Tíminn - 19.04.1995, Blaðsíða 7

Mi&vikudagur 19. apríl 1995
_
gwmm
7
ur og velja úr til framræktunar.
Fjórar Otursdætur eru í hópn-
um og má þar nefna hryssu
undan Otri og Hervu frá Sauöár-
króki og aðra undan Otri og
Xinnu frá Flúðum, sem gerði
garðinn frægan fyrir nokkrum
árum í höndum Einars. Þá eru
þau með unga hryssu frá
Sunnuhvoli 'í Skagafirði. Sú er
undan Hrafni frá Holtsmúla og
er mikið hestsefni. Önnur
Hrafnsdóttir er líka í hópnum
og er sú systurdóttir Glaðs frá
Ytra-Sköröugili. Þá er hryssa
vestan úr Dölum, dóttir Adams
frá Meðalfelli og dótturdóttir
Rjóðar frá Búðardal, þeirrar
merku ræktunarhryssu sem Jón
Hallsson átti.
Einar hefur í gegnum tíðina
verið með hryssur frá Árbakka
og svo er enn. Nú er það hryss-
an Dalla, sem er systir Emblu frá
Árbakka og undan Röðli frá Ak-
ureyri. Efnileg hryssa. Einar
stefnir á fjórbungsmótið á
Fornustekkjum með hryssu frá
Svínafelli í Öræfum Otursdótt-
ur, gamma hross. Þá er Einar
landi næsta ár. Magnús er með
20 hross undir höndum og
nokkur þeirra eru hans eigin.
Hann er með tvær Hrafnsdætur,
vel ættaðar. Önnur er undan
Glímu frá Laugarvatni, sem er í
dag ein af þekktari kynbóta-
hrossum landsins. Hin hryssan
er frá Birni Jónssyni í Vorsabæ
og er undan hálfsystur Gassa.
Sú hryssa er komin út af Þresti
frá Teigi í Fljótshlíð, sem reynst
hefur drjúgur kynbótahestur,
en var seldur til Noregs. Þessar
hryssur lofa báðar góðu og
HESTAMÓT slógu fyrir
skömmu á þráðinn til Einars
Öder og Svanhvítar á Selfossi.
Þau eru líka atvinnumenn í
faginu og þeirra starf er að
vinna við hestamennsku, þ.e.
tamningar, sýningar, kennslu
og ræktun. Hjá þeim er fullt hús
í vetur og ekki hægt að sinna
öllum beibnum. Það hefur verið
áberandi gegnum tíðina hve
marga stóbhesta Einar hefur
jafnan til þjálfunar og þar er
engin breyting á í vetur. í hús-
inu eru hvorki meira né minna
en 9 graðhestar. Tveir þeirra er
sýndir hestar frá þeim feðgum
Einari og Magnúsi. Þab eru
Oddur og Möndull. Þá er þar
grár hestur á 7. vetur undan
Perlu frá Eyjólfsstöðum sem var
annáluð gæðingamóðir, en hún
er amma Topps frá Eyjólfsstöð-
um. Þennan hest keypti Einar
sem keppnishest, en allt eins
getur farið svo ab hann verði
seldur innan skamms, því mikið
er sótt í hann af útlendingum.
Folinn heitir Hrímnir og sækir
nafnið til forföðurins Hrímnis
frá Vilmundarstöðum. Þá eru í
húsinu tveir folar frá Kjarnholt-
um. Annar þeirra, Kyndill, er al-
bróðir Kolfinns frá Kjarnholt-
um, fínlegur foli á 4. vetur og er
farið varlega af stað með hann
og ekki stefnt að sýningu í vor.
Hinn heitir Straumur og er und-
an Kolgrími og systursonur
Glókollu. Þessi foli er á 5. vetur.
