Tíminn - 25.08.1995, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 25. ágúst 1995
Tíminn
spyr...
Eiga þeir sem fá aöstoö björg-
unarsveita eöa landhelgis-
gæsiu a& grei&a fyrir hana?
Gar&ar Eiríksson, gjaldkeri
Slysavarnafélags íslands:
„I>aö er ekki markmiöið
með starfi björgunarsveita að
taka gjald fyrir þjónustu sína.
Þetta er sjálfboðaliðsstarf sem
rekiö er í almannaþágu. Hins-
vegar er ekki óeðlilegt, ef
tryggingaaðilar taka á þessu
máli, að farið sé fram á
greiðslu útlags kostnaöar þeg-
ar jafn dýrt tæki og þyrla
Landhelgisgæslu er notað viö
hjálparstarf."
Kristján M. Baldursson,
framkvæmdastjóri Feröafé-
lags íslands:
„Nei, ég er almennt á móti
því. Hinsvegar er ekki óeðli-
legt ef menn leggja í ævin-
týraferðir að þeir kaupi sér
tryggingar. Óhöpp geta alltaf
gerst, en mikilvægt er að fólk
búi sig vel og viti hvaö það er
aö fara út í. Því er ég almennt
á móti því að gjald fyrir að-
stoð björgunarsveita sé inn-
heimt en á hinn bóginn þætti
mér ekki óeðlilegt að betur
væri við þær stutt, til dæmis
meö styrkjum og niöurfell-
ingu á ýmsum gjöldum."
Axcl Gíslason, forstjóri Vá-
tryggingafélags íslands:
„Um þetta er ekki hægt að
alhæfa, hvorki hægt að segja
já né nei við spurningunni. I
sumum tilvikum þarf fólk á
aðstoð að halda án þess að
eiga nokkurn þátt í því sjálft,
en aðrir fyrir eigin gáleysi.
Kringumstæöur geta verið svo
ólíkar að ekki er algilt hvort
greiða skuli fyrir leit eða að-
stoð."
Sagt var...
Kommúnistinn St> jr.
„Doie sag&i ennfremur a&
bandarísk sendinefnd ætti ekkert
erindi á þa& sem hann kallaöi
„vinstri" rábstefnu, helga&a
auknu valdi mi&stýr&s ríkisvalds."
Draugurinn endurvakinn ab matl
Bobs Doie á Kvennarábstcfnu SÞ
og vill ekkl sjá á eftlr Hlllary teggja
honum llb. Mogginn í gaer.
Meintur persónukvilli
„Hans stærsti galli er a& hann er
ekki og veröur aldrei Hafnfiröing-
ur."
Davíb Þór Jónsson liggur ekki á því
hva&an ebalrætur eru upprunnar,
þ.e. í moldum Hafnarfjarbar. Þab
er Baltasar Kormákur sem verbur
fyrir barbinu á búsetu sinni ab
þessu sinni. Helgarpósturinn.
Einar Sveinbjörnsson, veburfrœbingur segir ab gamla trúin á veburbreytingar á höfubdaginn, 29. ágúst sé engin
bábilja, - en á henni eru vísindalegar skýringar. Á myndinni má sjá fólk í lautarferb á síbsumri.
Gömul trú segir aö veöurfar breytist á höfuödag, 29. ágúst. Einar
Sveinbjörnsson veöurfrceöingur:
Sú trú var lífseig á árum ábur
á ísiandi a& ve&urlag breyttist
um höfu&dag og héldist sí&an
óbreytt næstu þrjár vikurnar
hið minnsta. Nú lítur út fyrir
að forfeður okkar hafi ekki
verið sí&ri ve&urspámenn en
ve&urfræ&ingar nútímans.
Einn þeirra sí&arnefndu, Ein-
ar Sveinbjörnsson ve&urfræö-
ingur, hefur gert athugun á
veðurfari í ágúst og septem-
ber nokkur ár aftur í tímann
til a& kanna áreiðanleika for-
vera sinna.
Hver var niðurstaða skoðun-
ar þinnar? „Hún sýnir að trúin
á höfuödag er alls engin bá-
bilja. Það þarf kannski ekki að
koma á óvart enda á hún sér
nokkra stoð- í nútíma veður-
fræði.
Af þeim árum sem ég hef
skoöað virðist veðurfarsbreyt-
ing hafa orðið í kringum höf-
uðdag að meðaltali annað
hvert ár. Þ.e. að eftir einhverja
ákveðna tíð, skipti yfir í annars
konar tíðarfar.
Samt sem áður er um það bil
eitt ár af hverjum fjórum svip-
að veðurfar fram yfir höfuðdag
og fram í september. T.d má
nefna óþurrkasumarið 1955
sem margt eldra fólk man eftir.
Þá var samfelld ótíð á suður- og
vesturlandi frá byrjun júlí og
vel fram í september.
Síðan er u.þ.b. eitt ár af hverj-
um fjórum sem veöurlagiö í ág-
úst er afar breytilegt. Þá skiptast
á kaflar t.d. með ríkjandi suð-
lægri átt og kaflar með ríkjandi
norölægri átt. Þá er ekki gott að
átta sig á því hvort um sérstaka
breytingu er að ræða í kringum
höfuðdag."
