýtta
eða ónýtta fiskistofna hefur aukist til mikilla muna. Með
því hefur fjölbreytni í útflutningi aukist og nýir markaðir
opnast. Þarf ekki að fara orðum um hvílíkur búhnykkur
það er fyrir útgerð og fiskvinnslu.
Enn er fiskveiðiflotinn of stór og ávallt hefur verið farið
fram úr þeim hámarksafla sem Hafrannsóknarstofnun
hefur lagt til varðandi veiðar á botnfiski. En með batnandi
afkomu útgerðar og fjölbreyttari veiðum er þess að vænta
að farið verði að ráðum fiskifræðinga um hámarksafla
einstakra fiskistofna.
Mismunun milli landshluta og sala á kvóta er og verður
deiluefni hvernig svo sem að málum er staðið. Sama gildir
um skömmtun á afla milli mismunandi veiðiskipa. Halldór
Ásgrímsson hefur marglýst því yfir að kvótakerfið sé ekki
fullkomið og þurfi sífelldrar endurskoðunar við, og að það
verði aldrei svo úr garði gert að allir verði ánægðir með
sinn hlut.
En þjóðarheill krefst þess að ekki verði vikið frá
heildarstjórn fiskveiða og að vöxtur og viðgangur helstu
nytjastofnana á íslandsmiðum verði látinn ganga fyrir
stundarhagsmunum einstakra aðila.
Þegar til lengdar lætur fara saman þjóðarhagsmunir og
afkoma þeirra sem fást við útgerð, sjómennsku og
fiskvinnslu.
GARRI
llllliililllll!
Treysti Steingrími ekki
n
Fruinhlaup Jóns Sigurðssonar
viðskiptaráðherra, er hann á
dögunum veitti einum sex'fyrir-
tækjum leyfi til að flytja út frystan
fisk á Bandaríkjamarkað, heldur
áfram að vera til uinræðu í blöðun-
um. Eitt athyglisvert atriði kom þó
fram i gær í pólitísku málgagni
ráðherrans, Afþýðublaðinu. Þar
er beruni' orðum viðurkennt að
hann hafi gert þetta vegna þcss að
hann hafi ekki reiknað með að
Steingrímur Hermannsson utan-
ríkisráðherra myndi veila slík leyfi
eftir að þessi inál verða komin inn
á hans borð. Með öðrum orðum að
hann hafi ekki treyst Steingrími til
að veita þessum fyrirtækjum lcyf-
in.
Nánar til tekið er þetta í greinar-
korni sem reglubundið birtist á
leiðarasíðu Alþýðublaðsins undir
fyrirsögninni Önnur sjónarmið.
Þar var í gær rakið nokkuð af því
sem Morgunbiaðið og Tíminn hafa
fjallað um þetta mál i leiðurum, og
í lokin segir orðrétt:
’„Út af fyrír sig er náttúríega
ekkert athugavert við þaðað spyrja
sig þeirrar spurningar hvers vegna
Jóni Sigurðssyni lá svona á að veita
leyfin. Steingrímur hefur jú marg-
lýst því yfír síðustu dagana að hann
hafi verið búinn að hugsa sér að
skoða þetta mál.
Þgð skyldi þó aldrei vera að Jón
Sigurðsson hafi þóst sjá fyrírniður-
stöðuna af skoðun Steingríms?“
Merkileg yfirlýsing
Hér er merkileg pólitísk yfirlýs-
ing á ferðinni. Eins og menn vita
hefur um langt skeið vcrið hafður
sá liáttur á að láta tvö fyrirtæki, SH
og SÍS, ein um að heyja samkeppni
á freðfiskmarkaðnum vestra. Ekki
hefur vcrið dregið í efa að raun-
veruleg samkeppni hafi ríkt á milli
þeirra, og engar raddir hafa heyrst
sem borið hafí þeim á brýn samráð
um verð sín á milli.
Reynslan af þcssu fyrírkomulagi
hefur í fáum orðum sagt veríð góð.
Bæði fyrírtækin hafa lagt óhemju
áhcrslu á vöruvöndun og vöru-
gæði, og í krafti þess hefur báðum
tekist að skila hingað heim góðu
verði fyrir fískinn til frystihúsanna.
