Tíminn - 08.02.1990, Page 6

6 Tíminn
Timiim
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sfmi: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent h.f.
Frá og meö 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verö í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Ástandið í Líbanon
15 ára samfelld borgarastyrjöld í Líbanon hefur
tekið á sig enn nýja mynd með blóðugum bardögum
sem geisað hafa undanfarna daga milli kristinna
manna innbyrðis. Ruglingur þessarar styrjaldar er
orðinn slíkur að ekki er að finna neinar skiljanlegar
meginlínur um deiluefni eða milli hverra deilur
standa.
Samkvæmt alhæfingarskilningi um allt sem varðar
ástand í löndum fyrir botni Miðjarðarhafs eiga
trúarbragðadeilur að vera upphaf og endir ófriðar á
þessum slóðum. Og varla verður því móti mælt að
þarna slær saman margs konar þjóðmenningu og
trúarsið, sem ekki er hægt að samhæfa í sjálfu sér og
hlýtur allraf að verða vandamál í náinni sambúð
þjóðernisminnihluta og trúarhópa innan sömu ríkis-
heildar eða undir sameiginlegu stjórnkerfi, af hvaða
tegund sem það er.
Hvað sem öllum menningar- og trúarmun líður í
fjölþjóðasamfélögum, mega menn ekki horfa
framhjá því sem í rauninni er aðalmálið, að það er
stjórnkerfið sjálft sem reynist ófullkomið þegar út af
ber. í rauninni er það ekki fjölbreytni menningarinn-
ar og margvísleiki trúarbragðanna sem ástæða er til
að mæna á og gera að syndahafri illinda og ófriðar í
fjölþjóðasamfélögum, heldur er það ófullkomleiki
stjórnmálanna, sá meginannmarki sem það er á
stjórnskipulagi - ef það á að vera lýðræðislegt - að
það tryggi ekki eðlilega valddreifingu milli þjóðfé-
lagsaflanna.
Líbanon er lítið land. Það á sér að vísu óralanga
sögu, eins og þessi heimshluti allur, en í nútímaskiln-
ingi er þetta ungt ríki og pólitísk nýsmíði, sem aldrei
hefur orðið að því gagni sem til var ætlast. Líbanon
átti þó að verða fyrirmyndar lýðræðisríki með
stjórnarskrá sem stæðist kröfur vestrænna hugsjóna
um efni og tilgang stjórnskipunarlaga. Með sama
hætti og evrópskar þjóðir gerðu sér títt um nýstofnað
Ísraelsríki, litu þær vonaraugum til lýðræðislandsins
Líbanon, þessarar vinjar í Arabaheiminum, þar sem
lýðræði og fjölhyggja í trú og menningu og góð
skólamenntun áttu að einkenna þjóðfélagið. Arið
sem borgarastyrjöldin braust út hafði allt verið
undirbúið að Líbanon gerðist aukaaðili að Evrópu-
ráðinu ásarnt ísrael.
Að sjálfsögðu var sífelldur ágreiningur í líbönskum
stjórnmálum vegna þess að menningar- og trúar-
minnihlutarnir deildu um völd í landinu og undu ekki
valddreifingarákvæðum stjórnarskrárinnar. En til
borgarastyrjaldar hefði ekki þurft að koma í þeim
mæli sem reyndin er, ef ekki hefðu utanaðkomandi
og erlend öfl hlaðið undir deilurnar og lagt stríðandi
fylkingum stríðsvopn í hendur. Vopnin spruttu ekki
upp í landinu sjálfu nema að litlu leyti, og sú
uppspretta hefði jxirrið skjótt, ef ekki hefði verið séð
fyrir vopnasendingum erlendis frá með þeim af-
leiðingum sem nú blasa við, að Líbanon er algjört
óstjórnarland og sú fræga borg Beirút, sem kölluð var
París Miðausturlanda, er í rúst. Ekki skal gert lítið
úr þjóðfélagsandstæðum í þessu litla landi. En
borgarastyrjöldin sem þar ríkir og orðin er að
krónísku ástandi, hefur fyrst og fremst nærst á
aðsendum vopnum og pólitísku viljaleysi stórveld-
anna um að friða landið.
Fimmtudagur 8. febrúar 1990
Um óhræsið hið nýja
í Læknablaðinu/fréttabréfí
lækna, sem er faglegt tímarit með
styttri greinum og tilkynningum til
að auka upplýsingastreymi milli
lækna á landinu, er nú farið að
birta skáldskap. Um cr að ræða
nýja útgáfu eða stílfærða útgáfu af
einu vinsælasta kvæði Jónasar
Hallgrímssonar, sem áhöld eru um
hvar liggur grafínn, ÓHRÆSINU.
