Tíminn - 17.12.1991, Page 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 17. desember 1991
Tíminn
MALSVARI FRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin (Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gfslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9,110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasfmi: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1200,-, verð f lausasölu kr. 110,- og kr. 130,- um
helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
EES dæmt ógilt
Þau tíðindi hafa orðið að dómstóll Evrópubandalagsins
hefur neytt þess réttar síns að „leiðbeina" framkvæmda-
stjórn bandalagsins um mörk valdsviða innan Rómar-
sáttmálans, sjálfrar stjórnarskrár Evrópubandalagsins.
Framkvæmdastjórnin er háð tilteknum valdmörkum
samkvæmt dómsálitinu.
Evrópudómstóllinn hefur fjallað rækilega um samn-
ing EFTA-ríkja og Evrópubandalags um evrópskt efna-
hagssvæði. Dómstóllinn kemst að þeirri niðurstöðu að
sitthvað í EES- samningnum sé andstætt Rómarsáttmál-
anum, m.a. það að þrengja að formi til valdastöðu sjálfs
Evrópudómstólsins með stofnun sérstaks EES-dómstóls.
Þessi viðkvæmni Evrópudómstólsins fyrir sínu eigin
valdi er að vísu furðuleg, því að fyrirhugaður EES- dóm-
stóll er í raun ekki annað en útibú frá Evrópudómstóln-
um eins og skipan hans ber með sér, þar sem Evrópu-
bandalagið tryggir sér meirihluta í dómnum. Andstaða
Evrópudómstólsins í þessu tilviki er þó ekki aðeins vitni
um viðkvæmni fyrir sinni eigin valdastöðu, þetta er ekki
eintómur hégómaskapur dómaranna sem hér er að brjót-
ast út, þótt sá mannlegi veikleiki kunni líka að segja til
sín, heldur verða pólitíkusar beggja vegna samninga-
borðsins að skilja hvað leyft er og bannað.
Samkvæmt áliti Evrópudómstólsins er framkvæmda-
stjórn Evrópubandalagsins bannað að gera neins konar
„tilslakanir“ í samningum um EES, ef minnsti grunur er
um að það verði EFTA-ríkjum í hag.
Utanríkisráðherra hefur brugðist svo við áliti Evrópu-
dómstólsins að það sé vitnisburður um hversu „hagstæð-
ur“ EES-samningurinn sé íslendingum og öðrum EFTA-
ríkjum á kostnað Evrópubandalagsins. Sú fullyrðing
hans fer þó fyrir lítið þegar hugað er að framhaldinu, þótt
ekki komi annað til. Álit dómstólsins er krafa til fram-
kvæmdastjórnar Evrópubandalagsins um að taka samn-
inginn til endurskoðunar. Sú endurskoðun getur ekki af
hans hálfu miðað að öðru en að jafna út „ávinning" sem
EFTA-ríkin eiga að hafa haft af samningnum. Slíkt gæti
allt eins endað á þann veg að jafnvel íslenskir samnings-
fíklar yrðu að viðurkenna uppgjöf í stað ávinnings.
Nú verða íslenskir stjórnmálamenn að gera sér grein
fyrir, að fyrirliggjandi samningsdrög um EES eru dæmd
ógild. Samningur sá, sem ríkisstjórnin he|ur ákveðið að
undirrita og leggja fyrir Alþingi til staðfestingar, er ónýtt
Plagg.
Hvað er þá framundan í EES- málinu? Skoðun á því
verður að miðast við þá stöðu sem upp er komin, að
framkvæmdastjórn Evrópubandalagsins á ekki um annað
að velja en herða kröfur sínar um að evrópska efnahags-
svæðið aðlagist ákvæðum Rómarsáttmálans enn frekar.
Hvaða íslenskur stjórnmálamaður er tilbúinn til þess að
verða við þess háttar kröfum?
Nú kann svo að fara að íslenska ríkisstjórnin forherði
sig, þótt samningsferli þriggja missera og taumlaus áróð-
ur hennar fyrir árangri samningsins sé léttvægt fundið.
En ætlar íslenska þjóðin að láta eins og ekkert hafi skeð,
eða ætla alþingismenn að loka augunum fyrir þessum
hápunkti samningsklúðursins?
Tímabært er að Alþingi láti EES- málið til sín taka af
þeirri alvöru sem staða þess krefst. Hollusta og eftirláts-
semi við samningsþráhyggju einstakra valdamanna og
sérhagsmunaafla er Alþingi ósamboðin. Liggur ekki
beinast við að taka upp viðræður við EB um viðskipta-
samninga og láta EES lönd og leið?

VÍTT OG BREITT
Spörum kaup verkalýðsins
Langt er um liðið síðan Dagsbrún-
arkarlar hafa tekið fram verkfalls-
vopnið, en nú beita þeir því af
stakri hógværð til að minna á að
þeir eiga tilverurétt í þessu þjóð-
ríki. Þeir eru að reyna að ýta við
vinnuveitendum til að fá að tala
um einhverja lúsarlega kaup-
hækkun og svo hafa þeir einhverj-
ar áhyggjur af vöxtum.
