Tíminn - 27.03.1991, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 27. mars 1991
Tíminn 3
Fá bændur og aðrir einyrkjar rétt til atvinnuleysisbóta út á nýja tryggingagjaldið?
Þýðir um 3040 þús.kr.
skattahækkun á meðalbú
„Það er viðtekin venja, að þegar menn kaupa einhvers konar
tryggingu, að þá sé eitthvað hinum megin sem heitir réttindi. Nú
er farið að rukka okkur um þetta nýja tryggingagjald svo ég vil
því gjaman fá skilgreint hvaða réttindi við fáum á móti? Kannski
rétt til atvinnuleysisbóta, þar sem tryggingagjaldið rennur að
hluta í Atvinnuleysistryggingasjóð?" spyr Sveinberg Laxdal,
bóndi á Túnsbergi á Svalbarðsströnd. „Það hefur að vísu komið
til tals. Og það vom gefín vilyrði um það, þegar þessi mál vom
afgreidd á Alþingi, að heilbrigðisráðherra ætlaði að skipa nefnd
til að endurskoða lögin um atvinnuleysistryggingar. Bótaréttum
til nýrra hópa fer svo væntanlega eftir því hvað nefndin leggur til
og Alþingi síðan samþykkir,“ sagði Snorri Olsen deildarstjóri í
fjármálaráðuneytinu.
Skattur en ekki iðgjald...
Snorri bendir hins vegar á að í
raun og veru sé þarna um skatt-
lagningu að ræða en ekki iðgjald.
„Enda heitir þetta tryggingagjald
en ekki tryggingaiðgjald."
Það hét samt tryggingaiðgjald í
fjárlagafrumvarpinu?
„Já, en síðan fóru menn að líta
þetta meira þeim augum, að þarna
væri verið að skattleggja til þess að
standa undir ákveðnum útgjöldum
ríkisins, en ekki alfarið að greiða
iðgjald fyrir einhver réttindi."
Horfur eru á að í dag verði end-
anlega gengið frá samningi milli
Tryggingastofnunar og tann-
lækna. Búið er að leysa flest
ágreiningsmál. Samningurinn
felur í sér litlar breytingar á
gjaldskrá, sumt kekkar en annað
hækkar.
Heilbrigðisráðherra hafði geflð
samningsaðilum frest fram á síð-
asta mánudag tii að komast að
samkomulagi. Að öðrum kosti
sagðist hann ákveða gjaldskrána
cinhliða, en honum er heimilt að
gera það lögum samkvæmt. Þrátt
lyrir að þessi frestur sé liðinn er
ekki tallð lfldegt að ráðherra taki
Snorri bendir á að um 90% tekn-
anna af tryggingagjaldinu renni til
Tryggingastofnunar ríkisins til
þess að standa undir hluta af
rekstrarkostnaði almannatryggJ
inganna.
Hið nýja tryggingagjald kom í stað
fimm launatengdra gjalda: Launa-
skatts, lífeyristryggingagjalds,
slysatryggingagjalds, vinnueftir-
listsgjalds og iðgjalds í Atvinnu-
leysistryggingasjóð. Öll utan Iauna-
skatturinn voru þessi gjöld eftir-
ágreidd og námu samtals 7.430
millj.kr. árið 1990. Tryggingagjald-
sér þetta vald vegna þess að
samningar eru á lokastigi. Heil-
brigöisráðherra vill auk þess
forðast að ákveða gjaldskrána
einhliða þar sem lfldegt er að það
kæmi niður á samskiptum tann-
lækna og stjórnvalda.
Tannlæknar felldu á síðasta ári
samning sem þeir gerðu við
Tryggingastofnun og síðan hefur
samningaþóf staðið yflr.
Sú gjaldskrá sem verið er að
semja um er einungis notuð sem
vlömiðun. Verð á tannlæknaþjón-
ustu getur verið mismunandi þar
sem tannlæknar elga að starfa
undir samkeppnislögum. - EÓ
ið er áætlað 9.130 m.kr. í fjárlögum
og á að greiðast sem staðgreiðslu-
skattur. Gjaldstofninn eru öll laun
hverju nafni sem þau nefpast, eða
svipaður og í staðgreiðslukerfi
skatta. Tryggingagjaldið er á þessu
ári 2,5% af öllum launum í land-
búnaði,1 iðnaði og fiskvinnslu, en
6% í öðrum greinum. Sá munur á
síðan að jafnast út í 4,25% hjá öll-
um atvinnugreinum árið 1993.
Um 255% til 400%
skattahækkun ...
Með tryggingagjaldinu hækkar
þessi gjaldtaka um 255% (og 400%
árið 1993) af landbúnaði. Hækkun
er sömuleiðis verulega hjá ein-
staklingum í sjávarútvegi og iðn-
aði, en ijnun minni í öðrum ein-
staklingS|rekstri, samkvæmt grein-
argerð með frumvarpinu um
tryggingagjaldið. Hjá félögum
breytir tryggingagjaldið fremur
litlu á þessu ári. Árið 1993 verður
hinjs vegar um 70-80% hækkun
hjá sjávarútvegi og iðnaði, en 25-
30% lækkun í öðrum greinum.
Breytingin kemur langþyngst
niður á landbúnaði af tveim ástæð-
um: í fyrsta lagi hefur landbúnað-
ur, ásamt iðnaði og sjávarútvegi,
verið undanþeginn launaskatti, en
hann hefur skilað um 55% allra
tekna af áðurnefndum gjöldum.
Og í öðru lagi hefur einstaklings-
rekstur til þessa borið lægri launa-
tengd gjöld en lögaðiiar vegna
undanþágu reiknaðra eigin launa í
einstaklingsrekstri, sem einmitt er
hið dæmigerða rekstrarform í
landbúnaði. Bændur hafa t.d. ekki
greitt iðgjald til Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs af eigin launum.
