Tíminn - 07.06.1995, Blaðsíða 2

2

Mi&vikudagur 7. júní 1995
Lánasjóbur íslenskra námsmanna:
Fá lán vegna fram-
færslu maka og barns
Tíminn
spyr...
Á a& setja á stofn me&fer&ar-
stofnun á Islandi fyrir reyk-
ingamenn?
Halldóra Bjarnadóttir,
forma&ur Tóbaksvarnanefndar
íslands:
Ég væri alveg til í aö sett yrði á
stofn sérstök meðferðarstofnun
en samt vildi ég sjá slíka þjónustu
tekna meir inn í aðrar meðferðar-
stofnanir en verið hefur. Það er
fullt af fólki sem á erfitt með að
hætta og mér finnst jafn sjálfsagt
að hjálpa þeim og áfengissjúk-
lingum. Ef sérstök stofnun er vilji
heilbrigbisyfirvalda styð ég þaö, .
svo framarlega sem ekki sé tekiö
fé af tóbaksvörnum til fram-
kvæmdarinnar, heldur fáist sér-
stök fjárveiting.
Þórarinn Tyrfmgsson,
yfirlæknir SÁÁ:
Ég veit ekki betur en að sú
meðferöarstofnun sé til. Hún hef-
ur verið rekin í nokkur ár af Þor-
steini Blöndal í sambandi við
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur-
borgar meb mjög góðum árangri.
Einhver skynsamlegasta fjáfest-
ing í heilbrigðismálum sem lagt
væri út í nú, væri að styrkja við-
gang slíkrar stofnunar.
Áður dóu karlmenn úr maga-
krabbameini en meb reykingun-
um kom lungnakrabbinn og nú
eru konurnar að deyja úr honum
einnig. Vandinn er aö það hafa
mjög litlar framfarir orðið í lækn-
ingum á lungnakrábba og eina
leiðin gegn þessari vá er aö hætta
þessu helvíti!
Gu&rún Helgadóttir
varaþingma&ur:
Ég verð nú að játa að ég hef
ekki heyrt nema óminn af þessu
máli en ég veit ekki betur en
Krabbameinsfélagið hafi verið
með námskeið fyrir fólk og þau
hafa skilað árangri. Með tilliti til
þessara námskeiða finnst manni
óneitanlega að e.t.v. finnist brýn-
ari forgangsverkefni hjá heil-
brigöisráðuneytinu. En ég geri
ekki lítiö úr því að fólki sé hjálp-
aö vib að hætta að reykja ef það
langar til þess.
Námsmaður í hjónabandi eða
sambúð með barn á framfæri á
rétt á láni vegna framfærslu
maka síns. Þetta er ein breyting-
in í nýjum reglum um Lánasjóð
íslenskra námsmanna. Barn-
lausir geta námsmenn aftur á
móti ekki fengið lán vegna
framfærslu makans.
Full samstaða náöist annað áriö
í röð innan stjórnar Lánasjóbs ís-
lenskra námsmanna um breyt-
ingar á úthlutunarreglum sjóðs-
ins. í sjóðsstjórn sitja þrír fulltrú-
ar námsfólks og þrír á vegum rík-
isvaldsins, en formaöur fer meb
tvöfalt atkvæði.
„Ég tel ab þessar breytingar séu
til hagsbóta fyrir námsmenn og
að þær séu innan þess ramma
sem við höfum," sagði Gunnar
Birgisson, verkfraeðingur og
stjórnarformaöur LÍN í gærdag.
Hann sagði ab innan sex manna
stjórnar lánasjóbsins hefði verið
full samstaöa um breytingarnar.
Meðal breytinga má nefna ab
skilgreiningu á framhaldshá-
skólanámi er breytt. Háskólanám
Samkvæmt samkomulagi ís-
lenskra og færeyskra stjórn-
valda fá Islendingar 49 þús-
und tonna síldarkvóta af
þeim 82 þúsund tonnum sem
óveidd eru úr þeim 250 þús-
und tonna kvóta sem þjóbirn-
ar sammældust um ab veiða
úr norsk-íslenska síldarstofn-
inum. Um 33 þúsund tonn
koma í hlut Færeyinga.
