Tíminn - 07.08.1991, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Miðvikudagur 7. ágúst 1991
Jón Dan skrifar:
BARN OG TÖLVA
Nú verður gruflað um bam og tölvu.
Tölvan mín er ekki meðal hinna dýr-
ustu, en nægir mér. Ég nota hana ein-
ungis til ritvinnslu. Meðal kosta henn-
ar er sá að hún getur haft uppi á hvaða
orði sem er í textanum, sem hún
geymir í minni sínu. Segjum að ég
hafi notað orðið skáld á nokkrum
stöðum, en ætli nú að breyta því ýmist
í rithöfund eða höfúnd. Ég skipa því
tölvunni að leita uppi orðið skáld.
Hún hlýðir, svo sem góðum þjóni
sæmir, og staðnæmist réttilega við
orðið, þó það sé í þágufalli (skáldi) eða
eignarfalli (skálds), af því henni var
fyrirskipað að hafa uppi á samstöf-
unni: skáld.
En hún gerir annað og meira. Hún
bendir mér hin hróðugasta á t.a.m.
tónskáld og leirskáld. Eða, til að segja
það á annan máta: hún dregur fram í
dagsljósið orð sem ég bað hana ekki
að finna, af því hún gerir ekki greinar-
mun á merkingu eða blæbrigðum í
rituðu máli.
Einu sinni sem oftar kom Fúsi
frændi í heimsókn. Hann er ekki
frændi minn heldur bama minna og
því alltaf kallaður Fúsi frændi, skyldur
konu minni á einhvem óskiljanlegan
hátt. Eiginlega er hann dæmigerður
staðgengill allra gruflara í dálkum
eins og þessum. Hann fór að spyrja
mig út úr um tölvuna og ég gerði tals-
vert mikið úr ofangreindum hæfileika
hennar.
,dá,“ sagði Fúsi frændi, „tölvan sú
ama. Hún hefur vitsmuni á við ellefu
mánaða bam. Ekki meiri.“
„Þvæla,“ sagði ég, móðgaður fyrir
hönd tölvunnar. „Eg veit þú átt við
dótturdóttur þína. Hún er ellefu mán-
aða ef ég man rétt, mesta skýrleiks-
bam. En mér þætti gaman að sjá hana
finna fyrir mig ákveðið orð í rituðum
texta.“
Fúsi frændi horfði á mig án þess að
segja orð. Það er vani hans þegar hann
þykist búa yfir strangri sigurvissu.
Svipurinn gaf til kynna að honum
þætti ég alveg ofúrmannlega vitlaus.
Þegar hann hafði þagað hæfilega
lengi, sagði hann:
„Litla stúlkan er að byrja að læra
málið. Ekki á þann hátt að hún sé far-
in að tala, heldur sýnir hún vel að hún
skilur það sem við hana er sagt. For-
eldramir hafa kannað viðbrögð henn-
ar á sama hátt og allir foreldrar gera:
sagt henni að klappa saman lófunum
eða spurt hvað hún væri stór. Og í
hvert sinn hefur unga stúlkan sýnt
viðeigandi svömn: klappað saman lóf-
unum eða rétt upp hendumar."
„Svo er það dag einn,“ hélt Fúsi
áfram, „að telpan þvertekur fyrir að
drekka mjólkina sína, sennilega af því
að hún er ekki í sömu könnu og
venjulega. Litla stúlkan vindur sig alla
og ygglir sig. Þá verður móður henn-
ar að orði:
„Hver er skapstór?"
Ásamri stundu þagnar sakleysinginn
og réttir upp báðar hendur. Stúlku-
baminu nægir að lykilatkvæðið til að
svara á viðeigandi hátt, alveg eins og
þegar tölvan finnur sína samstöfu."
„SkemmtilegL" sagði ég og hló, ekki
lengur vitund þykkjuþungur út af því
sem mér þótti niðrandi fyrir tölvuræf-
ilinn. Sýnir þetta ekki hvað vel hefur
tekist að láta hugbúnaðinn líkja eftir
mannshuganum?