Launatengd gjöld einstaklinga í
landbúnaði hafa aðeins verið um
0,7% af launum en tryggingagjald-
ið er 2,5% í ár og hækkar síðan í
4,25% á næstu tveim árum, sem
áður segir. í krónum talið þýðir
þetta hækkun úr 29 m.kr. á síðasta
ári, upp í 103 m.kr. á þessu ári og
áfram upp í 175 m.kr. árið 1993,
allt reiknað á verðlagi ársins 1990.
Hækkunin er því 74 m.kr. í ár og
fer í 146 m.kr. eftir tvö ár.
Samningur við tannlækna:
Skrifað undir
samning í dag
AUGL UM INNLAl VERÐTF r _ÝSING JSNARVERÐ RYGGÐFIA NA RÍKISSJÓÐS
\ SPARISKIRTEI
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ *) Á KR. 10.000,00
1980-1 .fl. 15.04.9- 1-15.04.92 kr. 286.016,02
*)lnnlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbót. Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1 og liggja þar jafnframt frammi nánari upplýsingar um skírteinin. ■ i ¥ •*- ,, \ Reykjavík, mars 1991. SEÐLABANKI ÍSLANDS
Nýr skattur um leið og
framleiðslu og verði
er þrýst niður...
„Þetta er allavega afar hár skattur,
sérstaklega á stétt sem er eins illa
sett og landbúnaðurinn er um þess-
ar mundir. Og okkur þykir það
skjóta skökku við, að tekinn skuli
upp nýr skattur upp á 30 til 40
þús.kr. á meðalbú, þar sem hjónin
vinna bæði, á sama tíma og verið er
að setja lög á bændastéttina og gera
samninga um að þrýsta niður hjá
henni bæði framleiðslu og verði -
þ.e. gera er kröfu um bæði aukna
framleiðni og verðlækkun," sagði
Sveinberg Laxdal.
„Það er nú byrjað að innheimta
þetta með gíróseðlum. Og borgum
við ekki fyrir 15. næsta mánaðar er
allt komið á bullandi dráttarvexti,
þar á meðal hjá sauðfjárbændum
sem ég get vart ímyndað mér að hafi
mikið handa á milli á þessum árs-
tíma. Að ekki sé nú minnst á loð-
dýrabændur og þá sem eru í fisk-
eldi.“
Höfuðbreytinguna segir Svein-
berg þá, að tryggingagjaldið er lagt
á reiknuð eigin laun manna, á ná-
kvæmlega sama hátt og þau laun
sem þeir greiða öðrum. „Menn
geta því andsk ... ekki fengið mis-
munandi réttindi út á þetta. En Ól-
afur Ragnar á eftir að útfæra þetta
allt,“ sagði Svanberg, og vísaði þar
til 18. gr. laganna. „En hún er nú
svona galopin: Ráðherra gegur
með reglugerð sett nánari ákvæði
um framkvæmd laga þessara."
Bara samræming ...
„Réttindi - þetta fer eftir því hvað
menn kalla réttindi," sagði Snorri
Olsen. Meginhluti teknanna af
tryggingagjaldinu rennur til
Tryggingastofnúnar ríkisins.
Þannig að þar eiga auðvitað allir
landsmenn rétt eftir ákveðnum
reglum.
Markmiðið með tryggingagjaldinu
er að reyna að fækka undanþágum
og ná fram samræmingu þessara
launatengdu gjalda. Breytingin
þýðir hækkun hjá landbúnaði, sjáv-
arútvegi og iðnaði, þ.e. þeim grein-
um sem voru undanþegnar launa-
skatti. í öðrum atvinnugreinum
þýðir þetta lækkun. Með þessu
gjaldi eru menn ekki að hækka
heildartekjur ríkissjóðs, heldur er
um að ræða innbyrðis samræm-
ingu milli atvinnugrejina. Heildar-
áhrifin eru núll,“ sagði Snorri.
Er samt ekki reiknað með rúm-
lega 25% tekjuhælfkun milli ára?
„Áætlun um aukrjar tekjur bygg-
ist fyrst og fremsj á áætlun um
betri innheimtu," svaraði Snorri
Olsen. - HEI
T
I
Adalfundur íslandsbanka hf. árið 1991
verður haldinn í Súlnasal HÖtels Sögu mánu-
daginn 8. apríl 1991 og hefst kl. 16.30.
Dagskrá:
1. Aðalfundarstörf í samrœmi við 28. grein samþykkta
bankans.
2. Tillögur til breytinga á samþykktum bankans.
3. Tillaga um heimild til að undirbúa sameiningu
eignarhaldsfélaganna við bankann.
4. Tillaga um heimild til aukningar hlutafjár.
5. Önnur mál, löglega upp borin.
Hluthafar sem vilja fá ákveðið tnál tekið til meðferð-
ar á aðalfundinum skulu í samrœmi við ákvœði 25.
greinar samþykkta bankans gera skriflega kröfu um það
til bankaráðs, Kringlunni 7, Reykjavík, í síðasta lagi
27. mars 1991.
Aðgöngumiðar að fundinum og atkvœðaseðlar verða
afirentir hluthöfum eða umboðsmönnum þeirra í útibúi
íslandsbanka, Kringlunni 7, Reykjavík, 4., 5. og 8. apríl
nœstkomandi kl. 9.15-16.00 og á findardag við itm-
ganginn.
Ársreikningur félagsins fyrir árið 1990, ásamt tillög-
um þeim sem fyrir fundinum liggja, verða hluthöfum til
sýnis á sama stað.
Reykjavík, 21. mars 1991
Bankaráð íslandsbanka hf.
í
ÍSLANDSBANKI !