Tíminn - 05.04.1989, Síða 7

Miðvikudagur 5. apríl 1989
Ti'minn 7
Uppbót ríkissjóðs á lífeyri ríkisstarfsmanna svarar til 9,3% af öllum iðgjaldsskyldum tekjum þeirra:
Bein uppbót ríkissjóðs
álíka og ðll iðgjöldin
Bein uppbót ríkissjóðs á lífeyrisgreiðslur úr Lífeyrissjóði
starfsmanna ríkisins 1987 nam sem svarar 9,3% af öllum
launum sem iðgjöld voru greidd af til sjóðsins sama ár.
Heildariðgjaldagreiðslur vegna allra sjóðfélaga námu um
860 millj. kr. 1987, eða sem svarar 10% af 8.600 millj. kr.
iðgjaldsskyldum tekjum. Um fjórðung vantar því upp á að
þessi heildariðgjöld ársins hefðu nægt til greiðslu lífeyris
úr sjóðnum. Árið 1987 greiddi Lífeyrissjóður starfsmanna
ríkisins 1.148 milljónir kr. í lífeyri, hvar af 351 millj. kr.
komu úr sjóðnum sjálfum, en 797 millj. kr. (tæp 70%)
komu hins vegar beint úr ríkissjóði.
Þar til viðbótar greiddi ríkissjóð-
ur nær 88 milljónir króna í uppbæt-
ur á lífeyri úr lífeyrissjóðum hjúkr-
unarkvenna, alþingismanna og
ráðherra, eða samtals um 886 millj-
ónir króna í uppbætur með þessum
fjórum sjóðum. Sú upphæð svarar
t.d. um 5% af heildarlaunagreiðsl-
um A- og B-hluta ríkissjóðs, þ.e.
að meðtöldum öllum yfirvinnu-
greiðslum, þetta sama ár. Alls
námu launagreiðslur A og B hluta
ríkissjóðs um 17.425 milljónum
króna, hvar af 4.521 milljón voru
vegna yfirvinnu.
Lífeyrir langt
umfram iðgjöld
Að fjórðung skuli vanta upp á að
heildariðgjöld sjóðfélaga myndu
duga til greiðslu lífeyris úr Lífeyris-
sjóði starfsmanna ríkisins sýnir
m.a. hve mjög vantar á að núgild-
andi 10% iðgjaldagreiðslur dugi tii
að standa undir þeim réttindum
sem sjóðfélagar öðlast a.m.k. í
opinberu lífeyrissjóðunum. Hafa
verður í huga að ekki er ólíklegt að
2-3 sinnum fleiri greiði nú iðgjöld
til sjóðsins heldur en iðgjaldagreið-
endur voru þegar þeir sem nú fá
lífeyri úr sjóðnum voru upp á sitt
besta. T.d. er fjöldi fólks á íslensk-
um vinnumarkaði nú um tvöfalt
fleiri en fyrir 25 árum.
Löggjafarnir tryggir
sjálfum sér
Lífeyrisuppbæturnar sem ríkið
hefur tryggt almennum starfs-
mönnum sínum eru þó hreinn
hégómi í samanburði við þau rétt-
indi sem löggjafar okkar, alþingis-
mennirnir, hafa tryggt sjálfum sér
vegna setu á alþingi og í ráðherra-
stólum.
Árið 1987 námu iðgjaldagreiðsl-
ur vegna þingmanna um 9,5 millj-
ónum króna, eða sem svarar til
iðgjalda af um 95 milljóna króna
launum. f>að sama árgreiddi lífeyr-
issjóður alþingismanna 56,3 millj-
ónir króna í lífeyri til fyrrverandi
alþingismanna (eða ekkna þeirra).
Þar af greiddi sjóðurinn sjálfur
aðeins 13 milljónir. En beint úr
ríkissjóði voru greiddar 43,3 millj-
óna uppbætur - eða sem svarar
hátt í helmingi allra þeirra launa
sem alþingismenn greiddu iðgjöld
af.
