Tíminn - 09.06.1988, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 9. júní 1988
Tíminn 5
VAXTAVERKIR HERJA
Nú velta sérfræðingar í fjármála-
heiminum því fyrir sér hvort vaxta-
pólitíkin í landinu sé hægt og
bítandi að grafa undan þeirri stefnu
ríkisstjórnarinnar að halda halla-
lausum fjárlögum á þessu ári. Sam-
kvæmt heimildum Tímans er nú
svo komið að varðmaður ríkiskass-
ans, Jón Baldvin, fjármálaráð-
herra, er búinn með þann kvóta
sem honum er skammtaður á fjár-
lögum til greiðslu á vöxtum af
yfirdráttarlánum ríkissjóðs í Seðla-
bankanum. Hér er um að ræða
nálægt hálfum milljarði króna.
Miðað við óbreytt vaxtastig út
þetta ár er áætlað að Jón Baldvin
verði að snara út a.m.k. milljarði í
vaxtagjöld af lánasúpu ríkissjóðs í
Seðlabanka. Samkvæmt þessu
stendur fjármálaráðherra frammi
fyrir þeirri nöpurlegu staðreynd að
vegna þessa liðar vanti um hálfan
milljarð króna í ríkiskassann um-
fram fjárlög. Það verður ekki ann-
að séð en að Jón Baldvin standi
frammi fyrir því að veita sjálfum
sér aukafjárveitingu eða einfald-
lega að neita Seðlabanka um þessar
greiðslur.
Það er rétt að geta þess að þrátt
fyrir margítrekaðar tilraunir náðist
ekki í fjármálaráðherra í gær vegna
þessa máls, en hinsvegar hefur
komið fram hjá ráðherra í fjölmiðl-
um að ýmis teikn séu nú á lofti um
að erfitt verði að halda fjárlögun-
um hallalausum, eins og ríkis-
stjórnin hefur stefnt að.
Ráðuneytin að sprengja
fjárlagarammann
Að viðbættum áðurnefndum
fyrirsjáanlegum erfiðleikum við að
halda fjárlagarammanum eru ýmis
önnur ljón í veginum. Vert er að
minnast flugstöðvarreikninganna
svokölluðu, sem fjármálaráðherra
vill ógjaman borga. Síðan er þess
að geta að ráðuneytin sjálf hafa
flestöll nú þegar farið fram úr
greiðsluáætlun fjárlaga. Þannig var
fjármálaráðuneytið komið 203
milljónir fram úr áætlun þann 15.
maí sl., viðskiptaráðuneytið 127
milljónir fram úr áætlun, Fjárlaga-
og hagsýslustofnun 290 milljónir
fram úr áætlun og heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytið 304 milljónir
króna fram úr áætlun. Þá var
forsætisráðuneytið farið 6 milljónir
fram úr áætlun, utanríkisráðuneyt-
ið 17 milljónir og félagsmálaráðu-
neytið 3 milljónir umfram áætlun
fjárlaga 15. maí sl. Athyglisvert er
að landbúnaðarráðuneytið hélt sig
innan rammans á þessum tíma-
punkti og átti þá 45 milljónir króna
til góða.
Einn milljarður
umfram fjárlög
Alls er þessi umframtala ráðu-
neytanna í allt tæpur einn milljarð-
ur króna og að öllu óbreyttu má
búast við að sú tala tvöfaldist þegar
upp verður staðið í lok ársins, ef
ekkert verður að gert.
Einn þeirra liða sem bent hefur
verið á að muni sprengja fjárlaga-
rammann er sú staðreynd að miðað
við núverandi greiðslustöðu vantar
301 milljón króna til niður-
greiðslna, miðað við þá upphæð
sem ætluð er til þessa liðar á
fjárlögum.
Það er rétt í þessu sambandi að
rifja upp niðurgreiðslutölu fjárlaga
fyrir yfirstandandi ár. Þar er gert
ráð fyrir 2,6 milljörðum króna til
beinna niðurgreiðslna. Þar af fara
1,2 milljarðar til mjólkurvara, 884
milljónir til niðurgreiðslna á kinda-
kjöti, 133 milljónum er varið til
niðurgreiðslna á ull og vaxta- og
geymslugjald er áætlað 423 mill-
jónir.
Aukin sala mjólkurvara
Fyrstu fimm mánuði ársins var
varið 572 milljónum til niður-
greiðslna á mjólkurvörum, 363
milljónum í kindakjötið, 53 mill-
jónum í ullina og 195 milljónum í
vaxta- og geymslugjald. í ljósi
þessa er gert ráð fyrir að auka þurfi
niðurgreiðslur á mjólkurvörum um
130 milljónir frá fjárlagatölunni,
aukning niðurgreiðslna á kinda-
kjöti er áætluð 44 milljónir og
fyrirsjáanleg er vöntun 127 mill-
jóna vegna vaxta- og geymslu-
gjalds. í heildina er því áætlað, í
ljósi síðustu mánaða, að vanti 301
milljón króna umfram fjárlög í
niðurgreiðslukerfið.
Þá er spurningin hverjar séu
skýringar á því að þessar áætlanir
muni ekki standast.
Hvað mjólkurafurðimar varðar
þá hefur um 60 milljónum króna
umfram greiðsluáætlun verið varið
til niðurgreiðslna það sem af er árs.
Þetta helgast af stærstum hluta af
því að sala mjólkur og mjólkur-
afurða hefur verið meiri en reiknað
var með. Miðað við að salan verði
svipuð út árið og verið hefur fyrstu
fimm mánuðina, er gert ráð fyrir
að vanti 50 milljónir í niðurgreiðsl-
ur.
