Tíminn - 14.09.1991, Blaðsíða 16

4
AUGLÝSINGASÍMAR: 680001 & 686300
——————-————-—————————- --------
RÍKISSKIP
NUTIMA FLUTNINGAR
Holnarhusinu v TrvggvagoK
_ a 28822
EURO-HAIR
á Islandi
Lausnin er: Enzymnl
Nýtt í Evrópu
L
i
Engin hárígræðsla
Engin gerfihár
Engin lyfjameðferð
Einungis tímabundin notkun
Eigió iiár rneó hjáip lífefna-orku
p:cmJxI!m?121 Rvlk ® S1' 676331 e.kl.16.00
Ókeypis auglýsingar
fyrir einstaklinga
SIMI
91-676-444
Tímiiui
oARDAGUR 14. SEPT. 1991
Nýjung í skurðlækningum tekin upp á Landakotsspítala í fyrradag. Sparar stórlega legurými og lyfjagjöf:

S ki m >að< gei 'ði rár >es$ a ð
sj 1 w |U ingi jr < Ȏ $k< >ri inn upi P
Aö frumkvæöi Sigurgeirs Kjartanssonar skurðlæknis á Landa-
kotsspítala hefur þar verið tekið í notkun nýtt tæki — svonefnd
kviðsjá. Með tækinu skapast möguleikar á því að gera smærri og
miðlungs kviðarholsaðgerðir án þess að opna kviðarhol sjúk-
linga. Kvennadeild Reykjavíkurdeildar Rauða kross íslands gaf
fé til kaupa á tækinu. Það var tekið í notkun í fyrradag og þá fór
fram fyrsta aðgerðin með hjálp þess. Fjarlægð var skemmd gall-
blaðra úr sjúklingi og tókst aðgerðin eins og best varð á kosið.
„Jú, sjúklingurinn fer heim í dag
af spítalanum eftir aðgerðina í gær,
en hefði þurft að liggja á spítalan-
um í fjóra til sex daga hefðum við
skorið hann upp með venjulegum
hætti,“ sagði Sigurgeir Kjartans-
son læknir í gær.
Sigurgeir sagði ljóst að spamað-
urinn af kviðsjánni ætti að geta
orðið taisverður, þrátt fyrir að tals-
vert þyrfti að nota af einnota bún-
aði við aðgerðir og sjálft tækið
kostaði um þrjár milljónir króna.
Sparnaðurinn yrði fyrst og fremst í
stórum færri legudögum á spítal-
anum og tækið og búnaðurinn
yrði þar með fljótur að borga sig.
Sigurgeir segir að Landakotsspít-
ali hafi, með því að útvega þetta
tæki, verið tiltölulega fljótur til að
tileinka sér þessa nýju tækni. Það
sé ekki lengra síðan en árið 1988
sem byrjað var að nota kviðsjár til
kviðarholsaðgerða eins og þeirrar
sem gerð var í gær. Hins vegar
væri kviðsjáin nú að ryðja sér tii
rúms mjög hröðum skrefum og
fyrirtæki þau, sem framleiða
tæknibúnaðinn, önnuðu ekki eft-
irspurn.
Kviðsjáraðgerðir fara þannig fram
í grófum dráttum að barki með
ljósleiðara og myndalinsu á endan-
um er lagður inn í kviðarhol um
stungugat, ámóta svert og litlifing-
ur. Þá er blásið lofti í kviðarholið
til þess að gott útsýni fáist um vett-
vanginn. Síðan er handverkfæmm
stungið inn í holið um þar til gerð
slíður og aðgerðin síðan unnin eft-
ir þeirri mynd sem linsan og ljós-
leiðarinn varpa upp á sjónvarps-
skjá.
Þegar gallblaðra er fjarlægð, eins
og í gær, er fráfærslugangi gall-
blöðm og slagæð til hennar lokað
með stálklemmum, en brennt fyrir
smærri æðar eins og gert er við
venjulega holskurði.
Sigurgeir sagði að aðgerðin í gær
hefði tekið lengri tíma en hol-
skurðaðgerð af sama toga. Aðgerð-
artíminn ætti þó vafalaust eftir að
styttast eftir því sem læknar og að-
stoðarfólk vendust hinni nýju að-
ferð. Aðgerðartími nú væri víðast
hvar heldur lengri en holskurðar-
aðferðin hefðbundna, eða um 70-
90 mínútur. Reynslan væri þó sú
að með aukinni þjálfun nálgaðist
aðgerðartíminn venjulegan hol-
skurðartíma, sem er 30-60 mínút-
ur.
