Tíminn - 16.03.1990, Blaðsíða 9

Oskabarn þjóðarinnar orðið fullorðið. 75. aðalfundurinn haldinn í gær:
Eftir
Stefán
Ásgríms-
son

EIMSKIP
AÐALFUNiJr 1990
8 Tíminn
Föstudagur 16. mars 1990
Föstudagur 16. mars 1990
Tíminn 9
Eimskipafélag íslands tútnar út
ferðaþjónustu og á þegar stóran hluta í Flug-
leiðum sem fyrr segir auk hluta í ferðaskrif-
stofum. Stjómarformaðurinn sagði í ræðu
sinni að nú kæmu um 10% af gjaldeyristekj-
um þjóðarinnar inn frá ferðaþjónustu og gera
mætti ráð fyrir því að þetta hlutfall gæti
hækkað enn frekar.
Á síðasta ári hefði Eimskip látið gera
frumteikningar að fyrsta flokks 200 her-
bergja hóteli á alþjóðlegan mælikvarða á lóð
félagsins við Skúlagötu. Þar sem félagið
hefði ekki bolmagn til að standa eitt í þvílík-
um framkvæmdum hefðu viðræður staðið
yfir að undanfomu við alþjóðlega hótel-
rekstraraðila um samstarf í hótelrekstri.
Halldór sagði að hagkvæmnisathugun á
rekstri hótelsins fyrirhugaða stæði nú yfir og
ef hún leiddi í ljós að slíkt hótel sem hér um
ræðir gæti borið sig, yrði farið í það að leita
að meðeiganda þegar á þessu ári. Þrátt fyrir
tímabundna erfiðleika í hótelrekstri væri
ekki ástæða til að ætla annað en að full þörf
yrði fyrir aukið gistirými í Reykjavík innan
tíðar, ekki síst ef vel tækist til með að mark-
aðssetja ísland sem áhugavert ferðamanna—
og ráðstefnuland.
Skipulagsbreytingar
Á síðasta ári vom gerðar skipulagsbreyt-
ingar á Eimskipafélaginu. Starfsemi þess var
skipt upp í þrjú svið; flutningasvið, fjármála-
svið og þróunarsvið. Þá fækkaði starfsmönn-
um um 62 milli ára hjá félaginu og dótturfyr-
irtækjum þess. Að meðaltali störfúðu 768
manns hjá félaginu 1989. Fram kom í máli
Harðar Sigurgestssonar forstjóra að á fyrsta
ljórðungi ársins 1989 reyndist um 100 millj-
ón króna tap á rekstrinum.
Þá var gripið til margs konar aðhalds og
hagræðingaraðgerða. Þær aðgerðir fólust
meðal annars í að fækka starfsmönnum, að
gæta aðhalds í reksturskostnaði sem leiddi til
lækkunar á rekstrargjöldum vömafgreiðslu.
Auk þess var aðhaldi beitt í auglýsingum og
kynningarstarfsemi og fleiri þáttum.
Eimskipafélagið stofnaði tvö ný dóttur-
fyrirtæki erlendis 1989. Þau heita Coast Line
Shipping Company Ltd. og Frost Inc. og
eiga bæði fyrirtækin heimili og vamarþing á
eyjunni Antiqua í karabíska hafinu.
Tilgangurinn með stofnun þessara fyrir-
tækja var sá að skrá þrjú skip félagsins; Eyr-
arfoss, Álafoss og Goðafoss á Antiqua og
reka skipin utan Islands. Skipin þrjú voru
seld þessum dótturfélögum og fengu síðan
erlend nöfn og vom að mestu mönnuð með
erlendúm áhölhum utan þess að nokkrir yfir-
menn þeirra vom íslenskir.
Margir muna efaiaust að talsverður hvell-
ur varð af þessu tilefni á síðasta ári og meðal
annars hafði Sjómannasambandið ýmislegt
við þessa ráðstöfun að athuga. Jlalldór H.
Jónsson sagði í ræðu sinni á aðalfundinum
að rekstur skipanna á alþjóðamarkaði hefði
verið ómögulegur án þess að manna skipin
með þessum hætti þar sem launakostnaður
hefði orðið alltof mikill, hefðu skipin verið
mönnuð íslendingum.
