Tíminn - 26.05.1990, Blaðsíða 18

30 Tíminn
Laugarclagur 26. maí 1990
Þóra Hjaltadóttir:
Laumuspil stjórnvalda
Svarbréf til Tómasar
Ég ætla að byija á þvi að þakka þér
viðleitni þína til að bjarga okkur
Akureyringum og Eyfirðingum frá
ógninni miklu, álveri.
En nú vill svo til að við eigum
ennþá hér á svæðinu þó nokkum
hóp manna sem ég treysti til að
meta áhrif svo stórfellds atvinnu-
rekstrar hér inn á svæðið, fyrir utan
þess ástands sem ég og minir félag-
ar verðum illilega vör við í okkar
dagiega starfi. Þú, Tómas, og aðrir
andstæðingar álvers, verðið að átta
ykkur á því að búið er að ákveða að
inn í landið komi erlendir aðilar
með stóriðjubúskap, um það er
breið pólitísk samstaða. Spumingin
í dag er hvar stóriðjunni verður val-
inri staður.
Hvert bam gerir sér grein fyrir því
að erlendu aðilamir ætla að græða á
álveri staðsettu hér á landi, annars
hefðu þeir ekki áhuga á landinu, en
við Islendingar græðum líka, eins
og sést á útreikningum Þjóðhags-
stofnunar varðandi hagvöxt á næstu
ámm.
Þú, Tómas, segir í bréfi þínu til
mín m.a. að verktakar tapi á álveri
vegna undirboða. Önnur var reynsl-
an þegar hitaveitan hér var byggð,
en eftir að samdráttur hófst komu
undirboðin. Þar kunnu þeir ekki
fótum sínum forráð en hafa nú von-
andi lært af reynslunni.
Ég tek heilshugar undir með þér
að Eyjafjörður er fallegur en álver
myndi síður en svo hræða ferða-
menn í burtu. Þeir munu ekki vita
af þessum atvinnurekstri hér út með
firðinum, m.a. vegna þess að eng-
um dettur í hug að mála bygging-
amar í stíl við Straumsvíkurverið.
En með tilkomu nýs afls inn í at-
vinnulífið og Ijármagns á svæðið
mun allt verða hér með meira lífi
og því eftirsóknarverðara að koma
hér.
Þó gott sé alltaf að kasta ábyrgð
yfir á aðra blóraböggla, í þínu til-
felli rikisvaldið, þá ráða þeir því
miður takmarkað yfir því hvað út-
lendingar vilja kaupa til að láta í sig
og á. Þess vegna er svo illa komið
fyrir t.d. Alafossi, hráefni þurfa að
fá eitthvað fyrir sinn snúð, launþeg-
amir hjá fyrirtækinu fá umsamin
laun og síðast en ekki síst þá kaup-
um við neytendur á íslandi peysur
sem em næst okkar kaupgetu og
styrkjum þannig því miður það sem
kalla má þrælavinnu í löndum með
lægri lífskjör en hér gerist.
Varðandi fiskvinnsluna okkar þá
hafa einmitt stjómvöld og hags-
munaaðilar í sjávarútvegi spymt
við fótum og vilja stýra fiskveið-
um. Það bitnar á afkomu fólks um
stundarsakir. En menn verða að
gera sér grein fyrir þeirri öm þróun
sem á sér stað í fiskvinnslu sem
öðmm greinum atvinnulífsins,
tæknin tekur störfm af mannshönd-
inni, tæplega viljum við að stjóm-
völd hamli þeirri þróun. I þessari
atvinnugrein sem öðmm minnkar
þörfin á mannafla og munu trúlega
verða enn hraðari breytingar á
næstu árum. Þótt hér yrði sett upp
verksmiðja til að fullvinna sjávar-
aflann þá myndi slík verksmiðja
ekki kreíjast aukins mannafla frá
því sem nú er, en koma þó í veg fyr-
ir að fækkun yrði eins mikil og fyr-
irsjáanlegt er.