Þá er efnilegur foli á 4. vetur
undan Skó frá Flatey. En sá, sem
kannski heillar menn mest
núna, er foli á 5. vetur undan
Vordísi frá Sandhólaferju og Ó-
feigi frá Flugumýri. Hann er
bleikálóttur, flugviljugur með
mikinn fótaburb. Þetta er Heið-
ar frá Meðalfelli. Vordís gamla
lætur ekki að sér hæða og skilar
hverju afburða hrossinu á fætur
öðru. Þá er Flaumur frá Sybri-
gróf, Kjarvalssonur og móðirin
systir Júnís frá Syðrigróf. Að lok-
um má minna á fola undan
Oddi frá Selfossi, leirljósan
myndarhest frá Þóreyjarnúpi.
Þetta verður magnaður foli, seg-
ir Einar.
Allmargar hryssur eru í tamn-
ingu og þjálfun, en flest hrossin
hjá þeim hjónum nú eru þeirra
eigin og er verið að temja hryss-
Sýningarhald í
hrossarækt árib 1995
Oddur frá Selfossi. Knapi Einar Öder Magnússon.
Enn of tamningum á Suöurlandi:
9 stóbhestar á húsi
með hryssu sem hann keypti af
Dan Slott þeim bandaríska. Sú
er undan Fjalari frá Hafsteins-
stöbum, en þab er stóðhestur í
eigu Dans. Móðirin er undan
Borgfjörðsdóttur. Hryssan, sem
heitir Grágás, er mjög efnileg.
Þá er Einar að þjálfa hest til
þátttöku í úrtökumóti fyrir
heimsleikana. Þab er Mökkur frá
Þóreyjarnúpi og er hann sam-
mæðra stóðhestinum Skinfaxa,
sem nefndur var hér aö framan.
Það fer ekki á milli mála að
mikið hrossaval er saman kom-
ið á Selfossi í höndum þeirra
Einars og Svanhvítar, því enn
eru ótaldir þeirra einkagæðing-
ar.
Á Hlemmiskeiði á Skeiöum
stundar Magnús Trausti Svav-
arsson tamningar. Hann hefur
undanfarin ár getið sér gott orb.
í vetur hefur hann haft nóg að
gera og aðsókn svipuö og í fyrra.
Meira er þó um tamningar en
þjálfun og verið ab byggja upp
fyrir fjórðungsmótið á Suður-
Vorsabæjarhryssan sérlega fal-
leg.
Þá er Magnús með tvö af-
kvæmi Ternu frá Kirkjubæ, en
Terna, sem er í eigu Þorvaldar á
Kjartansstöðum er móðir stób-
hestanna Stígs og Trostans frá
Kjartansstöðum. Þessi afkvæmi
Ternu eru dökkjarpur stóðhest-
ur á fjórða vetur undan Y1 frá
Bjarnastöðum í Grímsnesi, en
Ylur er undan Hraunari frá
Saubárkróki; og hryssa á fimmta
vetur undan Anga frá I.augar-
vatni; glæsilegt hross, segir
Magnús.
Þá er Magnús með í þjálfun
stóðhestinn Kólf frá Kjarnholt-
um, en Kólfur er undan Pilti frá
Speröli og Glókollu frá Kjarn-
holtum. Kólfur er að hálfu í eigu
Magnúsar í Kjarnholtum og að
hálfu í eigu Hrossaræktarsam-
bands Suðurlands. Magnús
Trausti lætur vel af Kólfi og seg-
ir að hann sé í mikilli framför.
í Votmúla í Flóa eru þau við
tamningar Albert og Freyja. Þau
eru löngu landskunn fyrir störf
sín við tamningar, þjálfun og
sýningar.
Hér verður látið staðar
numið, en margra tamninga-
manna á Suðurlandi er enn ó-
getiö. Má þar nefna þrjá þekkta
tamningamenn, sem allir em
búsettir á Hellu: þá Benedikt
Benediktsson, Kristjón Krist-
jánsson og Hermann Ingason,
auk margra á Hvolsvelli. Svo er
auðvitað mikið tamið hjá
hrossabændum víða um Suður-
land, eins og t.d. hjá Bjarna Þor-
kelssyni á Þoroddsstöðum, Sig-
urði Sæmundssyni í Holtsmúla
og Guðmundi Viðarssyni í
Skálakoti.
