Tíminn - 20.10.1988, Qupperneq 2

Fimmtudagur20. októbeM988
2 Tíminn
Kærum um kynferðislegt ofbeldi rignir yfir Svía,
eftir að norska heimildamyndin um kynferðislegt ofbeldi, var sýnd í sænska sjónvarpinu:
Tólf þúsund hringdu
eftir norska þáttinn
Fri Þór Jónssyní fréttarrltara Tlmans I Stokkhólml:
StundarfjórAungi eftir að norski sjónvarpsþátturinn um Eitt á fœ;ur oðru eru dæmi tekin ári er barn myrt.
Þessa stundina cr beðið eftir
dómi yfir rosknum manni og þrem-
ur sambýliskonum hans sem hafa
rekið sumardvalarheimili fyrir
telpur og tuktað þær með svipum
og neytt til kynferðislegra atlota
við gamla manninn.
Taiið er að þau kynferðisafbrot
gegn börnum sem til kasta lögreglu
koma, séu aðeins fá af þeim mörgu
sem framin eru.
í vor komust norskir afbrota-
ekki um fjarlægan heim, sem kem-
ur þeim ekki við.
A íslandi einnig eru börn rænd
sakleysi sínu.
fræðingar að því, að í Woregi verði
nítján hundraðshlutar stúlkna fyrir
kynferðislegu ofbeldi einhverskon-
arogfjórtánhundraðshlutarpilta.
Þessar tölur ættu að sýna lslend-
ingum að norski þátturinn fjallar
kynferðislegt ofbeldi gegn börnum hofst i sænska sjonvarp-
inu á þriðjudagskvöld hringdu hinir fyrstu. Sextán sér-
fræðingar höfðu komið saman í sjónvarpshúsinu til að taka
við símhringingum um þetta málefni og út um alit land voru
stofnanir opnar, sem beita sér gegn afbrotum af þessu tagi.
Og þeirra varð þörf.
Aðeins sérfræðingarnir sextán
svöruðu á tólfta þúsund símtölum
þetta kvöld. Þá má ímynda sér hve
margir höfðu samband við stofnan-
irnar beint. Og enn cru símarnir
rauðglóandi.
Yfir lögreglu rignir kærum, því
að eftir þáttinn hafa börn talið í sig
kjark til að rísa upp gegn ógnvaldi
sinum, sem yfirleitt er þeirra eigið
foreldri.
En siík mál eru erfið meðferðar
fyrir dómi. í barninu togast á
skyldurækni við foreldra stna og
viljinn til að losna undan misbeit-
ingunni. Þar að auki hefur sýnt sig
að vitnisburður barns fyrir rétti er
afar léttvægur þcgar allt kemur til
alls.
Norski þátturinn sýnir blákaidan
raunveruleikann, en þáttargerðar-
menn sýna enga viðlcitni til að leita
orsaka. Auðsjáanlega hafa þeir að
miði að gera almenningi ijóst hví-
It'ka hryllilega meðferð mörg börn
verða að þola.
I>au eru höfð að kynferðislegu
leikfangi og síðan myrt. Þau eru
fyllt af eiturlyfjum svo að þau sýni
síður mótþróa. Pau eru allt frá því
að vera tveggja vikna gömui!
um kynterðisicga misDetttngu
margskonar, á börnum. Frá Man-
illa, Rio de Janeiro, Osló, London
og Chicago.
Tveggja vikna gamalt barn deyr
eftir að faðir þess hefur nauðgað
því, Austurískur læknir verður
valdur að dauða lítillar telpu í
Manilla þegar hann þröngvar
nuddstaf í kynfæri hennar, þar sem
stafurinn brotnar, þriggja ára
stúlka er látin taka þátt í samförum
nágranna sinna.
Og hér er aðeins lítið eitt talið.
En vandinn cr einnig áþreifan-
legur ( Svíþjóð eins og bersýnilega
hefur komið í Ijós frá því að
þátturinn var sýndur.
Á hverjum degi verða sex börn
í Svíþjóða fyrir kynferðislegu áreiti
af einhverju tagi. Tvisvar í viku er
barni nauðgað. Fjórum sinnum á
Undirbúningur við gerð
fjárlaga í fullum gangi:
Fjárlög líta
dagsins Ijós
ínæstuviku
Undirbúningur við gerð fjárlaga
er nú í fullum gangi og er stefnt að
því að honum verði lokið að mestu
leiti eftir næstu helgi. Stefnt er að
því að fjárlagafrumvarpið verði lagt
fram á Alþingi í lok næstu viku.
Þá er ljóst að einhver aukning
kemur til með að verða á útgjöldum
ríkisins vegna aðgerða rt'kissjóðs til
stuðnings við útflutningsatvinnuveg-
ina, hversu mikil hún verður er ekki
unnt að segja til um á þessari stundu.
