Tíminn - 13.01.1988, Síða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 13. janúar 1988
Um 20.000 bílar ónýtir eöa meira og minna skemmdir vegna umferðaróhappa 1987:
Á 2. þúsund manns slas-
aðir í umferðinni 1987
Hvaða orð yrðu notuð til að lýsa
atburði sem þeim, að þak Háskóla-
bíós hryndi af einhverjum ástæðum
niður í salinn þéttsetinn tónleika-
gestum, með þeim afleiðingum að
24 þeirra týndu lífi og allir hinir, á
annað þúsund manns, hlytu lífstíð-
arörkuml eða meiri og minni
áverka? Skelfilegt? Þarna væri þó
„aðeins" um svipaðan mannskaða
að ræða og í raun átti sér stað í
umferðinni á götum og vegum
landsins á árinu 1987. Sá virðist
fyrst og fremst munurinn að þjóðin
sýnist hætt*.að kippa sér upp við
það að „ökuþórar" dæmi hálfan 3.
tug landsmanna til dauða og lim-
lesti á 2. þúsund manns árlega -
mikinn meirihluta úr hópi barna og
ungmenna.
Samkvæmt samantekt Farar-
heillar ’87 úr skýrslum bifreiða-
tryggingafélaganna slösuðust 1.038
manns í umferðinni á síðsta ári,
sem var tæplega 100 manna
fjölgun, eða rúm 10%, frá árinu
áður. Athygli vekur að flestir slas-
ast þegar akstursskilyrði ættu að
vera hvað best, sumarmánuðina
júlí og ágúst, samtals 242, sem var
fjölgun um 45% frá sömu mánuð-
um 1986.
Framkvæmdastjóri Fararheillar
telur skýringuna, a.m.k. að hluta,
eiga rætur að rekja til hækkunar
hámarkshraða á vegum landsins
JAN FEB. MARS APRÍL MAl JÚNl JÚLÍ ÁGÚST SEPT OKT NÓV DES.
frá 1. júlí. Það gæti stutt þá álykt-
un, að um slys á fólki var að ræða
í 9. hverju umferðaróhappi þessa
sólríku sumarmánuði, en í svart-
asta skammdeginu slasaðist fólk
aðeins í 13. til 18. hverju umferðar-
óhappi.
Banaslys á árinu voru 24, annað
árið í röð.
Samtals komust um 13.330 um-
ferðaróhöpp á skrár tryggingafé-
laganna á árinu 1987, sem var um
11% fjölgun milli ára. Þar sem
oftast er um árekstra milli tveggja
farartækja að ræða mun ekki svo
fjarri lagi að um 20.000 bílar hafi
orðið ónýtir eða skemmst meira og
minna á árinu, sem svarar til þess
að 6. til 7. hver bíll í landinu hafi
valdið eða lent í umferðaróhappi
að meðaltali. I þessar tölur vantar
þó tilvik eins og bílaskemmdir
vegna útafaksturs þar sem ekki
verða slys á mönnum, þar sem
tryggingarnar bæta ekki slík tjón
nema að um kaskótryggingu sé að
ræða og þau lenda því ekki á
skýrslum tryggingafélaganna.
Marsmánuður átti að þessu sinni
metið í fjölda umferðaróhappa,
sem þá skráðust 1.275 talsins. Hins
vegar virðast menn nú hafa verið
gætnari í nýliðnum jólamánuði en
árið áður. Óhöpp voru þá 1.098,
eða 280 færri en í desembermánuði
1986, sem var mesti óhappamánuð-
ur ökumanna það ár. - HEI
Hækkun á tóbaki
og brjóstbirtu
Lokað var á velflestum útsölustöðum ÁTVR í gær. Nýtt verð í dag.
Tvö tonn af
kennsluefni
Áfengi og tóbak hækkaði í verði í
gær um 5,5 til 5,7% að meðaltali, en
hækkun er þó mjög misjöfn á milli
tegunda.
Ástæður verðhækkananna eru af
tvennum toga spunnar. Annars veg-
ar vegna verðhækkana erlendis sem
hafa áhrif á endursöluverð á íslandi
og hins vegar að fjárlög fyrir árið
1988 gera ráð fyrir að Áfengis- og
tóbaksverslunin skili meiri arði á
þessu ári en í fyrra. Árið 1987 var
arðurinn 3.200 milljónir en á árinu
1988 er gert ráð fyrir að arður verði
4.275 milljónir króna.
Þó flestar tegundir áfengis hækki
þá finnast víntegundir sem lækka.
Léttvínin hækka yfirleitt um 8 til
12%. Til dæmis hækkar rauðvínið
St. Emilion um 8,8%. Kostar nú 740
krónur í stað 680 krónur áður. Piat
de Beaujoules hækkar úr 510 í 560
krónur sem er 9,8%. Hins vegar
hækkar Chateuneuf du Pape aðeins
um 3,2%. Hvað hvítvín varðar þá
hækkar Hochheimer Daubhaus sem
hefur verið mest selda hvítvínið að
undanförnu um 19% kostar nú 550
krónur í stað 460 króna áður. Hins
vegar hækkar Chablis um 3,4%.
Flaska af Bristol Cream sherry
hækkar um 6,8% úr 730 í 780
krónur.
