Tíminn - 04.08.1989, Side 6

Föstudagur 4. ágúst 1989
6 Tíminn
Timinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent h.f.
Frá og meö 1. mars hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Stefna í bankamálum
Jón Sigurðsson bankamálaráðherra var talinn
hafa vald til þess að selja hlutabréf ríkisins í
Útvegsbanka íslands hf. án afskipta Alþingis og
ríkisstjórnarinnar í heild. Þessu valdi sínu beitti
ráðherrann og seldi þremur einkabönkum hluta-
bréf ríkissjóðs, 76% af hlutafénu, við verði sem
ráðherrann setti upp á sína ábyrgð.
Því fer fjarri að áhugamenn um íslensk
stjórnmál, virkir stjórnmálamenn og ýmsir sem
skyn bera á stjórnsýslu, hafi talið það vafalaust að
bankamálaráðherra hefði vald til að selja þessi
hlutabréf upp á eindæmi sitt. Ýmsir urðu því til
þess að bera brigður á að formlega væri rétt að
þessari sölu staðið. Þá hafa heyrst sterkar raddir
um að söluverð hlutabréfanna hafi verið vanmetið.
Þrátt fyrir gagnrýnisraddirnar var í reynd ekki talið
mögulegt að véfengja vald ráðherra í þessu
sambandi. Hlutabréf ríkissjóðs í Útvegsbankanum
voru seld, bankinn lagður niður og stofnaður
einkabanki úr slenginu ásamt umræddum þremur
bönkum, Alþýðubanka, Iðnaðarbanka og Versl-
unarbanka.
Hinum nýja banka hefur nú verið gefið nafnið
íslandsbanki hf. Bankamálaráðherra hefur fylgt
gerðum sínum í Útvegsbankamálinu eftir með
þeirri pólitísku yfirlýsingu af sinni hálfu að með
stofnun íslandsbanka sé efalaust verið að ýta á eftir
því að rekstrarformi ríkisbankanna verði breytt og
þeir gerðir að hlutafélögum. Jón Sigurðsson sem
sagði að vísu að í fyrstu yrðu ríkisbankarnir, þótt
breytt væri í hlutafélagsform, í eigu ríkisvaldsins,
en gætu síðar komist í hendur annarra eigenda.
Þessi yfirlýsing Jóns Sigurðssonar bankamála-
ráðherra í kjölfarið á sölu Útvegsbankans er
staðfesting á því að hann mun að sínu leyti beitast
fyrir því að Búnaðarbankinn og Landsbankinn
verði einnig seldir úr hendi ríkissjóðs. Um þetta er
þó engin samstaða í ríkisstjórninni.
Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra og
formaður Framsóknarflokksins, segir í viðtali við
Tímann í gær að yfirlýsing bankamálaráðherra sé
persónuleg skoðun Jóns Sigurðssonar. Hér er ekki
um að ræða stefnu ríkisstjórnarinnar, segir forsæt-
isráðherra. Af orðum Steingríms má ráða að ekki
séu neinar fyrirætlanir innan ríkisstjórnarinnar um
þá grundvallarbreytingu á bankakerfinu að leggja
niður ríkisbankana.
Hvað sem segja má um sölu Útvegsbankans og
þá sameiningu smábanka sem af henni hefur leitt,
er ekki grundvöllur fyrir því að ráðskast með
rekstrarform og eignarhald Landsbankans og Bún-
aðarbankans. Engin vandræði hafa steðjað að
rekstri þessara banka. Þeir eru í góðu áliti
innanlands og utan og ekki til þess vitað, nema
síður sé, að ríkiseignir á þeim hafi verið þeim
viðskiptahindrun. Einkaskoðanir Jóns Sigurðsson-
ar er ekki stefna ríkisstjórnarinnar.
Óða-Rauðka
kynsælust
hrossa á íslandi
Vidial við Jónas Krisljánsson
,œttbók “ hrossa
GARRI
Tíhíihn
'NtnSrrlttiÖÓgLJr’3.' ^gCifet ‘Í98
Bóndi er bústólpi
Okkur til skemmtunar hafa þeir
hjá Frjálsri fjölmiðlun undir dul-
nefninu Hilmir og með aðstoð hins
ágæta lögfræðings Skúla Pálssonar
keypt jörðina Leirubakka í Land-
mannahreppi og ætla væntanlega
að hefja á jörðinni einhvers konar
búskap, þótt þess megi vænta að sá
búskapur kunni að verða í skötu-
líki, því núverandi eigendur jarðar-
innar hafa lýst því frammi fyrir
alþjóð að á öllu munu þeir hafa
meira vit en búskap.
