Tíminn - 29.04.1988, Blaðsíða 3

Föstudagur 29. apríl 1988
Tíminn 3
Tímamótayfirlýsing landbúnaðarráðherra um svínarækt:
GALTASTOÐ OG
INNFLUTNINGUR
Jón Helgason, landbúnaðarráðherra, upplýsti á Alþingi í gær
að Ijóst væri að til mikils væri að vinna með auknu kynbótastarfi
í svínarækt, bæði til að auka vaxtarhraða og draga úr fitusöfnun
svínanna. Sagði Jón að einkum væri horft til tveggja leiða til að
bæta svínastofninn, sem væri óneitanlega lítill og hefði væntan-
lega liðið fyrir smæð sína og skipulagslitla kynbótastarfsemi.
Upplýsingar þessar komu fram í
svari hans við fyrirspurn Guð-
mundar Ágústssonar, alþingis-
manns, um hvort athugað hafi
verið með hvaða hætti bæta megi
svína- og alifuglastofna hér á landi,
til aukinnar framleiðni í þessum
búgreinum.
Þessar tvær leiðir sem ráðherra
benti á til að bæta svínastofninn
fela annars vegar í sér lausn vand-
ans hér innanlands, en hins vegar
er rætt um innflutning á nýju blóði
í stofninn.
Fyrri leiðin er sú, að mati ráð-
herra, að stórauka kynbætur á
þeim stofni sem til staðar er. „Þá
þyrfti að tryggja meiri þátttöku í
afurðaskýrsluhaldi og í framhaldi
af því koma upp galtastöð þar sem
úrvalsgeltir yrðu hafðir til sæð-
inga.“
Síðari leiðin byggist á því að
brotið verði blað í innlendri svína-
rækt og hafinn yrði innflutningur
af einhverju tagi. „Að flytja inn
nýtt blóð í stofninn með innflutn-
ingi sæðis, fósturvísa eða lifandi
dýra. Til þessa skortir þó, að mati
yfirdýralæknis, Iagaheimild, eigi
kostnaður að verða viðráðanlegur.
Stóraukið skýrsluhald þyrfti samt
sem áður að koma til svo og
kynbótastöð (galtastöð) til að sjá
um framræktun og dreifingu þeirra
dýra sem framræktuð yrðu eftir
innflutning,“ segir í svari Jóns
Helgasonar.
Upplýsti hann einnig að nefnd
sérfræðinga ynni nú að athugunum
á þessum málum í samvinnu við
Svínaræktarfélag íslands.
Kom auk þess fram í svari Jóns
að samstaða svína- og alifugla-
bænda hefði til þessa ekki verið
næg, til að hrinda mætti fram
hliðstæðu ræktunarátaki og gefið
hefði góða raun í ræktun nautgripa
og sauðfjár. Frumkvæðið hlyti að
verða að koma frá bændunum
sjálfum. „Slík samstaða, sem nýtur
skilnings hins opinbera, er for-
senda þess að umtalsverður rækt-
unarárangur náist.“
Árið 1986 heimilaði landbúnað-
arráðherra að veitt yrði framlag úr
kjarnfóðursjóði til þess að koma á
fót ræktunarstöð fyrir svín hérlend-
is og nam framlagið þremur millj-
ónum króna. Framkvæmdir hafa
ekki enn hafist og hefur málið
verið til umfjöllunar hjá
hagsmunaaðilum. Mun enn vera
rætt um staðarval og skipulag.
Það sem verið hefur að gerast í
svínarækt að undanförnu hefur að
miklu leyti byggst á starfi svína-
ræktarráðunauts sem verið hefur í
hálfu starfi hjá Búnaðarfélagi
íslands. Að hinu hálfu leytinu
starfar hann sem sérfræðingur í
rannsóknum í svínarækt við Rann-
sóknarstofnun landbúnaðarins.
Um þetta starf sagði Jón Helgason:
Jón Helgason, landbúnaðarráð-
herra, segir að stórauka þurfi kyn-
bætur svínastofnsins og jafnvel að
flytja inn nýtt blóð með innflutn-
ingi á sæði, fósturvísum eða lifandi
dýrum.
„Hann hefur einbeitt sér að því, í
góðri samvinnu við Svínaræktar-
félag íslands, að kanna vaxtargetu
íslenskra svína, með því að koma
á skýrsluhaldi meðal svínabænda
og með margháttuðum kjötmæl-
ingum og kjötrannsóknum í slátur-
húsum. Miklar niðurstöður liggja
þegar fyrir um þetta efni.“ KB
Forskot tekið á sæluna á Suðurlandi:
Alaveiðar haf nar
við Brautartungu
Álavertíðin fer brátt í hönd.
Bændur á Suðurlandi hafa látið ála-
gildrur sínar liggja í tjörnum fáeinar
nætur nú undanfarið og eru þokka-
lega ánægðir með veiðina. Raunar
fer ekki að veiðast verulega vel fyrr
en í næsta mánuði og þá allt fram í
septembermánuð. Það má segja að
veiðarnar nú í apríl fari fram í
vísindaskyni. Lítið er vitað um ís-
lenska álinn og greinir menn á um,
hvort beri að flytja hann inn til eldis
hér á landi, eða veiða álaseiði, sem
nefnast guláll, í fjörunni hér heima
og ala hann í stöðvum. Verða sjón-
armið þeirra, sem vilja veiða íslensk-
an ál og rækta hann upp, rækilega
kynnt í Tímanum á morgun.