Fúsi tók sér góða málhvfld. Og sagði
loks:
„Eftir eitt ár mun bamið, ef guð lof-
ar, gera greinarmun á stór og skap-
stór. Á hinn bóginn heldur tölvan þín
áfram að svara eins og ellefu mánaða
bam.“ Jón Dan
MINNING
Alda Björnsdóttir
Fædd 30. ágúst 1942
Dáin 7. júlí 1991
Þann 16. júlí sl. var Alda Björns-
dóttir kvödd hinstu kveðju í Borg-
arneskirkju af ættingjum og vin-
um. Allt frá því ég frétti lát hennar,
sem bar að svo óvænt og ótíma-
bært, hafa á hugann leitað góðar
minningar um okkar fornu kynni
og þá hlýju og umhyggju sem ég
ávallt naut hjá foreldrum hennar,
Ágústu Þorkelsdóttur, föðursystur
minni, og manni hennar Birni
Guðmundssyni. En á fallega heim-
ilið þeirra í Borgarnesi kom ég allt-
af í kaupstaðarferðum og þáði góð-
an beina.
Alda var þrem árum eldri en ég og
sem barn og unglingur var ég hálf-
feimin við þessa grannvöxnu, vel
klæddu frænku mína sem hafði svo
frjálsmannlega framkomu. Þegar
ég svo seinna dvaldi um tveggja ára
skeið í Borgarnesi tókst með okkur
góð vinátta sem aldrei hefur rofnað
þó vík hafi verið milli vina. Alda var
myndarleg stúlka, henni var það
frá Borgarnesi
sem meðfætt að bera öll sín klæði
af glæsileik og breytti þá engu
hvort hún var uppábúin eða í
vinnusloppi innan við búðarborð.
Hressa og glaðlega viðmótið var
henni líka áskapað, hlýja hjartalag-
ið og réttlætiskenndin, en Alda tók
gjarnan svari þeirra sem minna
máttu sín. Hún var mikil fjöl-
skyldumanneskja og kom sá eigin-
leiki hennar snemma í ljós í um-
hyggju hennar fyrir foreldrum og
bróður. Alda var snyrtileg, sam-
viskusöm og einstaklega rösk til
allra verka og vann meðan hún átti
heima í Borgarnesi við verslunar-
störf, íyrst hjá Verslunarfélaginu
Borg, síðar hjá Verslunarfélagi
Borgfirðinga.
Eftir að ég fór frá Borgarnesi lágu
leiðir okkar sjaldan saman, þar sem
ég fyrst dvaldi um skeið erlendis og
flutti síðan í fjarlægan landshluta.
Ég heimsótti Öldu síðast í Borgar-
nesi í byrjun árs 1968, en þá hafði
hún nýlega eignast litla stúlku. Það
ríkti mikil gleði í fjölskyldunni með
þetta litla jólabarn og ég sá að
frænka mín var þarna komin á rétta
hillu. Skömmu sóðar stofnaði hún
heimili í Reykjavík með barnsföður
sínum Einar Óddi Kristjánssyni og
eignuðust þau fimm börn, þrjár
stúlku og tvo drengi. í gegnum tíð-
ina hef ég ekki gert víðreist á suð-
vesturhornið og aðeins einu sinni
heimsótti ég Öldu á fallegt heimili
hennar í Breiðholti. Þá hafði hún
mikið verk að vinna, annaðist sína
stóru fjölskyldu af myndarskap og
sá auk þess um flestar aðrar útrétt-
ingar fyrir heimilið, því eins og títt
er um sjómannskonur var hún
langtímum saman bæði bóndinn
og húsfreyjan.
Þegar börnin uxu úr grasi fór Alda
að vinna utan heimilis og vann síð-
ustu árin í versluninni Kaupstað.
Hún var í skemmtiferð með vinnu-
félögum inni í Þórsmörk þegar
kallið kom. Hún fékk skyndilega
heilablæðingu sem dró hana til
dauða á nokkrum klukkustundum.
Skömmu fyrir andlát sitt hitti Alda
systur mína á götu í Reykjavík, hún
spurði þá um mig og hafði á orði að
við þyrftum að fara að hittast. Af
þeim fundi verður ekki í þessari
jarðvist en með þessum fátæklegu
orðum langar mig að senda henni
hinstu kveðju og þakkir fýrir liðnar
stundir. Ástvinum hennar sendi ég
innilegar samúðarkveðjur og bið
þann sem öllu ræður að styrkja þá í
þungum harmi. Blessuð sé minn-
ing Öldu Björnsdóttur.