Pókerspil
Kannski má nefna samningagerð
„pókerspil" en samningar manna á
milli era ein af réttindunum sem
fylgja lýðræðisþjóðfélaginu. Skrif
Ég tek heilshugar
undir með þér að Eyja-
fjörður er fallegur en ál-
ver myndi síður en svo
hræða ferðamenn í
burtu. Þeir munu ekki
vita af þessum atvinnu-
rekstri hér út með firðin-
um, m.a. vegna þess
að engum dettur í hug
að mála byggingarnar í
stíl við Straumsvíkur-
verið. En með tilkomu
nýs afls inn í atvinnulíf-
ið og fjármagns á
svæðið mun allt verða
hér með meira lífi og
því eftirsóknarverðara
að koma hér.
þín um laumuspil stjómvalda í allri
samningagerðinni bera vott um að
þú þekkir ekki mikið til slíkra starfa
yfirhöfuð. Það hættulegasta sem
samningamenn geta gert á ákveðnu
stigi er að leggja öll spil á borðið og
eyðileggja þannig alla samnings-
stöðu. Eg er þó sammála um þá
undirstöðu sem íslenskir lögffæð-
ingar hafa og að þar þurfi að verða
breyting á, ekki þjóna þeir hags-
munum okkar almennings svo
bermilega.
Trúgirni eða raunsæi
Það má vera að við sem teljum að
hér skuli álver vera staðsett séram
yfirmáta trúgjöm, þar sem við telj-
um að mengunarhætta sé hverfandi,
ef þá nokkur, miðað við nýjustu
tækni í mengunarvömum. En hvað
svo sem misjafnt má segja um
stjómvöld þá hafa þau útbúið og
samþykkt reglugerðir um mengun-
arþáttinn og þó svo að allir Akur-
eyringar og Éyfirðingar hrópuðu í
kór á álverið yrði það ekki sett nið-
ur hér kæmi í ljós að það væri skað-
legt. Færastu sérfræðingar, bæði
innlendir og erlendir, hafa ekki af-
skrifað Eyjafjörðinn vegna meng-
unar, ef svo væri væra þeir ekki að
eyða tíma sínum í að kanna þessi
mál hér.
Við sem viljum fá hingað álver,
eða a.m.k. vera með sem fysilegur
kostur fyrir slikan atvinnurekstur
hér á svæðinu, hugsum að sjálf-
sögðu um þá hugsanlegu mengun
sem getur stafað af slíkum atvinnu-
rekstri. Við bíðum eins og aðrir eft-
ir niðurstöðum úr mengunarmæl-
ingum og við neitum að bera saman
álverið í Straumsvík við nýtt og
fullkomið álver. Við, sem viljum ál-
verið hingað, viljum sjá Akureyri
og nágrenni stækka og blómstra og
að hér verði eftirsóknarvert að búa.
Okkur finnst óþarfi að allir búi á
höfuðborgarsvæðinu. Við viljum
líka að þeir sem háskólinn okkar út-
skrifar setjist hér að og fái vinnu
við sitt hæfí.
Ég hef sterka trú á því að ef meng-
unarsérffæðingar komast að þeirri
niðurstöðu að hér sé óhætt að reisa
200 þús. tonna álver, og í framhaldi
af því yrði það reist hér, þá muni af-
komendur okkar brosa breitt að
allri þessari umræðu sem nú á sér
stað, líkt og við brosum að forfeðr-
um okkar sem vildu ekki símann,
þar sem fuglamir dæju á símalínun-
um, eða rennireiðina, eins og bif-
reiðin var nefnd um svipað leyti og
innflutningur á henni hófst hér fyrr
á öldinni, vegna hættunnar sem
stafaði af henni.
Guðbjörg Emilsdóttir:
Kvennalistinn býður fram í Kópavogi
Kvennalistinn býður nú í fýrsta sinn fram til bæjarstjómar í
Kópavogi. Markmið Kvennalistans er að gera viðhorf, reynslu
og menningu kvenna að stefnumótandi afli í samfélaginu.
Konur hafa á síðustu árum aukið að mun þátttöku sína í at-
vinnulífi og stjómmálum en samt skortir enn á að þær hafi
áhrif til jafns við karla.