Hrossabóndi um helgar
Þessi búskaparáhugi þeirra DV-
manna mun tilkominn vegna ný-
fengins áhuga Jónasar Kristjáns-
sonar á hrossum. Leirubakki verð-
ur því væntanlega hrossajörð, en
jörðinni fylgir fullvirðisréttur upp
á nær sjötíu ærgildi.
Það telst náttúrlega til tíðinda
þegar helsti penni gegn bændum
gerist jarðareigandi og bóndi á
jörð, sem þykir ágætlega fallin til
búskapar þótt þar hafi verið stund-
uð ferðamannaþjónusta og bensín-
sala af fyrri eigendum frekar en
kindabúskapur. Leirubakki ætti af
þessum ástæðum að vera gott jarð-
næði fyrir hross, en búskaparáhugi
Jónasar ritstjóra beinist væntan-
lega fyrst og fremst að hrossum
fyrst hann er farinn að ríða út og
hefur gerst hrossabóndi um helgar
í Reykjavík samkvæmt upplýsing-
um í tímaritinu Hesturinn okkar.
Nasi frá Skarði
og Mackintosh
En Jónas ritstjóri getur ekki
einfaldlcga riðið út um helgar með
fjölskyldu sinni án þess að blanda
sér í flóknar færslur um hestaættir.
Stekkur hann lítt undirbúinn inn í
þau mál og veður um eins og fíll í
postulínsbúð. Dæmir hann flest
ómerkt af því sem um hestaættir
hefur verið rakið og má búast við
stórdeilum á næstunni á borð við
þær sem háðar voru í blöðum á
sínum tima um Nasa frá Skarði.
Raunar nefnir Jónas þennan nafna
sinn í stóðhestaflokki strax til máls-
ins ■ viðtali í Hesturinn okkar, þar
sem hann gerir Óðu-Rauðku úr
Hornaflrði að eiginlegri formóður
umtalsverðra hrossa á íslandi í
seinni tíð og ber fyrir sig skjal, sem
hann hefur unnið á Mackintosh
tölvu sína.
Samkvæmt kenningu Jónasar
ritstjóra er Svaðastaðakynið farið í
vaskinn og hefur aldrei verið eins
áhrifaríkt í kynbótum og Anders
Hansen vill vera láta, en hann
hefur skrifað ágæta bók um hrossin
frá Svaðastöðum. Þá hefur Jónas
ritstjóri gert atlögu að hinu mikla
og merka verki Gunnars Bjarna-
sonar, Ættbók og saga íslenska
hestsins, sem komið hefur út í
stórútgáfu í fjölda binda, og er
orðin einskonar biblía erlendra
eigenda að íslcnska hestinum. Öllu
þessu hefur nú verið kastað á
vafans völl af því Jónas ritstjóri fór
að ríða út á sunnudögum og lét sig
varða á hverju hann sat.
Vermannakyn að norðan
Engu er líkara en fyrstu hross sín
hafl Jónas keypt af Hornafjarðar-
kyni, og skal því Óða-Rauðka vera
upphaf og endir alls í Mackintosh
tölvunni. Aftur á móti hefur hinn
nýi ættfræðingur hrossa ekkert að
segja um ættirnar að Óðu-Rauðku,
sem gæti alit eins verið komin af
hrossakynjum úr Út-Blönduhlíð
Hjaltadal. Hólastóll átti nefnilega
útræði við Eystra hom hér áður
fyrr og rækti það útræði lengi vel.
I verið fóru þeir á hestum norðan
úr Skagaflrði að fjallabaki suður
um Austurland og komu í Lón
væntanlega svonefnda Víðidals-
leið. Áreiðanlega hafa einhverjar
hrossakynbætur fylgt í kjölfarið,
enda var á þeim tíma Iangt í frá að
allir hestar væra vanaðir. Jónas
ritstjóri gæti því fyrr en varir verið
lentur í flóknum hrossaættum úr
Skagafírði með Óðu-Rauðku sína,
enda er þess að vænta að hann láti
ekki sitja við Mackintosh tölvuna
eina í hrossaræktinni, heldur hefji
nú kynbætur á Leirubakka til að ná
fram hreinræktuðum stofni af kyni
Óðu-Rauðku.
Guð hjálpi hrossunum
Tíminn telur sérstaka ástæðu til
að bjóða Jónas ritstjóra velkominn
■ bændastétt. Bændur munu al-
mennt fagna honum í sinn hóp,
enda mega þeir búast við að hann
hætti rollukjötstali sínu nú, þegar
hann er komin með ærgildin.
