Tíminn - 20.04.1995, Blaðsíða 6

6

Fimmtudagur 20. apríl 1995
UR HERAÐSFRETTABLÖÐUM
Eystra-
horn
Ekki hægt ab
læra söblasmíbi
hérlendis
Katrín Þráinsdóttir á Miðskeri
hefur síöasta árið fengist við
viðgerðir á reiðtygjum og fram-
leitt stall- og reiðmúla ásamt
fleiru. Hún á forláta saumavél,
sem hún keypti af Þorsteini
söðlasmib, og sjálf bjó hún sér
til vefstól til að vinna saltmúl-
ana í. Hana hefur dreymt um
að læra söðlasmíði í fimm ár,
en hana er ekki hægt að læra.
„Söölasmíði er ekki til í ís-
lenskri námsskrá. Hún var
kennd í Iðnskólanum fyrrum,
en er það ekki lengur," segir
Katrín.
Hafdís Gunnarsdóttir á Þvottá og Sigurbur Þorleifsson á Karlsstöbum tóku
vib viburkenningum fyrir úrvalsmjólk árib 1995.
þar með lokast möguleikar
KASK á að kaupa hálfunninn
ost þaðan.
Katrín vib vefstólinn, sem hún bjó
til sjálf.
Katrín segist ætla á námskeið
í Svíþjób, en fullt nám þar komi
ekki til greina vegna kostnaðar.
„Miðað viö tekjumöguleikana.
eftir ab komið væri heim, væri
það algert rugl. Manni myndi
ekki endast ævin til að borga
skólagjöld."
Katrín segir ennfremur að ís-
lenskur hnakkur ætti að fylgja
hverjum íslenskum hesti, sem
seldur er úr landi. Útlendu
hnakkarnir passi ekki nógu vel
á íslensku hestana.
Mjólkurstöb KASK
meb hagnab
Lítilsháttar hagnaður varð af
rekstri Mjólkurstöövar KASK á
síðasta ári. Langmest var fram-
leitt af Mozzarella osti, 345
tonn, einnig tæp 21 tonn af
smjöri.
Þrátt fyrir góða afkomu
Mjólkurstöðvarinnar nú eru
ýmsar blikur á lofti um rekstur
hennar á næstu árum, verði
ekkert ab gert. Má þar nefna ab
fullvinnsla hefur verið hafin á
Mozzarellaosti á Sauðárkróki og
D) DAGBLAÐ
AKUREYRI
Norburland:
Fremur lítil hætta
á kali
Bændur á Norburlandi hafa
ástæöu til ab vera nokkuð bjart-
sýnir á hvernig tún komi und-
an snjóum nú. Að mati Bjarna
E. Guðleifssonar, sérfræðings
RALA á Möðruvöllum, er frem-
ur ólíklegt að miklar kal-
skemmdir verði í túnum í þess-
um landshluta, þar sem svella-
lög eru lítil, þótt ekki sé loku
fyrir það skotið aö staðbundnar
skemmdir kunni að verða. í
sumum öðrum landshlutum
kann ástandiö að vera verra.
„Ég hef reyndar ekki farið
mikið um til að athuga ástand-
ið, en samkvæmt því veðurfari,
sem ég hef fylgst með í kring-
um mig, tel ég að ekki séu mikl-
ar líkur á kali," segir Bjarni.
Hann segir að mest hætta sé á
kali þegar svellalög myndast og
liggi lengi; þumalputtareglan sé
þrír mánuöir. Þá nær súrefni
ekki að komast aö gróðrinum
og hann kafnar.
Ábur fyrr varö oft mikiö hall-
æri ef tún kól mikiö. Með sam-
drætti í landbúnaði hefur hins
vegar hættan á því minnkað,
þar sem meira er af ónotuðum
túnum en áður var.
Lobnuþurrkun til manneldis:
Tilraunavinnsla
hafin
Loðnuþurrkun til manneldis
hófst hjá Stöplafiski í Reykja-
hverfi í gær. „Þarna er um þró-
unardæmi ab ræða, en verib er
aö leita nýrra leiða til að auka
fullvinnslu á sjávarafla," sagði
Stefán Jónsson, framkvæmda-
stjóri Atvinnuþróunarfélags
Þingeyinga.