I Læknablaðinu er kvæðið kallað
„Óhræsið hið nýja“ og mun það
hafa verið frumflutt á árshátíð
Læknafélags Reykjavíkur fyrir
skömmu. I hinni nýju útgáfu er
Finnur Ingólfsson aðstoðarmaður
heilbrigðisráðherra kominn í hlut-
verk fálkans en sérfræðingar í hlut-
verk rjúpunnar. Ekki kannast
Garri þó við þá ímynd sérfræðings
sem dregin er upp í þriðju vísunni
í kvæðinu og hefur þó átt erindi
nokkrum sinnum á læknastofu. Þá
hefur það verið Garri sem nagar
neglurnar en ekki sérfræðingurinn.
Fagleg umræða
Engu að síður virðist aðstoðar-
ráðherrann framkalla áður
óþekkta eiginleika hjá þessari
virðulegu stétt manna auk skáld-.
legra tilþrifa. Skáldskapurinn í
Læknablaðinu er ágætur og mun
líflegra form faglegrar umræðu en
margt annað sem þar hefur birst.
En eins og allir vita sem eitthvað
hafa fylgst með faglegri umræðu
lækna og raunar fleiri stéttarfélaga
þá felast faglegheitin í umræðunni
að verulegu leyti í því að menn
stappa stéttvísi og samstöðu hver í
annan gagnvart viðsemjendum sín-
um um kaup og kjör. Garri telur
því fulla ástæðu til að fleiri stéttar-
félög taki upp faglega umræðu af
þessu tagi og vegna þess að hér er
á ferðinni dýrt kveðið sýnishorn er
Finnur Ingóifsson.
bæði Ijúft og skylt að rýna örlítið
betur í „Óhræsið hið nýja“
Óhræsið hið nýja
Finnur var á fundi
Framsóknar í hjörð,
allvel sér hann undi
augun voru hörð.
Sá hann sérfræðinga
sem sína verstu fjendur,
og áfram þrefa og þinga
þeir lengi hann og Gvendur.
Léttur er ei sá leikur
að lækka kostnaðinn,
ef einhver verður veikur
þá versnar hagurinn.
Elting ill er hafin
erfið staðan er,
ráðherrann vanda vafinn
vill ekki beita sér.
Einn var inná stofu
erfíða tíma sér,
líkur Ijótri vofu
lamandi óttinn er.
Nagar neglur bleikar
næstum upp í Fingur,
um raunamæddur reikar
ráðlaus sérfræðingur.
Finnur fer á stúfa
fjendur sína að sjá,
reiður skal samning rjúfa,
rífa, bíta, og slá.
Að sköpuðu láta skeika
hann skal sem fyrst á þing,
illa, er létt að leika
lítinn sérfræðing.
Ekki fylgir þetta nýja kvæði þó
frumgerðinni nákvæmlega eftir og
enginn settur í hlutverk gæðakon-
unnar góðu sem „dregur háls úr
lið“. Vonandi verða örlög sérfræð-
inganna ekki þau sömu og rjúpunnar
þó Læknablaðsskáldskapurinn gefi
slíkt ótvírætt til kynna.
Hver er gæðakonan?
Sjálfur heilbrigðisráðherra gæti
hugsanlega tekið að sér hlutverk.
gæðakonunnar en hann hefur
hins vegar lítinn áhuga á rjúpna-
veiðum þó slíkt sé vinsælt sport
meöal lækna sjálfra. Garri treystir
sér ekki til að ráða í þessar merku
rúnir og kveða upp úr með dýpri
merkingu þess að um gæðakonuna
góðu er ekki fjallaö í Óhræsinu
hinu nýja. Þess vegna hljóta orð
Jóhannesar úr Kötlum að verða
lokaorð Garra: „Gömul útslitin
gáta þó úr gleðinni dró: Hvað hét
hundur karls sem í afdölum bjó?“
Garri
VÍTT OG BREITT
Ertni við Júlíus Sólnes
Eftir því sem helst niá ætla, er
hugmyndin um stofnun umhverfis-
ráðuneytis nú illvígasta ágreinings-
efni Sjálfstæðisflokksins við ríkis-
stjórnina. Allan fyrrihluta þingtím-
ans og það sem af er síðari hluta
hans hefur ekki á öðru gengið
meira en að þingflokkur Sjálf-
stæðisflokksins berðist gegn þessu
máli og legði við flokksæru sína að
tefja fyrir því að þetta mál fengi
þinglega meðferð.