En eins og alkunna er getur
Jónas ekki stórdeilulaus verið,
enda fara saman jarðarkaupin og
viðtalið í Hesturinn okkar, þar sem
boðið er upp í hrossaræktardans-
inn. Má búast við því að deilurnar
verði langar og harðar, þar sem
vegast á annars vegar ræktunar-
gildi Nasa frá Skarði og Óðu-
Rauðku og stóðhesta og undaneld-
ishryssa af Svaðastaðakyni og öðr-
um stofnum í landinu, sem aldrei
hafa nálægt uppáhöldum Jónasar
ritstjóra komið hvorki í Mackin-
tosh tölvunni eða grænum högum
góðra beitilanda. Jónas ritstjóri
hefur tilhneigingu til að skilja eftir
sig sviðna jörð hvar sem hann fer í
ritsmíðum sínum svo ergifullur er
hann í rétttrúnaði sinum. Það er
því ekki á góðu von hvað hrossa-
stofninn snertir. Guð hjálpi hross-
unum. Garri
lllllllllllllllllllllllllll VÍTT OG BREITT
Könnun í stað kosninga
Skoðanakannanir þykja nauð-
synlegar til að komst að hver hugur
fjöldans er til þessa málefnis eða
annars. Kannanir af þessu tagi eru
kallaðar vísindalegar og eru gerðar
m.a. af Háskóla Islands og ná til
margra þátta þjóðfélagsins. Nokk-
ur fyrirtæki framkvæma skoðana-
kannanir gegn greiðslu og þykjast
sýna svart á hvítu hvert almenn-
ingsálitið er gagnvart þeim efnum
sem könnun nær til hverju sinni.
En grunur leikur á að kannanir af
þessu tagi séu ekki síður skoðana-
myndandi en að þær sýni á óyggj-
andi hátt hvert álit þorra fólks sé á
þessu eða hinu, mælt í prósentum.
Skoðanakannanir geta verið
andstæðar öllu lýðræði og örlaga-
valdur manna og málefna. Sem
fyrr getur hafa þær áhrif á skoðanir
og afstöðu fólks eftir að niðurstöð-
ur birtast og umfram allt eru mis-
niunandi vandaðar túlkanir á
niðurstöðum skoðanakannana til
þess fallnar að gera könnun, eða
mælingu á almenningsáliti, að
ósvífnum áróðri, eða ómerkilegu
auglýsingaglamri, eins og dæmin
sýna.
í fjólubeði
Morgunblaðið birti í gær frétta-
skýringu undir fyrirsögninni:
„Harakírí Borgaraflokksins eða
ríkisstjórnarinnar.“ Er þetta hin
merkasta ritsmíð, eins og Mogga
er von og vísa þegar hann tekur á
honum stóra sínum að leiða lands-
ins börn í allan sannleika um
stjórnmálaástandið eða eitthvað
annað sem fjóluræktunarfólki
blaðsins er hugleikið.
Eins og greinarheitið ber með
sér eru settar þarna á blað hugrenn-
ingar um hugsanlegan stuðning
þingmanna Borgaraflokksins við
ríkisstjórnina og er ekkert nema
gott eitt um þá viðleitni að segja.
En í þessum innlenda vettvangi
er veist freklega að þingræðinu,
greinilega fremur af óvitaskap en
ásetningi. Því er haldið fram að
Borgaraflokkurinn sé ekki til sam-
kvæmt skoðanakönnunum, og hafi
því fáir trú á því að hann verði til
þess að fella ríkisstjórnina og þar
með sjálfan sig út af Alþingi.
Síðan er vitnað í einn höfuðfor-
ystusauð Sjálfstæðisflokksins og
dáðst að því hve vel hann kemst að
orði þegar hann líkir flokknum við
lík sem rís upp frá dauðum til að
frernja sjálfsmorð.
Foringinn orðheppni hefur
niðurstöður skoðanakannana um
flokkafylgi í huga þegar samlíking-
in er sett fram.
Niðurrif
Vel má rétt vera að Borgara-
flokkurinn sé rúinn því fylgi sem
fleytti sjö þingmönnum inn í síð-
ustu kosningum. En það vill bara
svo til að til Alþingis er kosið í
almennum kosningum og til fjög-
urra ára í senn.
Skoðanakannanir breyta engu
um kjörfylgi í þingræðislegum
kosningum og enn síður geta þær
eða mega haft áhrif á hvort efnt
verður til nýrra kosninga fyrr en
fjögurra ára kjörtímabili lýkur.
Sumum kann að þykja að það
fulltrúalýðræði sem við búum við
sé varla á vetur setjandi. En þetta
er nú einu sinni það skásta stjórn-
arform sem nú er við lýði, og veitti
víst ekki af að hlynna fremur að
því en rífa niður, því aðrir valkostir
eru síst girnilegri.
Liður í þeirri viðleitni gæti verið
að þeir sem fjalla um stjórnmál á
opinberum vettvangi hættu að
rugla saman kosningum og skoð-
anakönnunum, sem orðið er helst
til algengt. OÓ