Tíminn - 15.01.1994, Blaðsíða 3

Laugardagur 15. janúar 1994
nfxrH — *.
TOtwfHtt
3
Ný skýrsla Ríkisendurskoöunar um laun bankastjóra ríkisbankanna upplýsir um ótrúleg starfskjör stjórnenda bankanna:
Laun 25 bankastjóra
um 170 milljónir
Tuttugu og fimm bankastjór-
ar ríkisbankanna og opin-
berra lánasjóða sem undir
vibskipta- og iðnaðarráðu-
neytib heyra fengu samtals
um 170 milljónir í laun á ár-
inu 1992. Meðallaun banka-
stjóra Landsbankans og Bún-
aðarbankans eru 800-900
þúsund á mánuði. Launa-
hæsti bankaráðsmaðurinn
hefur yfir 200 þúsund á mán-
uöi fyíir setu í bankaráöi.
Þessar upplýsingar koma fram
í skýrslu sem Sighvatur Björg-
vinsson viðskiptaráðherra
kynnti á blaðamannafundi í
gær. Sighvatur sagðist ætla að
kalla formenn bankaráða ríkis-
bankanna á sinn fund og
kynna þeim skýrsluna og óska
eftir að þeir gerðu breytingar á
launakjörum stjómenda bank-
anna.
Bankaráösmönnum í
hag aö hækka laun
bankastjóra
Bankaráðsmenn ákveða laim
bankastjóra og annarra æöstu
yfirmanna bankanna. Við-
skiptaráðherra kemur þar
hvergi nærrj. Þab vill hins veg-
ar svo skemmtilega til að laim
bankaráðsmanna em ákveðin
sem ákvebib hlutfall af launum
bankastjóra. Þegar bankaráðs-
menn ákveða að hækka laun
bankastjóra tru þeir um leið að
hækka sín eigin laun. Á sama
hátt væm þeir að taka ákvörð-
un um að lækka sín eigin laun
ef svo ólíklega vildi til aö þeir
ákvæbu að lækka laun banka-
stjóra.
Ef einhver heldur því fram ab
það sé í öllum tilvikum vont ab
Hjúkrunar-
fræðingar
sameinast
í dag verður stofnað Félag ís-
lenskra hjúknmarfræðinga, en í
því munu sameinast í eitt félag
Félag háskólamenntaöra hjúkr-
unarfélaga og Hjúkmnarfélag
íslands. Gert er ráb fyrir að fé-
lagsmenn í hinu nýja félagi
verði um 2.700.
Um margra ára skeið hefur ver-
ið rætt um möguleika á samein-
ingu hjúkmnarfélaganna í
landinu. Niðurstaða könnunar,
sem gerb var meðal félags-
manna beggja félaganna á ár-
inu 1990, benti eindregið til
þess að íslenskir hjúknmarfræö-
ingar vildu starfa saman í einu
félagi. Síöan hefur markvisst
verið unnið að því að undirbúa
sameiningu. Á libnu hausti var
síðan efnt til atkvæðagreiðslu
meðal félagsmanna beggja fé-
laganna. Niburstaða hennar var
að 95% þeirra sem greiddu at-
kvæði vildu sameina félögin.
Mjög góð þátttaka var í at-
kvæöagreibslunni. -EÓ
vinna hjá ríkinu er óhætt að
fullyrða eftir lestur skýrslunnar
ab viðkomandi hefur rangt fyr-
ir sér. Bankastjórar Landsbank-
ans og Búnaðarbankans hafa
um 800 þúsund í laun á mán-
uði. Aðstoðarbankastjórar þess-
ara sömu banka hafa um 500
þúsund í laun á mánuði.
Bankastjórar Seðlabanka, Iðn-
þróunarsjóbs og Iðnlánasjóðs
hafa rúmlega 500 þúsund á
mánuði. Þeir sem sitja í banka-
ráðum bankanna fá einnig
ágætlega borgað fyrir störf sín,
sem reyndar em í öllum tilvik-
um aukastörf. Bankaráösmenn
í Seðlabankanum og sjóðum
iönaðarins fá reyndar ekki
nema um 50 þúsund á mánuði.
Bankaráðsmenn í Landsbanka
fá um 70 þúsund á mánuöi, en
bankaráösmenn í Búnaðar-
bankanum fá um 120 þúsund á
mánuði. Bankaráðsformenn fá
tvöfaldan hlut óbreyttra banka-
ráðsmanna.
Bankastjórar meö
þreföld ráöherralaun
Þær tölur sem nefndar hafa
verið em í öllum tilvikum
heildarlaun. Bankastjórar í rík-
isbönkunum hafa ekki nema
300-400 þúsund í gmnnlaun,
sem er svipað og ráðherrar í rík-
isstjóm íslands hafa í heildar-
laun. Bankastjóramir fá hins
vegar greidda yfirvinnu, þókn-
anir af ýmsu tagi, risnu, akst-
urspeninga, dagpeninga og
ýmis önnm laun. Þegar þetta
allt er lagt saman nálgast laun
þeirra um milljón á mánubi.
Bankastjóramir fá nefnilega
ekki aðeins laun fyrir að vera
bankastjórar. Þeir fá einnig
laun fyrir ab sitja í stjómum
margs konar fyrirtækja sem
bankamir eiga hlut í. Þar má
nefna greiðslukortafyrirtækin,
verðbréfafyrirtækin og fleiri
fyrirtæki. Þannig em dæmi um
að bankastjóri fái greidd laun
frá sjö fyrirtækjum eöa stofn-
unum í eigu ríkisins.