Framboð til bæjarstjómar er ein
þeirra leiða sem við viljum fara til
að auka áhrif kvenna og bæta stöðu
þeirra. Með því viljum við tryggja
að kvennapólitík eigi sér málsvara í
bæjarstjóm Kópavogs.
I bæjarstjóm Kópavogs sitja nú 8
karlar og 3 konur og þó svo að við
séum sammála um og viljum alls
ekki gera lítið úr því sem gert hefur
verið i Kópavogi á liðnum áram,
teljum við greinilegt að áhrifaleysis
kvenna gæti við stjómun bæjarins.
Börn í lausagangi
Á kosningaskrifstofuna til okkar
koma margar konur. Það sem þær
spyija um er ekki hvað ætlið þið að
gera fyrir mig þegar þið erað komn-
ar í bæjarstjóm, þær spyrja hvað
ætlið þið að gera fyrir bömin mín.
Hér á dögunum var sýndur þáttur í
sjónvarpinu sem einhverra hluta
vegna hefur ekki fengið mikla um-
ræðu í fjölmiðlum. Þetta er að mínu
mati einhver sá þarfasti þáttur sem
sjónvarpið hefur látið gera og eiga
þau sem að stóðu þakkir skildar.
Þar var tekið á mjög svo viðkvæmu
máli hjá okkur Islendingum, en það
er lausaganga bama. Oft hefur ver-
ið rætt um lausagöngu fénaðar og
hrossa og reynt hefur verið að fmna
lausn á því máli. Er ekki tími til
kominn að við tökum fyrir alvöra á
lausagöngu bama í þjóðfélaginu?
Eða er sú venja að hleypa skepnum
fijálst á beit út í ógirtan hagann svo
íost í hugum okkar og menningu að
okkur sé fyrirmunað að hugsa öðra-
vísi, þó svo um bömin okkar, fram-
tíð lands okkar, sé að ræða en ekki
skepnur?
Við vitum öll að (jölskyldurnar
eiga í vök að veijast. Það þarf lang-
an vinnudag beggja foreldra, hvað
þá einstæðra mæðra, til að ala önn
fyrir fjölskyldum. Böm era lang-
tímum saman ein á báti og í lausa-
gangi líkt og búféð. Þjóðfélagið
hefur ekki komið á móts við aukna
atvinnuþátttöku kvenna og líða
mörg böm fyrir það. Þessu viljum
við Kvennalistakonur í Kópavogi
breyta. Við viljum að gert verði
átak í Kópavogi og skrefið tekið til
fiills í að veita bömum bæjarins það
öryggi sem þau eiga rétt á.
Við viljum vara við hugmyndum
sjálfstæðismanna um að auka vist-
un bama í heimahúsum. Vistun
bama í heimahúsum hefur gengið
misvel og hafa margir foreldrar,
sem þurft hafa að notfæra sér það,
búið við óöryggi í vistun bama
sinna. Þar að auki er það mun dýr-
ara fyrir foreldra. í augum okkar
era þeir með þessari hugmynd sinni
að vísa konunum inn á heimilin aft-
ur, enda hentar það vel núna þegar
atvinnuleysi hefur aukist.
Fylgjum málunum eftlr
Fylgjum málunum eftir Mörg önn-
ur mál era ofarlega í hugum okkar
kvennalistakvenna í Kópavogi,
fleiri en hér er hægt að nefna.
Vissulega era „gömlu flokkamir"
með mörg okkar hjartans mál á
sinni stefnuskrá líka. Ég efast ekki
um að konumar sem kjósa að starfa
með „gömlu flokkunum" leggja sig
ffam um að fylgja þessum málum
eftir en störf þeirra hljóta alltaf að
vera bundin þeim flokkum sem þær
era fulltrúar fyrir. Konur hafa alltaf
þurft að beijast fyrir sínum réttind-
um sjálfar. Kvennalistinn hefur ratt
brautina á mörgum sviðum en ég tel
það ekki nóg. Við eigum að halda
áffam og fylgja málum okkar eftir.