í framhaldi af þessu sam-
komulagi þjóbanna hefur sjáv-
arútvegsráðuneytið gefið út
reglugerð um takmörkun á veib-
um íslenskra skipa úr síldar-
stofninum. Samkvæmt því
verður þessum 49 þúsund
tonna kvóta skipt á milli þeirra
eftir þrjú ár telst nú vera fram-
haldsháskólanám, áður var mið-
að við fjögur ár ef námsbraut lauk
meb kandidatsprófi eða sambæri-
legu prófi.
Felld eru út ákvæbi um endur-
skoðun grunnframfærslu bæði
hér á landi og erlendis. í stað
mánaðarlegra breytinga hér á
landi samkvæmt framfærsluvísi-
tölu verður stuðst við eina fasta
tölu út námsárið, en hún er mið-
ub við verðbólguspá fjármála-
ráöuneytis. Grunnframfærsla er-
lendis verður endurskoöuö tvisv-
ar á ári, í júní og desember, í stað
fjórum sinnum ábur. Gert er ráð
fyrir að framfærslustyrkir frá
Rannsóknarsjóði námsmanna og
Vísindasjóði komi til lækkunar á
lánum frá LÍN, en á nýloknu
námsári voru þessir styrkir með-
höndlaðir sem tekjur.
Ein breytingin er að fellt er út
ákvæði sem heimilar fullt lán til
manna sem eru að ljúka námi en
eiga ólokið 50-100% af einingum
skólaárs. Þá er heimilað að lána
fyrir skólagjöldum meöan á und-
íslensku síldarskipa sem lönd-
uðu síld í sl. mánuði. Kvótanum
verður skipt þannig að 37% er
skipt miðað við burbargetu
skipanna og er þá mibað við
mesta landaðan síldarafla í maí
sl. og 63% skiptast jafnt milli
skipanna.
Búist er viö ab Fiskistofa muni
tilkynna útgerðum skipanna í
þessari viku um leyfilegt veiði-
magn hvers skips. En abeins
þeim skipum sem stunduðu
síldveiðar í maí og fá kvótatil-
kynningu frá Fiskistofu verbur
heimilt aö stunda veiðar úr
norsk-íslenska síldarstofninum
að afloknu verkfalli sjómanna á
fiskiskipaflotanum. ■
irbúningsmálanámi stendur, ef
námsmaður hefur ábur lokið há-
skólaprófi og hyggst stunda fram-
haldsnám.
Dagur Eggertsson skrifstofu-
stjóri Stúdentaráðs sagði í gær að
hér væri um að ræða smávægileg-
ar breytingar. Allar helstu áhersl-
ur stúdenta hafa verið skildar eft-
ir fyrir þá sem vinna munu aö
endurskobun á málum LÍN. Sagði
Dagur að endurskoðun laganna
þyldi enga bið, en hún væri á
Verkefnaskrá ríkisstjórnarinnar.
Einkum þyrftu að koma til breyt-
ingar á reglum um endurgreiðslu-
byrði lána, auk þess sem hverfa
þyrfti frá eftirágreiðslum.
„Það er enginn að tala um að
námsmenn þurfi ekki ab sanna
sig fyrir sjóbnum, en það hefur
verið gengið of langt í að halda fé
frá námsmönnum, sem hafa þá
þurft að fjármagna námið með
dýrum bankalánum," sagði Dag-
ur Eggertsson. ■
Sjómannadags-
blaðið komið
Sjómannadagsblaðið 1995 er
komið út og er þetta 57. árgangur
blaðsins, en það hóf göngu sína
um leið og fyrsti Sjómannadagur-
inn var haldinn hátíðlegur árið
1938. Sem fyrr er mjög vandað til
efnis og frágangs í blaðinu en rit-
stjórarar eru þeir Atli Magnússon
og Garðar Þorsteinsson sem jafn-
framt er ábyrgðarmaður.