Burt með íslenska far-
menn
Halldór boðaði jafhframt að áfram yrði
haldið á þeirri braut að manna skip félagsins
erlendum áhöfnum og sagði af því tilefhi eft-
irfarandi:
„Á síðasta aðalfúndi félagsins rakti ég
þær breytingar sem hafa orðið á afstöðu Evr-
ópuþjóða til samkeppni á alþjóðamarkaði.
Aðalfúndur Eimskipafélags íslands gekk
tíðindalítið fyrir sig í gær og hófst með því
að Halldór H. Jónsson stjómarformaður fé-
lagsins setti fundinn, þann 75. í röðinni.
Fundarstjóri var kosinn Davíð Oddsson
borgarstjóri og ritari Sveinn Kr. Pétursson.
Úr stjóm áttu að ganga þeir Indriði Páls-
son, Hjalti Geir Kristjánsson, Benedikt
Sveinsson, Thor Ó. Thors og Gunnar Ragn-
ars og vom þeir allir endurkjömir, enda barst
ekki ein einasta uppástunga um nýja stjóm-
armenn í stað þeirra. Skrifleg tillaga lá hins
vegar fyrir fundinum um endurkjör fimm-
menninganna.
Eimskipafélagið er fyrst og fremst flutn-
ingaskipafélag nú sem fyrr og jukust flutn-
ingar félagsins um 5% á árinu Keypt vom
tvö ný skip; Brúarfoss og Laxfoss og sigla
þau milli Islands og Evrópuhafna. En Eim-
skip er stöðugt að auka hlutdeild sína í öðr-
um starfsgreinum en sjóflutningum:
..Ekkí á sjóflutningum ein-
um saman
í fyrra fjárfesti félagið stórlega í hluta-
bréfum í öðmm fyrirtækjum, eins og fram
hefur komið áður í fjölmiðlum. Alls keypti
Eimskip hlutabréf í öðmm fyrirtækjum fyrir
226 milljónir króna. Mestur hluti þessarar
upphæðar fór til að kaupa hlutabréf í Flug-
leiðum; Sjóvá— Almennum og Verslunar-
banka Islands h.f.
Þá var fjárfest í fasteignum, tækjum og
búnaði fyrir 158 milljónir króna á árinu.
Samtals námu fjárfestingarnar 384 milljón-
um sem er 366 milljónum minna en meðaltal
fjárfestinga síðustu fimm ára sem er hvorki
meira né minna en 750 milljónir kr. Eign fé-
lagsins í dótturfyrirtækjum þess er nú bók-
færð á 430 milljónir.
Halldór H. Jónsson sagði að hlutabréfa-
kaup félagsins undanfarin ár væru gerð með
það að markmiði að leita arðbærra fjárfest-
inga í bæði flutningastarfsemi sem öðrum
rekstri. Þannig væri leitast við að félagið
tæki þátt í ýmsum rekstri sem flokka mætti
undir nýjungar í íslenskum atvinnurekstri.
Ekki gat Halldór þess hvaða nýjungar það
væru sem Eimskip stýddi við bakið á með
þessum hætti eða hygðist taka þátt i.
Hlutabréfaeign Eimskips í öðrum fyrir-
tækjum nemur nú 619 milljónum króna að
nafhverði og fer stöðugt vaxandi sem fyrr er
sagt. Því var í nóvember s.l. stofnað fjár-
haldsfyrirtækið Burðarás h.f. sem ætlað er
að kaupa og selja hlutabréf Eimskips í öðr-
um fyrirtækjum. Burðarás yfirtók hlutafjár-
eign Eimskjps í öðrum félögum og eftir því
sem komist verður næst, hlutafjáreign Eim-
skips í sjálfú sér. Það er nýlega stofnað þró-
unarsvið Eimskips sem annast daglegan
rekstur Burðaráss h.f.
/
Hótel og ferðaþjónusta
Eimskip hyggur nú á landvinninga í
r
Aðalfundur Eimskipafélags fslands fórfiram í gær undir merkjum eindrægni og samhygðar. Fundurinn minnti á vel æfða skrautsýningu. Stjómarformaðurinn, Halldór H. Jónsson sem hérflytur ræðu sína lýsti starfsemi og afkomu félagsins í fýrra, forstjórinn skýrði reikningana.
