Tíminn - 06.01.1995, Blaðsíða 8

8

Föstudagur 6. janúar 1994
»
Vandinn er ab meöallaunin eru lág og þar meö laun allflestra vinnandi manna á íslandi, segir VSÍ:
Ekki lágum launatöxtum
að kenna aö laun eru lág
Samanburður á launum og launakostnaði
árið 1993. ísl. kr. á klst.
Annar launakostnaður H Laun fyrir unninn tíma
/ samanburöi á launum og launakostnaöi á vinnustund eru íslendingar á milli Breta og Spánverja, en aöeins um
hálfdrœttingar á viö Þjóöverja og Dani.
„Vandinn felst ekki í lágum
launatöxtum, því þab bil
sem er á milli lægstu launa
og meballauna er ekki sér-
staklega stórt. Lágmarkslaun
eru um helmingur af dag-
vinnulaunum starfsfólks á
samningssvibi ASÍ og þab
hlutfall er ekki svo lágt í al-
þjóblegum samanburbi.
Vandinn er miklu fremur sá
ab meballaunin eru iág og
þar meb laun allflestra vinn-
andi manna á íslandi.
Vitræn umræba um kjaramál
verbur því ab byggjast á
skilningi á hvers vegna laun-
in séu eins lág og raun ber
vitni og hvaba forsendur
þurfi ab vera fyrir hendi til
ab þau geti hækkab."
Þetta segir m.a. í grein í
fréttabréfi Vinnuveitendasam-
bandsins um laun og launa-
kostnað í íslandi og í öbrum
löndum. Ab mati VSÍ er það
því algengur misskilningur, að
vandann megi auðveldlega
leysa með duglegri hækkun
lægstu launataxtanna. Launa-
kjörin ráðist af verðmætasköp-
uninni á hverja vinnustund og
hún sé minni á íslandi en í
þeim löndum, sem við viljum
bera okkur saman við.
„Samanborið við aðrar þjóð-
ir eru þjóðartekjur á mann á ís-
landi tiltölulega háar, en laun-
in tiltölulega lág. Þetta stef er
sífellt endurtekiö í kjaraum-
ræðu og virðist flestum vera al-
gjör þverstæða; einhver
skekkja sem þurfi að lagfæra
með verulegri launahækkun.
En sé betur að gáb, eru á þessu
eðlilegar skýringar, sem felast í
meiri atvinnuþátttöku á ís-
landi en í sambærilegum lönd-
um og lengri vinnutíma. Með
öðrum orbum, þá þarf fleiri
einstaklinga með lengri vinnu-
viku til að framleiða tiltekin
verðmæti á íslandi en í flestum
öbrum löndum sem við berum
okkur saman við."
Vitnað er til þess að árib
1991 var ísland í 5. sæti af
OECD-löndum meb lands-
framleibslu á íbúa. ísland féll
hin vegar niður í 14. sæti, þeg-
ar borin var saman landsfram-
leiðsla á hvern starfandi
mann, og niður í 18. sæti, þeg-
ar landsframleiðsla á hverja
vinnustund var borin saman.
Engin þversögn sé þannig
falin í því ab þjóbartekjur á
mann séu háar á íslandi, en
launin lág. Öllu er skipt sem til
skiptanna er. Þjóðartekjunum
er einfaldlega skipt á fleiri
starfandi menn, sem vinna
lengri vinnuviku en annars
staðar gerist.
I greininni kemur fram að
greidd meðallaun eru hærri í
Danmörku en nokkru öðru
landi, þar sem launþegar fá
tæplega 1.200 ísl.kr. á hverja
vinnustund, en launatengd
gjöld eru hlutfallslega lág.
Launakostnabur á vinnustund
er hins vegar langhæstur í
Þýskalandi, eða tæplega 1.900
kr., hvar af launþeginn fær um
1.050 krónur. Hér á landi fær
fólk að meðaltali greiddar um
580 kr. á unna dagvinnustund
(um helmingi lægri upphæð
en í Danmörku), en heildar-
launakostnaðurinn er kringum
860 krónur á vinnustund (tæp-
lega helmingur þess sem hann
er í Þýskalandi). ■
VESTURFARARNIR
^————______

Mikil lönd og víbfebm höfum
vér hitt á og búsældarleg.
Þegar ekki var vindur, varb ab
róa. Landib var kannab áfram
og siglt inn í mikil fljót. Þar
var gnægb af fiski í vatni og
urmull dyra í skógi.
Þelr hafa séb merki þess ab menn búi í þessu
mikla landi. Þab gætu verib herskáir menn og
hættulegir.
Oþrjótandi
veibi á lábi
og legi.
„vib faum Ijuffengt kjöt í kvöld.
Gunnar og Þorsteinn eru snjallir
veibimenn."
Þeir fara ekki of langt inn í land-
ib. Ströndin eba eyjar eru heppi-
legastar og öruggastar fyrir bubir.
Hvílíkt hnossgæti, við
erum í vínlandi!
Eltt sinn vantabi mann úr libinu. Þab var Tyrk-
ir. Hann var Suburmabur (þýskur) og hafbi
lengi verib meb þeim febgum og var Leifi
kær. Leifur valdi nóp manna til leitar. Þá birt-
ist hann allt í einu, (<átur og mælti fyrst á
þýsku og enginn skildi, en svo á norrænu:
Næstu daga var tínt miklb af vínberj-
um og höggvinn vínvibur og tré felld.
Afram var kannab landib. Alltaf var
eitthvab nýtt ab sjá.
r—