Með óhemju tilkostnaði og mark-
vissrí markaðssetningu hefur þeim
tekist að byggja þama upp arðbær-
an markað fyrir þessa mikilvægu
útflutningsvöru okkar.
Það er hins vegar hreinn barna-
skapur, sem Alþýðublaðið heldur
m.a. fram í þessari sömu grein og
hér var vitnað til, að hér sé um að
ræða „gamalgróið einokunarkerfi
sem byggist á heliningaskiptum
gömlu stóru flokkanna í íslenskum
stjórnmálum“. Þvert á móti er hér
um að ræða sölukerfi sem byggist
á beinhörðum viðskiptasjónarmið-
um og hefur ekkert með pólitík að
gera.
Óvanur maður
Jón Sigurðsson er nýr á vett vangi
stjórnmálanna og hefur ekki enn
sem konúð er mikla rcynslu á þeim
vettvangi. Svo er að sjá að í þessu
máli hafi hann ekki gætt þess að
með ákvörðun sinni var hann að
hreyfa við kerfi sem góð rcynsla er
komin á og hefur skilað ágætum
hagnaði í þjóðarbúið. Með því að
hleypa fleiri aðilum inn í þessi
viðskipti cr verið að skapa hættu á
því að gæðaslys gcti átt sér stað,
með tilheyrandi hættu á verðlækk-
un og fjárhagstapi fyrir þjóðarbú-
ið. Eins og Garri hefur rakið áður
er líka viðbúið að þetta fyrirkomu-
lag geti kostað ríkið töluverða
peninga í auknu gæðaeftirliti ef
það fær að grassera áfram óheft.
Meðan Jón Sigurðsson er óvanur
maður er Stcingrímur Hermanns-
son hins vegar þrautrcyndur á
vettvangi stjórnmálanna. Þess
vegna er það rétt hjá pólitísku
málgagni Jóns Sigurðssonur að
trúlegt má tclja að Steingrímur
hefði vegið og metið þessar um-
sóknir um útflutningsieyfi til
Bandaríkjanna með meiri hliðsjón
af heildarhagsmunum ísiensku
þjóðarínnar heldur cn Jón gerði.
Garri leyfir sér að reikna með að
Steingrímur niyndi hafa skoðað
það betur en Jón gerði hvað líklcgt
væri að slíkar leyfísveitingar
myndu kosta íslenska þjóðarbúið
mikla peninga, í útlögðum kostn-
aði eða í glötuðum sölutekjum af
freðfiski.
Þess vegna telur Garri að þessi
yfirlýsing Alþýðublaðsins um að
Jón hafi ekki treyst Steingrími til
að veita leyfin umyrðalaust beri
vott um póiitískt reynsluleysi hans.
Það fer ekki á milli mála að hér
hefur Jón Sigurðsson viðskiptaráð-
herra hlaupið á sig JHIvað svo sem
Alþýðublaðið kýs að mala um
helmingaskipti þá breytir það ekki
staðreyndum viðskiptalífsins. Jón
hefði betur beðið og treyst Stcin-
grínii. .
Garn.
VÍTT OG BREITT
|||||||!||||||||||
llllllllllllllllll
Sannir Reykvíkingar
og innflytjendur
Þá sér Reykjavíkuríhaldið sína
sæng út breidda. Albert Borgara-
flokksformaður upplýsti í Tíman-
um í gær að Davíð Oddsson,
oddviti Sjálfstæðisflokksins í höf-
uðborginni væri fæddur á einhverri
Stokkseyrinni eða Eyrarbakkan-
um. Albert er aftur á móti borinn
og barnfæddur í miðbænum og
þekkir enginn vandamál Reykvík-
inga betur en hann og þær þarfir
sem fátækt fólk hefur, að eigin
sögn.
Það hlýtur að vera sönnum
Reykvíkingum gleðiefni að sá inn-
fæddi hefur ákveðið að bjóða sig
fram á móti aðskotadýrinu og taka
að sér stjórn borgarinnar með
trompi.