Að hvaða leyti á trúin sér
stoð í nútíma veðurfræði?
„Það sem er að gerast í veðr-
inu á þessum árstíma er að eftir
miðjan ágúst fer að hausta á
svæðunum umhverfis norður-
pólinn. Þá kólnar talsvert á
þeim slóðum en einkum í há-
loftunum. Þessi fyrstu haust-
teikn á norðurhveli jarðar
valda auknum hitamun á milli
pólsvæða og hitabeltis. Einmitt
því fylgja gjarnan breytingar á
gangi lægðanna. í grófum
dráttum má segja að lofthring-
rásin umhverfis norðurhveliö
sé stöðug yfir hásumarið en
þegar tekur að kólna þarna fyr-
ir norðan síðari hluta sumars,
raskist þessi stöðugleiki. Þessara
breytinga verður oftast vart síð-
ustu tíu dagana í ágúst."
Þær eru þá ekki bundnar við
höfuðdaginn sjálfan?
„Nei, samkvæmt þessari
grófu athugun minni virðist
sem þær verði oftast dagana
22. -26. ágúst, þ.e. fyrir höfuð-
daginn. Það væri eiginlega nær
að t'engja veðrabrigðin frekar
viö lok hundadagana sem eru
23. ágúst. Gott dæmi um það er
1993 þegar það var búið að
ríkja norðan- og norðaustan átt
hér á landi svo til allt sumarið,
með fádæma ótíð á Noröur-
landi. Þá snerist veðrið til betri
tíðar 23. ágúst og hélst þannig í
einhverjar vikur.
En í Sögu dagana eftir Árna
Björnsson stendur að trú
manna á veðurbreytingu á höf-
uðdaginn hafi aukist mjög eftir
mikið harðindasumar árið
1882. Þá hafði hafís verið land-
fastur allt sumar en hann rak
frá Norðurlandi einmitt á höf-
uðdag."
Reykvíkingar verða hins veg-
ar að vona að lok hundadag-
anna séu marktæk varðandi
veðurfar næstu vikna, því þá
var einmitt fyrsti blíðviðrisdag-
urinn í höfuðborginni í langan
tíma. ■
Borgarróö Reykjavíkur: ,
Veitir f é til
iarbskjálfta
tannsókna
liorgarrá!* gær ati |
iaröskiálftarano^
Af£/ 5066/ M/A/M Jb£TT/)
£# £KAŒ/?T / TF//65WM
V/Ð G/££SJC42/)//// /
Elnnar nætur stórvlrkl
„Ég er sammála bréfritara um a&
of langur tími er li&inn frá því að
fræsun lauk án þess aö malbikun
sé lokiö en þa& á sér sínar skýr-
ingar. Hér er um stórt verkefni a&
ræða".
Skrifar Sigurbur I. Skarphébtmson
í DV í gær um kvartanir vegna
gatnaframkvæmda vtb Bústaba-
veg. Þetta stóra verkefni var hins
vegar unnib nóttina ábur en blab-
ib fór í prentun.
Blámennska yflr blánóttina
„Að koma seint og fara
snemma."
Þetla finnst Hallgríml Helgasyni
jafnabarmanni vera karlmennskan
í helmlnum. Alþýbublabib.
Vlltu vera memm?
„Ég fyrir mína parta mun ekki
erfa þetta einstaka bræ&iskast
Kolbrúnar í minn garö og hlakka
til a& eiga hana a& vopnabróöur,
lendi ég í orrustum fyrir hugsjón-
ir jafna&armanna í framtí&inni."
Magnús Ámi í Alþýbublabinu svar-
ar henní Kollu sinni Bergþórs og
bibur hana vinsamlegast um ab
beina skeytum sínum framvegis til
utanflokksmanna.
Su&ur í Hafnarfir&i ganga þær
sögur staflaust ab einhverjir
óprúttnir byggingaa&ilar hafi
misnotaö sér Georgíumennina
sem hér hafa verib um margra
vikna skeib á færeysku togurun-
um. Þeir hafi rá&i& þá í „svarta
vinnu" og greitt þeim 150 krónur
á tímann. Eitthvab mun þessi
saga þó vera í stíl nútímaþjóbsög-
unnar...
Björn Grétar Sveinsson, for-
maöur Verkamannasambandsins,
mun dvelja í Danmörku þessa
dagana. Sagt er ab þar muni
hann kanna þá undarlegu þver-
sögn a& Danir geta borgab tvö-
falt hærri laun til verkamanna
sinna en Islendingar, og græ&a
'samt á fiskverkun sinni...
•
Windows '95 er mikið í fréttum
Ríkisútvarpsins og fleiri fjölmi&la
þessa dagana og greinilegt a&
áróbursmaskína Microsoft hefur
virkab. Gárungarnir í pottunum
sögðu f gær að þeir heföu ekki í
hyggju ab fjárfesta í Gluggagægi
'95. eins og þeir köllu&u þetta
þrælsniðuga kerfi...
•
í heita pottinum á Seltjarnarnes-
inu eru fastagestirnir búnir ab
skipa skuggamálaráðherra fyrir
landbúnabarráðuneytið. Sá sem
valinn var er fastagestur á hverj-
um morgni klukkan 7 — jóhann-
es jónsson í Bónusi...