Sterku vínin hækka yfirleitt minna
en þau léttu. Algengasta hækkunin
er frá 3 upp í 5%. Smirnoff vodki
sem keyptur er í dollurum hækkar
aðeins um 3,8% kostar nú 1370
krónur í stað 1320 króna. Brenni-
vínsflaskan hækkar úr 880 í 940
krónur sem er 6,8% hækkun. Ball-
antine viskí hækkar um 4,5% úr
1550 í 1620 krónur, Beafeater hækk-
ar um 3,6% úr 1390 í 1440 krónur.
Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins
leggur 45% ofan á kostnaðarverð
áfengisins og að auki bætist við
sérstakur skattur 27 krónur 92 aurar
sem leggst á hverja alkóhólprósentu.
Sem dæmi þá er sá skattur 997
krónur og 50 aurar á hverja Smir-
noffflösku.
Tóbak hækkar að meðaltali um
5,5%. Bandarísku tóbaksvörurnar
hækka mun minna en þær evrópsku
vegna lágs gengis dollarans. Winston
pakkinn hækkar um 4,6% úr 130'
krónum í 136 krónur. Frönsku Royal
sígaretturnar hækka úr 114 í 126
krónur sem er 10,5% hækkun.
London Dogs vindlar hækka einnig
um 10,5% fara úr 190 krónum í 210
krónur. Caminante vindlar í 25
stykkja kössum hækka um 1140
krónum í 1275 krónur sem er 10,9%
hækkun.
Half and Half píputóbak hækkar
úr 186 krónum í 195 krónur sem er
4,8%. Sweet Dublin hækkar um
7,3%. Venjulegt neftóbak hækkar
úr 96 krónum í 101 krónu sem eru
rúm 5%. -HM
Nú stendur yfir á Norðurlöndum
Norrænt tækniár. Það var Norður-
landaráð sem ákvað að árið 1988
skyldi tileinkað tækni.
Norrænt tækniár hófst formlega
á íslandi á mánudag með athöfn í
Norræna húsinu þar sem iðnaðar-
ráðherra, Friðrik Sophusson, for-
maður tækniársnefndar, Ólafur
Davíðsson, og framkvæmdastjóri
tækniárs, Sigurður H. Richter
fluttu ávörp. Þá afhentu iðnaðar-
ráðuneytið og Orkustofnun
menntamálaráðuneytinu að gjöf
námsefni til dreifingar í 8. og 9.
bekk grunnskóla. Námsefnið er
hugsað sem kynning á orkumálum
almennt og á Norðurlöndunum
sérstaklega. Námsefnið verður
einnig sent í almenningsbókasöfn
og bókasöfn framhaldsskólanna.
Efnið sem hér um ræðir ber
samheitið „Orka og Norðurlönd",
og samanstendur af orkuspili,
myndbandi, leiðbeiningum,
kennslubók og verkefnahefti fyrir
grunnskóla. Til marks um hversu
mikið efni er hér á ferðinni má geta
þess að samtals vegur það um 2
tonn.
Markmið Norræns tækniárs hafa
m.a. verið skilgreind á þá leið að
„Auka þekkingu almennings á
tækni og auka skilning hans á
mikilvægi tækniþróunar." í sam-
ræmi við þetta binda aðstandendur
Norræns tækniárs miklar vonir við
hugmyndina um „opið hús“. Sú
hugmynd felst í því að helstu
rannsóknarstofnanir og ýmis stærri
fyrirtæki sem bygga verulega á
tækni í starfsemi sinni hafa verið
fengin til að hafa opið hús einn
sunnudagseftirmiðdag hvert. Með
þessu ætti almenningi að gefast
kostur á að kynnast því hvernig
tæknin virkar í viðkomandi fyrir-
tækjum og stofnunum. Vonast að-
standendur tækniársins til þess að
takast megi að hafa opið hús sem
flesta sunnudaga ársins, bæði í
Reykjavík og sem víðast um
landið. Fyrsta stofnunin sem verð-
ur með opið hús er Ríkisútvarpið
nú á sunnudaginn, 17. janúar.
Af öðru sem á döfinni er vegna
tækniársins má nefna veggspjalda-
sýningu sem opnar í Kringlunni í
Reykjavík nk. mánudag, 18. janú-
ar, í tilefni 5 ára afmælis Rann-
sóknarstofnana atvinnuveganna.
Á þeirri sýningu, sem stendur í
hálfan mánuð, munu 9 stofnanir
kynna starfsemi sína.
Einnig má nefna að biskupsemb-
ættið hefur tekið vel í að beina því
til presta að einhvern ákveðinn
sunnudag í febrúar eða mars muni
þeir fjalla í stólræðum sínum um
efnið, „maðurinn, tæknin og
trúin“.
Loks hefur verið ákveðið í sam-
vinnu við menntamálaráðuneytið
að efna til samkeppni meðal 10 ára
barna um að gera mynd af ein-
hverju sem tengist tækni framtíðar-
innar. Verðlaun kæmu fyrir bestu
myndina og fyrirhuguð er sýning á
myndum í apríl. Jafnframt er fyrir-
hugað að efna til ritgerðarsam-
keppni meðal 12 ára barna um
spurninguna: „Hvað myndi gerast
á tæknilausum degi?“ Vel kemur
til greina að gefa út ritgerðir úr
þessari samkeppni í bók, en verð-
laun verða alla vega veitt fyrir
bestu ritgerðirnar og þær birtar.