Iðgjaldagreiðslur af launum ráð-
herra námu tæplega 961 þús. kr.
sama ár, eða sem svarar iðgjalda-
greiðslum af um 9,6 milljóna launa-
greiðslum til ráðherra. Sama ár
greiðir Lífeyrissjóður ráðherra
hins vegar 7,5 milljónir króna í
lífeyri, hvar af 6,5 milljónir komu
beint úr ríkissjóði. Beinn kostnað-
ur ríkissjóðs vegna lífeyris til fyrr-
verandi ráðherra nam því sem
svarar 68% af öllum launagreiðsl-
um starfandi ráðherra á árinu.
Fjórðungur til
ríkisstarfsmanna
Samkvæmt fréttabréfi Sambands
almennra lífeyrissjóða greiddu
SAL-sjóðirnir samtals 479 milljón-
ir í lífeyri árið 1987 (um 7-8
sinnum hærri upphæð en sjóðir
alþingismanna og ráðherra). Þess-
ar 479 milljónir segir SAL 14,1%
af heildarlífeyrisgreiðslum allra líf-
eyrissjóða það ár. Alls hafa sjóð-
irnir því greitt um 3.400 milljónir í
lífeyri á árinu. Um þriðjungur alls
þess lífeyris hefur því verið greidd-
ur af Lífeyrissjóði starfsmanna
ríkisins einum.
Um 2ja milljarða
tekjutrygging...
Fréttabréf Starfsmannafélags
ríkisstofnana skýrir frá áðurgreind-
um tölum um lífeyrisgreiðslur Líf-
eyrissjóðs starfsmanna ríkisins og
sömuleiðis hve stór hluti þeirra
kemur beint sem uppbót úr ríkis-
sjóði. Síðan segir þar:
„Við þetta er svo því að bæta, að
á móti kemur að ríkið bætir veru-
lega kjör lífeyrisþega í hinum al-
mennu lífeyrissjóðum með tekju-
tryggingu almannatrygginga".
í Félagstíðindum Trygginga-
stofnunar ríkisins keniur fram að
rúmlega fimmtán þúsund ellilífeyr-
isþegum voru greiddar samtals
1.997 milljónir króna í tekjutrygg-
ingu árið 1987.
... jafnar tæpast muninn
Fyrrnefndar 886 milljóna upp-
bætur á lífeyri úr fjórum opinber-
um lífeyrissjóðum nema því yfir
44% af því sem ríkið greiddi ellilíf-
eyrisþegum í tekjutryggingu þetta
sama ár. Þar sem mikið vantar á að
ríkisstarfsmenn séu (ennþá a.m.k.)
svo stór hluti þjóðarinnar virðist
auðsætt að töluvert vantar á að
ríkissjóður jafni út muninn á milli
lífeyris opinberra og óopinberra
starfsmanna með tekjutrygging-
unni. Og þar sem tekjutrygging
fellur ekki niður fyrr en við um
hálfa milljón krónatekjureinstakl-
ings og um miiljón króna tekjur
hjá hjnnum virðist einnig ólíklegt
að engir fyrrverandi ríkisstarfs-
menn njóti tekjutryggingar að
hluta. -HEI
Kaupfélag Vestur-Húnvetninga:
Réttu megin
við núllið í
rekstrinum
Hagnaður varð af rekstri Kaupfé-
lags Vestur-Húnvetninga á síðasta
ári. Þetta er ljóst þrátt fyrir að
endanlegar tölur liggi ekki fyrir, en
undanfarið hafa verið haldnir deild-
arfundir á svæði félagsins þar sem
gerð hefur verið grein fyrir afkomu
mjólkursamlags og kaupfélags á
liðnu ári. Eins og fram hefur komið
í fjölmiðlum undanfarið er ljóst að
geigvænlegt tap varð hjá flestum
kaupfélögunum og samvinnuhreyf-
ingunni í heild á síðasta ári. Því er
nú svo komið að það teljast nokkur
tíðindi þegar tekst að reka kaupfélag
réttu megin við núllið.
