Tíminn - 29.11.1989, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 29. nóvember 1989
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og meö 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verö í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Skopleg
stjórnarandstaða
Pað hljómar hjáróma að hlusta á Þorstein
Pálsson, formann Sjálfstæðisflokksins, krefjast
þess í þingræðu í fyrradag að ríkisstjórnin segi af
sér.
Svona yfirlýsingar í ræðum stjórnarandstæðinga
verða að hafa einhvern grundvöll ef hægt á að vera
að taka mark á þeim. Þessi upphrópun Þorsteins
er algerlega tilefnislaus. Innan ríkisstjórnarinnar
er enginn sá ágreiningur sem gefur tilefni til þess
að stjórnarandstaðan fari að krefjast afsagnar
hennar. Innan ríkisstjórnarinnar er fullur vilji fyrir
því að leysa tilfallandi ágreiningsefni með sam-
komulagi.
Sjálfstæðismenn gera sér grein fyrir því að
málefnastaða núverandi ríkisstjórnar er mjög góð.
Ríkisstjórnin sér orðið árangur verka sinna síðan
hún tók að endurreisa atvinnu- og efnahagslífið
sem var að þrotum komið eftir liðlega eins árs
stjórnarforystu Þorsteins Pálssonar (1987-1988).
Sjálfstæðismenn ættu ekki að gera ráð fyrir því að
íslenskur almenningur sé svo gleyminn að hann
muni ekki hvernig viðskilnaður Þorsteins Pálssonar
og hans nánasta liðs í Sjálfstæðisflokknum var í
september 1988. Það er ekki nema eitt ár og
nokkrir mánuðir síðan stefna sjálfstæðisforystunn-
ar var búin að leiða íslenskt atvinnulíf fram á
hengiflug rekstrarstöðvunar og gjaldþrota.
Verkefni núverandi stjórnarsamstarfs undir for-
ystu formanns Framsóknarflokksins hefur verið að
endurreisa rekstrar- og fjárhagsgrundvöll mikil-
vægustu atvinnufyrirtækja í landinu. Að þessu
málefni hefur verið unnið af alvöru og einbeitni
síðan Þorsteinn Pálsson hrökklaðist úr forsætisráð-
herraembættinu. Árangur endurreisnarstarfs nú-
verandi ríkisstjórnar birtist í því að hagur undir-
stöðugreina atvinnulífsins fer batnandi og við-
skiptahallinn minnkandi.
Þessum árangri hefur núverandi ríkisstjórn náð
með því að beita viðeigandi ráðstöfunum til
bjargar útflutningsframleiðslunni og samkeppnis-
iðnaðinum. Þ.á m. hefur verið snúið af vegi
hávaxtastefnu Sjálfstæðisforystunnar og vaxta-
stefnan aðlöguð þörfum atvinnulífsins, þvert ofan
í okurvaxtahugsjónir Þorsteins Pálssonar og liðs-
manna hans.
Sjálfstæðisforystan finnur sig einangraða í
stjórnarandstöðu og kann þar illa við sig. Við því
má búast að á næstu dögum, í hrinunni fyrir jólahlé
Alþingis, grípi stjórnarandstæðingar í Sjálfstæðis-
flokknum til málæðis og brigsla um ágreining innan
ríkisstjórnarinnar. Með því ætla þeir að kæfa sem
þeir geta umræður um þann góða árangur sem
orðið hefur af efnahagsaðgerðum ríkisstjórnarinn-
ar.
Stjórnarandstaða af þessu tagi dæmir sig sjálf.
Ótímabær hreystiyrði manna í stöðu Þorsteins
Pálssonar nú eru til þess eins að gera gys að þeim.
Pólitískur belgingur er alltaf skoplegur.
GARRI
FELIXIPARIS
í Evrópu hefur verið tekið upp á
því að afhenda Felix. Hann á að
vera einskonar tvíburabróðir Osc-
ars þess, sem afhentur er í Holly-
wood til leikara og kvikmynda,
sem þykja hafa skarað fram úr það
árið. Oscar er sýnu áhrifameiri, ef
marka má augiýsingar, sem fylgja
fólki og myndum eftir að þær hafa
verið verðlaunaðar. Þetta stafar
eflaust af því að mikill fjöldi kvik-
myndahúsgesta í Evrópu álítur að
kvikmyndin sé amerísk. Oscar er
því meiriháttar hátíðartilefni, og
þar koma fram nöfn sem eru
„heimsþekkt“, eins og allt sem
hefur einhvern bisnesskeim í
Bandaríkjunum. Oscar er þó ekki
alþjóðlegri en svo, að fyrír náð og
miskunn er tekin ein erlend mynd,
þ.e. mynd utan Bandaríkjanna til
verðlauna, og síðan búið heilagur.