„Þingleg meðferð“
Að vísu taka sjálfstæðismenn
ekki önnur orð fremur sér í munn
en að þetta mál skuli fá „þinglega
meðferð". Gallinn er bara sá að
þeir kalla það eitt „þinglega
meðferð“ að meirihluti þingsins,
sem styður frumvarp ríkisstjórnar-
innar um umhverfisráðuneyti, falli
frá stuðningi við það frumvarp og
styðji í þess stað frumvarp sem
sjálfstæðismenn flytja um það sem
þeir kalla „samræmda stjórn um-
hverfismála" og getur út affyrir sig
verið fullgilt þingmál minnihlut-
ans, þótt ekki hafi það meirihluta-
stuðning. Annað eins hefur nú
skeð í þingsögunni eins og það að
minnihluta og meirihluta greini á
um þingmál. í lýðræðis- og þing-
ræðislöndum verður minnihluta-
skoðun að víkja fyrir atkvæðum
meirihlutans og þykir ekki óþing-
legt.
Skrýtin málafylgja
Þess vegna undrar mann að
heyra þetta langdregna raus sjálf-
stæðismanna, sem þeir viðhafa í
þingsölum að það sé óþinglegt af
ríkisstjórninni að vilja halda sinni
skoðun fram um yfirstjórn um-
hverfismála og hvetji meirihluta
sinn til að koma málinu fram,
þegar það bætist nú við að þing-
meírihlutinn fyrir málinu vill verða
við tillögu ríkisstjórnarinnar og
afgreiða málið eftir réttum þing-
sköpum með fullkomlega eðlileg-
um hraða. Sjálfstæðismenn beita
hins vegar skipulögðu þófi í mál-
inu, sem farið er að ganga út yfir
allt sem eðlilegt er. Fyrr má nú
vera málafylgjan.
En þegar öllu er á botninn hvolft
er þetta ekki venjuleg málafylgja.
Á bak við þetta höfuðágreinings-
efni sjálfstæðismanna við ríkis-
stjórn og meirihluta Alþingis er
mögnuð pólitísk ertni við einn
mann sem á þingi situr og er
ráðherra að auki, Júlíus Sólnes.
Þessi ertni kemur ágætlega fram í
orðum formanns þingflokks sjálf-
stæðismanna, Ólafs G. Einarsson-
ar, í viðtali við Morgunblaðið í gær
þegar hann segir að þessi dráttur
sem hann vill að verði á afgreiðslu
frumvarps um umhverfismálaráðu-
neyti, yrði til þess að „Sólnes yrði
að þola það svolftið lengur að vera
hagstofuráðherra". Það er auðvit-
að mergurinn málsins. Með öllum
þessum látum, þessum „fíflagangi"
í kringum umhverfismál á Alþingi
(eins og Ólafur orðar það sjálfur)
eru sjálfstæðismenn að ergja Júlíus
Sólnes, koma í veg fyrir það að
hann geti á stjórnskipulegan hátt
sinnt umhverfismálum eins og mál-
efnasamningur ríkisstjórnarinnar
um skiptingu verkefna milli ráð-
herra gerir ráð fyrir.
Hlass hefndarinnar
Það er mikil skömm fyrir Alþingi
að umræða um umhverfismál skuli
hafa verið dregin niður á þetta
plan. Fyrir fornkunningjasakir
þykir mörgum það líka illt að svo
vænn maður sem Ólafur G. Einars-
son er um margt skuli vera látinn
draga þetta hlass hefndarinnar yfir
Júlíusi Sólnes. Sá sem þessar línur
ritar hefur að vísu ekki verið
mestur áhugamaður um umhverfis-
ráðuneyti án þess að hann treysti
sér til að gera lítið úr gildi þess,
einfaldlega vegna þess að ýmis rök
mæla með því að „samræmd stjórn
umhverfismála" þurfi að vera á
einum stað og fer þá litlu að muna
hvort stjórnskipuleg yfirstjórn heiti
umhverfismálaráðuneyti eða ein-
hverju ófínna nafni. Umræður um
svo mikilvægan málaflokk mega
ekki enda í tómum orðhengils-
hætti, hvað þá grófri ertni við
einstaka menn.
I.G.
> I‘ *M 1