Tíminn - 25.11.1988, Blaðsíða 12

Föstudagur 25. nóvember 1988
12 Tíminn
FRÉTTAYFIRLIT
BÚDAPEST - Ungverjar
vísuöu háttsettum sendimanni
Rúmena úr landi til aö svara
brottrekstri ungversks sendi-
ráðsmanns sem rekinn var frá
Rúmeníu fyrir stuttu. Sambúö
ríkjanna hefur verið meö ein-
dæmum köld aö undanförnu,
en Ungverjar saka Rúmena
um að ofsækja ungverska
minnihlutann í landinu.
HÖFÐABORG - pw
Botha forseti Suöur-Afríku hef-
ur ákveðið að þyrma lífi hinna
svokölluðu Sharpville sex-
menninga sem dæmdir hafai
veriö til dauða vegna meintsi
morðs, en Ijóst er að Ijúgvitnii
var borið gegn þeim. Ákvörðum
Botha hefur vakið mikla
ánægju meðal þeirra er berjast
gegn aðskilnaðarstefnunni.
BÚDAPEST - Þing Ung-
verjalands kaus hinn fertuga
hagfræðing og umbótasinna
Miklos Nemeth forsætisráð-
herra í stað Karoly Grosz sem
lætur af störfum þar sem hann
er nú aðalritari Kommúnista-
flokksins. Nemeth var útnefnd-
ur af Kommúnistaflokknum oa
var það gert í samráði við,
Þjóðlegu alþýðufylkinguna,
sem er regnhlífarsamtök ým-
issa félagasamtaka í Ung-
verjalandi sem ekki tilheyra,
Kommúnistaflokknum. Grosz
tók við að Janos Kadar senr
aðalritari flokksins á sögulegu
flokksþingi í vor þegar umbóta-
sinnar tryggðu sig í sessi.
LONDON - Dollarinn hélst
slappur á gjaldeyrismörkuðumi
og man fífil sinn fegri.
LIMA - Að minnsta kosti 16;
hermenn og allt að 100 skæru-1
liðar marxista féllu í bardögum!
( Perú á miðvikudag. t
VÍN - OPEC ráðherrar eru
enn að rífast um olíukvóta og
hafa þeir verið að í átta daga.
Kröfur írana og íraka hafa
komið í veg fyrir samkomulag,
en olíuverð hríðfellur nú á
alþjóðamörkuðum vegna of-
framleiðslu. Því verðaolíuríkin
að draga saman fram-
leiðsluna, en þar stendur hníf-
urinn í kúnni.
KAIRÓ - Egyptar og Alsírs-.
menn hafa tekið upp fullt
stjórnmálasamband eftir níu
ára vinslit er urðu þegar Egypt-
ar gerðu Camp David frióar-
samkomulagið við israel.
Opnunarstefna Gorbatsjovs opnar nýjar leiðir:
Verða japanskir bílar
framleiddir í Sovét?
Sovétmenn hafa boðiö fjórum japönskum stórfyrirtækjum
að taka þátt í samstarfi sem tryggja myndi stærsta viðskipta-
samning sem gerður hefur verið á milli Sovétríkjanna og
Japans frá því fyrir síðari heimsstyrjöldina. Er hugmynd
Sovétmanna að fá Japana til samvinnu um bflaframleiðslu
innan Sovétríkjanna og að Sovétmenn kaupi rétt til að nota
japanskt hugvit og tækni í eigin framleiðslu.
Þau japönsku fyrirtæki sem um er
að ræða eru bílaframleiðendurnir
Mitsubishi Motors og Suzuki
Motors, og kaupsýslufyrirtækin
Mitsubishi og Marubeni.
Sovésk viðskiptayfirvöld hafa ekki
viljað greina frá smáatriðum í hug-
myndum sínum og tilboðum, en
næsta Ijóst er að Sovétmenn leiti
eftir japanskri tækni til að geta
framleitt bifreiðar með 800 cc vélum
og að fá japanskt fjármagn til að
byggja upp nútímalegar bílaverk-
smiðjur í Sovétríkjunum í samvinnu
við fyrrgreinda bifreiðaframleiðend-
ur.
Gera Sovétmenn ráð fyrir að í
byrjun næsta áratugs verði fram-
leiðslan á sovéskum japönskum bíl-
um orðin 300 þúsund bílar á ári og
að þeir verði að megninu til fluttir út
til að afla dýrmæts gjaldeyris.
Japanar eru þekktir fyrir bílaframleiðslu sína. Hugsanlegt er að Sovétmenn
fari að framleiða japanska bða í samvinnu við japanska bflaframleiðendur.
SOVÉTMENN VILJA
BANDARÍSKAN HER
i VESTUR-EVRÓPU
Það er nauðsynlegt að hafa banda-
rískt herlið í Vestur-Evrópu til að
halda eðlilegu hernaðarjafnvægi
milli NATO og Varsjárbandalags-
ins. Þetta er skoðun Sovétmanna, en
háttsettur sovéskur embættismaður
skýrði frá þessari afstöðu á ráðstefnu
í Brussel þar sem vestrænir sérfræð-
ingar í öryggismálum Evrópu og
Sovétríkjanna réðu ráðum sínum.
Sergei Karaganov, sem ersérfræð-
ingur Sovétmanna í hernaðarmál-
efnum Vestur-Evrópu, sagði að
hernaðarbandalögin tvö væri hægt
að lcggja niður í framtíðinni ef
Austur- og Vestur-Evrópuríkjunum
lærðist að lifa saman í stöðugu og
öruggu „sameiginlegu evrópsku
heimili".