Felix svolítið stærri
Það er því ekki að undra þótt
Evrópumenn hafi viljað koma upp
einhverju mótvægi gegn endalaus-
um verðlaunum fyrír myndir, sem
gerðar eru af Bandaríkjamönnum
og sýna „The Amcrican Way of
Life“. Við höfum nú í áratugi
fengið slíkan yfirhelling af amerísk-
um lífsháttum, að Evrópumaður-
inn heldur að um einhver mistök
hafi veríð að ræða séu gerðar
myndir af Evrópumönnum um evr-
ópska lífshætti. Líklega er ætlast til
að Felix breyti þessu. Hann er í
styttuformi eins og Oscar og af-
hendingin er mjög mótuð af af-
hendingu á Oscar. Felix er bara
svolítið stærri, sem minnir á ey-
firska vísu:
Allir þekkja andskotann,
einkum þó af tvöfeldninni.
Þeir eru líkir Hólmgeir og hann,
nema Hólmgeir er bara svolítið
minni.
Og er þá samlíkingin komin,
nema hvað við vildum auðvitað að
staðið hefði, með tilliti til Felixar,
að Hólmgeir hefði verið svolítið
stærri. Það Ieyfist ekki rímsins
vegna.
Magnús tilnefndur
Afhendingin á Felix hefur verið
ósköp bönguleg í þau tvö skipti,
sem hann hefur veríð notaður til
undaneldis. Nú síðast var hann
afhentur í París, þeirri miklu „list-
anna“ borg, þar sem Eggert Stef-
ánsson æfði sönginn á Rue Rivoli
áður en hann hélt konsertinn í
Landbúnaðarhöllinni. Femando
Rey gerði pappíra sína ósikkera
með líkum hætti og Guðmundur
Ijóðasjóður, þegar hann startaði
mótorbátnum og gerði allt ósikkert
í Reykjavíkurhöfn eins og frægt
varð. En því er vísað til íslendinga
hér, að Magnús var tilnefndur,
þ.e. handrítið að Magnúsi eftir
Þráin Bertelsson, sem baslar hér
uppi á íslandi við að gera kvik-
myndir, án þess að Jón Baldvin
blandi Mitterand i málið. Enda
heyrðist ekki meira af Magnúsi en
tilnefningin.
Ruglið út af Felix gekk það
langt, að þegar leikstjórinn Polan-
ski, sem er sagður skólabróðir
Dánda Thoroddsen, kom upp á
sviðið kvaðst hann varla þora að
opna munninn af hræðslu við bögu-
mæli, sem yrðu þá í samræmi við
allt sem þarna fór fram.
VÍTT OG BREITT
Næst í Skotlandi
Kallaðir voru á svið frægir
franskir leikarar og fylltu þeir
sviðið, svo fjölmennir vom þeir.
En þeir vom ekki fyrr komnir en
saman við Felix blandaðist eins-
konar erfðahylling franskra
leikara. Það var eins gott, því
franski menntamálaráðherrann var
viðstaddur. Ætli einhver leikhús
þar í landi séu ekki að hrynja og
ætli þar séu ekki einhver nýbyggð
leikhús, sem þurfa fátækrastyrk?
Nema hvað; þeir í París klámðu sig
af Felix, sem að þessu sinni varð að
einskonar áróðursstyttu fyrír
Frakka. Síðan var tilkynnt að Felix
yrði næst hafður til undaneldis í
Glasgow, væntanlega á tíma, þegar
íslenskar húsmæður þyrpast þang-
að til jólainnkaupa. Árangurinn
sæist þá á haustmánuðum.
Utanbæjarmenn
Annars er Felix þegar orðinn
nokkur sorgarsaga. Það er alveg
eins og Evrópumönnum sé ekki
sýnt um afhendingar af þessu tæi.
Þeir misfara með pappíra i ræðu-
púltum, eins og Fernando Rey og
vita ekki hvað þeir eiga að lesa og
hverjir eiga að fá Felix. Þeir sem fá
síðan verðlaunin eftir langt japl og
jaml og fuður setja á langar ræður
um leikstjórana og tækifærín og
Guð almáttugan - og mömmu,
sem gaf tækifærín með því að
skúra gólf og vera í Sókn. Ein
mamman sat við sjónvarpið og
dóttirín sendi henni sérstaka
kveðju frá sér og Felix af sviðinu ■
París. En við vorum nú á undan í
því efni, vegna þess að á stríðsárun-
um lauk einn merkur landi vor
ágætu útvarpserindi með eftirfar-
andi orðum: Svo kveð ég hlustend-
ur og þakka áheymina og býð
clskulegri konu minni góðar nætur.
Þetta hefur auðheyrilega verið
utanbæjarmaður. Það er Felix líka.
