Tíminn - 25.07.1992, Blaðsíða 9

Laugardagur 25 júlí 1992
Tíminn 9
skipti og byggt töluvert af bygging-
um sem eru til leigu gegn mjög
lágu gjaldi. Fyrirtæki geta einnig
fengið lóðir og byggt sjálf og það
hafa mörg gert. Heildarfjárfesting
er orðin um 120 milljarðar.
Á þeim fimm árum, sem liðin eru
frá því að þetta átak hófst, hafa 135
fyrirtæki sest að í þessum iðngörð-
um. Var velta þeirra á sl. ári samtals
um 160 milljarðar króna og starfs-
menn yfir 23000. Þar eru ýmis stór-
fyrirtæki, eins og t.d. tölvufyrirtæk-
ið ACER, sem mun orðið eitt hið
stærsta í heimi. Flest fyrirtækin eru
hins vegar smá. Við heimsóttum
eitt slíkt fyrirtæki, sem er að heíja
göngu sína. Það hefur ungur maður
stofnsett. Hann bjó 16 ár í Banda-
ríkjunum, en ákvað að snúa heim,
enda góð kjör í boði. Hann leigir
3000 m2 á, eins og fyrr segir, mjög
hagkvæmu verði. Hann fékk ágæt
lán frá sérstökum þróunarbanka. Á
Taiwan er slíkt ekki forboðið eða
kallað fortíðarvandi seinna meir,
heldur sjálfsagt. Hann hyggst fram-
leiða tæki sem tengir saman mörg
tölvunet og á að vera miklu hrað-
virkara en þau sem nú bjóðast.
Þessi maður hefur doktorsgráðu í
sinni grein og hafði unnið á þessu
sviði í mörg ár hjá IBM og öðrum
fyrirtækjum í Bandaríkjunum. Hjá
fýrirtækinu störfuðu 10 manns. Það
ríkti mikil bjartsýni, enda aðstaða
öll hin ákjósanlegasta.
Eins og fyrr segir er svæði þetta í
tengslum við tækniháskóla. Við
heimsóttum hátæknirannsókna-
stofu, sem þar er verið að byggja.
Hún er á sviði hálf-leiðara og minn-
iskubba og mun verða sú fullkomn-
asta í heimi. Rannsóknaráðið hefur
þegar lagt 50 milljónir dollara eða
hátt í 3 milljarða ísl. kr. í rann-
sóknastofu þessa.
Útflutningur
Taiwan er að verða ein mesta við-
skiptaþjóð heims. Að því að efla út-
flutning vinna tveir aðilar, Útflutn-
ingsskrifstofa utanríkisráðuneytis-
ins og Útflutningsmiðstöð landsins.
Þessar tvær stofnanir vinna að sjálf-
sögðu mjög náið saman. Þær hafa
sett upp útflutningsskrifstofur um
heim allan, sem vinna að því að
kynna landið og framleiðslu þess.
Sú, sem sinnir íslandi, er í Kaup-
mannahöfn. f Brussel heimsótti ég
eina slíka. Hún var bæði stór og
glæsileg.
Athyglisverðust er þó Útflutnings-
miðstöð sú sem reist hefur verið í
höfuðborginni Taipei. Ég hitti
stofnanda og framkvæmdastjóra
miðstöðvarinnar, dr. Wu. Þótti mér
mikið til þess manns koma. Hann
vissi augsýnilega að hverju ber að
stefna. Honum hafði tekist að sann-
færa stjórnvöld og iðnrekendur um
það að byggja ætti í Taipei glæsilega
sýningarhöll fyrir útflutningsfram-
leiðsluna. Og glæsileg er höllin, sú
glæsilegasta sem ég hef séð.
Útflutningsmiðstööin. Hótelið til vinstri, skrifstofubyggingin til hægri og
sýningarhöllin að baki.
Gólfflötur byggingarinnar virðist
álíka stór og fótboltavöliur. Á jarð-
hæðinni eru stöðugar sýningar í
viku eða tvær á einhverjum ákveðn-
um sviðum. Þar taka þátt bæði inn-
lendir og erlendir framleiðendur.
Síðan eru 7 hæðir, og eins konar
svalir, mjög stórar og breiðar, þar
sem stöðugt sýna fleiri þúsund
framleiðendur útflutningsvarnings
á ’fóiwan. Á þessum stað er unnt að
fá allar upplýsingar um útflytjendur
og komast í samband við langflesta
þeirra. Þarna sýna fyrst og fremst
smærri fyrirtækin, þau stóru hafa
sínar eigin miðstöðvar.
í tengslum við sýningarhöllina er
stór skrifstofubygging, þar sem fjöl-
mörg fyrirtæki hafa aðsetur. Stórt
og afar glæsilegt hótel er jafnframt
nýlega opnað nokkur skref frá sýn-
ingarstaðnum.
Dr. Wu kvað Félag iðnrekenda á
'feiwan hafa samþykkt að leggja
fram fjármagn til reksturs þessarar
hallar og það gerðu allir, jafnvel
þeir stóru sem ekki sýna þar, eins
og t.d. olíuefnaiðnaðurinn, skipa-
iðnaðurinn o.fl. Stjórnvöld greiddu
fýrst og fremst stofnkostnaðinn.
Vafalaust á slíkt skipulegt átak í út-
flutningi stóran þátt í því að Tai-
wan-búar eiga nú stærsta gjaldeyr-
isvarasjóð í heimi, eins og fyrr seg-
ir, og útflutningurinn eykst hröð-
um skrefum.