Rannsóknir á frjósemi
Víkingur Gunnarsson, kennari
við Bændaskólann á Hólum,
hefur í vetur verið við nám viö
háskólann í Aberystwyth í Wa-
les í Bretlandi. Hann er nú að
vinna að lokaritgerð til masters-
prófs. Gmndvöllur ritgerðar-
innar eru rannsóknir á fang-
hlutfalli bæði með tilliti til stóð-
hesta og hryssna. Markmiðin
eru: 1. Að fá mat á sæðisfram-
leiðslu fullþroska stóðhests og
kanna fylgni þess við fanghlut-
fall. 2. Að bera saman árangur af
notkun stóðhesta sem hryssur
eru leiddar undir og hesta sem
ganga lausir með hryssum. 3.
Áð fá mat á raunverulegt fang-
hlutfall mikið notaðra stóð-
hesta eftir notkunartímabil
annars vegar og yfir allan fengi-
tímann hins vegar. 4. Að fá mat
á meðgöngutíma hryssna. 5. Að
skoða öryggi þess aö fangskoða
hryssur með sónar. 6. Að fá upp-
lýsingar á tíðni fósturláta hjá
hryssum.
Hér er um mjög þarft verk að
ræða og oftar en einu sinni hef-
ur verið að því vikiö í HESTA-
MÓTUM að hafin yrði nákvæm
rannsókn á frjósemi íslenska
hrossastofnsins, með það í huga
að vernda frjósemi hans sem er
einstök meðal ræktabra hrossa.
Að loknu námi kemur Víking-
ur til starfa á Hólum ag er mikils
að vænta af störfum hans þar. ■
HEJTA-
MOT
KÁRI
ARNORS-
SON
3. maí Dómar stöbvarhesta í
Gunnarsholti Þ.B.; K.H., J.V.
4. - Aðkomuhestar í Gunnarsholti
6. - Sýning Stóðhestastöðvar rík-
isins í Gunnarsholti.
12. júní til 18. júní dómar kynbóta-
hrossa í Noregi og Þýskalandi.
Við samband eigenda íslenskra
hesta í Noregi er samningur um ab
dómarar frá Bændasamtökum ís-
lands dæmi kynbótahross og í
Þýskalandi verba hross dæmd
vegna heimsleikanna í Sviss í ágúst.
Dómarar verða Kristinn Hugason
og Þorkell Bjarnason (sjá
skammstafanirnar K.H. og Þ.B. J.V.
= Jón Vilmundarson).
30. júní Víðidalur Þ.B., K.H.
31. - — — —
2. - Víðidalur og Mosfellssveit
Þ.B., K.H.
3. - Víbidalur, yfirlitssýning
5. - Víðidalur, verblaunaveiting
6. til 11. júní dómar á Gaddstaða-
flötum (Hellu) Þ.B.,J.V.
6. júní Dómar í Vestur-Hún. K.H.
7. - Dómar í Austur-Hún. K.H.
8. til 11. júní Dómar á Vindheima-
melum K.H.
13. og 14. júní Dómar á Höfn í
Hornafirði Þ.B., K.H.
15. og 16. júní Dómar í Stekk-
hólma á Héraði Þ.B., K.H.
19. júní Dómar á Húsavík. K.H.
20. - Dómar á Flötutungum í
Svarfaðardal K.H.
21. og 22. júní Dómar á Akureyri
K.H.
23. júní Dómar á Melgerbismelum
Eyjafirbi K.H.
24. - Melgerðismelar yfirlitssýn-
ing K.H.
20. júní Dómar á Snæfellsnesi Þ.B.
21. - Dómar í Dölum Þ.B.
