Tíminn - 22.11.1990, Blaðsíða 3

Fímmtudagur 22. ríóvember 1990
Tíminn 3
Óhreinindi í vatni stífla inntök og eyðileggja hitastýritæki. Hitaveitan annar ekki viðgerðum:
Frostakafli gæti gert
ástandið allhrikalegt
Gífurlegur fjöldi af kvörtunum hefur borist til Hitaveitu Reykjavík-
ur vegna mikilla óhreininda í vatni og á sumum stöðum í borginni
eru kerfin stífluð og hús hreinlega án heits vatns. Ástæðan fyrir
þessu er ryð og óhreinindi, sem koma úr nýrri leiðslu, sem liggur
frá Nesjavallavirkjun. Óhreinindin hafa stíflað vatnsinntök húsa og
sandur sem berst í hitastýritæki eyðileggur þau.
Gísli Erlendsson, verslunarstjóri í
Vatnsvirkjanum, sem selur pípu-
lagningarvörur og blöndunartæki,
sagði að ástandið væri virkilega
slæmt í borginni og það yrði hrika-
legt sums staðar í borginni ef það
frysti að ráði á næstu dögum, því þá
myndu snjóbræðslukerfi springa.
Gísli sagði að það væru sérstaklega
hitastýritæki sem færu illa út úr
þessum óhreinindum. Ef það færi
sandur í þau þá þyrfti að taka þau í
sundur og skipta um stykki í þeim.
Síur og ventlar væru í þessum tækj-
um sem væru það viðkvæm að þau
eyðilegðust ef kæmist sandur í þau.
Hann sagði að varahlutirnir kostuðu
900 kr. og ef viðgerðarmaður væri
fenginn til að skipta um þá kostaði
það lágmark 3000 kr. og því væri
lágmarkskostnaður um 4000 kr.
Sigurður Viggó Halldórsson í þjón-
ustudeild Þýsk-íslenska, sagði að
beiðnum um viðgerðir á hitastýri-
tækjum hefði fjölgað um rúmlega
helming að undanförnu og þá fjölg-
un mætti beinlínis rekja til þeirra
óhreininda sem kæmu með vatninu.
Gísli Erlendsson sagði að mjög vfða
í Reykjavík væru hitakerfi húsa
Eins og sjá má fengu bömin á Marbakka aö komast í nána snert-
ingu við sauðkindina í gær og höföu gaman af. Timamynd Pjetur
Börnin og sauðkindin
Krakkarnir á leikskólanum Mar-
bakka í Kópavogi fengu tvær kind-
ur í heimsókn til sín í gær. Ástæðan
fyrir heimsókninni er að á hverjum
vetri vinna þau að ákveðnu þema
og þemað í ár er sauðkindin.
Þrisvar í viku, einn og hálfan tíma
í senn, vinna börnin að verkefnum,
sem tengjast sauðkindinni, auk
þess sem þau verða óbeint vör við
viðfangsefnið allan daginn. Leik-
föng eins og leggir og kjálkar úr
kindum liggja við hlið nýtískulegra
leikfanga. Þá eru börnin búin að
fara í heimsókn í húsdýragarðinn,
fara í réttir o.fl. khg
Hitaleiðslur í gangstéttum og tröppum sem nota affallsvatn gætu veríð í
Tfmamynd; Ámi Bjama
hættu ef þaö gerði mikið frost.
hreinlega stífluð og það þýddi að það
þyrfti að skola þau út. „Það er fjöldi
af pípurum sem eru bara í því þessa
dagana að hreinsa síur sem hitaveit-
an á þó að gera, en annar engan veg-
inn“, sagði Gísli. Hann sagði að það
væri ósköp eðlilegt að hitaveitan
gæti ekki annað þessu þar sem það
væri svo mikið um þetta um alla
borgina, en húseigendur sem gætu
ekki beðið eftir mönnum frá hita-
veitunni þyrftu að borga pípulagn-
ingamönnunum og lágmarksgjald
væri 3000 kr. „í mörgum tilfellum
gera pípulagningamennirnir ekki
við hitastýritækin heldur eru það
sérstakir menn á vegum umboð-
anna, þannig að þeir sem þurfa að
láta hreinsa hjá sér inntakið og gera
við hitastýritæki þurfa jafnvel að
greiða allt að tfu þúsund krónur fyr-
ir það“, sagði Gísli.