Amdís Þorvaldsdóttir
Elín Ástmarsdóttir
Fædd 4. janúar 1914
Dáin 30. júlí 1991
í dag kveðjum við elskulega
frænku mína, Élínu Ástmarsdótt-
ur, sem lést aðfaranótt 30. júlí sl. á
Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund. Þar hafði hún átt heima
síðastliðin fimm ár.
Ella frænka, eins og allir í fjöl-
skyldunni kölluðu hana, fæddist á
ísafirði 4. janúar 1914 og var
yngsta barn foreldra sinna, hjón-
anna Rósamundu Guðmundsdótt-
ur og Ástmars Benediktssonar.
Systkini hennar voru María, sem
giftist Aðalsteini Guðbjartssyni og
áttu þau þrjú börn, Magnús,
kvæntur Elínborgu Guðbrands-
dóttur, en þau áttu sex börn, og
Ingólfur, kvæntur Rósu B. Blön-
dals, þau eignuðust einn son.
öll þessi börn og seinna þeirra
börn og barnabörn lutu sinn sess í
stóra hjartanu hennar Ellu
frænku, því hún hafði sérstakt lag
á börnum og yndi af þeim, þó það
yrði ekki hennar hlutskipti í lífinu
að giftast og eignast börn sjálf.
Hún stundaði nám í Húsmæðra-
skólanum á ísafirði og þar voru
tengd vináttubönd sem aldrei
slitnuðu, en auk þess hlaut hún þar
þá hagnýtu þekkingu sem fylgdi
henni síðan, og ég, eins og fleiri,
naut góðs af. Síðar fór hún suður
til Reykjavíkur og starfaði eftir það
við afgreiðslustörf, lengst hjá Jóni
Dalmannssyni gullsmið á Skóla-
vörðustíg 21, og síðar hjá dóttur
hans, Dóru Jónsdóttur gullsmið,
bæði þar og í Gullkistunni á
Frakkastíg. Alls mun hún hafa
starfað hjá sömu fjölskyldunni í 30
ár.
Á kveðjustund streyma minning-
arnar fram, Ella frænka að spila við
okkur, að kenna mér margföldun-
artöfluna, svo aldrei gleymist,
prjóna á okkur eða dúkkurnar okk-
ar, og svo ótal margt annað, sem of
langt yrði að telja. Hún kom oft, afi
og amma voru hjá okkur árum
saman, og umhyggja hennar fyrir
þeim var óendanleg. Þá eru ótalin
öll jólin sem hún dvaldi hjá okkur
á heimili foreldra minna frá því að
ég man fyrst eftir mér. Seinna, eft-
ir að faðir minn dó, komu þær æv-
inlega báðar systurnar austur að
Stóru-Mörk til okkar hjónanna til
að halda jólin hátíðleg með stóra
barnahópnum okkar. Þó kom að
því að Ella frænka treysti sér ekki
til að koma austur á jólunum. Það
voru tómleg jól. Þá fundum við hve
stór hennar hlutur hafði verið í
jólahaldinu, hve mikið hún hafði
gert til að létta undir með okkur á
sinn hljóðláta hátt. Já, jólin og svo
margt annað breyttist, og við sökn-
uðum hennar oft.
Þessi minningarorð áttu að lýsa
þakklæti - ekki vegna þess að ég
haldi að Ellu frænku hefði verið
þægð í því. Hún ætlaðist ekki til
þakklætis. En það er svo margt að
þakka.
Eins og áður var getið átti hún
heimili á Grund síðustu árin. Mig
langar að þakka starfsfólki þar fyrir
elskulegt viðmót og umhyggju til
hinstu stundar.
Ég fékk að sitja við rúmið hennar
og halda í höndina hennar þegar
hún kvaddi þennan heim. Andlát
hennar var eins og líf hennar hafði
verið, hæglátt og fallegt. Við kveðj-
um með trega, en með vissu um
betri heim eftir þennan.
