Tíminn - 03.08.1989, Page 6

Fimmtudagur 3. ágúst 1989
6 Tíminn
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aðstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
BirgirGuðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. mars hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Kjör aldraðra bætt
Ríkisstjórnin hefur ákveðið samkvæmt tillögu
heilbrigðis- og tryggingaráðherra að bæta launakjör
elli- og örorkulífeyrisþega með sérstökum tekju-
tryggingarauka. Tekjutryggingaraukinn verður að
sjálfsögðu greiddur með tilliti til þess hvernig
lífeyrisþegar eru settir gagnvart eftirlauna- og lífeyr-
iskerfum.
Þessi ráðstöfun af hendi heilbrigðis- og trygginga-
ráðherra er tekjujöfnunarmál á grundvelli tekju-
tryggingarkerfisins. Hér er um réttlætismál að ræða
miðað við það hversu ósamstætt lífeyrissjóðakerfið
er, sem veldur því að ellitekjur fólks eru afar
mismunandi. Með þessu er verið að bæta tekjur
fólks, sem ekki nýtur góðra lífeyrisréttinda.
Þegar þessi tekjutryggingarauki kemur til fram-
kvæmda, sem verður í næsta mánuði, verða greiðslur
til elli- og örorkulífeyrisþega, sem njóta fullrar
tekjutryggingar og heimilisuppbóta, orðnar um 40
þús. kr. á mánuði, sem er um 12% hærri fjárhæð en
lágmarkslaun.
Hlutfallið milli lágmarkslauna og fullrar greiðslu
elli- og örorkubóta hefur breyst bótaþegum í hag á
síðustu tveimur árum í tíð núverandi heilbrigðis- og
tryggingaráðherra. í júlí 1987 voru lágmarkslaun kr.
28.300, en bætur almannatrygginga mest kr. 25.222.
1. sept.- 1987 var undir forystu Guðmundar
Bjarnasonar heilbrigðis- og tryggingaráðherra
ákveðið að fullar greiðslur almannatrygginga til elli-
og örorkulífeyrisþega skyldu vera jafnháar lág-
markslaunum. Nú hefur þróunin orðið sú að þessar
greiðslur verða um 12% yfir lágmarkslaunamarkinu,
þ.e. 40 þús. kr. á mánuði á móti 35 þús. kr.
lágmarkslaunum.
Grænfriðungar
Tveir forystumenn Grænfriðunga, annar banda-
rískur, hinn breskur, efndu til blaðamannafundar í
Reykjavík í fyrradag. Efni fundarins var að gera
kunnugt með formlegum hætti og fyrir tilstuðlan
fjölmiðla að samtök Grænfriðunga myndu láta af
baráttu gegn íslenskum sjávarafurðum í kjölfar þess
að áætlun Hafrannsóknarstofnunar um hvalveiðar í
vísindaskyni er nú lokið.
Út af fyrir sig var gott að þessi yfirlýsing kom
fram. Að öðru leyti bar ekkert nýtt á góma á þessum
blaðamannafundi. Það getur naumast talist frétt-
næmt þótt þessi samtök þykist vera í viðbragðsstöðu
til þess að hefja sama leikinn gegn útflutningsvörum
íslendinga, ef til þess kæmi að hvalveiðar yrðu
hafnar einhvern tíma síðar. Afstaða til slíkra hótana
getur af íslendinga hálfu ekki breyst frá því sem
verið hefur. Ákvörðun um hvalveiðar mun byggjast
á öðrum forsendum en þeim sem Grænfriðungar
vilja skapa með aðgerðum sínum. Ekki er heldur
mikið upp úr því leggjandi, hvað Grænfriðungar
hafa að segja um árangur af vísindaveiðunum. Það
mál verður gert upp annars staðar en í karpi við þá.
GARRI
Moldarverk Kristínar
AUtaf þegar einhverjar ákvarð-
anir eru teknar varðandi listir og
listastarfsemi þurfa fulltrúar Al-
þýðubandalagsins að koma fram
með skoðanir, sem sýna að þeir
telja að Alþýðubandalagið eigi að
ráða í listum á íslandi. Hinir vesælli
listamenn, sem annað tveggja eru
kjarklausir eða vilja vinna sér til
friðar að standa undir regnhlíf
stóra bróður, hafa þóst vera stuðn-
ingsmenn Alþýðubandalagsins í
hagnaðarskyni, þótt þeir hafi eng-
an áhuga á pólitík og viti þaðan af
minna um Alþýðubandalagið, sem
fram að þessu hefur verið einskon-
ar leppur fyrir erlenda hugmynda-
fræði. Þessir kjarklausu listamenn
hafa að vísu haft ómældan hagnað
af aumingjaskap sínum og geð-
leysi, enda hafa margir þeirra setið
að ríflegum úthlutunum úr opin-
berum sjóðum, sem hugsaðir voru
til að efla listir almennt, en nýtast
nú aðeins til að efla augnaþjónkun
geðleysingja við ðfgastefnur.