„Það stoppar ekki hjá mér síminn,
fólk er að hringja og spyrja hvað það
eigi að gera, það sé allt kalt hjá því, ég
er í símanum allan daginn", sagði
Gísli. Hann sagðist ekki vita til þess
ennþá að það hefði orðið eitthvað
tjón. „Þeir hafa verið svo heppnir að
það hefur ekki verið neitt frost að
ráði en ef yrði mikið frost, væri þetta
miklu alvarlegra mál. Ef vatnið hætt-
ir að renna gegnum miðstöðvarkerf-
ið eru allar snjóbræðslur, sem eru
víða lyrir utan hús, t.d. í innkeyrsl-
um, í stórhættu. Ef það frýs í leiðsl-
unum þá eru þær í flestum tilfellum
ónýtar þannig að þetta getur orðið
mjög alvarlegt mál“, sagði Gísli.
Aðspurður sagðist Gísli telja að þeir
hjá hitaveitunni hefðu með einhverj-
um hætti átt að geta forðast það að fá
öll þessi óhreinindi inn á kerfið.
Gunnar Kristinsson hitaveitustjóri
sagði að kvartanir að undanförnu
hefðu verið óvenju margar. í fyrra-
dag hefðu t.d. borist 289 kvartanir.
Hann sagðist telja að stóran hluta
þessara kvartana mætti kalla fjöl-
miðlakvartanir. „Það hefur verið
töluvert skrifað um þetta í blöðum
og fólk er farið að hringja út af smá-
munum í einhverjum múgæsingi.
Síðan þegar viðgerðamenn koma á
staðinn er þetta fólk ekki heima og
alvaran er því ekki meiri en svo að
það nennir ekki að vera heima til að
taka á móti þeim“, sagði Gunnar.
Hann sagði að kvartanirnar hefðu
aukist alveg gífurlega. í október
hefðu 380 kvartað á einni viku þegar
mest lét en núna væri þetta komið
upp í um 300 á dag. í fyrra kvörtuðu
um 50-60 í hverri viku. Gunnar
sagði að þeir gætu annað um 100
kvörtunum á dag með öllum þeim
mannskap sem þeir hefðu yfir að
ráða. Gunnar sagði að þessar stíflan-
ir stöfuðu af ryði sem kæmi úr
Nesjavallaleiðslunni nýju og þeir
þekktu það að ryð og óhreinindi
söfnuðust saman í leiðslunum þegar
verið væri að leggja þær. Þegar um
væri að ræða minni leiðslur, gætu
þeir skolað úr þeim og hreinsað þær,
en í þessu tilfelli væri ekki um það
að ræða. „Það er hvergi hægt að
losna við allt þetta vatnsmagn sem
við erum að dæla í gegnum þessa
leiðslu, um 500 lítra á sek.“, sagði
Gunnar. Hann sagði að því væri ekki
annað að gera en að hreinsa inntök-
in þegar þau stífluðust.
Gunnar sagðist gera ráð fyrir að
ryðflutningur úr leiðslunni væri bú-
inn en óhreinindin væru enn í kerf-
inu og virtust skila sér á vissa staði á
höfuðborgarsvæðinu. Mikið færi til
Hafnarfjarðar og á Kleppsveg og
eitthvað niður í miðbæ á svæðið
kringum Skólavörðustíg. Flestar
kvartanir bærust frá þessum svæð-
um og þannig hefði það verið und-
anfarin ár. —SE
Eysteinn Tryggvason hjá Norrænu eldfjallastöðinni hefur nú skilað skýrslu um höggun Almannagjár:
LÍKLEGA ÁTT SÉR
STAÐ ÁRIÐ 1973
1 nýútkominni skýrslu, sem Nor-
ræna eldfjallastöðin hefur gert um
misgengi á Þingvöllum, kemur
fram að líklegt sé a ð sú höggun sem
hefur átt sér stað hafl gerst á bilinu
júlí 1973 til september 1977.