Gunnar Sigurðsson kaupfélags-
stjóri vildi ekki nefna neinar tölur
um rekstur kaupfélagsins þegar
blaðamaður ræddi við hann á dögun-
um. Hann sagði að tekist hefði að
halda jafnvægi í rekstri félagsins
með vissu aðhaldi. Það væri ekki síst
því að þakka að kaupfélagið hefði
ekki lent í neinum vanskilum og því
hefði tekist að halda fjármagns-
kostnaði niðri. f>á væri því ekki að
leyna að verslun við kaupfélagið
hefði nokkuð aukist eftir að verslun
Sigurðar Pálmasonar hætti rekstri.
Að öðru leyti hefði starfsemi félags-
ins verið með svipuðu sniði og
undanfarin ár.
Gunnar sagði ennfremur að rekst-
ur mjólkursamlagsins hefði gengið
vel á liðnu ári. Ljóst væri að fram-
leiðendum yrði greitt fullt grundvall-
arverð fyrir mjólkina og að samlagið
þurfi ekki framlag úr verðmiðlunar-
sjóði til að það væri hægt.
Gunnar sagði að þrátt fyrir að
rekstur Kaupfélags V.-Húnvetninga
hafi gengið bærilega til þessa sé það
mikið áhyggjuefni að nú virðist svo
komið að flest atvinnufyrirtæki á
landsbyggðinni séu rekin með tapi.
Væri nánast sama hvort um væri að
ræða fyrirtæki í útgerð, fiskvinnslu,
ullariðnaði eða almennum verslun-
arrekstri, allsstaðar væri um halla-
rekstur og verulega rekstrarörðug-
leika að ræða. ÖÞ Fljótum
Kaupfélag V.-Húnvetninga, Hvammstanga
Ljósmynd ÖP
Upplýsingarit Ferðaþjónustu bænda varðandi veiði:
Veiðiflakkari kominn út
Annað hefti veiðiflakkarans
kom nýverið út á vegum Ferða-
þjónustu bænda.
Veiðiflakkarinn er sölukerfi sil-
ungsveiða á íslandi, miðað bæði
við íslenska og erlenda ferðamenn.
Kerfið byggist aðallega á því að sá
sem kaupir tíu veiðimiða eða fleiri
fær nákvæmar upplýsingar um þau
vötn eða ár sem samþykkt hefir
verið að væru með í sölukerfinu.
Veiðimiðarnir gilda síðan sem
greiðsla fyrir veiði á þessum
stöðum. Öðrum helmingi miðanna
heldur bóndinn á viðkomandi stað,
en hinum helmingnum heldur
veiðimaðurinn sem staðfestingu á
veiðileyfi eftir að kvittað hefur
verið á hann og gildistími merktur
inn. Verð fyrir eina stöng getur
verið allt frá einum og upp í
þrettán miða á dag. Nú í ár eru
veiðistaðir flakkarans 27 talsins.
Bæklingurinn gefur upplýsingar
um mögulega veiðivon á hverjum
stað, meðalstærð fisksins, heppi-
lega beitu, veiðitímabil, fiskteg-
undir, umhverfi og fleira. Þá fylgja
lítil kort af hverjum stað. Einnig
eru gefnar upplýsingar um þjón-
ustu sem finna má á bæjunum.
Hvort boðið er upp á gistingu og
fæði, hvaða tungumál cru töluð,
hvort hestaferðir standa til boða,
hvar bærinn er staðsettur og fleira.
jkb
Febrúar-
pestir
Mikill fjöldi Reykvíkinga og ann-
arra íbúa umdæmisins, samtals 1163
manns, náðu sér í kvef eða aðra
veirusýkingu í efri loftvegum í febrú-
ar síðastliðnum.
Aðrir 26 fengu hálsbólgu af völd-
um sýkla, 65 fengu lungnabólgu og
154 influensu. Samkvæmt skýrslum
átta lækna og Læknavaktarinnar sf.
hrjáði iðrakvef 64, þrettán manns
lögðust í hlaupabólu og tveir með
einkirningasótt. Tveir fengu rauða
hunda og aðrir tver urðu varir við
hettusótt. jkb