En það kemur auðvitað ekki til
mála að eyða tíma og orðum í
karlatötrin, því þjóðarheill er í
veði að erfiðisfólk fái engar kjara-
bætur. Sérstaklega er mikils um
vert að halda launagreiðslum til
þeirra niðri, því eins og hvert
mannsbarn veit virkar hver hung-
urlús sem hann Gústi í lestinni og
Stína í ormatínslunni fá í kaup-
hækkun á þjóðarhag með þeim
hætti, að þau sprengja upp allt
verðlag og vexti, og þjóðarinnar
bíður ekkert annað en óáran og
basl, ef kaup verkalýðsins hækkar
um agnarögn.
Það var líka gerð þjóðarsátt við
launþegahreyfinguna um að hún
tryggði þjóðarhag með því að
heimta ekkert, fá ekkert, og bráð-
um að éta ekkert.
Með því er framtíð fyrirtækjanna
tryggð og launafólk í landi tekur
með gleði á sig að spara fjárvana
útgerðum að sjá af svosem 1.5
milljarða króna útgjöldum í tekju-
skatt.
Styrkar stoðir
En guði sé lof að til eru þeir, sem
sem fá fyrir salti í grautinn án þess
að leggja efnahagslífið í rúst þegar
þeir bera sig eftir björginni.
Einn af fyrrum máttarstólpum
aðila vinnumarkaðarins fékk úr-
skurð um svolitla kjarabót um það
bil sem Dagsbrúnarmenn hjá
Flugleiðum hófu þriggja sólar-
hringa vinnustöðvun.
Hæstiréttur kvað upp þann dóm
að fyrrum formaður Vinnuveit-
endasambands íslands fái kaup á
við tylft Dagsbrúnarkarla mörg ár
aftur í tímann og öll sín æviár og
konu sinnar. Þetta fæst allt án þess
að gera handtak hjá fyrirtækinu
sem borgar kaupið.
Það fyrirtæki svallar aftur á móti
í uppbótum og niðurgreiðslum og
geymslukostnaði og margvíslegri
arðgæfri meðferð búvara. Þá lenti
fyrirtækið á venjulegu bygginga-
og fjárfestingafylliríi og á að nota
fremd ríkisrekinna fagurra lista til
að lina timburmennina.
Úrskurður Hæstaréttar um kaup-
ið sýnir glöggt um hvað aðilar
vinnumarkaðarins eru að deila.
Það gefur auga leið að það gengur
alls ekki að borga Dagsbrúnar-
körlum og öðru láglaunafólki
hærra kaup, ef takast á að standa í
skilum við forstjóra fyrirtækjanna
og rísa undir bílakostnaði þeirra
og öðrum sporslum.
Sérgæðin
Eiginlega er það mesta furða að
Hæstiréttur þurfi að dæma í jafn
borðliggjandi málum eins og þeim
að forstjórum fyrirtækja á heljar-
þröm ber að sjá glæsilega far-
borða. Það er svo margt sem ekki
er kært til Hæstaréttar og gengur
sinn gang án nokkurs úrskurðar.
Tekjuskattur er t.d. færður milli
starfsstétta án þess að nokkur sála
mjamti kjafti. Og auðvitað halda
allir einnig að laun forstjóra og
annarra þeirra, sem betur mega
sín, séu ekki frá neinum tekin.
Allt hefur sínar björtu hliðar í
efnahagslífinu. Þannig eykur kaup
og uppsetning á 25 sturtuklefum
fyrir fimm manns hagvöxtinn all-
vel og kemur þeim, sem selja og
setja upp sturtuklefa, einkar vel.
Má raunar segja að þar sé ekki
mikið í lagt, miðað við að reisa
stórvirkjun sem engin þörf er á að
fá orku frá, þótt bætt sé við smá-
hóteli sem engin þörf er heldur
fyrir og settir í það fimm sturtu-
klefar fyrir hvern dvalargest, auk
góðrar sameiginlegrar hreinlætis-
aðstöðu. Það má Landsvirkjun
eiga að aldrei setur fyrirtækið sig
úr færi að auka hagvöxt hvar sem
því verður við komið.
Það er aðeins eitt sem varast ber
í velferð forstjóraveldisins, sem er
að hinn almenni Iaunþegi nái
þeim kjörum sem stundum eru
kölluð mannsæmandi. Þá er þjóð-
arsáttin í voða og efnahagurinn á
hverfanda hveli og alls kyns verð-
bólgusprengingum er hótað.
En bruðl og sérgæði auka hag-
vöxtinn og mikið andaði maður
Iéttar þegar ríkisstjórnin ákvað að
renna á rassinn með fyrstu efna-
hagsaðgerðina og á eftir að liggja
flöt í forinni með þær allar. Sú
fyrsta, sem Friðrik Soph. og hinir
strákarnir heyktust á, var að
leggja virðisaukaskatt á laxveiði.
Sá sérgóði aulaháttur er í ætt við
úrskurö Hæstaréttar um for-
stjórakaup.
OÓ