Standist ummæli Olafs Ragnars
Grímssonar fjármálaráðherra um
meiri halla á fjárlögum þessa árs en
Jón Baldvin HanniÉíUsson fráfar-
andi fjármálaráðherra gerði ráð
fyrir, má gera ráð fyrir að sá halli
bitni á fjárlögum ársins 1988-1989.
Það má því búast við að annasamt
verði hjá ríkisstjórninni á næstu
dögum á meðan verið er að ganga
endanlega frá þessum málum.
Verulegur niðurskurður hefur
verið boðaður í flestum ráðuneyt-
um, en ráðherrar eru þögulir sem
gröfin um einstaka efnisþætti fjár-
laga. -ág.
Flugleiðir undirrita samn-
ing um kaup á tveimur þotum
í gær var merkisdagur í
sögu Flugleiða því þá var
undirritaður kaupsamningur
sem hljóðar upp á kaup á
tveimur Boeing 757-200 far-
þegaþotum. Þær verða af-
hentar frá verksmiðjunum
haustið 1990 og eiga að leysa
af hólmi DC8-63 vélar félags-
ins í Norður Atlantshafsflug-
inu. Þetta er annað skrefið í
endurnýjum millilandaflug-
flotans, en vorið 1987 var
undirritaður samningur um
kaup á tveimur Boeing 737-
400 þotum til flugs á Evrópu-
leiðunum, sem verða afhent-
ar næsta vor. í kjölfar þess-
ara endurnýjana verður
flugfloti Flugleiða sá yngsti í
Evrópu, og þó víðar væri
leitað.
Samanlagt eru þetta fjárfestingar
upp á um átta milljarða króna. En
eins og Sigurður Helgason benti á í
ávarpi við undirritun samningsins,
þá samsvarar þetta því að vera
12-13% af fjárlögum íslenska ríkis-
ins á síðasta ári.
Einar Sigurðsson, blaðafulltrúi
Flugleiða, sagði þessar miklu fjár-
festingar bera vott um þann hug sem
ríki hjá stjórn og starfsfólki Flug-
leiða, og líkti þessu við sköpun nýs
flugfélags.
Það eru fjórar megin ástæður sem
liggja að baki því að félagið ræðst út
í þessa miklu endurnýjun flugflot-
ans. í fyrsta lagi hefur Norður At-
Gæsaskot og
byssur í úrvali
Hagstætt verð
Verslunin
eiÖivi
Langholtsvegi 111
104 Reykjavík 'T 68 70 90
Sigurður Helgason og Borge Boeskov, sölustjóri Boeing í Evrópu, undirrita
kaupsamninginn. Tímamynd: Gunnar
lantshafsmarkaðurinn breyst Flug-
leiðum í óhag og það hefur kallað á
breytta stefnu félagsins. Þessi nýja
stefna byggir fyrst og fremst á því að
minni áhersla er lögð á lágfargjalda-
markaðinn varðandi Atlantshafs-
flugið. Einnig verður ferðum til
Bandaríkjanna fækkað og meiri
áhersla lögð á Evrópuflugið. Jafn-
framt þessu verður aukin áhersla
lögð á að ná til þeirra farþega sem
tilbúnir eru að greiða hærra verð
vegna betri þjónustu. Aðrar ástæður
sem spila þama inn í eru þær að
nýjar og strangari hávaðareglur taka
gildi 1990 og vélakostur Flugleiða í
dag uppfyllir ekki þær kröfur sem þá
verða gerðar. Meðalaldur flugvéla
félagsins er orðinn hár, eða um
tuttugu ár. En hár aldur flugvélanna
leiðir meðal annars til aukins við-
haldskostnaðar og tafa á flugi.
Mikil vinna liggur að baki þeirri
ákvörðun að kaupa 757-200 þoturn-
ar, sem geta borið allt að 239
farþega. Sú niðurstaða varð að þess-
ar vélar búi yfir eiginleikum sem
þjóni vel starfsemi Flugleiða miðað
við markað félagsins og horfur á
næstu árum. Til dæmis má nefna að
Boeing 757-200 er einhver hljóðlát-
asta farþegaþota sem er fáanleg í
dag. EldSneytiseyðsla er lítil og vél-
arnar eyða ailt að 43% minna elds-
neyti á hvert sæti en DC8-63 vélarnar
sem þær munu leysa af hólmi. Enn-
fremur er flugstjórnarklefi og tækja-
kostur einhver hinn fullkomnasti
sem völ er á í dag. Einnig má geta
þess að Boeing 757 getur notað
stutta flugbraut og til dæmis má
nefna að vél af þessu tagi getur
notað Akureyrarflugvöll. Skrokk-
stærðin er hin sama og á eldri
gerðunum en vegna breyttra innrétt-
inga er rými örlítið meira.
Kaup á þessum vélum felur í sér
endurnýjun til langs tíma, en talið er
að þær geti þjónað Flugleiðum næstu
tuttugu árin. Stefnt er að því að
endurnýjun innanlandsflugflotans
geti hafist fljótlega, en í vetur er
markmiðið að ljúka athugun á þeim
kostum sem þar liggja fyrir. ssh