Engar umræöur fóru firam. Enginn spurðist fyrir um reikninga félagsins og engar breytingar urðu á stjóm félagsins.
Hefúr það leitt til þess að þær hafa nú komið
upp eigin skipaskrám, þar sem gilda í aðalat-
riðum sömu kjör og reglur og hjá svokölluð-
um hentifánum.
Sem dæmi má nefha Norðmenn og Dani,
sem hafa komið upp slíkum skipaskrám,
sem hafa nú yfirtekið lang stærstan hluta af
kaupskipastól þessara landa. Þjóðverjar hafa
nú fýlgt í kjölfarið og skylda stjómvöld út-
gerðarmenn sem hafa notið ríkisstyrkja við
skipasmíðar, að skrá skip sín í nýrri þýskri
skipaskrá, þar sem manna má skipin að hluta
með erlendum áhöfnum.
Sjómenn sumra þessara landa, sem
skráðir eru á viðkomandi skip, greiða enga
tekjuskatta og kostnaður útgerðanna lækkar
að sama skapi. Þetta fyrirkomulag er orðið
almennt viðurkennt af stjómvöldum og stétt-
arfélögum í fjölda landa, en hér á landi búum
við enn við óbreytt fyrirkomulag.
Þegar breytingar verða í kjölfar innri
markaðar Evrópubandalagsins árið 1992,
verðum við að tryggja það að við séum sam-
keppnisfærir. Það verður ekki viðunandi fyr-
ir Islendinga að búa við allt annað fyrir-
komulag og dýrarar en aðrar þjóðir í þessu
efni. Er félagið að athuga hvemig bregðast
skuli við þessari þróun.“
Fjárhagsafkoman
Rekstrartekjur Eimskips og dótturfélaga
þess; Burðaráss h.fi, Coast Line Shipping,
Eimskip USA, Eimskipafélags Reykjavíkur,
Frost Inc., Hafnarbakka h.f. og Skipaaf-
greiðslu Jes Ziemsen, námu alls 6.136 millj-
ónum kr. en vom 4.827 milljónir kr. árið áð-
ur. Hækkunin nemur 27% í krónum talið. Á
sama tíma hækkaði byggingavísitala um
22% og sé miðað við hana hækkuðu tekjur
félagsins um 4% að raunvirði.
Hörður Sigurgestsson forstjóri skýrði
reikningana og sagði að fyrir fimm ámm
hefðu tekjur félagsins af öðmm rekstri en
skiparekstri numið um 12% af heildinni.
Þetta væri nú breytt heldur betur því að nú
em þessar tekjur orðnar um 20%. Hann
sagði að þetta sýndi að vaxtarbroddur félags-
ins lægi nú orðið annars staðar en í hefð-
bundnum vömflutningum milli íslands og
útlanda.
Rekstrargjöld félagsins jukust að krónu-
tölu milli ára um 19% en að raunvirði
minnkuðu þau um 2,3% Þau náum 5.641
milljón króna. Hagnaður af skiparekstrinum
varð 44 milljónir króna eða 0,8% af rekstrar-
tekjum. Hins vegar varð hagnaður af sölu
skipa 497 milljónir króna og rekstrarreikn-
ingur því jákvæður um 189 milljónir en það
er 3% af rekstrartekjum.
Eigið fé félagsins var í árslok 2.836 millj-
ónir og hlutfall eigin ljár 42% en stelha fé-
lagsins er að eigið fé sé jafnan ekki lægra en
35- -40% Hagnaður af allri starfsemi félags-
ins varð 189 milljónir eða 3,2% af heildar-
rekstrartekjunum.
Heildarskuldir em 3.988 milljónir en
vom 3.583 milljónir árið áður. Skuldimar
hafa vaxið um 11% á sama tíma og eignir
hafa vaxið um tæp 20%.
Frá árinu 1980 hafa flutningar Eimskips
aukist úr 663 þúsund tonnum í 950 þúsund
tonn árið 1989. Á þessum sama tíma hefúr
starfsmönnum fækkað úr 900 í 700 og skip-
um úr 25 í 15. Flutningsmagn á starfsmann
hefur á þessum tíma aukist úr 700 í 1300
tonn og úr 25 þúsund tonnum á skip í 68 þús-
und tonn. -sá