Tíminn - 16.06.1993, Síða 7

Miðvikudagur 16. júní 1993
Tíminn 7
6 söngvarar
hlutu styrk
6 söngvarar hafa hlotið styrk úr
Söngvarasjóði óperudeildar Félags
íslenskra leikara til frekara náms í
lintinni.
100.000 kr. hlutu þau Aðalsteinn
Einarsson, Bjöm I. Jónsson, Hanna
Dóra Sturludóttir, Hlín Pétursdóttir,
Ingunn Ósk Sturludóttir og Tómas
Tómasson. Signý Sæmundsdóttir
einsöngvari hlaut 50.000 kr. í farar-
styrk.
-GKG.
Stéttarsamband bænda sendir Búnaðarfélagi
íslands bréf:
Vilja viðræður
um samruna
Stjóm Stéttarsambands bænda hef-
ur farið fram á viðræður við stjóm
Búnaðarfélags íslands um mögu-
leika á sammna þessara tveggja
samtaka bænda með það fyrir aug-
um að efla samstöðu bændastéttar-
innar og félagslegan styrk, bæta
þjónustu og draga úr kostnaði.
Stjóm Búnaðarfélagsins hefúr fallist
á viðræður um sammna og reiknað
með að þær hefjist fljótlega.
Á undanfömum ámm hafa bændur
rætt með hvaða hætti sé hægt að
einfalda félagskerfi bænda, en það er
að flestra áliti of umfangsmikið og
dýrt fyrir ekki fjölmennari stétt en
bændastéttin er í dag. Umræður f
þessa vem hafa ekki skilað árangri,
þó að ýmsum hugmyndum og til-
Iögum hafi verið velt upp. Kröfur
bænda um einföldun félagskerfisins
hafa gerst háværari á síðustu miss-
emm. Formaður Stéttarsambands
bænda og fleiri forystumenn bænda
hafa tekið undir þessar kröfur.
-EÓ
Grásleppuvertíð framlengd
Hér gefur að líta fáelna styrkþeganna vlð afhendlngu styrksins, ásamt stjórn Söngvarasjóðs ópemdelldarlnnar.
Tfmamynd Ami Bjama
Engin fiskimjölsverksmiðja uppfyllir að fullu gildandi kröfur um meng-
unarvarnir. í fiskimjölsiðnaði eru brennd árlega um 40 þúsund tonn af
svartolíu með tilheyrandi koltvíoxíðs-útstreymi út í andrúmsloftið:
Rafmagn í stað olíu
er mikil umhverfisbót
Sjávarútvegsráðuneytið hefur ffam-
lengt veiðitíma grásleppu á yfirstand-
andi vertíð um einn mánuð. Ákvörð-
unin er tekin að beiðni Landssam-
bands smábátaeigenda og að fenginni
umsögn Hafrannsóknastofnunar, sem
fellst á beiðni Landssambandsins.
Mjög treg grásleppuveiði hefur verið
um allt land á þessari vertíð og ræður
það mestu um beiðni smábátasjó-
manna.
Samkvæmt þessu er heimilt að
stunda grásleppuveiðar fyrir Vestur-
landi, í Breiðafirði og fyrir Vestfjörð-
um til 20. ágúst, f Húnaflóa til 1. ág-
úst, fyrir Norður- og Austurlandi til
20. júlí og fyrir Suðurlandi til 1. ágúsL
-EÓ
I niðurstöðum starfshóps, sem iðnaðaráöherra skipaði í febrúar
sl. til að benda á leiðir til að auka notkun rafmagns við framleiðslu
fiskimjöls, er m.a. talið hagkvæmt að setja upp 10 rafskautskatla í
jafnmörgum fiskimjölsverksmiöjum til að draga úr svartolíunotk-
un og þá um leið á útstreymi koltvíoxíðs út í andrúmsloftið.
Starfshópurinn telur að rafmagn
gæti helst komið í stað olíu við fram-
leiðslu gufu sem verksmiðjumar
Eyðnitilfelli hlutfallslega flest í Mónakó og grannríkin koma næst í röðinni:
ísland úr 5. niður í 17.
sæti á eyðnilista Evrópu
ísland hefur á s.l. sex árum færst Austurríki 114 900
úr 5. sæti niftur í þaft 17. á lista yf- Portúgal 113 1.190
ir fjölda eyðnitilfella, í hlutfalli við Rúmenía 96 2.240
fólksfiölda, í 27 löndum Evrópu. Svíþjóð 89 770
Samkvæmt uppiýsingum land- írland 88 310
læknisembættisins vom eyðnitilfelli ísland 83 25
á íslandi orðin 25 f lok síðasta árs. Noregur 71 310
Það samsvarar 83 tilfellum á milljón Grikkland 70 720
íbúa, sem er Ld. áþekkt hlutfall og í Malta 65 26
Svíþjóð og Noregi. f Danmörku er Finnland 25 130
eyðni aftur á móti nærri þrisvar Ungverjaland 11 110
sinnum útbreiddari en í Skandinav- Pólland 3,3 125
íulöndunum. TékkiySlóvakía 2,3 36
Langefst á eyðnilistanum var smá- Búlgaría 1,9 17
TVrkland
Rússland
1,6
0,7
92
111
Eyðnitilfelli alls:
86.830
Samkvæmt yfirliti landlæknis
höfðu tæplega 87 þúsund eyðnitil-
felli verið skrásett í löndum Evrópu
um síðustu áramót. Um fjórðungur
þeirra var í Frakklandi einu, en sam-
tals nær 56 þúsund tiifelli (64%) í
þrem iöndum, þ.e. að viðbættum
Spáni og ftalíu.