Einar yfirgaf þá
Frægt varð áfallið sem vinstri
listamenn og áróðurspúkar þeirra
urðu fyrir, þegar sovésk sendi-
nefnd kom hingað fyrír mörgum
árum og lýsti því yfir að Eyjólfur
Eyfells, listmálari, værí mikill Iista-
maður. Fram að þeim tíma hafði
kommaklíkan í borginni aldrei svo
mikið sem litið við Eyjólfi Eyfells,
og yfirkirjugarðsvörður landsins,
sem talinn er helstur páfi í málara-
list, próflaus þó, hafði aldrei haft
neitt að segja um Eyfells. Það var
ekki fyrr en sovéska sendinefndin
hafði litið á málverk Eyfells og sagt
það sem þeim fannst sannast og
réttast um þau, að Eyfells komst í
hámæli sem listamaður og hefur
veríð það síðan við vaxandi gengi.
(Nú látinn)
Jarðabætur og moldarverk full-
trúa Alþýðubandalagsins í listum
hafa rifjast upp núna við það að
Einari Hákonarsyni, listmálara,
hafa veríð veitt starfslaun Reykja-
víkurborgar til þriggja ára. Um
Einar Hákonarson.
leið og það gerðist rak Alþýðu-
bandalagið upp hundshausinn og
byrjaði að kvarta undan því að
einhver annar skyldi ekki fá þessi
starfslaun. Einar Hákonarson er
einn af meiríháttar málurum
landsins. Hann var um tíma hlið-
hollur Alþýðubandalaginu, en hef-
ur á síðari árum snúist á sveif með
Sjálfstæðisflokknum. Hann hefur
veríð skólastjórí myndlistarskóla
og um tíma stjómaði hann á Kjarv-
alsstöðum. Nú virðist sem fulltrúa
Alþýðubandalagsins í menningar-
málanefnd borgarínnar þyki hin
mesta ósvinna að veita Einari Hák-
onarsyni þessi starfslaun, og er
Ijóst að ástæðan er að Einar hefur
„turnerast“. List hans skiptir þetta
fólk auðvitað engu máli.
Að „lave ballade“
Lengi hefur fulltrúum Alþýðu-
bandalagsins tekist að kúga fulltrúa
Sjálfstæðisflokksins til hlýðni, þar
sem þessir aðilar vinna saman í
nefndum. Hefur þessa einkum gætt
í menningarnefndum, svo og á
Kjarvalsstöðum, þar sem hug-
myndir em uppi um að grafa
sjálfan Kjarval niður í jörðina til
að geta komið fyrir sýningum á
skrípilist í sölum þeim, sem list
Kjarvals vom ætlaðir. í þetta sinn
virðist óttinn hafa vikið fyrir sann-
giminni, en þá stendur heldur ekki
á viðbrögðum kommanna. Krístín
Á. Ólafsdóttir, fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins, fann tilefni til ágrein-
ings og valdi til þess listakonu úr
sínum röðum af tuttugu og átta
umsækjendum, og heimtaði að hún
fengi starfslaunin, annars myndi
hún „lave ballade“. Það hafa ein-
mitt verið slíkar hótanir sem sjálf-
stæðismenn hafa óttast, og unnið
mörg skemmdarverk í listum ein-
göngu vegna slíkra hótana og ótta
við þær. Þjóðviljinn birtir nú
ágreining Krístínar og Morgun-
blaðið mun eflaust gera það líka
trútt undirlægjuhætti sínum í
menningarmálum. Með sér hefur
Krístín dregið kratafulltrúann í
nefndinni, sem veit sýnUega ekki
aUtof mikið um listapólitík komm-
anna.
Starfslaun handa
stórerfingja
Þótt að ágreiningurínn út af
veitingu starfslauna til Einars Há-
konarsonar sé fyrst og fremst
innanhússmál nefndarinnar, þar
sem einvörðungu sitja fuUrúar
Sjálfstæðisflokks, Alþýðubanda-
lags og krata, er ástæða tU að
benda nefndinni á, að listakonan,
sein Kristín er að berjast fyrir er
erfingi að Mjóafirði við ísaljarðar-
djúp með byggingum og laxveiði,
item nokkrum blokkum í Reykja-
vik. Það kemur ekki við Ust
hennar, en það er auðvitað alveg
nauðsynlegt fyrir fuUtrúa Alþýð-
ubandalagsins að styðja við bakið
á listamönnum, sem komnir eru að
fótum fram af peningaleysi. Hvað
um þá tuttugu og sex sem Kristin
viU ekki berjast fyrir? Hafa þeir
kannski erft meira en heilan fjörð
og nokkrar blokkir í borginni?
Þrátt fyrir frekjuna er listastefna
Alþýðubandalagsins handahófs-
kennd og ekki í neinu samræmi.