„Smáskjálftar 4. október 1973
vekja grun um að þá hafl höggunin
orðið“, segir í skýrslunni, en höf-
undur hennar er Eysteinn TVyggva-
son. Það er því ljóst að þessi röskun
er ekki af völdum framkvæmda á
Nesjavöllum.
Mælingamar voru gerðar í sumar
eftir að gmnsemdir um misgengi
vöknuðu. Þær sýndu að lóðrétt mis-
gengi hafði orðið um Almannagjá,
þannig að land við Öxarárbrú og Val-
höll hafði sigið um 9 cm miðað við
vesturbarm Almannagjár við Kára-
staðastíg. ,Auk höggunar við Al-
mannagjá sýndu mælingarnar hæg-
fara landsig við norðurstönd Þing-
vallavatns milli Vatnskots og Vatns-
víkur, en þaðan virðist sigsvæðið
liggja til suðvesturs, í stefnu á Hen-
gil eða þar skammt fyrir vestan.“ f
skýrslunni kemur einnig fram að
höggunin sé alls óháð framkvæmd-
um á Nesjavöllum, eins og talið var
geta komið til greina í vor.
„Mér kom á óvart strax í vor þessi
háa tala sigsins, 9 sm og það þótti
mér mikið. Þessi greinargerð virðist
fyrst og fremst staðfesta það og engu
er við að bæta“, sagði Heimir Steins-
son þjóðgarðsvörður á Þingvöllum í
samtali við Tímann. Hann vildi sér-
staklega benda á að, samkvæmt
skýrslunni væri ekki hætta á aukinni
hrunhættu í Almannagjá. „Ekki
verður sagt að þessi höggun valdi
aukinni hraunhættu í Almannagjá,
þar sem landlyfting vesturbarms
gjárinnar veldur heldur minni bratta
gjáveggsins en fyrr. Aftur á móti sýn-
ir þessi höggun að búast má við
hreyfingum á gjánni í framtíðinni,
og vissulega er meiri hætta á hruni
þegar gjáin haggast en þegar hún er
kyrr. Vert er að benda á að sams kon-
ar höggun og nú hefir mælst getur
vaidið því að vatn flæði yfir land á
bakka Þingvallavatns, einkum við
ósa Öxarár", segir í skýrslunni. Því sé
ástæða til að fylgjast með breyting-
um á Þingvöllum og endurtaka mæl-
ingar, jafnframt því sem víðtækari
mælingar yrðu á nokkra ára fresti.
„Ég fagna því að þessi mæling hefur
átt sér stað. Við vitum í fyrsta lagi að
þetta fyrirbæri á heima hér og við
þóttumst hafa grunsemdir um að
ekki væri með öllu kyrrt og nú hefur
það fengist staðfest. Nú höfum við
það svart á hvítu hvernig ástatt er og
svo er þá fyrir góða menn að meta
það“, sagði Heimir.
Heimir vitnaði í fornar heimildir
sem segja að slíkar jarðhræringar
hafa menn á Þingvöllum búið við í
gegnum aldimar. Árið 1896 hafði
kirkjan á Þingvöllum haggast og vit-
að er um mikinn landskjálfta árið
1789. ,Á sextándu öld virðist eitt-
hvað hafa gerst, sem gæti minnt á
það sem er að gerast núna, en þá var
Lögrétta flutt vegna þess sá staður
var hartnær burttekinn af vatni, eins
og segir f þeirri heimild. Ennfremur
greinir frá því að snemma á 16. öld
væri kirkjan flutt, sem virðist þá á
undan hafa staðið niður á Öxarár-
bakka, þangað sem hún stendur nú.
Aftur sér maður það sama vera að
gerast í dag“, sagði Heimir að lokum.
-hs.