En Karaganov bætti við: „Ég tel
aðild Bandaríkjamanna í öryggis-
kerfi Evrópu í nútíð og framtíð
nauðsynlega. Ef Bandaríkjamenn
draga herlið sitt algjörlega frá Evr-
ópu ... þá gæti það leitt til óstöðug-
leika í Vestur-Evrópu vegna inn-
byrðis ósamkomulags og úlfúðar“.
Karaganov sagði einnig að brott-
flutningur bandarísks herliðs myndi
skapa „vaxandi ótta“ meðal Vestur-
Evrópuríkja vegna þess hve örygg-
ismál þeirra eru samtvinnuð öryggis-
kerfi Bandaríkjanna. Hann bætti
því við að hann kysi að Evrópuríki
hefðu meiri áhrif á hernaðarstefnu
Bandaríkjanna og stjórnmálaþróun
í Bandaríkjunum, frekar en að
Bandaríkjamenn drægju sig út úr
varnarkerfi Evrópu.
Eina friðarskref íraka og írana stigið:
Sjúkum stríðsföngum sleppt
Fyrsti hópurinn af rúmlega 1500 föngurn hélt heim á leið frá Teheran samkomulag írana og Iraka um
sjúkum og særðum írökskum stríðs- til Bagdad í gær í samræmi við fangaskipti. Annar hópur átti að
koma frá írak til írans í staðinn.
Það var IRNA, hin opinbera
fréttastofa í íran, sem skýrði frá
þessu í gær. Sagði fréttastofan að
fimmtíu og tveir stríðsfangar hafi
haldið frá Mehrabad flugvellinum í
Teheran í gær. Þá var gert ráð fyrir
að fjörutíu og einn íranskur, sjúkur
eða særður stríðsfangi kæmi heim til
Teheran í nótt.
I frétt IRNA sagði að starfsmenn
alþjóðanefndar Rauða krossins
hefðu kannað líkamlegt ástand
stríðsfanganna áður en þeir voru
fluttir heim á leið.
Skipti á sjúkum og særðum stríðs-
föngum er eini árangurinn sem náðst
hefur í friðarviðræðum íraka og
írana sem fram fara undir stjórn
sérlegs sáttasemjara Perez de Cuel-
lars aðalritara Sameinuðu þjóðanna
í Genf. Gerir samkomulagið ráð
fyrir að 1158 írakskir stríðsfangar og
411 íranskir stríðsfangar verði látnir
lausir.
íranar og írakar hafa rúmlega 100
þúsund stríðsfanga í haldi eftir átta
ára stríð milli landanna.
Norður-írland:
TV0 FARAST I
TILRÆDIIRA
Eldri maður og bamabarn hans,
þrettán ára stúlka, létu lífið í
sprengjutilræði írska lýðveldis-
hersins fyrir utan lögreglustöð í
sveitaþorpinu Bcnbur í Tyronsýslu
á Norður-írlandi í gær. Átta manns
særðust og þar af var ein 78 ára
gömul kona. Sprengjan var falin í
stolinni sendiferðabifreið og var
hún gífurlega öflug. Þrátt fyrir að
hringt hafi verið í lögreglu og hún
vöruð við þá náðist ekki að flytja
fólk á brott í tíma og því fór sem
fór.
„Ég stóð í garðhliðinu hjá mér
og var að kveðja gesti þegar
skyndilega heyrðist gífurleg
sprenging. Allar rúður í húsinu
brotnuðu," sagði einn íbúa þorps-
ins eftir tilræðið.
„Það er enginn vafi á því að
hryðjuverkamennirnir munu að
venju biðjast hræsnislega afsökun-
ar, á að hafa myrt afa og barnabarn
hans. Afsakanir þeirra munu þó
ekki lífga þau við,“ sagði talsmaður
lögreglunnar í gær.
Talsmaðurinn hafði rétt fyrir sér
því IRA hefur beðist opinberlega
afsökunar á því að hafa myrt fólkið
og sagt að sprengjunni hafi á engan
hátt verið beint gegn saklausum
borgurum.
Sovésk viðskiptayfirvöld hafa átt í
löngum viðræðum við japönsku
fyrirtækin og búast við endanlegu
svari þeirra fyrir árslok.
Samskipti Sovétríkjanna og Jap-
ana hafa verið vægast sagt köld,
jafnvel djúpfryst allt frá lokum síðari
heimsstyrjaldar, en þá yfirtóku
Sovétmenn fjórar japanskar eyjar
sem stríðsgóss. Yfirvöld í Tokyo
gera enn kröfu til þeirra landsvæða.
r
UTLO
UMSJÓN:
Hallur
Magnússon
Mannrán í Líbanon
draga dilk á eftir sér:
Rauði
krossinn
yfirgefur
Sídon
Liðsmenn Alþjóðanefndar
Rauða krossins hafa yfirgefið
hafnarborgina Sídon í suðurhluta
Líbanons í kjölfar þess að einum
starfsmanni líknarsamtakanna
var rænt. Vika er nú liðin frá því
Svisslendingnum Peter Winkler
var rænt, en hann hefur starfað
að líknarmálum á vegum Rauða
krossins í Sídon ásamt fimm lönd-
um sínum. Félagar Winkler hafa
haldið sig í aðalstöðvum sínum
og forðast að ferðast á milli staða
af hræðslu við mannræningja.
Þeir eru nú komnir úr landi.
„Hver á nú að sjá um okkur.
Þeir voru verndarenglar okkar,“
sagði ein Palestínukona í flótta-
mannabúðum þar sem mennirnir
hafa unnið að hjálparstarfi.
Talsmaður Alþjóðanefndar
Rauða krossins sagði að liðsmenn
líbanska Rauða krossins og pal-
estínska Rauða hálfmánans, sem
eru systursamtök Rauða kross-
ins, myndu taka við störfum
Svisslendinganna.