Tíminn - 25.08.1995, Blaðsíða 4

4
Föstudagur 25. ágúst 1995
WSmitm
Wwfam
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tfmans
Mynda-, plötugerð/prentun: ísafoldarprentsmiöja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verð í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Framtíöarlausn
eöa ofmat?
Lykillinn aö framtíðinni er tölvuforrit sem búiö er aö
auglýsa gríöarlega og var sett á heimsmarkaðinn í gær.
Því er haldiö stíft aö fólki aö upp muni ljúkast nær
ótæmandi og auðveldur aðgangur aö upplýsingum ef
nýja forritið er sett í heimilistölvuna. En þeir sem eru
orðnir eftir á í tölvuheiminum þurfa nú að kaupa sér
nýrri og kröftugri tölvu til aö geta nýtt þaö forrit, sem
auglýst hefur veriö meira og betur en jafnvel forsetaefni
í bandarískum kostningum.
Reiknaö er með aö tölvueigendur hérlendis fjárfesti
nærri tveim hundruöum milljóna í forritið. Það gera
þeir í þeirri góöu trú að tölvur þeirra verði skilvirkari og
vafalítiö veröa þær þaö. En til hvers geta menn svo velt
fyrir sér.
Framleiöendur og sölumenn annarra forrita halda
því fram aö hér sé um vafasama nýjung aö ræöa vegna
þess einfaldlega, aö þegar séu í notkun forrit sem skili
álíka árangri og þaö, sem nú er sagt að eigi eftir aö
breyta almennri tölvunotkun til hins betra.
Hins vegar er markaðssetning umrædds forrits af-
buröasnjöll og er engin tilviljun að eigandi fyrirtækis-
ins sem framleiðir það og selur er talinn vera ríkasti
maöur Bandaríkjanna. Því marki náöi hann með gerð
og sölu tölvuforrita. Nú mun auður hans aukast veru-
lega, að því að spáö er.
Hér skal ekkert dregið úr þeim væntingum sem
bundnar eru við Windows 95. Vel má svo fara aö forrit-
ið eigi eftir að umturna tölvuheiminum og auðvelda
upplýsingaflæði og tölvukúnstir margs konar.
Aö hinu er þó óhætt aö hyggja, aö geta og gagnsemi
tölvunnar á sér takmörk og varast ber að ofmeta nota-
gildi hennar.
Fjárfestingar í tölvum og tölvubúnaöi eru ofboðsleg-
ar og oft miklu meiri en þörf er á. Fyrirtæki og einstak-
lingar fjárfesta í dýrum tækjum, oft án þess aö gaum-
gæfa hvort nokkur þörf er á tölvu og enn síður aö án
þess aö athuga hvort ekki sé verið að kaupa miklu dýr-
ari og flóknari búnaö en þarf til að sinna einföldum
verkefnum.
Sagt er aö hvert tölvukerfi sé orðiö úrelt þegar þaö
kemur á markað. Svo hraöar eru framfarirnar. Af sjálfu
leiðir aö endurnýja þarf allan tölvubúnað á stuttum
tímabilum til að dragast ekki aftur úr og tæpast eru þær
fjárfestingar alltaf aröbærar.
Tölvur eru afkastamikil atvinnutæki þegar þær eru
rétt notaðar og eru þá gulls ígldi. í öörum tilvikum geta
þær veriö til trafala og oft léleg fjárfesting þótt þær
kunni aö gera eitthvert gagn. En Það er þá óforsjálni og
kunnáttuleysi þeirra sem kaupa tækin aö kenna, en ekki
sjálfum tölvunum, þær eru blessunarlega hlutlausar. Og
síöast en ekki síst eru tölvur leikföng og er síst ástæöa til
að vanmeta þaö hlutverk þeirra.
En tölvur og tölvunotkun þarfnast þekkingar. For-
svarsmenn fyrirtækja og stofnana sem fjárfesta í tölvum
hljóta aö veröa aö gera sér grein fyrir til hvers á aö nota
þær og hvers forritin eru megnug.
Á þessu er víöa misbrestur og er nýjungagirnin og
dómgreindarleysiö mörgum dýrkeypt. Hvort nýja for-
ritið er auglýsingabrella eöa stórt stökk fram á við í upp-
lýsingamiöluninni getur enginn svaraö meö vissu á
þessari stundu, ekki einu sinni öflug og tryggilega for-
rituö tölva.
Móburleg umhyggja
heilbrigbiskerfinu
Mannskepnan er merkilegt dýr og
telur sig æðra öðmm dýrum. Hins
vegar má draga þá fullyrðingu stór-
lega í efa, því ekkert annað dýr legg-
ur jafn mikið á sig við aö gera sjálfu
sér lífið óbærilegt meö því að eyði-
leggja og útsvína allt í kringum sig.