Tilraunavinnsla er nýlega
hafin, en um er aö ræða þurrk-
un frystrar hrognafullrar loðnu
á sérstakan hátt, svo úr verði
gæðavara til manneldis. Sýnis-
horn verða send út um næstu
Vísindamaburinn Sven-Axel Bengtson meb eina músagildruna.
mánaðamót, en hugsanlegir
markabir eru í Japan og á jap-
önskum veitingahúsum í Evr-
ópu óg Ameríku.
Aöalsteinn Árnason hefur
hafið störf sem framkvæmda-
stjóri Stöplafisks og vinnur nú
einnig að markaössetningu á
landsvísu fyrir harðfisk frá fyrir-
tækinu.
rnÉTTnnLnnin
SELFOSSI
Merkilegt samfélag
hagamúsa vib Vík
Á tiltölulega afmörkuðu
svæbi við rætur Reynisfjalls,
rétt austan við þorpið í Vík í
Mýrdal, er merkilegt samfélag
hagamúsa, sem þykir hafa sér-
stöðu í heiminum. Sænskur
prófessor hefur í mörg ár rann-
sakað lifnaöarhætti músanna
og var hann á ferð nýlega.
Prófessor Sven-Axel Bengtson
við Lunds Universitet í Svíþjób,
hefur til margra ára sett upp 84
gildrur í kerfi á svæði sem er
um 1 hektari á stærö.
Mýnsnar eru veiddar lifandi í
gildrurnar og eftir að Bengtson
hefur skráð hjá sér kyn, þunga
og númer hverrar músar sleppir
hann þeim aftur. Hann hefur
komið sér upp merkjakerfi og
getur hann þannig séð fjölda
þann sem er á ferðinni hverju
sinni og hreyfingar þeirra inn-
an svæðisins.
Líkt og í mörgum öðrum
dýrasamfélögum ber þarna
hæst valdabaráttu karldýranna.
Sá stærsti og frekasti hefur
stærsta svæðið og flest kvendýr-
in. Meðalaldur músanna er 5-6
mánubir og mjög sjaldgæft er
að mýsnar nái að lifa af tvo vet-
ur. Þannig segir Bengtson að af
rúmlega 200 músum, sem hann
hefur merkt, séu innan við 10
sem hafi lifaö svo lengi.
Það er þrennt, sem hefur
mest áhrif á lífsmöguleika mús-
anna: rándýr, veðurfar og fæðu-
framboð.
Þarna eru rándýrin fá, kett-
irnir úr þorpinu hafa nóg af
músum og þurfa því ekki ab
fara þangab í fæðuleit. Vebur-
farið er jafnan milt, en Bengt-
son sér strax fækkunina sem
verbur eftir harba vetur og kóld
vor og sumur.
Frá vori til hausts lifa mýsnar
á skordýrum, ánamöbkum og
köngulóm aö ógleymdum
brekkubobbum. Á haustin taka
vib ýmiss konar fræ, sérstaklega
hvannafræ.
Bengtson segir ab hagamúsin
finnist víða um norðanverða
Evrópu, en þessar eru mun
stærri en t.d. mýsnar á Bret-
landseyjum, sem eru u.þ.b. 29
g, en þessar ná allt að 40 g
þunga. Auk stærðarinnar er það
hið afmarkaöa samfélag meö
þétta byggð sem skapar þeim
sérstöðu á heimsmælikvarða.
Akureyri:
Umferbaróhöpp og
óánægja meö lok-
un veitingastaöa
Frá Þórbi Ingimarssyni, fréttaritara Tímans
á Akureyri:
Páskahelgin var fremur róleg
hér þrátt fyrir að fjöldi fólks væri
í bænum yfir hátíðina, var svar
lögregluvarðstjóra á Akureyri
þegar hann var inntur eftir
ástandinu í bænum þessa daga.
Nokkur umferðaróhöpp urðu auk
áreksturs tveggja oíla í krapaelg í
Ljósavatnsskarbi á skírdag.
Þrennt var flutt á slysadeild
vegna árekstrarins en meiðsli
þess reyndust ekki alvarleg.
Nokkrir kaffihúsagestir á Akur-
eyri reyndust ekki sáttir við að
veitingastööum var lokað klukk-
an tólf á miðnætti laugardag fyrir
páska, en helgidagalöggjöfin
mælir svo fyrir að það skuli gert.