Tengsl vió ísland
Taiwan-búar leggja á það mikla
áherslu að auka tengsl sín við Vest-
ur-Evrópu. Hingað til hafa þeir
fýrst og fremst selt til Bandaríkj-
anna, en nú eykst útflutningur til
Vestur-Evrópu hraðar. í þessu sam-
/ útflutningsmiðstöðinni. Steingrímur ásamt Eddu Guðmundsdóttur og leiðsögukonu.
Rætt við forsætisráöherra Taiwan, Hau Pei Tsua.
bandi hafa þeir meðal annars leitað
eftir tengslum á íslandi. Hingað til
lands kom ráðherra með fylgdarliði
fýrir um það bil ári. Honum tókst
ekki að fá viðtal við íslenska ráð-
herra og þótti það undarlegt. Þeir
hafa jafnframt boðið ýmsum íslend-
ingum að heimsækja Taiwan, meðal
annars borgarstjóranum í Reykja-
vík. Flugleiðir hafa umboðsmann á
Taiwan. Hann hitti ég og virtist mér
hann afar áhugasamur og duglegur.
Honum er kappsmál að auka við-
skipti við ísland. Meðal annars
reyndi hann að fá vatn á flöskum frá
íslandi, en gekk illa. Loks þegar
hann komst í samband við útflytj-
anda, reyndist verðið tvöfalt hærra
en á hinu fræga vatni franska fýrir-
tækisins Perrier. Fisk borða Tai-
wan-búar mjög mikið, eins og Aust-
urlandabúar almennt. Þeir kaupa
nokkurn fisk frá fslandi, en vilja fá
meira. Einkum spurðu þeir mjög
um grálúðu.
Vafalaust má auka viðskipti á milli
landanna verulega. Það þyrftu ís-
lenskir út- og innflytjendur að
skoða. Þeir gætu kynnt sér slíkt til
að byrja með hjá skrifstofu Taiwan í
Kaupmannahöfn, London eða Brus-
sel, svo einhverjir staðir séu nefnd-
ir. Heimsóknir til Taiwan yrðu jafn-
framt velkomnar og áreiðanlega vel
undirbúnar.
Eins og fýrr segir á Taiwan mikinn
gjaldeyrissjóð. Ég ræddi lítillega
um hugsanlegt samstarf ríkjanna
við að þróa fiskveiðar þar sem á
slíku er þörf, til dæmis í austur-
hluta Síberíu. Á því virtist mér
verulegur áhugi. Við íslendingar
myndum þá leggja fram þekking-
una, en Taiwan- búar fjármagnið.
Sjávarútvegurinn
í viðræðum við formann og að-
stoðarráðherra í sjávarútvegs- og
landbúnaðarráði Taiwan kom fram
mikill áhugi á samstarfi við íslend-
inga á sviði sjávarútvegsins. Tai-
wan-búar eiga á annað þúsund
skipa úthafsflota. Miðin í kringum
eyjuna munu, að því er þeir segja,
vera að mestu fullnýtt, en þeir veiða
hins vegar um heim allan. Ég yrði
ekki undrandi þótt töluverður
markaður væri fyrir íslenska tækni-
þekkingu í þessum sjávarútvegi Tai-
wan-búa, t.d. fýrir vogir frá Marel,
svo eitthvað sé nefnt. Slík tengsl
þyrftu að komast á.
Nióurstöóur og lokaoró
’faiwan er nokkurn veginn eins
langt frá íslandi og unnt er að kom-
ast. Staðreyndin er hins vegar sú að
vegalengdir skipta orðið litlu máli.
Að því leyti er Taiwan eins nálægt
nú og Bandaríkin voru fyrir nokkr-
um áratugum. Þótt Taiwan sé marg-
falt fjölmennara land en ísland, er
það þó tiltölulega lítil eyja og að
ýmsu leyti er auðveldara að eiga
viðskipti og samskipti við Taiwan en
við risaveldin. Eins og fyrr segir má
vafalaust þróa ýmiss konar viðskipti
við landið.
Mikilvægast þykir mér þó að af Tai-
wan-búum getum við íslendingar
mikið lært. Þar er ríkisvaldinu ekki
þróun atvinnulífsins óviðkomandi,
eins og þeir segja ráðherrarnir hér.
Af Tciiwan-búum getum við lært
hvernig gott samstarf og fram-
leiðslunet innan atvinnulífsins er
skipulagt og hverju slíkt samstarf
fær áorkað, og ekki síður hvernig
ríkisvaldið og atvinnulífið geta —
og að mínu mati eiga — að vinna
saman, ekki sfst hjá smáþjóð. Það
hefur sýnt sig á Taiwan að þannig
sameinað ríkisvald og atvinnulíf
lyftir Grettistaki, sem einstakir
framleiðendur, sundraðir og hver í
sínu horni, fá ekki við ráðið.
Á Taiwan er einkaframtak í at-
vinnulífinu í hávegum haft. En hin-
ir litlu einkaaðilar viðurkenna hins
vegar staðreyndirnar og leggja
áherslu á samstarf innbyrðis og
samvinnu við hið opinbera. Hér á
íslandi eigum við fjölmarga kosti á
ýmsum sviðum atvinnulífs, sem á
að þróa með skipulegu átaki og
góðu samstarfi, í svipuðum anda og
gert er á Taiwan. Um það ætla ég að
ræða síðar.
Höfundur er formaður Framsóknar-
flokksins.