Systkini hennar, María og Ingólf-
ur, kveðja og þakka, einnig systk-
inabörn og þeirra afkomendur. Við
munum varðveit minningu henn-
ar.
Rósa Aðalsteinsdóttir
Kvöld-, nætur- og helgldagavarela apóteka I
Reykjavfk 2.-8. ágúst er I Háaleltisapótekl
og Vesturbæjarapótekl. Það apótek sem
fyrr er nefnt annast eltt vöreluna frá kl.
22.00 aö kvöldi tll kl. 9.00 aö morgni virka
daga en kl. 22.00 á sunnudögum. Upplýs-
ingar um læknls- og lyQaþJónustu eru gefn-
ar I sima 18888.
Neyðarvakt Tannlæknafélags fslands
er starfrækt um helgar og á stórhátiöum. Slm-
svari 681041.
Hafnarljöröur Hafnarfjaröar apótek og Norö-
urbæjar apótek eru opin á virkum dögum frá
kl. 9.00-18.30 og til skiptis annan hvem laug-
ardag kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl. 10.00-
12.00. Upplýsingar I símsvara nr. 51600.
Akureyrl: Akureyrar apótek og Stjömu apótek
eru opin virka daga á opnunartima búöa. Apó-
tekin skiptast á sina vikuna hvort að sinna
kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. Á kvöldin er
opiö I þvi apóteki sem sér um þessa vörslu, til
kl. 19.00. Á helgidögum er opið frá kl. 11.00-
12.00 og 20.00-21.00. Á öörum tfmum er lyfja-
fræðingur á bakvakt. Upplýsingar eru gefnar I
slma 22445.
Apótek Keflavfkur: Opið virka daga frá k.
9.00-19.00. Laugardaga, helgidaga og al-
mennafrídaga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opið virka daga frá
kl. 8.00-18.00. Lokaö I hádeginu milli kl. 12.30-
14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opiö til kl. 18.30.
Opiö er á laugardögum og sunnudögum kl.
10.00-12.00.
Akranes: Apótek bæjarins er opiö virka daga
til kl. 18.30. Opiö er á laugardögum kl. 10.00-
13.00 og sunnudögum kl. 13.00-14.00.
Garöabæn Apótekiö er opið rúmhelga daga
kl. 9.00-18.30, en laugardaga kl. 11.00-14.00.
Alnæmlsvandinn. Samtök áhugafólks um
alnæmisvandann vilja styöja smitaöa og sjúka
og aöstandendur þeirra, slmi 28586.
Læknavakt fýrir Reykjavík, Seltjamames og
Kópavog er í Heilsuvemdarstöð Reykjavikur
alla virka daga frá kl. 17.00 6108.00 og á laugar-
dögum og helgidögum allan sólarhringinn.
Á Seltjamamesl er læknavakt á kvöldin Id.
20.00-21.00 og laugard. kl. 10.00-11.00. Lokað á
sunnudögum. Vitjanabeiönir, símaráöieggingar
og tímapantanir f sima 21230. Borgarepítalinn
vakt frá Id. 08-17 alla virka daga fyrir fölk sem
ekki hefur heimilislækni eöa nær ekki til hans
(slmi 696600) en slysa- og sjúkravakt (Slysa-
deild) sinnir slösuöum og skyndiveikum allan sóL
arhringinn (simi 81200). Nánari upplýsingar um
lyfjabúöir og læknaþjónustu erugefnar I slm-
svara 18888.
ÓnæmisaðgerAlr fyrir fulloröna gegn mænusótt
fara fram á Hoilsuvomdaretöö Reykjavfkur á
þriðjudögum kl. 16.00-17.00. Fólk hafi meö sér
ónæmisskirteini.
Garöabæn Heilsugæslustööin Garöaflöt 16-18
er opin 8.00-17.00, slmi 656066. Læknavakt er I
síma 51100.
Hafnarfjöröun Heilsugæsla Hafnarfjaröar,
Strandgötu 8-10 er opin virka daga kl. 8.00-
17.00, slmi 53722. Læknavakt sfmi 51100.
Kópavogun Heilsugæslan er opin 8.00-18.00
virka daga. Simi 40400.