22. og 23. júní Dómar í Borgarnesi
Þ.B.
24. júní Borgarnes yfirlitssýning
Þ.B.
29. júní til 2. júlí Fjórðungsmót á
Fornustekkjum Þ.B., K.H.
Inntökuskilyrði til þátttöku á
Fjórðungsmóti á Fornustekkjum
1995:
Flokkur: Aðaleinkunn (lágmark):
Stóðhestar 6 vetra og eldri 7,90
Stóðhestar 5 vetra * 7,80
Stóðhestar 4 vetra 7,75
Hryssur 6 vetra og eldri 7,80
Hryssur 5 vetra 7,70
Hryssur 4 vetra 7,60
Hrossaræktar-
sambönd VIII
Þá er komið ab síðasta þættinum um hrossaræktar-
samböndin. Hrossaræktarsamband Austur-Skaftfell-
inga er í einni deild og nær yfir alla Austur-Skafta-
fellssýslu. Sambandiö var stofnab fyrir um tíu árum,
en Hestamannafélagib Hornfirbingur hafbi áður séb
um ræktunarþáttinn hvab stóbhestana varbar. Nú er
hrossaræktarsambandib deild í búnabarsambandi
sýslunnar.
Þab hefur lengi tíðkast í sýslunni ab menn noti
stóðhesta af eigin kyni og vilji lítib blanda þar í ab-
komuhestum. Enn er þab svo ab bændur á allmörg-
um bæjum nota abeins hesta úr hornfirskri ræktun.
En undanfarinn áratug hefur sambandib bobib upp
á leiguhesta og verib meb nokkra af þekktustu hest-
um landsins, svo sem Hrafn frá Holtsmúla og Otur
frá Saubárkróki, svo dæmi séu nefnd.
Sambandib á núna einn ungfola, Svip frá Gerbi
undan Ófeigi frá Flugumýri og Viggu frá Gerbi.
Einnig á sambandib helminginn í Kópi frá Mykjunesi
á móti Hrossaræktarsambandi Suburlands. Kópur er
undan Flosa frá Brunnum og því mikib Hornafjarbar-
blób í honum. Bæbi Svipur og Kópur verba hjá sam-
bandinu í sumar.
Undanfarin ár hafa þeir febgar Stormur frá Bjarna-
nesi og Þokki sonur hans verib talsvert mikib notab-
ir, þó þeir hafi ekki verib á vegum sambandsins.
KYNBOTAHORNIÐ
Formaður Hrossaræktarsambands Austur-Skafta-
fellssýslu er Þrúðmar Sigurðsson í Mibfelli.
HRAUST á Austur-
landi
Á Austurlandi er starfandi hrossaræktarsamband.
Það er ungt ab árum, abeins fjögurra ára gamalt.
Ábur hafbi Hestamannafélagib Freyfaxi veg og
vanda af ræktunarmálum hvab stóbhesta varbabi á
sínu félagssvæbi, en Freyfaxi er nú deild í HRAUST
eins og sambandib er skammstafab. Abrar deildir eru
íVopnafirbi, Breibdal og Fáskrúbsfirbi. Félagib á hlut
í einum stóbhesti, Gusti frá Hóli II, einn þribja. Þab er
byrjunin á stóbhestaeigninni, en fleira verburskobab
er tímar líba. Gustur verbur seinna gangmál á Hér-
abi. Freyfaxi verbur svo meb tvo hesta á leigu, þá
Svart frá Unalæk og Hrannar frá Höskuldsstöbum í
Breibdal. Þeir verba bábir á seinna gangmáli. Þá
verbur Kjarkur frá Egilsstababæ í Breiðdal.
Formabur Hrossaræktarsambands Austurlands er
Gunnar jónsson á Egilsstöbum.
Ath. Nú er ab muna ab vanda sig í vor og setja ab-
eins bestu hryssurnar undir fola. Þab borgar sig.