Vaxtastigið hærra
en gert var ráð fyrir
Það er flest sem bendir til þess
að kindakjötssalan verði í samræmi
við áætlanir út þetta ár. Því er ekki
gert ráð fyrir að þörf verði á
auknum niðurgreiðslum úr ríkis-
sjóði vegna kindakjöts umfram 44
milljónir, vegna endurgreiðslu á
söluskatti þann 1. júní sl.
Ef litið er til vaxta- og geymslu-
gjaldsins er áætlað að vanti 127
milljónir króna umfram fjárlaga-
rammann á þessu ári. Upphæðin í
fjárlögum til þessa liðar er 423
milljónir, en flest bendir nú til að
þessi tala muni hækka upp í 550
milljónir. Þar af er fyrirsjáanlegt
að 27 milljónir þarf að auki vegna
dráttar á ákvörðun um vaxta- og
geymslugjald 1. nóvember á síðsta
ári og einnig þykir sýnt að hækkun
vaxta og verðlags umfram það sem
gert var ráð fyrir í forsendum
fjárlaga, skilji eftir sig um 100
milljóna króna gat. óþh

Enn eru þreifingar með Helgarpóstinn sáluga:
Nýtt blað
Fimm manna nefnd, skipuð báð-
um ritstjórum, einum blaðamanni
og einum aðila úr dreifingu og
auglýsingadeild Helgarpóstsins sál-
uga, stendur nú í viðræðum við
fjársterka aðila um að fjármagna
útgáfu nýs blaðs og er jafnvel stefnt
að því að ef af stofnun blaðs verður,
komi það út 22. eða 29. þessa
mánaðar.
Minnihlutinn í útgáfufélaginu
Goðgá hefur þó ekki enn gefist upp
við að blása lífi í hinn andvana
Helgarpóst og hefur gert það að
tillögu sinni að starfsmönnum blaðs-
ins verði leigður útgáfurétturinn.
Það tilboð hefur hins vegar ekki
verið lagt fyrir hina brottreknu
starfsmenn. Eins og Tíminn skýrði
frá í gær hafa starfsmennirnir þegar
í lok mánaðar?
lagt inn umsókn um að nota nafnið
Helgarpósturinn. Það misfórst að
vísu að segja frá því að þeir sóttu um
hjá vörumerkjaskráningu í iðnaðar-
ráðuneytinu en ekki Hlutafélaga-
skrá. Hins vegar er alls ekki talið
öruggt að þeir noti nafnið Helgar-
pósturinn, ef af útkomu blaðs
verður.
Starfsfólkið mun funda aftur á
morgun og fara yfir stöðuna og meta
hana.
Stjórn Blaðamannafélags fslands
hélt skyndifund í gær um málið og
sendi frá sér ályktun eftir hann. Þar
er uppsögnum starfsfólksins harð-
lega mótmælt og bendir stjórnin á að
samkvæmt kjarasamningi BÍ beri að
borga laun 1. hvers mánaðar. Þetta
ákvæði hafi verið brotið og rétturinn
því blaðamanna að segja upp. Þá
skorar stjórnin á félagsmenn sína að
ganga ekki í störf fráfarandi starfs-
fólks fyrr en það hafi fengið laun sín
greidd. -SÓL
Lá við stórslysi í Hafnarfirði:
Milljóna tjón
er krani féll
Milljóna tjón varð í Hafnarfirði
í gær er nokkurra metra hár bygg-
ingarkrani féll skyndilega á ný-
byggingu á Óseyrarbryggju í Hafn-
arfirði.
Óhappið átti sér stað um klukk-
an 15 í gær og voru þrír menn við
vinnu sfna í byggingunni og einn
maður í krananum. Skyndilega fétl
kraninn fram yfir sig, en ekki er
ljóst hvað olli því. Mennirnir þrír
sluppu með skrekkinn og það sama
má segja um kranamanninn, en
hann hlaut aðeins skurð á fæti og
þurfti að sauma 9 spor í hann.
Kraninn er mikið skemmdur og
jafnvel talinn ónýtur. Nýr krani
kostar nú um 6 milljónir króna.
-SÓL
Óbreyttur kvóti á sandreyðum og langreyðum:
Hvalveiðar hefjast
eftir miðjan júní
Hvalveiðiskipin munu ekki halda
úr höfn þann 12. júní eins og ákveðið
hafði verið, heldur munu veiðarnar
ekki hefjast fyrr en síðari hluta
mánaðarins, að því er Halldór Ás-
grímsson sjávarútvegsráðherra sagði
í samtali við Tímann í gær.
„Vísindaáætluninni hefur verið
breytt frá því að hún var fyrst sett
fram. Upphaflega var gert ráð fyrir
veiðum á hrefnu, 40 sandreyðum en
nú hefur ýmsum atriðum verið bætt
inn í áætlunina í samræmi við fengna
reynslu og um leið tillit tekið til
gagnrýni sem fram hefur komið af
hálfu vísindanefndar Alþjóðahval-
veiðiráðsins. í því sambandi má
minna á að það sem hlaut mesta
gagnrýni í upphafi voru hrefnuveið-
amar, vegna óvissu um stofnstærð.
Við höfum leitast við að bæta úr
þeirri óvissu og það hefur verið
viðurkennt af vísindanefndinni að
nú liggi fyrir miklu betri gögn um
þann stofn,“ sagði Halldór.
Nákvæm dagsetning hefur ekki
verið ákveðin, en kvótinn verður
óbreyttur, og samkvæmt honum
verða veiddar 40 langreyðar og 20
sandreyðar. -SÓL