Listastefna bandalagsins snertir
ekki listina sjálfa og hefur aldrei
gert, heldur er hún notuð ■ póUt-
ísku skyni tU að geta náð tökum á
veiklyndu fólki, sem heldur að
vitið sé hjá fulltrúum og listagapux-
um bandalagsins. Fólk er orðið
þreytt á yfirlýsingagleðinni og öll-
um bókunum komma um keisarans
skegg. Garrí
lllHlHlllllllllllllHlllll VÍTT OG BREITT
Burtreknir viðskiptavinir
Kaupmenn í miðbæ Reykjavík-
ur og við Laugaveginn hafa með
sér samtök sem virðast hafa það
höfuðmarkmið að hrekja væntan-
lega viðskiptavini í úthverfaversl-
anir, stórmarkaði og yfirbyggðar
verslunargötur. Kaupmenn við
grónar verslunargötur flosna upp
og leita fyrir sér á öðrum miðum,
ef þeir eru þá ekki farnir á hausinn
áður en þeir losa sig við síðasta
kúnnann.
Samtök kaupmanna f miðbæn-
um og við Laugaveginn og nær-
liggjandi götur hafa stofnað kór,
sem í eru eingöngu tenórar, og
hvenær sem þeir komst í tæri við
fjölmiðla æpa þeir hátt og snallt,
að það sé alveg ómögulegt að
versla við þá vegna þess að þar eru
ekki bílastæði við útidyrnar hjá
þeim.
Þessir kaupmenn haga sér eins
og sumir stjórnmálafrömuðir, sem
ávallt eru að berja það inn í höfuð
landsbyggðarfólks og annarra að
það sé ekki búandi í þessu eða hinu
byggðarlaginu, þar sem allt á að
skorta til alls og er stjórnvöldum
og peningaskömmturum kennt
um. En í Reykjavík drýpur smjör
af hverju strái, segja þessir sömu
aðilar og skilja aldrei að þar höggva
þeir sem hlífa skyldi.
Svona er fólkið rekið í alla
þjónustuna og skemmtunina fyrir
sunnan með gylliboðum þeirra sem
þykjast vilja veg landsbyggðar sem
mestan.
Næg bílastæði auglýsa kaup-
menn í úthverfum og Kringlubúar
færa hallir sínar á kaf í bílastæðum
og bæta kostnaði ofan á vöruverð-
IlnTiiin
Laugavegurinn
allur á útsölu
ið.
Og miðbæjarkaupmenn og
kramarar við Laugaveg hjálpa
þeim svo sannarlega með þeim
ótrúlega kjánaskap að auglýsa í
tíma og ótíma að búðir þeirra séu
svo óaðgengilegar fyrir viðskipta-
vini að það sé ekki á nokkurn
mann leggjandi að versla í gamal-
grónu verslunarhverfi Reykjavík-
ur.
Þar að auki líðst ófriðarseggjum
að básúna óhljóðum úr hátölurum
yfir friðsælar göngugötur og leggja
kaupmannasamtök blessun sína
yfir það eins og flest það sem fælt
getur fólk frá að labba sér um
Laugaveg, Bakarabrekku og
Langafortov.
Bílageðveilan
Gamla gróna verslanahverfið
hefur tekið stakkaskiptum og
minnir nú meira á göngugötur en
umferðaræðar. í erlendum borgum
og bæjum eru slíkar verslunargötur
eftirsóttar af höndlurum og við-
skiptavinir spóka sig þar, sýna sig
og sjá aðra og síðast en ekki síst,
þeir gera kaup. Bílaumferð og
andstyggileg bílastæði með bensín-
stybbu og olíuflekkjum fæla við-
skiptavini frá en ekki að.
Misskilningur reykvísku kaup-
mannanna er að búa til þjóðsöguna
um að bílastæði eigi að vera við
hverjar dyr í verslanahverfum og
þannig fremja þeir sjálfsmorð fyrir
hönd fyrirtækja sinna.
Ekki þarf vel að gá að til að
komast að þvf að bílastæði við
miðbæinn og nærri Laugavegi eru
hvergi fjarri og er t.d. innan við
tveggja mínútna gangur frá hundr-
uðum bílastæða í alla höfuðbanka
landsins, á Lækjartorg og nærliggj-
andi verslanagötur.
Svo standa samtök óvina mið-
bæjarins og athafnalífs þar og æpa
yfir sig að það þýði ekkert að koma
í bíl f gömlu Reykjavík, þar séu
hvergi bílstæði að finna.
Það er skrúfað fyrir skilningar-
vitin á þessu fólki.
Svó eru heimtuð bílageymslu-
hús, sem hvarvetna eru einhverjir
ljótustu kumbaldar í námunda
miðborga, og sannkölluð bæjarlýti.
Svona hirkalegheit eru að rísa
og ná allt frá Kjaftaklöpp og vestur
og austur yfir Bergstaðatorfurnar.
Reynslan mun leiða í ljós að engin
þörf verður fyrir öll þessi ósköp.
í útlöndum þykir ekki mikið að
ganga í 10-15 mínútur frá bíla-
geymslum til verslunar- og athafna-
svæða. í Reykjavík stendur það
þversum í hausum tornæmra að
bílageymslur séu við dyr hverrar
verslunar og allra banka. Hér á
ekki að þurfa að ganga spönn frá
rassi.
Kaupmönnum væri nær að afla
sér skilnings á hvernig á að ná í
viðskiptavini en að keppast við að
hrekja þá frá sér. Það eru nefnilega
ekki bílarnir sem versla. OÓ