Þessi fengur, sem sést á myndinni,
fékkst, þegar vitjað var um gildrur í
gær, en þær voru lagðar kvöldið
áður í tvær tjarnir í landi Brautar-
tungu í Stokkseyrarhreppi. Þetta
var í fyrsta sinn, sem álagildrur voru
lagðar í Brautartungu á þessu ári. þj
Verðlagsstofnun:
Leðurlúx
bannfært
Verðlagsráð hefur samþykkt að
banna notkun nafngiftarinnar „leð-
urlúx“ á húsgagnaáklæði sem búið
er til úr polyúrethanefni. Bannið er
þrautaráð Verðlagsráðs þar sem hús-
gagnasalar höfðu ekki látið sér segj-
ast þrátt fyrir ítrekaðar ábendingar
Verðlagsstofnunar um að leðurlúx
væri villandi nafn á ofannefndu
gerviefni sem dæmi eru um að villt
hafi um fyrir kaupendum. I frétt frá
Verðlagsstofnun kemur fram, að
sumir neytendur hafi skilið nafnið
leðurlúx svo að þar væri um sérstakt
gæðaleður að ræða en aðrir haldið
að þýddi „leðurblöndu“.
Bannið setur Verðlagsráð með
heimild í 38. gr. laga um verðlag,
samkeppnishömlur og óréttmæta
viðskiptahætti. Seljendum er þar
með bannað að nota nafnið leðurlúx
á umrætt polyúrethanáklæði eða að
rangnefna efnið á annan hátt sem
gefið gæti í skyn að um leður sé að
ræða.
Auglýsandi einn sem Verðlags-
stofnun hafði samband við hélt því
fram að leðurlúx væri þýðing á
ensku orðunum „leaatherlook" og
“leatherstyle". íslensk málstöð taldi
leðurlúx hins vegar hvorki geta verið
íslenskt orð né þýðingu á fyrrgreind-
um orðum. Hins vegar mætti kalla
áklæðið leðurlíki, í því fælist hvorki
blekking né að um lélegt húsgagna-
áklæði væri að ræða. Bent er á til
samanburðar að almennt er talið að
neytendur eigi heimtingu á að fá
upplýst hvort t.d. peysa sé úr ull,
polyacryl eða úr einhverri blöndu af
þessum efnum. - HEI
Sævar Jóelsson veiðir ál upp úr tjörninni í gær.
Tíminn:Pjctur
Heilbrigðiseftirlitið skerst í leikinn á Hjónagörðum:
Hellulögnin
stoppuð af
Ráöhúsið 3 m of hátt:
ákæruofan
Þó að nýlega hafi samtökin
Tjörnin lifi, kært til félagsmála-
ráðherra að framkvæmdir skuli
vera hafnar við ráðhúsið fræga
í Reykjavík, áður en leyfi
byggingarnefndar lægi fyrir,
liggur nú fyrir að þau muni
aftur kæra til ráðherra að bygg-
ingarnefndin hefur nú veitt
leyfið. Greinilegt er því að
mikill þrái er í fólki vegna
byggingarinnar og beinist hann
mjög að formlegum afgeiðslu-
stigum nefnda og ráða. Til
dæmis um hörku aðilanna má
nefna að meirihluti borgarráðs
kallar jafnan til lögfræðing sér
til halds og trausts þegar ráð-
húsmálin eru á dagskrá.
í mjög ítarlegri athugasemd
minnihlutans í borgarráði,
vegna beiðni um byggingarleyfi
ráðhússins, kemur fram í
fjórða lið, að veggir hússins
séu rúmum þremur metrum
hærri en gert sé ráð fyrir í
staðfestu aðalskipulagi
Reykjavíkur og í deiliskipulagi
Kvosarinnar. Mun þetta vera
það atriði sem áðurnefnd sam-
tök hyggjast byggja kæru sína
á. KB
Hellulagning á „ítalska innistræt-
inu“ í Hjónagörðunum nýju við
Suðurgötu hefur nú verið stöðvuð af
Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur.
Tryggvi Þórðarson hjá Heilbrigðis-
eftirlitinu sagði að þeir væru búnir
að skerast í leikinn og verkið yrði
ekki samþykkt fyrr en sýnt hefur
verið fram á að hægt verði að skúra
gólfin og þrífa þau eðlilega. Sagði
hann að þetta væri það eina sem þeir
hefðu út á verkið að setja. Ef
arkitektum og hönnuðum tekst að
sýna fram á að hægt verði að þvo
gólfin með vatni muni ekki standa á
leyfi frá þeim.
Það voru væntanlegir íbúar á þess-
um nýju Hjónagörðum, sem kölluðu
Heilbrigðiseftirlitið á staðinn. Var
grunur þeirra sá að ekki væri hægt
að þrífa hellulagða gangana með
eðlilegum hætti. Bentu þeir á hellu-
lagðar innistéttar í gömlu hjóna-
garðabyggingunni, þar sem er leik-
svæði barnanna. Tryggvi Þórðarson
sagði að þetta hellugólf hefði verið
skoðað og niðurstaðan væri sú að
slíkur frágangur væri með öllu óvið-
unandi.
Sagði hann að frágangur á göngum
neðstu hæðar í nýju byggingunni,
væri ekki ósvipaður. Þar væri um
sömu megin ókosti að ræða varðandi
þrifin. Sagði hann að á hinn bóginn
væri arkitektum ekki sett nein skil-
yrði vegna þess að um hellulögn væri
að ræða út af fyrir sig. Eingöngu væri
um það að ræða að fá það á hreint
að hægt verði að þrífa gólfin. Sagðist
hann búast við að þessi mál yrðu
leyst af hálfu arkitektanna, sam-
kvæmt beiðni Heilbrigðiseftirlitsins.
Ef ekki fæst lausn á þessu stigi
málsins, væri reyndar um það að
ræða að Heilbrigðisráð ríkisins skær-
ist í leikinn. KB