- HEI
ríkið Mónakó, með 607 tilfelii á
milljón íbúa. Næst því komu grann-
ríkin Spánn, Sviss og Frakkland.
Neðst á listanum voru hins vegar
TVrkland og Rússland.
Ef þessum 27 Evrópulöndum er
raðað eftir fjölda eyðnitilfella á
hverja milljón íbúa (fjöldi tilfella
innan sviga), lítur sá listi þannig út:
þurfa á að halda, en síður við þurrk-
un fiskimjöls. En fyrirsjáanlegt er að
talsverð umframorka verði hérlendis
í raforkukerfinu næstu árin. Sömu-
leiðis er viðbúið að innlend orka
verði samkeppnishæfari við svartol-
íu, ef losun koltvíoxíðs og orkunotk-
un verður skattlögð eins og rætt er
um að gera á alþjóðavettvangi. í því
sambandi má neftia tillögu Clintons,
forseta Bandaríkjanna, og tillögu
framkvæmdastjómar EB.
Reiknað er með að aflþörf 10 raf-
skautskatla verði um 45 MW
(megawött) og er heildarkostnaður
áætlaður um 560 milljónir króna.
Þar af kæmu 360 milljónir króna í
hlut raforkufyrirtækja og 180 millj-
ónir í hlut viðkomandi verksmiðja
vegna kaupa á rafskautskötlunum og
tengingu þeirra við aðveitustöðvar.
í landinu eru um 34 fiskimjölsverk-
smiðjur, en leyfi hafa 32 og mun
engin þeirra uppfylla kröfur um
mengunarvamir, þótt í starfsleyfi
flestra þeirra sé bráðabirgðaákvæði
um úrbætur. Ástand þeirra með til-
liti til umhverfismála mun vera
þannig að ástand fimm þeirra telst
vera gott, þokkalegt hjá 20 verk-
smiðjum og slæmt hjá 8 verksmiðj-
um, eða samtals 33. Fiskimjölsverk-
smiðjan á Kletti í Reykjavík er ekki
talin með.
Samtals geta verksmiðjumar annað
rúmlega 12 þúsund tonnum á sólar-
hring; þær minnstu um 20 tonnum
á sólarhring, en þær stærstu allt að
1600 tonnum. Á ári hverju fá þær
um 700 þúsund til eina milljón
tonna af hráefni, en nýting afkasta-
getunnar er að jafnaði tæplega um
20%.
Árleg svartolfuþörf verksmiðjanna
er áætluð vera um 40 þúsund tonn af
svartolíu. Hlutur fiskimjölsverk-
smiðja í heildarútstreymi koltvíoxíðs
er rúmiega 6%, sem svarar til um
21% af losun koltvíoxíðs frá iðnaði.
Aukin notkun raforku í fiskimjöls-
verksmiðjum dregur úr losun svo-
kallaðra gróðurhúsalofttegunda hér-
lendis. A undanfömum ámm hafa
áhyggjur af hugsanlegum veðurfars-
breytingum vegna aukins styrks
þessara efna í andrúmsloftinu farið
vaxandi. Jafnffamt getur aukin raf-
væðing í stað brennslu svartolíu
stuðlað að því að ísland geti staðið
við alþjóðlegar skuldbindingar sínar
um takmörkun á útstreymi gróður-
húsalofttegunda og einkum losunar
á koltvíoxíði, en stefnt er að því að
ísland fúllgildi rammasamning
Sameinuðu þjóðanna þar að lútandi
á næstu mánuðum.
Sömuleiðis hefúr ríkisstjómin sett
sér það markmið í umhverfismálum
að „gróðurhúsaáhrif vegna innlendr-
ar neyslu verði ekki meiri við lok
aldarinnar en var á árinu 1990“.
-grh
Vatnaskil framundan í sameiningarmálum Suðurnesja:
i
Mónakó Eyönftilf. á millj.il,.: 607 Ey&nitilf. alls: 17
Spánn 441 17.030
Sviss 417 2.880
Frakkland 403 22.940
Ítalía 272 15.780
Danmörk 215 1.120
Holland 163 2.480
Lúxemborg 143 57
Belgfa 130 1.300
Bretland 120 6.930
Þýskaland 114 9.200
Bæjarfélög sem hverfi
sameinuðum Suðurnesjum
„Ég vona að niðurstaðan verði sú
aft öll sveitarfélög á Suftumesjum
verði sameinuð í eitt Ég lít enn-
fremur svo á aft ef menn sameinast
ekki í eitt sveitarfélag, þá verftur
þetta annaðhvort óbreytt efta menn
fara aft sameinast í minni einingar,
sem mundi afteins veikja Suðuraes-
in. Mér finnst að menn eigi að söðla
um og hafa afteins bæjarfélögin,
bvert meft sínu snifti og þá sem
hverfi," segir Kristján Pálsson,
bæjarstjórí í Njarftvík.
Samband sveitarfélaga á Suður-
nesjum hefur nýverið skipað full-
trúa frá hverju sveitarfélagi á svæð-
inu í svokallaða umdæmanefnd.
Þessi nefnd er samkvæmt nýsettum
lögum um sveitarstjómir og sam-
kvæmt þeim ber að setja á fót um-
dæmanefndir í hvem Iandshluta.
Þessar umdæmanefndir eiga síðan
að vera búnar að skila tiliögum til
viðkomandi sveitarfélaga að nýrri
skiptingu landshluta í sveitarfélög
fyrir 15. september n.k.
„Það á síðan að kjósa um tillögu
umdæmanefndarinnar ekki seinna
en 10 vikum eftir að hún er lögð
fram, eða ekki síðar en 20. nóvem-
ber n.k.,“ segir Kristján Pálsson.
-grh