Tíminn - 27.03.1991, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 27/ mars 1991
Tíminn 7

Finnur Ingólfsson, aðstoðarmaður heilbrigðisráðherra:
Um hvað verður kosið?
Reynslu eða
reynsluleysi
Undirbúningur stjómmálaflokkanna íyrir komandi alþingiskosn-
ingar er nú í fullum gangi. Þótt nú séu ekki nema tæpar 5 vikur
til kosninga er erfitt á þessari stundu að gera sér grein fyrir því
hvað það verður í kosningabaráttunni sem helst verður tekist á
um. Það er mikil breyting frá undangengnum alþingiskosning-
um. Alþingiskosningar að undanfornu hafa fyrst og fremst snú-
ist um atburði líðandi stundar eða fortíðina, en framtíðinni hef-
ur allt of lítill gaumur verið gefinn.
Þetta hefur m.a. ráðist af þeim að-
stæðum sem verið hafa í þjóðfélag-
inu hverju sinni. Nú er þetta
breytt. Þetta eru fyrstu kosning-
arnar í langan tíma þar sem stjórn-
málaflokkarnir geta beint sjónum
sínum fyrst og fremst að framtíð-
inni. Það segir auðvitað meira en
margt annað um þann árangur
sem ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar hefur náð á þessu
kjörtímabili.
Um hvað verður
kosið?
Það verða einkum fjögur mál öðr-
um fremur sem kosningabaráttan
kemur til með að snúast um. Mál
sem skipta miklu um framtíð þjóð-
arinnar. Því er ekki nema sjálfsagt
að þjóðin fái að vita afstöðu ein-
stakra stjórnmálaflokka og ein-
stakra stjórnmálamanna til þeirra.
í fyrsta lagi eru það tengsl okkar
við þá þróun sem nú er að eiga sér
stað í Evrópu.
í öðru lagi hvernig stjórnmála-
flokkarnir hyggjast búa að at-
vinnuiífinu í landinu.
í þriðja lagi hvílir sú skylda á
stjórnmálaflokkunum að gera
þjóðinni grein fyrir því annars veg-
ar hvernig þeir hyggjast draga úr
hallarekstri ríkissjóðs án þess að
hækka skatta og hins vegar án þess
að draga úr þeirri þjónustu sem
velferðarkerfið veitir okkur.
í fjórða lagi verður ekki undan því
vikist í kosningabaráttunni að
flokkarnir geri grein fyrir því með
hvaða hætti þeir hyggjast varð-
veita þann árangur sem náðst hef-
ur í efnahagsmálum á því kjör-
tímabili sem nú er senn á enda.
Dýrt starfsfræðslu-
námskeið
Eftir kosningarnar 1987 var
mynduð ríkisstjórn undir forystu
Sjálfstæðisflokksins. Ekki þarf að
fara mörgum orðum um verk
þeirrar ríkisstjórnar það rúma eina
ár, sem hún sat við völd. Víxlhækk-
anir verðlags og launa voru í full-
um gangi allan tímann með til-
heyrandi gengisfellingarkollsteyp-
um, kjaraskerðingu og ekkert ann-
að blasti við en stöðvun
atvinnulífsins ? og fjöldaatvinnu-
leysi. Einn alþingismanna lýsti
þeim tíma, sem Sjálfstæðisflokk-
urinn fór með forystu í rfkisstjórn
í upphafi kjörtímabilsins, sem dýr-
asta starfsfræðslunámskeiði í
stjórnmálum sem nokkru sinni
hafi verið haldið og þjóðin hafi
þurft að greiða fyrir. Nú býður
Sjálfstæðisflokkurinn enn fram
reynslulausan forystumann sem
þó telur sjálfan sig sjálfskipaðan til
þess að leiða næstu ríkisstjórn.
Sjálfstæðisflokkurinn getur með
engu móti ætlast til þess að þjóðin
kosti enn eitt starfsfræðsluhám-
skeiðið fyrir sinn formann. '
Árangur sterkrar \
forystu
Valið í þessum kosningum stend-
ur því öðru fremur á milli þess
hvort næsta ríkisstjórn verður
undir markvissri forystu eins og
verið hefur undanfarin 3 ár eða
forystuleysisins eins og var í upp-
hafi kjörtímabilsins. Árangur
hefur eflst um landið allt. Vextir
hafa lækkað. Lánskjaravísitölunni
hefur verið breytt og notkun henn-
ar takmörkuð.
Öflug þjóð í eigin
landi
Samningaviðræður um evrópskt
efnahagssvæði milli EB og EFTA
eru nú á viðkvæmu stigi. Hér er
um eitt mikilvægasta mál að fást,
sem við íslendingar höfum staðið
frammi fyrir frá því að við heimt-
um sjálfstæði okkar, því að hér er
um fullveldi þjóðarinnar að tefla.
Það er því mjög eðlilegt að í þess-
um kosningum og kosningabarátt-
unni fari mjög ítarleg umræða
fram um það hver sé afstaða ein-
stakra stjórnmálaflokka og stjórn-
málamanna til þessa mikilvæga
máls. Framsóknarmenn skera sig
úr í íslenskum stjórnmálum varð-
andi einhug flokksmanna í varð-
sterkrar forystu Framsóknar-
flokksins blasir nú við. Verðbólgan
er orðin aðeins rúmlega 5 af
hundraði og matvæli hafa þó
hækkað mun minna allt síðasta ár.