Reyndar nær skýrslan ekki til
allra fyrirtækja sem bankastjór-
ar koma nærri. Hún nær t.d.
ekki til Fiskveiðasjóðs, en for-
maður hans er bankastjóri og
skýrslan nær heldur ekki til
Landsvirkjunar, en formaður
stjómar hennar var til skamms
tíma bankastjóri. Það mun því
óhætt að fullyrða að laun
bankastjóra sem fram koma í
skýrslunni séu ef eitthvaö er
meiri en þar kemur fram.
Skattur bankastjóra af
bílastyrkjum greiddur
Laun segja ekki alla söguna
um starfskjör stjómenda ríkis-
bankanna. Lífeyriskjör þeirra
em einnig mjög gób. Þannig
má nefna að bankastjórar í
Búnaöarbankanum öðlast líf-
eyrisrétt sem nemur 20% af
föstum launum strax eftir eins
árs starf í bankanum. Banka-
stjórar Seðlabankans öðlast ein-
ungis 5% lífeyrisrétt á ári og líf-
eyrisréttur þeirra getur aldrei
orðið hærri en 90% af föstum
launum. Lífeyrisréttindi og ým-
is önnur starfskjör em því
nokkuð mismunandi milli ein-
stakra banka.
Bankastjórar fá að sjálfsögðu
bíl frá bankanum og bílastyrki.
Það þarf vart að taka fram að
bílamir em ekki af ódýmstu
gerð. Búnaðarbankinn greiðir
bankastjórum sínum meira en
sem nemur eiginlegum bíla-
styrkjum. Ástæöan er sú að
bankinn greiðir bankastjómn-
Segja má að Siðanefnd um aug-
lýsingar taki aðeins undir eitt af
þremur kæmatriðum í kæm
Happdrættis DAS vegna auglýs-
ingar frá Happdrætti Háskóla ís-
lands (HHÍ) frá 8. janúar sl. Þab
varðabi notkun hástigs lýsingar-
orbs, „Spilar þú ekki í besta
happdrættinu?", sem nefndin
telur nánast óhæft í auglýsing-
um. Breyti þá engu þótt fullyrð-
ingin sé sett fram í formi spum-
ingar. En um leið og Siðanefnd-
in fjallaöi um kæm Happdrættis
DAS notaði hún tækifærið til að
benda því á bjálka í auga þeirra.
Siöanefnd skorar nefnilega á
Happdrætti DAS að verða nú
þegar við tilmælum sem hún
beindi til DAS fyrir tæpu ári, að
gera úrbætur á auglýsingu í
um það sem þeir eiga að greiða
í skatt af bílastyrkjunum.
Athyglisvert er að bankaráð
Landsbankans ákvað að hækka
laun bankastjóra hans vegna
kaupa á Samvinnubankanum
árið 1991 og vegna uppgjörs á
skuldum Sambandsins og
tengdra fyrirtækja á árunum
1992 og 1993. Ekíd kemur skýrt
fram í skýrslunni hvort þessum
álagsgreibslum hefði verið
hætt.
En það er fleira en bíllinn sem
banldnn greiðir. Allur síma-
kostnaður bankastjóra er
glugga á þess, sem talin var gefa
villandi upplýsingar um vinn-
ingshlutfall Happdrættis DAS.
„Þrátt fyrir munnlegar ítrekanir
frá ritara siðanefndar, hefur
engu verið breytt," segir í frétta-
tilkynningu frá Siðanefnd.
í ljósi þessa er athyglisvert ab
lesa úrskurð Siðanefndar varð-
andi kæru DAS, vegna fullyrö-
ingar HHÍ að það byði hæsta
vinningshlutfallið. „Þótt alltaf
sé varasamt að nota hástig lýs-
ingaroröa í auglýsingum, hefur
ekki verib sýnt fram á að full-
yrðing HHÍ um vinningshlutfall
og vinningslíkur séu rangar," er
niðurstaða Sibanefndar.
Þriðja kæran var vegna saman-
burðar á vinningshlutfalli og
heildampphæö vinninga í aug-
greiddur af bankanum.
Bankastjóramir fá eins og aðr-
ir bankamenn 13 launagreiðsl-
ur á ári en ekki 12 eins og aðrir
launamenn. Til viðbótar fá þeir
sérstakar afmælislaunagreiðsl-
ur. Bankastjóri sem hefur veriö
15 ár í starfi fær einn aukamán-
uð greiddan. Eftir 20 ára starf
fær hann einn og hálfan mán-
uð greiddan. Eftir 25 ára starf
fær hann tvo mánuði aukalega
greidda og eftir 30 ára starf og á
5 ára fresti eftir það tvo og hálf-
an mánuð greiddan aukalega.
-EÓ
lýsingu HHÍ. Siðanefnd telur
HHÍ hafa staðið slaklega að því
hvemig heimilda varöandi
heildarveltu DAS var aflað og
þær síðan notaðar. Ekki virbist
hins vegar hafa verið um vísvit-
andi rangfærslur ab ræða á
veltutölum DAS, „enda var aug-
lýsingin leibrétt þegar í stað eft-
ir að mistökin uppgötvuðust, og
telur nefndin þab til fyrirmynd-
ar.".
Þótt Siðanefnd birti ekki niður-
stöður sínar í fjölmiðlum nema
í undantekningartilvikum taldi
hún ástæbu til þess ab heimila
birtingu niðurstaðna þessa
fundar vegna óvenjumikillar
umfjöllunar fjölmiðla um þessa
kæm undanfama daga.
- HEI
Þrettándinn er löngu liöinn en samt hangir jólaskraut enn uppi víba í Reykjavík. Þessi mynd
var tekin íAusturstrœti í gær, en þar er jólalegt um ab litast. Tímamynd cs
Siöanefnd um auglýsingar bendir DAS á bjálka í auga þeim:
Fullyrðing HHÍ um mestu
vinningslíkur ekki röng