Það finnst vart önnur dýrategund
sem leggur jafn mikið á sig viö að
útrýma skyldmennum sínum og
ekki er vitað um margar aðrar dýra-
tegundir sem standa jafn oft og iðu-
lega í illindum sín á milli.
Miðað við þessar staðreyndir er er
alveg stórmerkilegt hvað hægt er að
mýkja, jafnvel mestu frekjudalla,
með því einu að tala við þá. Einn
fyrrverandi ráðherranna í síðustu
ríkisstjóm horfir þessa dagana öf-
undaraugum og sér, eölilega, of-
sjónum yfir þeim árangri sem eftir-
maður hans hefur náð í embætti.
Árangri sem aldrei kom, svo mikið
sem, í augsýn fyrrverandi ráðherra.
Ekkert skilur Sighvatur
Sighvati Björgvinssyni fyrrver-
andi heilbrigðisráðherra er gersam-
lega fyrirmunað að skilja hvers
vegna sérfræðingar segja já og am-
en við öllu sem Ingibjörg Pálma-
dóttir núverandi heilbrigðisráð-
herra leggur fyrir þá. Þeir sam-
þykkja hverja tillögu hennar af
annarri, þegjandi og hljóðalaust,
jafnvel með bros á vör.
Þegar Sighvatur lagði fram sínar
tillögur fór allt þjóðfélagið gersam-
lega á annan endann í geðvonsku-
brjálæðiskasti og fjölmiölarnir
gengu af göflunum, og hann hefði
ekki einu sinni látið sig dreyma um
að ganga eins langt og Ingibjörg.
Hvati gleymdi nefnilega einu
grundvallaratriði í mannlegum
samskiptum: Að tala við fólk.
Hvati fékk niðurskurðarhug-
mynd og hún fór beint í Alþýðu-
blaðið og síöan fyrir alþjóð í öðrum
fjölmiðlum. Því miður gleymdi
Hvati alveg að tala við þá sem mál-
ið varðaði fyrr en eftir á og þá voru
menn hreint ekki tilbúnir til að
klappa á kollinn á Hvata og segja:
Gott hjá þér elsku kallinn. Menn
sögðu bara: Nei takk, svona gerir
maður ekki - eöa var það kannski
Davíð sem sagði það við Friðrik?
Annars er það nú einu sinni svo
með konurnar að þær eru einhvern
veginn mýkri og eiga auðveldara
meö að fá karlpeninginn til þess að
GARRI
sættast á ótrúlegustu hluti. Alla
vega eiga þær léttara með það en
karlar með ýstru og heimtufrekju.
Ekki veit Garri hvort kenningar Sig-
mund Freud eiga eitthvaö við bætt
samskipti milli heilbrigðisráðherra
og starfsfólks í heilbrigðisgeiranum
en trúlega spillir móðurleg um-
hyggjan ekki fyrir.
Þrárri kvenkind en
sauðkind
Annars gæti nú verib íslenskari
skýring á þessari viðhorfsbreytingu
hjá sérfræbingum. íslenskt kven-
kyn hefur Iöngum farið sínu fram á
hverju sem hefur gengið. Bjartur í
Sumarhúsum sagði við konu sína á
sínum tíma ab ekki væri ab spyrja
að því er þrjóskan hlypi í hana á
annað borð: „Þrá er sauðkindin en
hvað er þab á móts við kvenkind-
ina."
Sérfræðingar eru sérmenntaðir í
mannskepnunni á ýmsum sérsvið-
um. Kannski er þab liður í mennt-
uninni að benda á þá staðreynd að
íslenskt kvenkyn fari sínu fram á
hverju sem gengur, nema þeir hafi
drukkið þá stabreynd í sig með
móðurmjólkinni eins og við hinir.
Sérfræbingar hafa líklega séð sæng
sína útbreidda þegar húsmóðirin af
Akranesi settist í stól heilbrigðisráð-
herra, þeim hefur orbið hugsað til
móbur sinnar þegar þeim var -
mildilega að hætti íslenskra mæðra
- sýnt fram á að þeir heföu ekkert ab
gera á útihátíð fjórtán ára gamlir
eða að þeir hefðu enga þörf fyrir
skellinöðru.
