Tíminn - 13.04.1991, Blaðsíða 4

4 Tímion
ÍIáúgáfdaglir'13. áþríl '11
USSR lætur í Ijós efa um hugmynd Majors:
BNA setur upp flótta-
mannabúöir í N-írak
Bandaríkin ætla að setja upp flóttamannabúðir í Norður-írak og
við landamæri TVrklands sem geta sinnt allt að 700 þúsund
manns í þrjátíu daga. Þetta var haft eftir tyrkneskum stjórnvöld-
um í gærkvöldi. Að þeirra sögn verða þessar búðir eingöngu sett-
ar upp í mannúðartilgangi og aðeins tímabundið. Bandrísk yfír-
völd hafa varað írösk yfirvöld við að beita hemum nálægt hjálpar-
starfseminni.
Bretar hafa viljað ganga lengra í
þessum efnum. Samkvæmt hug-
mynd Johns Major, forsætisráð-
herra Bretlands, þá á að mynda
griðasvæði í Norður- írak fyrir kúr-
diska fióttamenn undir vernd Sam-
einuðu þjóðanna og beita hervaldi
til að verja flóttamennina ef þörf er
á. Bush Bandaríkjaforseti vill hins
vegar ekki að Sameinuðu þjóðirnar
taki að sér gæslu á svæðinu og
þjóðir heimsins skuldbindi sig til
að beita íraka hervaldi ef þeir
ganga á rétt Kúrda. Talsmaður ut-
anríkisráðuneytis Sovétríkjanna,
Vitaly Churkin, sagði í gær að ef
stofnað yrði griðasvæði í Norður-
írak samkvæmt hugmyndum Breta
yrði gengið á sjálfstæðisrétt íraka
sem væri gegn samþykktum Sam-
einuðu þjóðanna. Bretar virðast
því fá lítinn stuðning við tillögu
sína innan Öryggisráðsins og ólík-
legt að hún verði samþykkt komi
til atkvæðagreiðslu en Bandaríkin
og Sovétríkin hafa neitunarvald í
ráðinu ásamt Bretlandi, Frakklandi
og Kína.
Irakar sögðu í gær að yfir milljón
íraskir tlóttamenn væru komnir til
írans og yfir 20 þúsund kæmu á
degi hverjum. Tyrkir telja að allt að
hálf milljón sé við tyrknesku landa-
mærin. Þeir sögðu að um 2.000
flóttamenn hefðu þegar fallið.
írakar leyfðu í gær bandarískum
flugvélum með neyðargögn að
ienda í íran. James Baker tilkynnti
þetta á fréttamannafundi í Genf í
Sviss. Hann sagði þessa ákvörðun
íransstjórnar vita á gott.
Reuter-SÞJ
Talið er að flóttamenn í íran séu
um ein milljón og um hálf milljón
við tyrknesku landamærin.
Endurskipulagning NATO:
Skyndiárás-
Líbanon:
Líkur á varanlegum friði
arsveitir
Æðstu herforingar Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) samþykktu í
gær að leggja til við utanrfldsráð-
herra bandalagsríkjanna að stofnuð
verði stórherdeild, 70- 100 þúsund
hermenn, sem verði mjög hreyfan-
leg og geti athafnað sig innan allra
aðildarríkjanna á nokkrum dögum
eða vikum. Aætlun herforingjanna
gerír einnig ráð fyrir að hægt sé að
beita hemum utan landamæra
NATO ef forystumenn þess taka
upp þá stefnu en sú stefna hefur átt
vaxandi fylgi aö fagna síðan Persa-
flóastríðinu lauk. Utanríkisráðherr-
ar NATO munu hittast í næsta
mánuði og taka tillögu herforíngj-
anna um slíka skyndiárásasveit til
umræðu.