Garri
Rentan í verkalýðsbaráttunni
Það er ekki tekið út með sitjandi
sældinni að vera verkalýðsleiðtogi
í dag. Enda neitaði Guðmundur J.
að sitja undir gasprinu um vexti
sem var til umræðu á sambands-
stjórnarfundi ASÍ, en vaxtamál
eru orðin verkalýðnum einkar hug-
leikin. Enda engin furða þar sem
Ásmundur æðstiprestur launþega-
hreyfingarinnar, það er þeirrar sem
heyrir til aðilum vinnumarkaðar-
ins, er jafnframt formaður banka-
ráðs Islandsbanka, sem brátt mun
hefja mikla keppni við ríkisbanka-
valdið í landinu.
Það sópaði að Dagsbrúnarfor-
manni þegar hann gekk snúðugt úr
sal ASI samkundunnar og hafði á
orði að hann og hans fólk ætti litla
samleið með þeim sem ekki hafa
áhyggjur af öðrum vöxtum en þeim
sem ríkið greiðir niður fyrir hús-
byggjendur. Þar á að hafa niður-
greiðslurnar sem mestar og vextina
þar með lága, en það magnaða
bankaveldi sem brátt verður að
veruleika og ASÍ forseti trónar yfir
á að lána út með háum vöxtum,
hvað sem það kostar fyrirtæki og
einstaklinga.
Hin æðri peningamál
Eitt sinn voru ASÍ forseti og
formaður Verkamannasambands-
ins og Dagsbrúnar samsafnaðir í
einum flokki sent átti sér hug-
myndafræði sem sá um að allar
vangaveltur um hvað verkalýðnum
væri fyrir bestu voru óþarfar.
Framtíðarríkið var í augsýn og
auðvaldið var svo verðugur og
ágætur óvinur að ekki varð á betra
kosið.
þegafélaga er um það bil að hleypa
af stokkunum.
Kannski ekki nema von að Jak-
inn kunni ekki nema rétt mátulega
við sig í selskapinu, og vilji að
minnsta kosti fá að hafa álit á
vaxtamálunum þótt hann líti þau
öðrum augum en bankaráðsfor-
maður íslandsbanka.
Og það eru ekki aðeins vaxta-
málin sem ber á milli verkalýðsins
og allra hinna innan Alþýðusam-
bandsins. Verkalýðsforinginn boð-
ar að hann muni ekki eiga samleið
með bankavaldinu í kjaramálum
fremur en vaxtamálum og ætlar að
ræða kjör verkalýðsins við ríkis-
stjórnina og aðra viðkomandi og
það fyrr en síðar.
Ekki verður annað séð en að
valdapíramíti launþegahreyfingar-
innar sé að fara svipaða leið og þeir
kommúnistaflokkar sem litið var
til með lotningu og sem fyrirmynda
hér á árum áður og sannast enn
sem fyrr að allt er í heiminum
hverfult, jafnvel vaxtafóturinn,
sem aldrei ætlar að nást samkomu-
lag um hver á að vera og er þess
vegna margfaldur og allir óánægð-
ir.
Þegar verkalýðsforkólfar taka að
sér að fara að stjórna auðmagninu
og öðlast þar með djúpan skilning
á rentunni gæti svo farið að þeir
glati þekkingunni á þörfum um-
bjóðenda sinna, en auðvitað er
mönnum ekkert ofgott að þjóna
tveimur herrum eða fleirum sam-
tímis, það hefur þá mistekist fyrr.
En Jakinn veit sem er að það eru
fleiri hliðar á rentunni en sú sem
snýr að æðstu yfirmönnum stór-
bankanna. OÓ
Þá var háð dýrleg verkalýðsbar-
átta með verkföllum og stórum
kauphækkunum sem verðbólgan
át upp jafnt og þétt, en félagarnir
gátu stært sig af að fá launin
hækkuð.
En nú eru það vaxtamálin sem
einkum íþyngja Alþýðusamband-
inu og boðað er til sambandsstjórn-
afunda til að ræða hin æðri pen-
ingamái, sem áður voru ekki á færi
nema spekúlanta og braskara.
En upphefð ASÍ forseta stendur
nú víða fótum. Á nýafstöðnum
landsfundi allaballaflokksins þar
sem menn voru helst sammála um
að vera ósammála sté Ásmundur
bankaráðsformaður og forseti í
pontu undir glósum frá einum af
þungaviktarmönnum í forystu-
sveitinni, sem kallaði að þarna
væri fjármagnseigandinn á ferð og
þótti lítið til koma að hlýða á
boðskap beint út úr bankavaldinu.
Þjónustulund
Það er tímanna tákn að í sömu
persónu kristallast forysta fyrir
gjörvöllum verkalýð þessa lands
sem forseti alþýðusamtakanna og
æðsta staða sem bankasamsteypa
auðmagnsins og sparisjóða laun-