Þarna er ef til vill komin ídeal
lausn á fjárhagsvanda ríkisins. Setja
þrjóskar kvenkindur í ráðherrastól-
ana - bæði er þá hægt meb góðri
samvisku ab lækka laun ráðherra
þarsem laun kvenna eru lægri en
karla og eins sjá þeir sem lifa á rík-
isspenanum sitt óvænna og gera
eins og ráðherrann segir, enda
hlýðir maður húsmóðurinni allt-
af orðalaust. Garri
Knattspyrnustórveldið á Akranesi
Undirritaður var á feröinni á
Vesturlandi í sólskininu sl. mið-
vikudag og mátti með sanni
segja að landshlutinn skartaöi
sínu fegursta.
Á leiö til höfuðborgarinnar
var farið um Akranes og það
leyndi sér ekki aö eitthvað stóð
til í bænum. Fáir voru á ferli.
Það var „leikur". En „leikur" er
nokkuð sem er alvörumál á
Akranesi.
Hátíb
Ingibjörg Pálmadóttir hafði
forustu fyrir okkur feröafélög-
unum, enda á heimavelli, og
leiddi okkur til stúku skömmu
eftir ab leikur Skagamanna í
Evrópukeppni meistaraliða
hófst. Það fór ekkert á milli
mála að það.var hátíð. Um fjög-
ur þúsund manns voru mættir á
stabinn og örugglega nær und-
antekningarlaust til ab hvetja
Skagaliðið. Fyrr en varöi var ég
byrjaður að hrópa eins og hinir.
Menn drógu ekki af sér í
hvatningunni og leiðbeining-
unum. Hins vegar kom fljótt í
ljós að yfirburbir Skagamanna
voru algerir og írarnir áttu ekki
séns. Spenningurinn varb því
ekki eins mikill þegar á leikinn
leið.
Viðgangur með
ólíkindum
Ég er ekki fastagestur á vellin-
um, en sparkaði bolta eins og
fleiri á mínum yngri árum og sé
hvort menn gera hlutina vel eða
illa. Ég er þar að auki einn af
þeim sem hef haldið með Akur-
nesingum í gegnum tíöina í
fyrstu deildar keppninnni. Það
er arfur frá barnæsku og frá
þeim tíma þegar hið fræga
„gullaldarlið" þeirra var og hét.
Þau eru reyndar að verða mörg
og viðgangur þessarar íþróttar í
5000 manna bæjarfélagi er meö
ólíkindum.
Á víbavangi
Umgjörðin
Það leynir sér hins vegar ekki
að heimamenn á Akranesi hafa
búið vel í haginn fyrir þessa
íþrótt og aðrar í bænum. Upp-
byggingin þar kostar hudruð
milljóna. íþróttahúsið og sund-
laugin eru staðsett við knatt-
spyrnuvöllinn og þar er verið að
ljúka við nýtt félagsheimili fyrir
knattspyrnudeildina.
Allur þessi viðbúnaöur sýnir
hve stór þáttur knattspyrnan er
í menningunni á Skaganum,
enda hefur orðstír knattspyrn-
unmanna kynnt bæinn betur
en nokkuð annab. Nafn Akra-
ness er órjúfanlega tengt knatt-
spyrnu í hugum fólks.
í hálfleik
Það fór ekki framhjá gesti á
leiknum í fyrradag hve þétt bæj-
arbúar og forustumenn þeirra
standa að baki liði sínu. í hálfleik
mætast stuðningsaðilar og gamlir
knattspyrnumenn í félagsheimili
ÍA og átti ég kost á að koma þang-
að. Á veggjunum voru myndir,
fánar og veifur sem minntu á
langa sögu knattspyrnunnar og
þarna sá ég gamla kappa á borð
viö Ríkharð Jónsson og Helga
Daníelsson svo einhverjir séu
nefndir. Þarna var virkileg hátíð-
arstemmning nema hjá þeim er-
lendu gestum er þarna voru, því
staðan í leikhléi var 1-0 fyrir
Skagamenn.
Misjöfn kátína
En þaö áttu eftir að bætast tvö
mörk við ábur en yfir lauk og
fylgdarmenn knattspyrnumanna
frá írandi voru ekki brosmildir í
lokin. Ég var nú svo meyr að ég
vorkenndi þeim fremur en hitt.
Hins vegar gildir ekki svoleiðis
aumingjaskapur í hörðum heimi
knattspyrnumanna. Þaö var létt
yfir fólki á leiðinni til Reykjavík-
ur, en við tókum okkur far með
báti yfir flóann, sem var sléttur
eins og spegill. Áhangendur
Skagamanna eru víðar en á Skag-
anum, þaö var alveg greinilegt á
þeim fjölda sem lagði leiö sína
þangað í blíðviörinu í fyrradag.
Jón Kr.