Norski herforinginn, Vigleik Eide,
sem er yfirmaður hermálanefndar
bandalagsins, sagði í gær eftir fund
herforingjanna að þeir heföu einnig
ákveðið að draga úr hefðbundnum
vörnum bandalagsins sem séu mið-
aðar við tíma kalda stríðsins en eins
og kunnugt er hefur orðið mikil þíða
í í samskiptum Austur- og Vestur-
Evrópu og búið er að leggja Varsjár-
bandalagið niður. Hins vegar var
ákveðið á fundinum að styrkja flota
Atlantshafsbandalagsins sem heldur
uppi stöðugri gæslu á höfunum.
Þessi nýi skyndiárásarher mun að-
allega samanstanda af hermönnum
úr Evrópu en hann mun njóta að-
stoðar flughers sem mun að mestu
verða bandarískur. Höfuðstöðvar
hersins verða í Þýskalandi og talið er
víst að þær verði undir stjórn Breta.
Stefnt er að því að hægt verði að
beita þessum 70-100 þúsund manna
her allt frá nyrstu héruðum Noregs
til syðstu héraða Týrklands á nokkr-
um dögum eða vikum.
NATO hefur haft litla 5.000 manna
herdeild sem hægt er að flytja á milli
svæða í skyndi en hún hefur gegnt
varnar- eða fælingarhlutverki og
mun halda því áfram. Hinn nýi her
mun hins vegar vera ætlaður til
árása. Reuter-SÞJ
í dag eru nákvæmlega sextán ár
síðan borgarastyijöldin í Líbanon
byrjaði en engin átök hafa verið í
landinu síðan í desember á síðasta
ári. Mörg vopnahlé hafa verið frá því
aö stríðið hófst, og hafa sum staðið
í allt að sex mánuði, en þeim hefur
ætíö lokið með enn harðari bardög-
um en áöur. En nú telja embættis-
menn og stjómarerindrekar að lík-
umar á varanlegum fríði hafi aldrei
veríð eins miklar. Á þessum sextán
árum hafa tugþúsundir manna fall-
ið en ógjömingur er að áætla mann-
falliö nákvæmlega. Opinberar tölur
em á milli 70.000 til 150.000
manns.
Líbanska stjórnin hefur gefið vel
vopnuðum hópum uppreisnar-
manna frest til aprílloka til að af-
vopnast. Ef því verður ekki hlýtt þá
munu þeir verða afvopnaðir með
valdi. Líbanski stjórnarherinn nýtur
stuðnings sýrlenska hersins og hef-
ur hann mikla yfirburði. Embættis-
menn telja að uppreisnarmenn
muni afhenda vopn sín án átaka. Það
olli straumhvörfum í stríðinu þegar
sýrlenski herinn hrakti Michel Ao-
un, leiðtoga kristinna, frá völdum í
október á síðasta ári. Sýrlenskir og
líbanskir embættismenn vinna náið
saman og sýrlenskir hermenn í Líb-
anon eru um 40.000.
Ein af forsendum friðarins nú er
Táifsáttmálinn svokallaði sem sam-
þykktur var árið 1989 en hann gaf
múslimum, sem eru í meirihluta í
landinu, meiri pólitísk völd í því
kerfi sem kristnir menn komu á
þegar landið varð sjálfstætt árið
1943.
Fyrrverandi forsætisráðherra
landsins, Selim Hoss, segir að hug-
arfarið hafi breyst. Fólkið væri orðið
þreytt á átökunum og það skipti
hvað mestu máli. Einnig telur hann
að vilji ýmissa vestrænna ríkja til að
koma á friði hjálpi mjög til.
Hins vegar telja embættismenn að
átök milli skæruliða Palestínuaraba
í suðurhluta landsins og ísraels-
manna muni halda áfram.
Reuter-SÞJ
Fréttayfirlit
Damascus - Talsmenn kúr-
diskra uppreisnarmanna i írak
sögðu f gær aö íraski stjómarher-
inn hefði gert aöra skriödreka-
árás á bækístöövar uppreisnar-
manna I norðurhluta Kúrdistan.