Af þeim sökum kom til nokkurra
átaka milli lögreglu og manna
sem ekki vildu yfirgefa kaffihús í
miðbænum á tilsettum tíma. Þess
skal getið að eigendur kaffihúss-
ins áttu enga sök á að ekki reynd-
ist unnt að loka því samkvæmt
gildandi reglum um helgidaga. ■
Akureyri:
Aukiö atvinnu-
leysi í kjölfar
kennaraverkfalls
Frá Þór&i Ingimarssyni, fréttaritara Tím-
ans á Akureyr:
Atvinnulausum fjölgaði um
30 á Akureyri í marsmánubi og
voru alls 630 manns á atvinnu-
leysisskrá í lok mánaðarins í
stað 600 í lok febrúar. Alls voru
369 karlar og 261 kona at-
vinnulaus í lok marsmánaðar í
stað 351 karls og 249 kvenna í
lok febrúar. Til samanburbar
má geta þess ab aðeins voru
605 á atvinnuleysisskrá í lok
janúar og 590 í lok desember á
síðasta ári.
Atvinnuleysisdögum fækkaði
verulega á Akureyri á milli
janúar og febrúar því í janúar á
þessu ári mældust alls 14.092
atvinnulejsisdagar en 11.189 í
febrúar. I mars voru atvinnu-
leysisdagar 12.780 og því ljóst
að atvinnulausum hefur fjölgað
síðari hluta mánaðarins. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Vinnu-
miðlunarskrifstofunni á Akur-
eyri eru helstu ástæður aukins
atvinnuleysis þær að nemendur
sem hættu námi á vorönn í
framhaldsskólum vegna kenn-
araverkfallsins en hafa ekki
fengið vinnu, hafa skráð sig at-
vinnulausa. Til samanburðar
atvinnuleysistölum fyrstu þrjá
mánubi ársins má geta þess að í
lok janúar 1994 voru 670
manns skráðir atvinnulausir á
Akureyri en hafði fækkað í 573
í lok febrúar og eftir það fór
tala atvinnulausra ekki upp fyr-
ir 600 manns fyrr en í janúar á
þessu ári, og vegna áhrifa kenn-
araverkfallsins hefur skráðum
atvinnulausum ekki fækkaö
það sem af er árinu.
Ryskingar í samkvœmi í sveitinni:
Grunur um að skotið
hefði verið á mann
Til ryskinga kom í samkvæmi á
sveitabæ í Mýrasýslu um páska-
helgina en þar var saman kom-
inn hópur af ungu fólki. Einn
viðstaddra mun hafa gripið til
byssu. Til átaka kom um byss-
una og taldi einn gestanna að
skotib heföi verið á sig, en
hann meiddist á höfði. í fram-
haldi af því tók lögreglan í
Vesturland um páskana:
Borgarnesi nokkra til yfir-
heyrslu vegna málsins.
Um var að ræba heimasmíö-
aða byssu, sem, að sögn lög-
reglu, gat vérið stórhættuleg.
Hins vegar leiddi rannsóknin
það í Ijós ab ekki hafði veriö
skotið af byssunni í umrætt
skipti.
- TÞ, Borgamesi
Þung umferö
Mikil og þung umferð var á Vest-
urlandi um páskana. Samkvæmt
upplýsingum lögreglunnar í
Borgarnesi mældust eitt þúsund
bílar á tímabilinu frá kl. 16 til 19
undir Hafnarfjalli á annan í pásk-
um. Umferbin gekk vel og slysa-
laust fyrir sig, en ein aftaná-
keyrsla varð uppi á Holtavörðu-
heiði. Engin slys urðu á fólki.
- TÞ, Borgamesi
Ferbamálafulltrúi rábinn
Borgarráð hefur samþykkt til-
lögu Ferðamálanefndar Reykja-
víkur þess efnis að Anna Margr-
ét Guðjónsdóttir veröi ráðin í
stöðu feröamálafulltrúa hjá
Reykjavíkurborg. Anna Margrét
hefur undanfarin rúm tvö ár
starfað sem ferðamálafulltrúi
Vestfjarða.
Alls bárust 52 umsóknir um
starfið, en þar af óskuðu 11
nafnleyndar, sem reyndar
drógu umsóknir sínar til baka.