Að venju kennir ýmissa grasa í
blaðinu sem er 130 blaðsíður að
stærö. Meðal annars er minnst
vætnanlegs 80 ára afmælis Sjó-
mannafélags Reykjavíkur og rætt
við yngri sem eldri forystumenn
og sjómenn. Sömuleiðis er þess
minnst í blaðinu aö hálf öld er
liðin frá því þegar Dettifossi og
Goðafossi var sökkt í lok síðustu
heimsstyrjaldar og greina tveir
skipverjar frá minningum sínum
um þessa atburði. Fleiri frásagnir
um skipskaða eru í blaðinu og
m.a. greinir Guömundur Pálsson
vélstjóri frá minningum sínum
þegar togarinn Kingston Pearl
sigldi vélbátinn Súgfirðing niður
á Súgandafirði fyrir 40 árum. ■
Eftirstöövar síldarkvótans:
íslendingar fá
49 þús. tonn
Sagt var...
Kom ekkl á óvart
Starfshópur um skólaskipulag í Skútu-
stabahreppi viö Mývatn hefur skilað
greinargerö sem ber yfirskriftina: „Þaö
eru allir óánægðir og vilja gera eitt-
hvaö. Spurningin er bara hvaö".
ÚrDV.
Heibfnn í hjarta
Maður getur veriö heiðinn í sínu hjarta
án þess aö vera í þessum samtökum."
Tryggvi Gunnar Hansen,
ásatrúarmaftur í DV.
Ekki slys heldur mistök
„Útgáfa allsherjarsímaskrár 1995 er
ekki slys heldur skelfileg mistök."
Herbert Gubmundsson í DV.
Klaufavlllan
„Ég var meb tíu í líffræbi, erfðafræöi,
jarbfræöi, lífrænni efnafræbi og efna-
fræbi, 9,5 og 10 í stæröfræbi, 9,5 í eöl-
isfræbi en þaö nábi enginn tíu og
kennarinn oröar þab þannig ab ég hafi
gert bjánalega klaufavillu á því prófi."
Sædís Svavarsdóttir, dúx í MR, í Mogga.
Svikamyllan
„Keyptu svikamyllu í góbri trú"
(Hvernig var þaö hægt).
Fyrirsögn í HP.
Löglelöa daubarefsingu
„Þá ætti tvímælalaust ab taka upp
dauöarefsingu og lögleiöa í okkar
dómskerfi vegna þess aö í dag er engin
hæfileg refsing til fyrir glæpi af þessu
tagi."
Gunnar Þorsteinsson í HP.
Meöferöarstofnun á fylleríl
„Mebferöarstofnun gjaldþrota eftirfjár-
munafyllerí"
önnur fyrirsögn úr Póstinum.
í heita
pottinum...
Símnúmerabreytingin hefur ekki geng-
ib alveg hnökralaust fyrir sig og ýmsir
telja sig hafa orbib fyrir miklum óþæg-
indum. Nokkrir hafa kvartaö undan
fólki sem notar tónvalssímana sína sem
hljóðfæri og er aö hringja í númerið
sem gefur laglínuna úr „ég er tilbúinn"
auglýsingunni. Ekki mun þab þó alltaf
vera sama númerib sem veröur fyrir
barbinu á „músíköntunum", enda er
fólk að prufa sig áfram og hættir til ab •
slá feilnótu.
•
Alþingismaburinn Árni Johnsen hug-
leibir þessa dagana hvort hann tekur til
við ab byggja bjálkahús í Eyjum. Hann
hefur fengib vilyröi fyrir 500 þúsund
króna styrk til þess arna og hefur feng-
ib skot fyrir í fjölmiölum. Þab sem fjöl-
miblar hafa hins vegar ekki greint frá er
þab ab hugmynd Árna er að reisa
bjálkahús að hætti þeirra í Kirkjubæ í
Færeyjum. Þab hús hefur heldur betur
stabist tímans tönn og mun vera orbib
800 ára gamalt, hlýtt og gott hús sem
er þó ekki einangrab eins og nútíma-
hús, laust vib menningarsjúkdóma eins
og alkalívirkni og frostskemmdir...