Tíminn - 11.12.1993, Qupperneq 10

10
Laugardagur 11. desember 1993
Enginn skemmtilestur
BÓKMENNTIR
Jón Þ. Þór
Eiríkur St. Eiríksson: Helnauó.
Fróði 1993.
176 bls.
Þessi bók hefur að geyma níu
þætti af sjóslysum og hrakning-
um sjómanna við íslands-
strendur eða á íslenskum skip-
um. Sá fyrsti greinir frá hrakn-
ingum vélbátsins Bjargar frá
Djúpavogi um áramótin 1947-
1948, hinn næsti frá því er mb.
Ver frá Bíldudal fórst í janúar
1968, þriðji frá því er mb. Helgi
frá Hornafirði fórst á Færeyja-
banka haustið 1961, fjórði segir
frá strandi belgíska togarans
Pelagusar í Vestmannaeyjum
1982, fimmti frá því er breski
togarinn Preston North End
strandaði við Geirfuglasker
1950, sjötti frá strandi nýsköp-
unartogarans Jóns Baldvins-
sonar undir Hrafnkelsstaða-
bergi í Grindavík 1955, sjöundi
frá því er ms. Edda frá Hafnar-
firði fórst á Grundarfirði árið
1953, áttundi segir frá því er
þrír skipstjórar drukknuðu í
innsiglingunni til Stokkseyrar
árið 1970 og í níunda og síð-
asta þættinum greinir frá því er
mb. Mummi frá Flateyri sökk
árið 1964.
Bókarhöfundur, Eiríkur St.
Eiríksson, er reyndur blaða-
maður og þekkir vel til sjávar-
útvegs. Hann hefur viðað að
sér ýmsum heimildum um þá
atburði, sem hann fjallar um,
en byggir þó mest á frásögnum
manna, sem voru með einum
eða öðrum hætti þátttakendur í
atburðarásinni. Þetta er heppi-
legt fyrirkomulag. Þættirnir í
bókinni verða fyrir vikið læsi-
legri, frásögnin öll persónulegri
en þegar aðeins er unnið eftir
rituðum heimildum. Hættan er
hins vegar sú að sögumenn
taki ráðin af skrásetjaranum og
þótt ekki beri mikið á því í
þessari bók, virðist mér sem
það hafi gerst á stöku stað.
Þetta er fróðleg bók og vel
unnin, en hins vegar geta rit af
þessu tagi aldrei orðið
skemmtilestur.
Auguste Rodin
BÓKMENNTIR
Rodin: A Biogrophy,
eftir Frederic V. Grunfeld.
Hutchinson,
xii + 738 bls., £ 30,00.
Auguste Rodin — á stundum
kallaður mestur myndhöggvari
eftir daga Michelangelos —
fæddist 1840 í París, sonur lög-
regluþjóns og konu hans, en þau
voru af vefurum komin. Á
bamaskóla gekk hann hjá klerk-
um, en minntist síðar, „eins
langt aftur og ég man, hef ég
verið að teikna" (Bls. 10). Tíu
ára gamall var hann sendur á
heimavistarskóla, sem einn föð-
urbræðra hans hélt, og var á
honum í fjögur ár.
Á unglingsárum sínum í París
sótti hann ókeypis listiðnaðar-
skóla, Petite Ecole, en skólastjór-
inn hafði verið vinur Géricaults.
Einn kennaranna var Carpeaux,
sem varð þekktasti franski
myndhöggvarinn í öðru keisara-
dæminu, og annar var Lecoq de
Boisbaudran, sem kunnur varð
af tilsögn sinni. „Af Lecoq lærði
Rodin að virða fyrir sér hluti, að
festa sér þá í minni og að teikna
síðan án þess að líta frekar á þá...
Á unga aldri fór hann í Louvre-
safnið og síðan heim aftur til að
mála þær myndir, sem hann
dáði mest." (Bls. 19). í Petite Ec-
ole voru bekkir litlir; í högg-
myndadeild vom í þeim sex eða
sjö nemendur." (Bls. 21). Á
meðal skólabræðra hans voru
Legros og Cazin, síðar kunnir
málarar, og var kunningsskapur
með þeim ævilangt.
Þrívegis, seytján og átján ára
gamall, þreytti hann inntökupróf
í Ecole des Beaux-Arts, en féll í
öll skiptin. Næstu sex ár vann
hann hjá múrara við múrhúðun
innan húss. Stundaði hann list-
nám á kvöldin, lengstum í skóla
Gobelin- vefstofanna, en á meðal
nemenda var annar iðnsveinn,
Jules Dalou, síðar kunpur mynd-
höggvari.
Þá var það 1862, að systir Aug-
uste, Maria, sem gengið hafði í
klaustur til að búa sig undir
nunnuheit, dó. Syrgði Auguste
hana mjög, svo mjög að sjálfur
hugðist hann verða munkur.
Gekk hann þá í kristilegt samfé-
lag og fluttist inn á heimili þess í
París. Bijóstmynd gerði hann af
forstöðumanninum, klerki (síðar
teknum í helgra manna tölu), en
hún varð honum ekki að skapi.
Nunnur í klaustri því, sem
brjóstmyndin var gefin, báðu
hann að læsa hana niður, og var
brjóstmyndin loks 1925 dregin
fram í dagsljósið, þá gleymd.
Munklífið átti ekki við Rodin og
hvarf hann af heimilinu eftir
nokkra mánuði.
Vinnustofu kom Rodin sér upp
í hesthúsi á horni Rue de la
Reine Blanche og Rue Lebrun.
Gerði hann þar brjóstmynd af
lausamanni í hverfinu,
„L'Homme au nez cassé", sem
frægð hefur hlotið, þótt „Salon"
tæki hana ekki á sýningu sína
1864. — En frægðarsaga Rodins
verður hér ekki sögð.