Keflavfk: Neyöarþjónusta er allan sólarhringinn
á Heilsugæslustöö Suðumesja. Slmi: 14000.
Sálræn vandamál: Sálfræðistööin: Ráögjöf I
sálfræðilegum efnum. Simi 687075.
Landspftalinn: Alla daga kl. 15 til 16 og kl. 19
til kl. 20.00. Kvennadeildln: kl. 19.30-20.00.
Sængurkvennadeild: Alla daga vikunnar kl.
15-16. Heimsóknartlmi fyrir feður kl. 19.30-
20.30. Barnaspltali Hringslns: Kl. 13-19 alla
daga. Öldrunarlæknlngadeild Landspftal-
ans Hátúni 10B: Kl. 14-20 og eftir samkomu-
lagi. - Landakotsspftali: Alla virka kl. 15 til kl.
16 og kl. 18.30 til 19.00. Barnadeild 16-17.
Heimsóknartimi annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. - Borgarepitallnn I Fossvogi: Mánu-
daga til föstudaga kl. 18.30 til 19.30 og eftir
samkomulagi. Á laugardögum og sunnudögum
kl. 15-18.
Hafnarbúðir: Alla daga kl. 14 til kl. 17. - Hvíta-
bandiö, hjúkrunardeild: Heimsóknartími frjáls
alla daga. Grensásdeild: Mánudaga ti föstu-
daga kl. 16-19.30. - Laugardaga og sunnudaga
kl. 14-19.30. - Hellsuvemdaretöðin: Kl. 14 til
kl. 19. - Fæðingarheimlli Reykjavikur: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16.30. - Kleppsspftall:
Alla daga ki. 15.30 til kl. 16 og kl. 18.30 til kl.
19.30. - Flókadelld: Alla daga kl. 15.30 til kl.
17. Kópavogshæliö: Eftir umtali og kl. 15 til kl.
17 á helgidögum. - Vífilsstaðaspítali: Heim-
sóknartimi daglega kl. 15-16 og kl. 19.30-20. -
SL Jósepsspítali Hafnarfiröi: Alla daga kl.
15-16 00 19-19.30.
Sunnuhlið hjúkrunarheimili I Kópavogi: Heim-
sóknartími kl. 14-20 og eftir samkomulagi.
Sjúkrahús Keflavíkurlæknishéraós og
heilsugæslustöövar: Vaktþjónusta allan sólar-
hringinn. Sími 14000. Keflavík-sjúkrahúsið:
Heimsóknartimi virka daga kl. 18.30-19.30.
Um helgar og á hátiöum: Kl. 15.00-16.00 og
19.00-19.30. Akureyri- sjúkrahúsiö: Heim-
sóknartimi alla daga kl. 15.30-16.00 og 19.00-
20.00. Á barnadeild og hjúkrunardeild aldraðra
Sei 1: Kl. 14.00-19.00. Slysavarösstofusími frá
kl. 22.00- 8.00, sími 22209. Sjúkrahús Akra-
ness: Heimsóknartimi Sjúkrahúss Akraness er
alla daga kl. 15.30-16.00 og kl. 19.00-19.30.
Reykjavik: Neyöarslmi lögreglunnar er 11166
og 000.
Seltjamames: Lögreglan slmi 611166,
slökkviliö og sjúkrabifreiö simi 11100.
Kópavogur: Lögreglan simi 41200, slökkvilið
og sjúkrabifreiö slmi 11100.
Hafnarfjöröur: Lögreglan sími 51166, slökkvi-
lið og sjúkrabifreiö sími 51100.
Keflavik: Lögreglan slmi 15500, slökkviliö og
sjúkrabill slmi 12222, sjúkrahús 14000, 11401
og 11138.
Vestmanneyjar Lögreglan, simi 11666,
slökkviliö simi 12222 og sjúkrahúsið simi
11955.
Akureyrl: Lögreglan símar 23222, 23223 og
23224, slökkviliö og sjúkrabifreiö sími 22222.
Isaljörður: Lögreglan slmi 4222, slökkviliö sími
3300, bninaslmi og sjúkrabrfreið slml 3333.