Tilefni viðtalsins við Albert er
þingsályktunartillaga sem hann
hefur lagt fram ásamt öðrum, um
að lífríki Tjarnarinnar verði rann-
sakað af vísindalegri nákvæmni
áður en Davíð hlussar ráðhúsi ofan
í hana. Sem að líkum lætur hefur
maður, sem fæddur er fyrir austan
fjall, ekkert vit á pöddu- og fugla-
lífi Tjarnarinnar eða tilfinningu
fyrir náttúrlegri fegurð bílastæðis-
ins sem prýðir norð-vesturbakka
hennar.
Fuglar himinsins og
pöddur Tjarnarinnar
En þótt fuglar himinsins og
pöddur Tjarnarinnar hafi sigur yfir
ráðhúsi Davíðs mun Albert og
flokkur hans bjóða fram eigi að
síður, enda á sannur Reykvíkingur
fleiri erindi við borgarbúa en það
eitt að vernda fugla og pöddur fyrir
þeim.
„Borgaraflokkurinn býður fram
í sveitarstjórnarkosningunum
hvernig sem þetta ráðhúsmál fer. “
Albert:
Sannur
Reykvíking-
andskotafylkingum hlýtur að vega
þungt að annar er sannur Reykvík-
ingur og fæddur í sjónmáli við
Esjuna en hinn leit fyrst dagsins
ljós á flatneskjunni fyrir austan.
Lífkeðjan
Davíð: Inn-
flytjandi.
Blaðamaður vill fá að vita hver
muni leiða Boraraflokkinn til sig-
urs yfir Reykjavíkuríhaldinu og er
viðmælandinn ekki í vafa. „Þau
áhugamál mín sem snerta fólkið í
borginni og vandamál þess verða
ekki leidd betur af öðrum en mér
og á meðan ég hef krafta og vilja
til að starfa fyrir fólkið í borginni
þá geri ég það.“
Geta má nærri að það verður
handagangur í öskjunni þegar
borgarstjóraefnin takast á í næstu
kosningum. Annar er sannur
Reykvíkingur en hinn bara fæddur
fyrir austan og innflytjandi á torf-
una sem hann er að burðast við að
stjórna.
Báðir vilja ráðhús, en ekki á
sama staðnum. Báðir hafa mikla
reynslu í borgarmálefnum og þegar
þeirra naut beggja við stilltu þeir
saman hugi sína til að verða
Reykjavíkuríhaldinu til þess sóma
sem af þeim var frekast krafist.
Þegar að því kemur að kapparnir
fara að nálgast hver annan úr
Þegar það nú er að verða mál
málanna að passa lífríki Tjarnar-
innar fyrir íhaldsmeirihlutanum er
það gleðiefni að háttvirt Alþingi
hefur látið málið til sín taka.
Vonandi verður lífríkið kannað
ofan í kjölinn og merkar skýrslur
skrifaðar um þær merkilegu lífver-
ur sem þar þrífast og stendur ógn
af ef bílastæði verður lagt niður og
hús byggt á því.
í Tjörnina liggja klóök úr há-
menningarhverfum landsins. Sú til-
högun stuðlar mjög að varðveislu
lífríkisins og verður fróðlegt að fá
í skýrslur hvílíkt grómagn berst í
perlu borgarinnar með þeim hætti.
Tjörnin er með eindæmum gróður-
sæl og lífkeðjan blómstrar þar
óslitin.
Þegar það liggur vísindalega fyr-
ir að ráðhús á bílastæðinu muni
steindrepa allt lífríki Tjarnarinnar,
væri gaman að fá vitneskju um,
svona í framhjáhlaupi, hvort lífrík-
ið sæla mundi ekki bíða óbætanleg-
an hnekki af ef frárennslinu. sem
nú fer í Tjörnina, verður beint í
annan farveg.
Um þetta og sitthvað fleira verð-
ur tekist á um í næstu borgarstjórn-
arkosningum, en uppstillinga-
nefndir flokkanna munu eftir síð-
ustu uppljóstranir athuga vandlega
hvort frambjóðendur eru innfædd-
ir Reykvíkingar, eða bara úr ein-
hverjum ómerkilegum plássum úti
á landi. OÓ