Vöruútflutningur landsmanna
stefnir í að verða 8-9 milljörðum
krónum meiri en vöruinnflutning-
ur á þessu ári og verulega hefur
dregið úr viðskiptahalla. Kaup-
mátt tímakaups og ráðstöfunar-
tekjur tókst að verja í samræmi við
kjarasamninga. Afkoma fyrirtækj-
anna hefur batnað og atvinnulíf
Nú býður Sjálfstæðis-
flokkurinn enn fram
reynslulausan forystu-
mann sem þó telur
sjálfan sig sjálfskipaðan
til þess að leiða næstu
ríkisstjóm. Sjálfstæðis-
flokkurinn getur með
engu móti ætlast til
þess að þjóðin kosti
enn eitt starfsfræðslu-
námskeiðið fýrir sinn
formann.
stöðunni um fullveldið og sjálf-
stæði þjóðarinnar.
Framsóknarflokkurinn vill hafa
nána samvinnu við aðrar Evrópu-
þjóðir, en er andvígur aðild íslands
að Evrópubandalaginu. Ástæðurn-
ar eru margar, Evrópubandalagið
viðurkennir hvorki forræði ein-
stakra þjóða yfir landinu né auð-
lindum sjávar. Framsóknarflokk-
urinn telur að hugmyndir um að-
ild að Evrópubandalaginu séu
hættulegar og lýsi uppgjöf við
stjórn eigin mála. Fullveldið, sjálf-
stæðið og landhelgin unnust með
órofa samstöðu þjóðarinnar.
Framsóknarflokkurinn mun
standa vörð um þessa sigra og
hugsjónir undir kjörorðinu „Öflug
þjóð í eigin landi“.
Það er ekki nóg
að heimta
bara ráðuneyti
Það skiptir miklu máli að skýrt
komi fram í þessari kosningabar-
áttur hver sé stefna einstakra
stjórnmálaflokka í atvinnumálum.
Atvinnustefnan leggur grunninn
að lífskjörum í landinu og þar
þurfa stjórnmálaflokkarnir að
leggja fram skýra og einarða af-
stöðu til einstakra málaflokka.
Ekki má látaeinstakaflokkakom-
ast upp með að komast í gegnum
kosningabaráttuna án þess að
svara skýrt og skorinort hver sé af-
staða þeirra til einstakra mála. Það
er dapurleg staðreynd að stærsti
stjórnmálaflokkur landsins skuli
sex vikum fyrir kosningar geta
haldið landsfund og komist undan
því að taka afstöðu til hinna mikil-
vægustu mála, heldur skuli bara
heimta að fá sérstakt ráðuneyti,
sjávarútvegsráðuneytið, að aflokn-
um kosningum. Hefði nú ekki ver-
ið nær að setja fyrst fram stefnuna
í sjávarútvegsmálum?
Samstaða um sjávar-
útvegsstefnuna
Núverandi sjávarútvegsráðherra
hefur náð að skapa ótrúlega góða
samstöðu um mótun sjávarútvegs-
stefnu. Stefna sú, sem Halldór Ás-
grímsson hefur mótað í sjávarút-
veginum, mun leiða til mikillar
hagræðingar í atvinnugreininni,
aukinnar framleiðni,! meiri hag-
ræðingar og hagkvæmni í veiðum
og vinnslu. Nú þegar á kerfið reyn-
ir og erfiðleikarnir koma í Ijós,
ekki vegna ágalla kerfisins heldur
vegna minni afla, rjúka menn upp
til handa og fóta og finna kerfinu
allt til foráttu og því miður eru þar
oft stjórnmálamenn í broddi fylk-
ingar, sem ekki þora að horfast í
augu við kjósendur sína og finnst
því gott að kenna öðrum um.
Uppstokkun
ríkisfjármálanna
Eitt stærsta viðfangsefni, sem nú
er við að glíma í íslensku efnahags-
lífi, er hallarekstur á ríkissjóði og
hin geigvænlega skuldasöfnun rík-
isins. Hið miðstýrða ríkisfjármála-
kerfi, sem við nú búum við, verður
að stokka upp. Grundvallarbreyt-
ing þarf að verða á ríkisfjármála-
kerfinu. Hin einstöku fagráðuneyti
og undirstofnanir þeirra þurfa að
verða fjárhagslega sjálfstæðari,
færa þarf völd og ábyrgð út úr fjár-
málaráðuneytinu út til stofnan-
anna og gera stjórnendur þeirra
fjárhagslega ábyrga. Hlutverk fjár-
málaráðuneytisins ætti því fyrst og
fremst að vera að annast stefnu-
mótun og hafa eftirlitshlutverk.
Við endurskoðun og uppstokkun
ríkisfiármálanna á næsta kjörtíma-
bili verður að ganga út frá því að
skattar hækki alls ekki.
Framsóknarflokkurinn hefur tek-
ið eindregna afstöðu gegn skatta-
hækkun en vill stokka upp skatta-
kerfið. Skattalækkunarhjal hjá
Sjálfstæðisflokknum er ömurlegt
kosningabragð, gert í þeim til-
gangi að afla sér stundarvinsælda
og í þeirri von að einhver láti
blekkjast.
Áframhald
þjóðarsáttar
Það er afar mikilvægt að fólk láti
ekki blekkjast af slíkum yfirboðum
heldur fylki sér að baki þeim öflum
sem vilja halda áfram á þeirri braut
sem þjóðarsáttin hefur markað.
Mikilvægast er því nú að treysta og
varðveita þann stöðugleika sem
náðst hefur í efnahagsmálum með
lágri verðbólgu, fullri atvinnu og
lækkandi vöxtum. Á þessum
grunni er nú hægt að hefia nýja
framfarasókn til bættra lífskjara.
Höfundur er fyrsti maöur á lista Fram-
söknarflokksins í Reykjavík.