Höfuðatriði væri þó að auk þess
sem þessi tækni sparaði legudaga á
sjúkrahúsi þá sparaði hún sjúk-
lingum vemlega vinnutap. Sjúk-
lingarnir gætu komist til vinnu
aftur helmingi fyrr en ef þeir
gengjust undir hefðbundna að-
gerð. Að auki þyrfti sjúklingurinn
miklu minnaafýmsum lyfjum, svo
sem verkjalyfjum og slævandi lyfj-
um sem gefa þarf eftir aðgerð.
Þetta síðastnefhda skiptir máli í
sambandi við öndun o.fl. „Fyrstu
dagana eftir hefðbundna skurðað-
gerð em lungun mjög viðkvæm. Ef
fólk er slævt mikið með slævandi
lyfjum þá andar það illa og verður
hætt við lungnabólgu. Eftir kvið-
sjáraðgerð er sú hætta að mestu úr
sögunni," segir Sigurgeir.
Kviðsjáin er ekki algerlega ný af
nálinni. Fmmatriði sjálfrar tækn-
innar að baki hennar em orðnar
um þriggja áratuga gömul. Kven-
sjúkdómalæknar tóku þessa tækni
fyrstir í þjónustu sína og em þjálf-
aðir í meðferð hennar í sémámi
Gallblaðra fjarlægð úr sjúk-
lingi í fyrsta sinn á fslandi í
fyrradag án þess að opna
kviðarholiö. Sjúklingurinn fór
heim af spítalanum í gær.
Tímamynd: SK
sínu. Að sögn Sigurgeirs vom al-
mennir skurðlæknar fremur seinir
til að tileinka sér tæknina, en árið
1988 var fyrst byrjað að nota kvið-
sjá við að fjarlægja steina úr gall-
blöðm, en það er aðgerð sem er
umdeild meðal fræðimanna. Á því
sama ári var síðan í fyrsta sinn fjar-
lægð gallblaðra við hjálp af kviðsjá.
Þá var eins og opnuðust flóðgátt-
ir og nú taka menn botnlanga,
gera við þindarslit og skreyjutaug-
arrof vegna magasára. Þá hefur
kviðsjá komið að gagni sem hluti
af stærri aðgerðum, svo sem losun
á vélinda.
—sá
Þetta er fólkið sem á Landakotsspítala beitti í fyrsta sinn á fs-
landi nýrri tækni, kviðsjá, við að fjarlægja gallblöðru. Frá vinstri
Þóra Guðjónsdóttir hjúkrunarfræðingur, Sigurgeir Kjartansson
skurðlæknir, Tom McGill skurðlæknir, Soffía Níelsdóttir hjúkr-
unarfræðingur, Anna Gunnarsdóttir hjúkrunarfræðingur og
Þorvaldur Ingvarsson læknir. Tímamynd: sk
1.100 útlendingar fengið atvinnuleyfi
Atvinnulausum fækkaði töluvert frá júlí til
ágúst í öllum landshlutum nema á Suður-
nesjum. Skráð atvinnuleysi í ágúst svaraði til
^ þess að um 1.400 manns hafi að jafnaði ver-
ið án vinnu allan ágústmánuð, eða 1% fólks á
vinnumarkaði. Það virðist á hinn bóginn
segja nokkra sögu um atvinnuleysi í landinu,
að Vinnumálaskrifstofa félagsmálaráðuneyt-
isins var í júlílok búin að veita rösklega 1.100
útlendingum atvinnuleyfí, sem er 30% fjölg-
un frá sama tíma í fyrra.
Aukningin er öll sögð í fiskvinnslu. En 440
útlendingar fengu leyfi til starfa í þeirri at-
vinnugrein á þessu sjö mánaða tímabili.
Atvinnulausir í ágúst voru nú um 530 færri
heldur en í sama mánuði í fyrra og um 240
færri heldur en í mánuðinum á undan. Sem
fyrr segir virðist atvinna hafa aukist milli mán-
aða, eða staðið í stað, á öllum stöðum nema
Grindavík. Þar vantaði um 68 manns vinnu að
jafnaði allan mánuðinn, sem er hátt hlutfall á
ekki fjölmennari stað.
Aðrir staðir með meira en fimm tugi at-
vinnulausa voru: Ólafsvík (53), Hafnarfjörður
(55), Kópavogur (101), Akureyri (184) og
Reykjavík (434).
Hlutfallslega eru tvöfalt fleiri atvinnulausir á
landsbyggðinni (1,5%) en á höfuðborgarsvæð-
inu (0,7%) og konur sömuleiðis nær tvöfalt
fleiri en karlar.
- HEI