Cukurca, Tyrklandi - Íraskír
flóttamenn við tyrknesku landa-
mærin sögöust í gær mundu
snúa aflur ef Sameinuðu þjóðim-
ar verðu þá fyrir her Saddams
Hussein. Bretland hefur farið
þess á ieft vfð hln ríklni flögur sem
hafa neitunarvald í Öryggisráöi
Sameínuðu þjóðanna að hug-
leíða hugmynd þeirra um að
koma á griðasvæöi fýrir flótta-
menn í Norður-írak undir vemd
Sþ.
Damascus - Sýriensk stjóm-
völd standa enn fast á þvf að
Samelnpðu þjóðimar eigi að
stýra friðarraðstefnu sem haldin
yiði til að sætta fsraelsmenn og
araba. James Baker utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna átti f gær
og fyrradag viðræður við sýrlensk
stjómvöld. Hann fór í gær til
Genfar en þar mun hann m.a.
hítta utanríkisráðhenra Jórdaníu,
Taher al-Masri, og ræða vlð hann
m.a. um Palestínumálið.
Helsinki - Finnsk stjómvöld til-
kynntu í gær að þau ætluðu að
leggja fram 10 milljónir marka til
alþjóðlegra hjálparsamtaka sem
hjálpa (röskum flóttamönnum og
þá sérstaklega Kúrdum. Þessi
upphæð samsvarar um 170 millj-
ónum (sl.kr. Finnar höfðu þegar
lagt fram 4,4 milljónir mörk.
Bríissei -Æðstu herforingar Atl-
antshafsbandalagsins (NATO)
samþykktu í gær að mynda
skyndiárásarher til að mæta nýj-
um hættum, sem steðjuðu að að-
ildarríkjum bandalagsins, eftir aö
kalda stríðinu er lokið. Þetta mun
verða 70-100 þúsund manna
hreyfanlegur Ijölþjóðaher. Höfuð-
stöövar hensins munu verða f
Þýskalandi undir stjóm Breta.
Genúa - Óttast er að gífurieg ol-
(umengun veröi við vesturströnd
ítaKu eftir að sprenging varð (109
þúsund tonna risaolíuskipi á Ge-
núaflóa. Skipið var skrásett á
Kýpur og var með 143 þúsund
tonn af (ranskri ol(u. Skipiö liðað-
ist í sundur eftir sprenginguna og
síödegis ( gær stefndi allt í að
það sykki.
Nýja Delí - Almennar þingkosn-
ingar munu fara fram ( Indlandi
dagana 20.,23. og 26. maí. Þetta
var ákveðið í gær.
Peking - Yang Shangkun forseti
Kfna, sem nú er oröinn 84 ára, er
veikur og iiggur á spítala.
Sidon, LKbanon - ísraelskar
herflugvélargerðu f gær loftárás-
ir á bækistöðvar Palestínuaraba í
Suöur-Libanon en Sýrlendingar
reyna að stilla til friðar í landinu.
Bonn - Helmut Kohl, kanslari
Þýskalands, og leiötogar Sósíal-
demókrataflokkslns, sem er (
stjómarandstöðu, ætla að vinna
saman að þvf að koma í veg fyrir
efnahagslegt hrun Austur-
Þýskalands.
Seoul - Lögreglan (Seoul þurfti
að beita táragasi til að dreifa
u.þ.b. 1.000 stúdentum sem voru
að mótmæla opinberri heimsókn
Gorbatsjovs Sovétforseta til
landsins í næstu viku.
Tokyo - Gorbatsjov Sovétfor-
seti mun i næstu viku skýra frá
áliti sovéskra stjómvalda á kröf-
um Japana um yfirráð flögurra
eyja sem Sovétmenn hertóku i
seínni heímsstyrjöldinni af Jap-
önum.
Reuter-SÞJ